گروه فرهنگ و هنر ایسکانیوز- گاهی اوقات مفاهیم را نمی‌توان در کلمات گنجاند! نمونه‌ی بارز این موضوع را می‌توان در واژه‌ی «صلح» مشاهده کرد. در جغرافیاهای مختلف، مفهوم «صلح» متفاوت است، اما واژه یکی باقی می‌ماند. در آمریکا به یک شکل معنا می‌شود، در ایران به گونه‌ای دیگر درک می‌شود، و در غزه نیز تعریفی متفاوت دارد. این کلمه می‌تواند برابر با مفهوم «منظلم بودن» باشد یا به معنای «زندگی مسالمت‌آمیز» تلقی شود. مهم این است که از کجای کره زمین به مفهومی به نام «صلح» نگاه می‌کنید.

اگر از این معانی در اتفاقات امروز بگذریم و به گذشته نگاهی بیندازیم، یکی از سرزمین‌هایی که مفهوم«صلح» را به شیوه‌ی خود تعریف کرده و به آن عمل کرده، ژاپن است. شهری که امروز روی خاکسترهای هیروشیما بنا شده و با پیشرفته‌ترین امکانات و تکنولوژی ساخته شده است.

با ابزارهای مختلفی می‌توان به ژاپن سفر کرد. هواپیما و کشتی روشی معمول برای سفر به سرزمین سامورایی‌ها است، اما کتاب و سفرنامه هم یکی از راه‌های شناخت این کشور محسوب می‌شود. کتاب «کاهن معبد جینجا»، سفرنامه‌ی وحید یامین‌پور به ژاپن است که به موزه‌ی مرتبط با فاجعه‌ی هیروشیما پرداخت است.

کتاب با یادداشتی درباره‌ی موقعیت جغرافیایی و فرهنگ ژاپن آغاز می‌شود. نویسنده از همان ابتدای داستان، با قلمی روان و اشاره‌هایی نمادین به این فرهنگ، کتاب را به چاله‌ای فضایی تبدیل می‌کند که مخاطب را به درون داستان می‌کشاند. سپس سفر با چالش‌های زندگی یک ایرانی در ژاپن روبرو می‌شود؛ از نماز خواندن در هواپیما گرفته تا دردسر پیدا کردن غذای حلال و گم شدن در شهری که هیچ تابلویی به زبان انگلیسی ندارد.

داستان از این قرار است که نویسنده کتاب، وحید یامین پور به همراه جمعی از جانبازان جنگ تحمیلی به مناسبت سالگرد بمباران هیروشیما به ژاپن دعوت می‌شوند تا در مراسم هرساله موزه صلح این کشور حضور داشته باشند. در این میان جمعی از هنرمندان و اهالی رسانه نیز وجود داشتند. پرویز پرستویی، مازیار میری، عبدالحسن برزیده، پژمان لشکری‌پور، محسن یزدی، علی‌اکبر سیاح‌طاهری و فضل‌الله موسوی جزو هیئت اعضامی به این مراسم بودند. همچنین به جز اهالی رسانه، سه جانباز جنگ تحمیلی که اسامی‌شان درکتاب ذکر نشده هم حضور داشتند. هدف ژآپن از دعوت جانبازان به این مراسم گردآوری آثار جنگ بر کشور، دولت، روح و جسم انسان‌هاست.

این مراسم هرساله در ژاپن برگزار می‌شود و هدف اصلی آن اشاعه صلح در جهان است. به نقل از کتاب در سراسر مراسم تنها صحبت از صلح می‌شود بدون اینکه از عوامل و اتفاقات جنگ صحبتی شود. تا جایی که نویسنده می‌نویسد «در طول مراسم، اصلا معلوم نمی‌شود حادثه هیروشیما چگونه رخ داده است؛ حتی بعید می‌دانم دانش‎ آموزان ژاپنی شرکت کننده در مراسم هم اصلا شنیده باشند که بمب چگونه و چرا منفجر شد!) به تصور من در این مراسم ژاپن به کشیشی مسیحی می‌ماند که موعضه کنان درحالی که سیلی اول را خورده سرخم می‌کند تا از سیلی دوم استقبال کند و محکم و استوار از بخشش سخن بگوید.

به روایت کتاب درباره مراسم صلح، «ژاپنی‌ها آمریکا را دشمن خود نمی‌دانند و معتقدند باید فراموش کرد و به تقدیر احترام گذاشت.» چه میدانم، شاید خوردن یک سیلی سنگین باعث می‌شود انسان به این طرز فکر برسد.

با وجود توصیف یک رویداد سیاسی، سناریو داستان از نرمی و کشش خاصی برخوردار است. همسفر شدن با اهالی رسانه از جمله پرویز پرستویی دیالوگ‌ها و صحبت‌ها طنز نرمی را در بردارند.

شاید بتوان نقطه اوج داستان را در تفاوت فرهنگی ماجرا دید آن جایی که ایرانی‌های اعزام شده به ژاپن از زخم‌هایی که جنگ روی بدن، ذهن و روح آن‌ها گذاشته ناراحت نیستند و معتقدند حتی بازهم توان مقاومت و جنگ دارند. یا نقطه اوج داستان جاییست که نقش (حیدر ذبیحی در فیلم بادیگارد) در پرویز پرستویی زنده می‌شود، بین صحبت‌های نرم ژاپنی‌ها از بخشش می‌ایستد و از ایستادگی و مقاومت در برابر ظلم صحبت می‌کند. البته که من حلاوت خواندن این بخش از داستان را برای شما باقی می‌گذارم.

«کاهن معبد جینجا» یک روایت واقعی است که تجربه‌ی سفر در کنار چهره‌ها را به ما ارائه می‌دهد. این کتاب یک سفرنامه‌ی تصویری است که توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شده است. قلم روان وحید یامین‌پور در کنار عکس‌های سیاه و سفیدی که وضوح کافی ندارند، ممکن است برای برخی مخاطبان آزاردهنده باشد. راوی توانسته با قلمی شیوا فضای سفر خود را توصیف کند اما دیدن تصاویر رنگی و واضح می‌توانست بر لذت خواندن این کتاب بیافزاید. سخن پایانی اینکه اگر به دنبال کشف دقیق‌ترین معنا از مفهوم «صلح» هستید، مشاهده‌ی همه‌جانبه‌ی این موضوع می‌تواند کمک بزرگی باشد. کتاب «کاهن معبد جینجا»، یکی از دیدگاه‌های متعدد درباره‌ی مفهوم «صلح» را ارائه می‌دهد.

صبا هراتی- خبرنگار*