به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری ایسکانیوز، امروز ۱۲ آبان هجری شمسی برابر با ۳ نوامبر تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویدادها:

۲۴۵ - سالروز ایجاد شهر قزوین به دستور شاپور یکم، شاه ساسانی ایران

سوم نوامبر سال ۲۴۵ میلادی شاپور یکم شاه وقت ایران از دودمان ساسانی که در دوران زمامداری خود ایران را ابرقدرت اول جهان کرده بود دستور بنای شهر قزوین را صادر کرد .کار ایجاد این شهر سه سال طول کشید و در اکتبر (جشن های مهرگان) سال ۲۴۸ میلادی پایان یافت. نام قزوین از طایفه ای به همین نام گرفته شده و یونانیان و رومیان باستان و اینک جهانیان دریای مازندران را به نام این طایفه دریای «کاسپین» می خوانند، زیرا که منطقه محل سکونت این طایفه آریایی تا دیلمان، گیلان و سواحل غربی آن دریا امتداد داشته است.

شاپور یکم در طول حکومت خود چند شهر تازه ساخت که نام او با پیشوند و پسوندهایی بر آنها گذارده شد اما دستور داد که شهر تازه ساز به نام طایفه ای که در آن منطقه سکونت داشت «کَسپین» نامیده شود که این نام به مرور زمان و تهاجمات به صورت قزوین در آمده است. در کتب قرون وسطی هم دریای مازندران را دریای قزوین نوشته اند. قزوین در سال ۶۴۴ میلادی به تصرف اعراب مسلمان درآمد و در قرن ۱۶ میلادی پایتخت ایران شد و شاه طهماسب صفوی عمارات فراوان در آنجا ساخت، تا این که شاه عباس در سال ۱۵۹۸ میلادی پایتخت را از قزوین به اصفهان ـ شهر مرکزی ایران منتقل ساخت.

یکی از علل انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان این بود که درآن شهر، سران قزلباش مادر شاه عباس را کشته و جسدش را به بیابان افکنده بودند و اقامت در قزوین باعث می شد که هر لحظه قتل فجیع مادر در ذهن او تداعی و وی را متاثر کند.

قزوین در جریان دو جنگ جهانی اول و دوم به اشغال خارجی درآمد و در سپتامبر ۱۹۴۱ توسط هواپیماهای شوروی بمباران شد. رضاخان میر پنج (سرتیپ) از همین شهر عزم تسخیر تهران و برانداختن دولت وقت را کرد. این شهر تاریخی اخیرا مرکز استانی به همین نام شده است.

شاپور اول که ایران را ابرقدرت اول جهان باستان کرد و شهر قزوین را ساخت. والریانوس امپراتور روم که در جنگ به اسارت ارتش ایران درآمده بود در برابر او به زانو در آمده و التماس می کند

۶۴۴ - عمر بن خطاب دومین خلیفه از خلفای راشدین، توسط اسیری ایرانی به نام پیروز نهاوندی به قتل رسید.

۱۲۶۸ - عزل امیرکبیر از صدارت ناصرالدین شاه

امیرکبیر که پس از ورود ناصر الدین شاه به تهران، به عنوان صدراعظم برگزیده شده بود، در ابتدا بکارگیری القاب و تعارفات بی‏ معنا را در نامه‏های اداری حذف کرد. اخذ رشوه را ممنوع نمود و جلوی اختیارات بی‏حد و حساب و نامشروع درباریان را گرفت. برای متعادل کردن دخل و خرج مملکت، بر بیشتر وظایف و مستمری‏هایی که اشخاص با نفوذ مانند شاهزادگان و اُمرای لشکر، بدون استحقاق از خزانه‏ی دولت دریافت می‏کردند، خط بطلان کشید. اخذ مالیات‏ها را بر اساس صحیحی قرار داد چنان که در اندک مدتی، خزانه‏ی خالی مملکت از درآمد مالیات پُر شد. بر گسترش کشاورزی همت ورزید و مدرسه‏ی عالی دارالفنون را تاسیس کرد. امیرکبیر هم‏چنین دست سفیران روس و انگلیس را از دخالت در امور داخلی ایران کوتاه ساخت و بَست نشستن در محل سفارت آنان را ممنوع اعلام نمود. لیاقت و تدبیر و طهارت اخلاق امیرکبیر موجب وحشت درباریان ناپاک و حسودان شد و شاه بی‏تجربه را با دسیسه‏ها و تحریکات فراوان به عزل وی تشویق کردند. سرانجام بر اثر دسیسه‏های فراوان اطرافیان به ویژه مهد عُلیا مادر ناصرالدین شاه، امیرکبیر از صدارت عزل شد و میرزا آقاخان نوری به جای وی به صدارت عُظمی رسید.

