به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ یکی از بزرگ‌ترین ناشران دانشگاهی حوزه تحقیقات پزشکی در جهان به نام «فرانتیرز» (Frontiers) به تازگی اعلام کرده است که برون‌داد کلی تحقیقات چین به آرامی از آمریکا پیشی گرفته و این کشور در زمینه پزشکی پیشتاز جهان شده است.

این در حالی است که چین در سال ۲۰۱۹ از نظر سهم مقالات مرتبط با پزشکی از آمریکا پیشی گرفته است؛ به طوری که ۲۲ درصد از مقالات منتشر شده در این حوزه از سوی محققان چینی نوشته شده است و سهم آمریکا فقط ۱۹ درصد است. از آن زمان تاکنون سهم چین همچنان روند رشد و پیشرفت خود را ادامه داده و هم‌اکنون به ۴۰ درصد رسیده است. به طوری که براساس گزارش‌ها، تعداد مقالات پزشکی محققان چینی در مجلات فرانتیرز در سال ۲۰۲۳ به ۱۵ هزار و ۱۵۸ مقاله رسیده که این تعداد تقریبا هشت برابر بیشتر از تعداد آنها در سال ۲۰۱۹ است.

مطالعات نشان می‌دهد که حضور فعال چین در تحقیقات سرطان به ویژه در انکولوژی و ایمونوتراپی در حدود سال ۲۰۱۰ شتاب بیشتری به خود گرفته است و در این مسیر، تغییرات قابل توجه سیاست و سرمایه‌گذاری‌ها در بخش نوآوری آن را به شدت تقویت کرده است.

تمرکز چین قبل از سال ۲۰۱۰ در توسعه داروهایی چون داروهای ژنریک بود. داروی ژنریک یا عمومی داروی شیمیایی است که حاوی همان ماده شیمیایی دارویی است که معمولا در ابتدا با مارک‌ها و برندهای شرکتی که آن را فرموله و ایجاد کرده، فروخته می‌شد. داروی ژنریک ممکن است توسط هر تولید کننده‌ای تولید و عرضه شود، اما داروهایی که نام تجاری دارند، مختص یک تولید کننده خاص هستند.

از سال ۲۰۱۶ به دلیل اصلاحات نظارتی مانند بررسی سریع‌تر آزمایش‌های بالینی و مشارکت با شرکت‌های جهانی، چین با پیشرفت سریعی در تحقیقات سرطان، به ویژه در انکولوژی ایمنی و سلول‌درمانی همراه شد. به طوری که هم‌اکنون در مجلات معتبر جهانی در زمینه پزشکی، انکولوژی و ایمونوتراپی شاهد انتشار مقالات بسیار خوبی از محققان چین هستیم.

براساس گزارش پایگاه داده «دایمنشنز» (Dimensions) در سال ۲۰۲۳، آمریکا ۱۳۸ هزار و ۱۲۰ و چین ۹۶ هزار و ۷۷۲ مقاله پزشکی منتشر کرد که حدود ۷۰ درصد تعداد مقالات آمریکاست. اما نرخ رشد این کشور در مقالات پزشکی به شدت قابل توجه است، زیرا سهم چین در سال ۲۰۱۹ فقط ۵۳ هزار و ۹۴۸ مقاله بود که به نصف تعداد مقالات آمریکا هم نمی رسید.

به طور کلی، خروجی دانشگاه‌های جهان در زمینه سرطان‌شناسی از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ حدود ۳۲۴ هزار و ۷۵۳ مقاله بود که آمریکا با داشتن ۲۲ درصد سهم در رده اول و چین با ۲۰ درصد در رده دوم قرار گرفت. بعد از این ۲ کشور ژاپن، ایتالیا و آلمان قرار می‌گیرند.

به گزارش «الزویر»، نسبت مقالات چینی منتشر شده در مجلات دانشگاهی با تاثیر بالا در زمینه پزشکی از ۶ درصد در سال ۲۰۱۷ به ۱۰ درصد در سال ۲۰۲۱ افزایش یافته است و این امر نشان دهنده رشد سریع در کمیت و کیفیت دستاوردهای دانشگاهی چین است.

