به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از کرمان؛ سیستم حمل و نقل عمومی به عنوان شریان حیاتی هر کلان‌شهر، نقش محوری در تسهیل دسترسی، کاهش آلودگی و مدیریت ترافیک ایفا می‌کند. شهر کرمان به عنوان یک کلان‌شهر تاریخی و پرتراکم، با چالش‌های متعددی در زمینه کارایی و پایداری شبکه حمل و نقل عمومی خود مواجه است که مستقیماً بر کیفیت زندگی شهروندان و توسعه اقتصادی تأثیر می‌گذارد. برای تحلیل موشکافانه وضعیت موجود و ارزیابی میزان کارایی و پایداری این سیستم، با علی رضایی متخصص سیستم‌های ترافیک و تحلیل شبکه‌های حمل و نقل در پژوهشکده حمل و نقل به گفتگو نشستیم.

علی رضایی در ابتدای این مصاحبه تصریح کرد: سیستم حمل و نقل عمومی شهری کرمان، علی‌رغم تلاش‌های صورت گرفته، همچنان در دستیابی به کارایی و پایداری مطلوب دچار ضعف‌های ساختاری است. کارایی یک سیستم حمل و نقل نه تنها با تعداد اتوبوس‌ها، بلکه با شاخص‌هایی مانند میزان پوشش‌دهی جغرافیایی، زمان انتظار و سرعت سفر سنجیده می‌شود. آمارهای موجود نشان می‌دهد که در بسیاری از مناطق حاشیه‌ای و تازه توسعه یافته شهر، پوشش شبکه ناکافی است و این امر ساکنان را مجبور به استفاده از وسایل نقلیه شخصی یا تاکسی‌های گران‌قیمت می‌کند.

او افزود: پایداری سیستم نیز به شدت تحت تأثیر فرسودگی ناوگان و عدم نوسازی کافی است. بخش قابل توجهی از اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌های فعال، قدیمی و نیازمند جایگزینی هستند. فرسودگی ناوگان نه تنها هزینه‌های نگهداری و تعمیرات را به شدت افزایش می‌دهد، بلکه با افزایش انتشار آلاینده‌ها، مستقیماً بر آلودگی هوا و سلامت عمومی شهروندان تأثیر منفی می‌گذارد و این خود تناقضی جدی در مفهوم حمل و نقل عمومی پایدار است.

رضایی چالش اصلی سیستم حمل و نقل عمومی در کرمان را غلبه فرهنگ استفاده از خودروی شخصی و تأخیرهای ناشی از ترافیک دانست و گفت: یکی از اهداف اصلی حمل و نقل عمومی کارآمد، باید کاهش زمان سفر نسبت به خودروی شخصی باشد تا شهروندان را ترغیب به تغییر رفتار کند. متأسفانه در ساعات اوج ترافیک در نقاط مرکزی شهر کرمان، اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها نیز مانند وسایل نقلیه شخصی درگیر ترافیک می‌شوند و این امر جذابیت استفاده از آن‌ها را به شدت کاهش می‌دهد.

وی ادامه داد: این مسئله نشان می‌دهد که توسعه خطوط ویژه اتوبوس (Bus Rapid Transit یا BRT) یا مسیرهای اولویت‌دار برای حمل و نقل عمومی، یک ضرورت حیاتی است که در کرمان به صورت جامع و کامل اجرا نشده است. سیستم حمل و نقل عمومی باید بتواند قابلیت اطمینان (Reliability) را به مسافر ارائه دهد؛ یعنی مسافر مطمئن باشد که در زمان مشخصی به مقصد می‌رسد و این قابلیت اطمینان بدون مسیرهای تفکیک شده، هرگز محقق نخواهد شد.

متخصص سیستم‌های ترافیک در ارائه راهکارها به لزوم بهره‌گیری از فناوری‌های نوین اشاره کرد و اظهار داشت: برای ارتقای کارایی، سیستم حمل و نقل عمومی کرمان باید به مدیریت هوشمند روی بیاورد. این امر شامل نصب سیستم‌های AVL (سیستم مکان‌یابی خودکار خودرو) بر روی ناوگان و ارائه اطلاعات لحظه‌ای (زمان رسیدن اتوبوس) به شهروندان از طریق اپلیکیشن‌ها است. این فناوری‌ها به شهروندان امکان برنامه‌ریزی بهتر را می‌دهند و زمان انتظار در ایستگاه‌ها را که یکی از عوامل اصلی نارضایتی است، کاهش می‌دهند.

او تصریح کرد: همچنین، تحلیل داده‌های به دست آمده از سیستم‌های هوشمند می‌تواند به بهینه‌سازی مستمر مسیرها و زمان‌بندی‌ها کمک کند تا خطوطی که تقاضای بالایی دارند، با فراوانی بیشتری خدمات‌دهی شوند و خطوط کم‌بازده اصلاح شوند. در زمینه پایداری، شهرداری باید با همکاری دولت، یک برنامه جامع و بلندمدت برای نوسازی ناوگان با تأکید بر وسایل نقلیه برقی یا هیبریدی داشته باشد تا هم هزینه‌های عملیاتی کاهش یابد و هم بار آلودگی هوا کاهش یابد.

رضایی در جمع‌بندی تأکید کرد: کارایی و پایداری سیستم حمل و نقل عمومی در کرمان، یک شاخص مهم برای سنجش عدالت اجتماعی است. بهبود این سیستم، تنها با خرید اتوبوس بیشتر محقق نمی‌شود، بلکه نیازمند یک طرح جامع مدیریتی، فناورانه و مالی است که مسیرهای ویژه را توسعه دهد، ناوگان را نوسازی کند و از داده‌های کلان برای بهینه‌سازی مستمر خدمات استفاده کند. این اقدامات نه تنها ترافیک و آلودگی را کاهش می‌دهد، بلکه دسترسی آسان و ارزان برای همه اقشار جامعه را تضمین می‌کند.

خبرنگار: زهرا اسکندری

انتهای پیام/