۱۹۰۳ - تجزیه سرزمین کلمبیا و ایجاد کشور پاناما

سوم نوامبر سال ۱۹۰۳ پاناما که قبلا بخشی از کشور کلمبیا بود اعلام استقلال کرد و کشتی های نظامی ایالات متحده که به دستور تئودور روزولت رئیس جمهوری وقت این کشور به آبهای پاناما فرستاده شده بودند مانع از مداخله ارتش کلمبیا برای جلوگیری از تجزیه این کشور شدند.

در کتب تاریع عمومی آمده است که دولت وقت آمریکا قبلا پاره ای از اصحاب نفوذ را در پاناما ترغیب به اعلام استقلال کرده بود؛ زیرا دولت کلمبیا به آمریکا اجازه نداده بود که طرح خود برای ایجاد آبراهی میان دو اقیانوس اطلس و آرام را در منطقه پاناما اجرا کند و کنترل کشتیرانی را در این آبراه تا مدتهابه دست گیرد.

دولت تازه استقلال یافته پاناما اندکی پس از آغاز بکار؛ با اجرای طرح آمریکا موافقت کرد و آبراه پاناما ساحته شد که از پایان سده بیستم اداره امور آن در دست دولت پاناما قرار گرفته است.

۱۹۱۸ - لهستان از فرصت پایان جنگ جهانی اول و درگیری داخلی روسها پس از انقلاب بلشویکی استفاده کرد، از روسیه جدا شد و اعلام استقلال کرد.

۱۹۵۷ - اعزام یک سگ به عنوان اولین جاندار فضانورد توسط سفینه شوروی

بین سالهای ۱۹۵۷ تا۱۹۶۶ سیزده سگ توسط دانشمندان شوروی سابق برای این منظور به فضا فرستاده شدند که نام حداقل سه تای این سگ ها که مجبور شدند در این سفرها شرکت کنند و در نهایت هم قهرمان راه علم فضانوردی شدند، لایکا،لیسیچکا و بارس بود.

لایکا یک سگ ماده دورگه حدودا سه ساله و ولگرد بود که در یکی از خیابانهی مسکو پیدا شد و در کنار دو سگ دیگر تحت آموزشهای لازم برای سفر به مدار زمین قرار گرفت. اما بین این سه سگ سرنوشت برای لایکا اینگونه رقم خورد که برای این سفر انتخاب شود .در نتیجه در تاریخ سوم نوامبر ۱۳۵۷سه روز پس از قرار گرفتن در سفینه اسپوتنیک۲، به فضا پرتاب شد.لایکا درون محفظه ای مخصوصی درون اسپوتنیک توسط نوارهایی که تنها اجازه حرکت وی برای دسترسی به غذا را می داد، مهار شده بود و الکترودهایی که لحظه به لحظه علایم حیاتی او را به زمین مخابره می کرد ،به بدنش متصل بود.

با توجه به اینکه اسپوتنیک دو، سفینه ای پانصد کیلویی بدون امکان بازگشت به زمین بود به طبع این سفر برای لایکا نیز سفری بدون بازگشت به خانه بود. دانشمندان روسی حدس می زدند که لایکا حداقل برای چهار روز در آن شرایط خاص زنده بماند!ولی بار دیگر سرنوشت برای لایکا طوری دیگر رقم خورد!