پیشرفت در گرو توسعه هوش مصنوعی

کارشناسان می‌گویند که حمایت دولت و توسعه هوش مصنوعی نقش یکسانی در روند پیشرفت علمی چین ایفا کرده است. اولا، پژوهش در این زمینه با هدف دولت همسو می‌شود. ثانیاً، از نظر تحقیقات هوش مصنوعی برای پزشکی و درمان‌های دقیق با ایمونولوژی و موارد پزشکی دیگر، اتفاقات زیادی در چین افتاده است و همچنان هم ادامه دارد.

در گذشته، دستاوردهای تحصیلی مرتبط با هوش مصنوعی بیشتر در علوم کامپیوتر، علوم مهندسی و ریاضیات ظاهر می‌شد. اما نسبت تحقیقات تقویت شده توسط هوش مصنوعی در پزشکی، زیست‌شناسی مولکولی و فارماکولوژی به میزان قابل توجهی افزایش یافته است. هوش مصنوعی بهره وری را در زمینه‌های تحقیقاتی مانند شبیه‌سازی مولکولی و تصویربرداری پزشکی آزاد کرده است.

قبلا این حوزه‌ها، تحقیقاتی بسیار بزرگی بود که دانشمندان باید ۴۰ سال را برای تبلور یک مولکول خاص و ساخت مدل سه‌بعدی آن اختصاص می‌دادند. ولی هوش مصنوعی اکنون می‌تواند پیش‌بینی‌هایی را برای اعتبارسنجی انجام دهد. حتی برخی از زمینه‌های تحقیقاتی با هوش مصنوعی کمی منسوخ شده‌اند.

در حالی که هوش مصنوعی رشته‌های جدیدی را گشوده و رشته‌های سنتی را متحول کرده است، به نظر می‌رسد چین بیش از سایر کشورها از این روند از نظر رشد تحصیلی سود برده است.

گزارش‌ها نشان می‌دهد که آمریکا و چین در مجموع ۵۰ درصد از تمام تحقیقات هوش مصنوعی در جهان را منتشر می‌کنند. در اروپا، محققان بیشتر روی سیاست و اخلاق تمرکز می‌کنند. در آمریکا، کمی بیشتر روی مراقبت‌های بهداشتی تمرکز می‌کنند و در چین، بیشتر به رشد اقتصادی و زیرساخت‌ها توجه می‌شود. البته در این میان، بودجه دولتی نقش مهم‌تری ایفا می‌کند.

در حالی که آمریکا همچنان در تحقیقات پزشکی پیشرو است، به نظر می‌رسد شکاف بین ۲ کشور در حال کاهش است و چین در حال تبدیل شدن به یک بازیگر قدرتمند در شکل دادن به آینده مراقبت‌های بهداشتی جهانی است.

با توجه به اینکه هوش مصنوعی این تحول را رهبری می‌کند، کمک چین به پیشرفت‌های پزشکی - به ویژه در تحقیقات سرطان و درمان‌های شخصی‌شده - می‌تواند نحوه مقابله جهان با برخی از مهم‌ترین چالش‌های بهداشتی را تغییر دهد.

تحول پزشکی در چین

چین پس از چندین دهه تمرکز بر توسعه اقتصادی، اخیرا برنامه توسعه ملی خود را گسترش داده و سلامت را به عنوان اولویت اصلی خود قرار داده است. رئیس جمهور چین، شی جین پینگ، با تاکید بر اهمیت سلامت برای رهبری سیاسی این کشور گفت که سلامت پیش‌نیاز توسعه همه‌جانبه مردم و پیش شرط توسعه اقتصادی و اجتماعی است.

اصلاحات سیستم‌های بهداشتی، که در سال ۲۰۰۹ با هدف تضمین مراقبت‌های بهداشتی پایه جهانی مقرون به‌صرفه برای همه شهروندان چینی آغاز شد، با چالش‌های جدید ناشی از صنعتی شدن، شهرنشینی و پیری جمعیت و همچنین تغییرات محیطی و سبک زندگی، متحول و در نتیجه، طرح «چین سالم ۲۰۳۰» راه‌اندازی شد. با این حال، به دلیل این چالش‌ها و کند شدن رشد اقتصادی، سیاستگذاری سلامت باید بر اساس شواهد علمی باشد.

