به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری ایسکانیوز، شرایط کرونایی کشور و تعطیلی مراکز آموزشی، سبب شده تا فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه‌ها نیز دستخوش تغییرات زیادی شود. در این بین دانشگاه‌هایی هستند که با تغییر ریل سیاست‌گذاری فرهنگی دانشگاه، فعالیت‌هایی را در دستور کار قرار داده‌اند تا حوزه فرهنگ به عنوان یکی از تاکیدات مقام معظم رهبری مورد غفلت واقع نشود. پر واضح است که عملکرد وزارت علوم نیز به عنوان متولی اصلی سیاست گذاری فرهنگی در دانشگاه‌ها باید مورد بررسی قرار بگیرد.

در همین ارتباط، مسعود فکری مدیرکل سیاست گذاری و برنامه ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در گفت‌وگو با خبرنگار ایسکانیوز، درباره چالش‌ها و فرصت‌های فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه در دو سال گذشته، اظهارکرد: فعالیت‌های فرهنگی را در شرایط فعلی، می‌توانیم به سه بخش قبل، حین و بعد از شیوع ویروس کرونا تقسیم بندی کنیم.

وی افزود: فعالیت‌های فرهنگی به لحاظ مخاطب‌محور بودن آن در سال‌های اخیر، مرتبط با فعالیت‌های خودجوش دانشجویان در قالب تشکل‌ها و انجمن‌ها و دیگر مجموعه‌های دانشجویی بوده است. البته این فعالیت‌ها در برهه‌هایی با فراز و نشیب نیز همراه بوده است. بخش قابل توجهی از فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه‌ها از سوی معاونت‌های فرهنگی و دانشجویی یا نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری ساماندهی می‌شود که بخشی از سرفصل‌های این فعالیت‌ها مربوط به نشریات دانشجویی، تشکل‌ها، شوراهای صنفی و انجمن‌ها بوده است.

فکری ادامه داد: در دوران کرونا به لحاظ محدودیت‌های بهداشتی، حضور فیزیکی دانشجویان نزدیک به صفر رسید. اگرچه برخی از برنامه‌ها و فعالیت‌های فرهنگی به صورت نیمه حضوری و با تعداد اندکی از دانشجویان برگزار شد؛ اما می‌توان گفت بخش قابل توجهی از فعالیت‌های حضوری تعطیل شد. در فاصله بسیار کوتاهی شاید کمتر از ۲ ماه، فعالیت‌های فرهنگی همانند حوزه آموزش در بستر فضای مجازی از سر گرفته شد که خوشبختانه باتوجه به زیرساخت‌های موجود در دانشگاه‌ها و انگیزه دانشجویان برای انجام فعالیت‌های فرهنگی، جشنواره‌ها و برنامه‌های فرهنگی مختلف درحوزه فیلم کوتاه، قرآن و عترت، داستان نویسی و... ، در فضای مجازی برگزار شد.

مدیرکل سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تصریح کرد: اگرچه امکان دارد دامنه مخاطبان و ارتباط چهره به چهره آنطور که باید و شاید در فضای مجازی اتفاق نیفتاده باشد، اما نکته مهم این است که چراغ فعالیت‌های فرهنگی در طول ۲ سال گذشته خاموش نشد.  

فعالیت‌های فرهنگی انحصاری نیست

وی در پاسخ به این سوال که آیا فعالیت‌های فرهنگی در بستر فضای مجازی، منحصر به دانشگاه‌های تهران بوده است یا خیر؛ گفت: امکان دارد یک دانشگاه خاص، متولی بسیاری از جشنواره‌های مرتبط با اداره کل پشتیبانی فرهنگی وزارت علوم باشد؛ اما باید گفت که این جشنواره‌ها مانند جشنواره رویش یا حرکت، در سطح کشور برگزار می‌شوند و منحصر به یک دانشگاه خاص نیستند؛ به طوری که بسیاری از برگزیدگان آن‌ها در کل کشور توزیع شده‌ بودند. به همین دلیل، فعالیت‌های فرهنگی منحصر به یک دانشگاه خاص در استان تهران نبوده است.