حدود پنج تا هفت ساعت پس از از پرتاب از مرکز بایکونور قزاقستان و قرار گرفتن در مدار زمین به علت نقص فنی ،حرارت در محلی که لایکا در آن قرار داشت به شدت بالا رفت و ناگهان علایم حیاتی مخابره شده به زمین قطع گردید و این دلیلی بر پایان دردناک زندگی اولین سگ فضا نورد تاریخ بود.(البته تا چند سال قبل دانشمندان روسی علت مرگ لایکا را که ناشی از حرارت زیاد و استرس شدید وارد شده به اون بود را به طور عمومی اعلام نکردند!وتا آن زمان گمان می رفت مرگ لایکا به علت پایان یافتن اکسیژن و یا ناشی از امکانات خاصی بود که برای ایجاد مرگ بی درد برای سگ بیچاره در نظر گرفته شده بوده!)

سفینه اسپوتنیک دو،نیز پس از ۲۵۷۰ بار چرخیدن به دورزمین در تاریخ چهاردهم آوریل ۱۳۵۷ همراه با جسد لایکای کوچک پس از ورود به جو آتش گرفت و سوخت.

۱۳۵۷ - اعلام حمایت آمریکا از نخست وزیری ازهاری

در ۱۲ آبان ۱۳۵۷ دو روز قبل از آنکه نخست ‌وزیری ارتشبد غلامرضا ازهاری از شبکه‌های خبری ایران وجهان اعلام شود، برژینسکی مشاور امنیتی جیمی کارتر رئیس جمهور آمریکا، در تماسی تلفنی به شاه حمایت کامل دولت متبوع خود را از وی اعلام کرد. این تماس متعاقب جلسه‌ای که در کاخ سفید و در ارتباط با گزارش ویلیام سولیوان سفیر امریکا در تهران برگزار گردید، گرفته شد. در آن گزارش، سولیوان به وضعیت متزلزل شاه و به روند رو به گسترش انقلاب اسلامی ایران اشاره کرده بود.

توصیه برژینسکی به شاه مقدمه تشکیل دولت نظامی ارتشبد ازهاری بود. کمتر از ۴۸ ساعت پس از این توصیه ازهاری رئیس ستاد ارتش با حکم شاه به نخست‌وزیری رسید و به دولت دو ماهه جعفر شریف‌امامی خاتمه داد.

۱۳۵۷ - گسترش تظاهرات و اعتصابات سال ۱۳۵۷ در ایران

برغم برکناری ۳۴ تن از مقامات تراز اول ساواک از جمله ثابتی، وارد آمدن ۱۳ مورد اتهام به سپهبد نعمت الله نصیری رئیس پیشین آن سازمان و سفیر ایران در پاکستان که از این کشور به تهران احضار شده بود و دادن وعده آزادی همه زندانیان سیاسی تا بیستم آذرماه، دامنه تظاهرات ضد سلطنت و اعتصابات عمومی در این روز ـ ۱۲ آبان ۱۳۵۷ ـ گسترش یافت و سراسر کشوررا فراگرفت و سندیکای روزنامه نگاران به دبیری محمدعلی سفری که دو دهه پیش دچار مرگ ناگهانی شد برای اعلام یک اعتصاب طولانی به مراحل نهایی کار رسیده بود و تنی چند از وزیران کابینه هم آماده تسلیم استعفانامه شده بودند.

۱۳۵۹ - اسارت شهید تندگویان توسط عراق

محمدجواد تندگویان در سال ۱۳۲۹ در تهران به دنیا آمد. پس از پایان تحصیلات وارد مبارزات سیاسی شد و با پیروزی انقلاب نیز در خط نظام قرار گرفت تا اینکه در دولت شهید رجایی به وزارت نفت انتخاب شد. کمتر از دو ماه بعد، وی در یکی از بازدیدهایی که از صنعت نفت در جنوب داشت به اتفاق چند نفر ازمسئولان وزارت نفت به اسارت نیروهای متجاوز بعثی عراق درآمد. شهید تندگویان در طول مدت اسارت تحت سخت‏ترین شکنجه‏ های بعثیان قرار گرفت تا اینکه به فیض شهادت نائل آمد. سرانجام بعد از گذشت ۱۱ سال، پیکر مطهر این آزاده مجاهد در اواخر آذرماه ۱۳۷۰ به ایران انتقال یافت و در بهشت زهرا به خاک سپرده شد.

انتهای پیام/