طرح ۲۰۳۰ چین سالم که در اکتبر ۲۰۱۶ توسط کمیته مرکزی حزب کمونیست و شورای دولتی راه‌اندازی شد، یک برنامه راهبردی میان مدت و بلندمدت ملی مهم برای بخش سلامت است. این طرح با هدف ترویج سبک زندگی سالم، بهبود خدمات بهداشتی و صنعت سلامت و ایجاد یک سیستم بهداشتی پایدار برای ارائه خدمات بهداشتی ضروری به هر شهروند تا سال ۲۰۲۰ و رسیدن به شاخص‌های اصلی سلامت کشورهای پردرآمد تا سال ۲۰۳۰ است.

اصول اصلی این طرح سلامت به عنوان یک اولویت، اصلاح و نوآوری، توسعه علمی و عدالت است و پنج هدف استراتژیک را دنبال می‌کند. برای پایش و ارزیابی این اهداف، ۱۳ شاخص در پنج زمینه تعیین شد که تا سال ۲۰۲۰ و ۲۰۳۰ محقق شود.

چین سالم ۲۰۳۰ یک برنامه اقدام ملی کامل است که حوزه‌های مهم مراقبت‌های بهداشتی از جمله سلامت نوزادان و مادران، سلامت روان، سالمندی سالم، ترویج و آموزش سبک زندگی سالم، کنترل و مدیریت بیماری‌های غیر واگیر، پیشگیری از بیماری‌ها، ظرفیت‌سازی مراقبت‌های بهداشتی، خدمات، ساخت محیط‌های سالم (بهبود کیفیت آب و هوا) و خدمات بهداشتی و امنیت را پوشش می‌دهد. این طرح اهدافی را برای درصد پرداخت از جیب مردم در کل هزینه‌های سلامت تعیین می‌کند. مکانیسم تامین مالی هزینه‌های سلامت در گرو دسترسی مردم به خدمات مراقبت‌های بهداشتی است تا عدالت نیز برای همه شهروندان ایجاد شود.

سیاستگذاران و ذینفعان از اهمیت نظارت بر منابع برای سلامت بیشتر آگاه می‌شوند. حساب‌های بهداشتی یک رکورد سیستماتیک از هزینه‌های کالاها و خدمات بهداشتی ارائه می‌کنند. حساب‌های سلامت ملی در اوایل دهه ۱۹۸۰ در چین با کمک بانک جهانی توسعه یافتند و از آن زمان به بعد کیفیت آنها به ‌طور قابل‌توجهی بهبود یافته است.

در چین، کل مخارج سلامت به عنوان مجموع وجوه صرف شده برای مراقبت‌های بهداشتی و خدمات تعریف می‌شود که مطابق با استانداردهای بین‌المللی است و دارای سه جزء تأمین مالی است: هزینه‌های بهداشتی دولتی، هزینه‌های بهداشت اجتماعی (به عنوان مثال، مشارکت‌های بیمه اجتماعی غیردولتی، بازرگانی پرداخت‌های بیمه سلامت و کمک‌های مالی سازمان‌های غیردولتی) و پرداخت‌ از جیب مردم.

پرداخت‌های از جیب به عنوان هزینه‌های مستقیم پزشکی که توسط خانوارها تقبل می‌شود تعریف می‌شود و به تمایل و توانایی افراد یا خانوارها برای پرداخت بستگی دارد. اگر یک سیستم تامین مالی سلامت بیش از حد به پرداخت‌های از جیب خود متکی باشد، مردم ممکن است با هزینه‌های بهداشتی فاجعه‌بار و فقیر شدن مواجه شوند یا مجبور شوند به دلیل هزینه‌های غیرقابل تحمل پزشکی از مراقبت چشم‌پوشی کنند.

براساس اعلام سازمان جهانی بهداشت، افزایش یک درصدی سهم پرداخت از جیب مردم در کل هزینه‌های سلامت، هزینه‌های بهداشتی فاجعه‌بار خانوارها را ۲/۲ درصد افزایش می‌دهد. زمانی که پرداخت‌های از جیب مردم کمتر از ۳۰ درصد از کل هزینه‌های سلامت را تشکیل می‌دهد، می‌توان از خطر تأمین مالی سلامت محافظت کرد و تفاوت در استفاده از خدمات بهداشتی را می‌توان بین افراد با سطوح درآمد متفاوت کاهش داد.