فکری اضافه کرد: البته نمی‌توان گفت که فعالیت‌های فرهنگی در دانشگاه‌های کوچک شهرستانی، دقیقا هم تراز با دانشگاه‌های بزرگ کشور بوده است؛ ولی برنامه‌های فرهنگی حتی در دانشگاه‌های کوچک نیز متوقف نشده است. طبیعی است که در دانشگاه‌های بزرگ به دلیل ابزارها و زیرساخت‌های مناسب و وجود مخاطبان با انگیزه، برنامه‌های فرهنگی با سر و شکل بهتری انجام می‌شود. به همین دلیل امکان دارد که کاهش فعالیت‌های فرهنگی در دانشگاه‌های کوچک، محسوس تر باشد؛ اما این به معنی توقف برنامه‌ها نیست.

وی با بیان اینکه دانشگاه‌ها از لحاظ فعالیت‌های فرهنگی طبقه‌بندی می‌شوند، یادآور شد: در برخی از دانشگاه‌های شهرستان مانند دانشگاه فردوسی مشهد، دفتر سیاست‌گذاری فرهنگی و اجتماعی ذیل معاونت فرهنگی فعالیت می‌کند. در دانشگاه یزد نیز جشنواره کشوری پایان‌نامه‌های دانشجویی در حوزه آسیب‌های اجتماعی برگزار می‌شود که بالغ بر ۸۰۰ پایان‌نامه از سال ۹۳ تا ۱۴۰۰ به این جشنواره ارائه داده شده است. با این تفاسیر باید به این نکته توجه داشته باشیم که دانشگاه‌های شهرستانی نیز از لحاظ انجام برنامه‌های فرهنگی، دارای طبقه‌بندی گسترده هستند.

ضعف دانشگاه‌ها در سیاست گذاری فرهنگی و اجتماعی

مدیرکل سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم با تاکید بر اینکه برخی از دانشگاه‌ها در حوزه سیاست گذاری و برنامه ریزی فرهنگی و اجتماعی دچار ضعف هستند، افزود: ما برای حل این مشکل، برای نخستین بار «سامانه جامع آموزش کارشناسان فرهنگی» را در بهمن ماه سال گذشته راه‌اندازی کردیم. درحال حاضر نزدیک به هزار کارشناس فرهنگی در دانشگاه‌ها عضو این سامانه هستند.

وی ادامه داد: در این سامانه به دنبال این بودیم تا کارشناسان و معاونان فرهنگی دانشگاه‌ها با دو بخش آشنا کنیم؛ اول آشنایی با قوانین و دستورالعمل‌های مربوط به فعالیت‌های فرهنگی بود تا کارشناسان فرهنگی در دانشگاه‌های شهرستانی نیز بتوانند اطلاعات خود را برای فعالیت‌های فرهنگی به روز کنند. همچنین در وهله دوم به دنبال ارتقای سطح آگاهی معاونان و کارشناسان فرهنگی نسبت به مسائل فرهنگی و اجتماعی بودیم.

چالش معاونان فرهنگی و سیاست گذاری فرهنگی

فکری با بیان اینکه بخش قابل توجهی از معاونان فرهنگی آشنایی زیادی با سیاست گذاری فرهنگی ندارند، گفت: راه‌اندازی این سامانه به دلیل این بوده است که سطح آگاهی مسئولان فرهنگی دانشگاه‌ها نسبت به سیاست گذاری فرهنگی ارتقا داشته باشد. ما در تمامی حوزه‌ها نیازمند این هستیم تا اطلاعات و آموزش‌های لازم را به افراد بدهیم تا کارشناسان فرهنگی، صرفا در حد یک کارمند عمل نکنند بلکه دارای شناخت و آگاهی فرهنگی باشند.

وی درپایان خاطرنشان کرد: ما کارگاه‌ها و محتواهای آموزشی خوبی را برای معاونان و کارشناسان فرهنگی دانشگاه‌ها طراحی کرده‌ایم که برروی سامانه بارگزاری می‌شوند. البته شرکت در دوره‌های آموزشی صرفا دل بخواهی نیست بلکه در برخی موارد، معاونان فرهنگی ملزم به شرکت در بعضی از دوره‌های آموزشی می‌شوند. البته امیدواریم وزارت علوم در دولت سیزدهم نیز بتواند مسیر محتوا سازی برای بالابردن سطح آگاهی مدیران و کارشناسان فرهنگی دانشگاه‌ها را به خوبی طی کنند؛ زیرا هنوز با شاخص‌های مطلوب فرهنگی، فاصله زیادی داریم.

انتهای پیام/