جغرافیا و جمعیت وسیع چین برای محققان پیچیدگی‌هایی ایجاد می‌کند، اما فرصت‌های بی‌سابقه‌ای را برای مطالعه مدیریت بیماری و طراحی سیستم سلامت ارائه می‌دهد. در واقع، جمعیت‌شناسی بی‌رقیب که امکان مطالعه سریع بیماری‌های نادر را به همراه رشد اقتصادی و سرمایه‌گذاری در علم فراهم می‌کند، چین را در آستانه یک انقلاب در تحقیقات پزشکی قرار می‌دهد.

چین دارای ۳۲ مرکز ملی تحقیقات بالینی با تمرکز بر ۱۱ حوزه بیماری بود و این تعداد در سال ۲۰۲۱ به ۱۰۰ مرکز رسید. همین امر نشان دهنده رشد سریع این حوزه در چین است.

شکل دادن به آینده علم پزشکی؛ یک پارادایم چند رشته‌ای

یک مرکز تحقیقاتی جدید تحت عنوان «موسسه تحقیقاتی پزشکی در چین» یا CIMR در قلب پکن افتتاح شده است که قصد دارد مرکز نوآوری باشد و به پیشرفت تحقیقات پزشکی کمک کند. این موسسه با ماموریت مقابله با مشکلات اساسی در سلامت انسان، رویکردی پیشرفته و چند رشته ای را اتخاذ کرده است که دانشمندان، پزشکان، کارآفرینان و سرمایه‌گذاران را در سراسر محدوده و توسعه «خط لوله تحقیقات پزشکی» گرد هم می‌آورد.

این مرکز یک موسسه منحصر به‌فرد است، زیرا متفاوت از یک دانشگاه، موسسه تحقیقاتی، شرکت یا بیمارستان معمولی فعالیت می‌کند و مسئولیت‌های متمایزی برای پرورش استعداد، نتایج تحقیقات، عملیات مستقل تجاری، مشارکت در تحقیقات عمومی و مشارکت در تحقیقات پزشکی بالینی دارد.

این مرکز از نزدیک با دانشگاه پزشکی پایتخت (CMU)، یک دانشگاه پزشکی ممتاز در شهر، با ۲۰ بیمارستان وابسته با۳۰ هزار تخت همکاری خواهد کرد تا چالش‌های تبدیل علم به پیشرفت‌های بالینی را برطرف کند. البته این مرکز چند سال دیگر، به «داکسینگ» در جنوب پکن نقل مکان خواهد کرد. داکسینگ منطقه ای است که قرار است به یک مرکز نوآوری مراقبت‌های بهداشتی تبدیل شود.

CIMR یک تغییر فرهنگی را در موسسه از طریق ترویج برابری ایجاد می‌کند، که پیامدهایی برای نحوه انجام تحقیقات دارد: از انتخاب اساتید تا تمرکز بر دانشگاه بر بوروکراسی؛ استادان، دانشیاران و استادیاران همه یکسان هستند.

این مرکز برنامه‌هایی برای تلاش‌های مشترک با بیمارستان‌ها دارد و پزشکان باتجربه را از خارج از کشور می‌آورد. در انجام این کار، هدف آنها ایجاد رویکردی هدفمندتر و مهارت محورتر برای آموزش پزشکی بالینی است.

یک طرح آزمایشی به نام «کلاس جیپینگ» در حال اجراست. این کلاس با ادغام آموزش بالینی سنتی با تحقیقات علمی به کمبود پزشک و دانشمند سطح بالا می‌پردازد. این دوره‌ها را در زمینه‌های متنوع معرفی می‌کند و به دانشجویان اجازه می‌دهد در گروه‌های تحقیقاتی بین‌رشته‌ای شرکت کنند و در سال دوم یک گروه راهنمای دکتری را برای یک دوره تحقیقاتی هفت تا ۱۰ ساله انتخاب کنند. این رویکرد نوآورانه با هدف تولید پزشکان دانشمندان، ترکیبی از مهارت‌ها در زیست‌شناسی سلولی، ایمنی‌شناسی، مهندسی، داروسازی و سلامت عمومی است.

هدف برنامه آموزش پزشک-دانشمند جوان حمایت از ده‌ها پزشک جوان است و مشارکت آنها را در تحقیقات اولیه پزشکی در کنار عمل بالینی تشویق می‌کند.

انتهای پیام/