به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، امروز ۲۳ دی برابر با ۱۳ ژانویه تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.

رویداد ها:

۱۹۷۸ - هجوم جوانان ایرانی به دانشگاههای آمریکا و اروپا، پیوستن به مخالفان شاه و آغاز پایان کار او

۱۳ ژانویه ۱۹۷۸ رسما اعلام شده بود که برای ترم تحصیلی وقت ۷۳ هزار ایرانی در دانشگاهها و مدارس تعلیمات عالی آمریکا ثبت نام کرده بودند که هرماه به طور متوسط یکصد میلیون دلار ارز از ایران برای آنان حواله می شد. در آن زمان بیشتر آنانکه از ایران برای تحصیل به خارج رفته بودند کسانی بودند که موفق به گذرانیدن کنکور (امتحان سخت مسابقه ورودی) و درنتیجه ورود به دانشگاههای داخلی نشده بودند. در آن برهه، تحصیل در دانشگاههای ایران مطلقا رایگان بود و به هر دانشجو هرماه مبلغی هم پول نقد داده می شد (پول جیبی). چند دارالترجمه مشخّص در تهران برای این دیپلمه ها از مدارس عالی طرف قرارداد باخود در آمریکا پذیرش می گرفتند و درنتیجه، تمرکز دانشجویان ایرانی منحصر به دانشگاهها و مدارس عالی مشخصّی بود و همین تمرکز دانشجویی به گروههای سیاسی و انجمن های مذهبی کمک کرد که به آسانی و بدون زحمت عضوگیری کنند. هجوم به دانشگاههای خارجی و بویژه آمریکا از زمانی آغاز شده بود که بهای مستغلات در ایران به دلیل تورّم پول تا ۴۰ ـ ۵۰ برابر بالارفته بود، فروش ارز آزاد و ارزش برابری دلار در هفت تومان تثبیت شده بود و هر خانواده قادر بود که بافروش زمین فرضا صدمتری اضافی خود فرزندش را به آمریکا بفرستد.

در آن زمان بهای یک قطعه زمین ۱۲۰ متری که در دهه ۱۹۶۰ [دهه ۱۳۴۰ هجری] چهار ـ پنج هزار تومان بود تا ۲۰۰ هزار تومان (۳۰ هزار دلار) بالا رفته بود. بسیاری از این جوانان که در دوران نوجوانی مزه فقر و تبعیض را چشیده بودند؛ در آمریکا و اروپا به آسانی تحت تاثیر تبلیغات مخالف قرارگرفتند به صف مخالفان شاه پیوستند، انجمن دایر کردند، به گروهها پیوستند و مخالفت را علنی ساختند و به این ترتیب ذهن آمریکاییان و اروپاییان نسبت به حکومت ایران تغییرکرد. قدرت این انجمنها و گروهها در تدارک تظاهرات خشونت آمیز برضد شاه در نوامبر ۱۹۷۷ و در اطراف کاخ سفید واشنگتن به نمایش گذارده شد و شاه از چشم آمریکاییان افتاد و ... و این آغاز پایان کار او بود. بسیاری از این دانشجویان درجریان انقلاب و یا ظرف یکی دو سال اول (۱۹۷۹ و ۹ ماه از سال ۱۹۸۰) از وطن دیدارکردند و چون وضعیت را مطابق میل خود ندیدند عمدتا به کشور محل تحصیل بازگشتند و ماندگار شدند و با استفاده از قوانین مهاجرت محل اقامت بستگان خودرا هم آوردند و اینان بستگان دیگر و این تسلسل تا به امروز ادامه یافته و شمار ایرانیان مهاجر در سراسر جهان ظرف سه دهه گذشته، طبق یک برآورد بالغ بر ۵ ـ ۶ میلیون می شود که چون تابعیت ایران را لغو نکرده اند تبعه جمهوری اسلامی هم بشمار می آیند و قسمتی از آمار نفوس ایران را تشکیل می دهند.

۱۲۹۳ - اشغال تبریز توسط نیروهای آلمان و امپراتوری عثمانی در جریان جنگ جهانی اول

۱۸۴۷ - واگذاری کالیفرنیا به دولت واشنگتن

۱۳ ژانویه ۱۸۴۷ و در پی شکست نظامیان مکزیک از نظامیان آمریکا به فرماندهی سرلشکر فریمانت (جان فره مونت) ایالت کالیفرنیا به تصرف دولت واشنگتن درآمد. در این روز «پیکو» فرماندار مکزیکی کالیفرنیا قرارداد تسلیم را امضا کرد و اتباع کالیفرنیا (کالیفُرنیوها) شهروند دولت آمریکا شدند. دولت مکزیک (که قبلا اسپانیای نو خوانده می شد) سال بعد و طبق «قرارداد گوادالوپ ـ هیلداگو» هفت ایالت شمالی خود ازجمله کالیفرنیا، آریزونا، نیومکزیکو، کلرادو، نوادا و بخشی از ایالت تکزاس را به دولت واشنگتن واگذارکرد و در این ناحیه روخانه «ریو گرانده» مرز دو کشور شده است.

۱۹۱۵ و ۲۰۱۰ - زلزله هائیتی با ۳۱۶ هزار کشته

۱۳ ژانویه ۱۹۱۵ در مرکز شبه جزیره ایتالیا یک زمین لرزه شدید روی داد که تنها در منطقه آوه زانو Avezzano بیش از ۲۹ هزار تن را کشت. در همین روز در سال ۲۰۰۱ یک زلزله در السالوادور (قاره آمریکا) ۸۰۰ تن را به آن دنیا فرستاد و ۱۲ ژانویه ۲۰۱۰ یک زلزله هفت ریشتری در کشور فقر و شورش زده فرانسوی زبان ۹ میلیونی هائیتی [واقع در کارائیب ـ قاره آمریکا] بیش از سیصد هزار تن را بیجان ساخت. [طبق گزارش دولت هائیتی، ۳۱۶ هزار کشته]. این زمین لرزه نزدیک به ۳۵۰ هزار مجروح داشت و ۲۵۱ هزار ساختمان (خانه مسکونی و محل کسب) را ویران ساخت و یا آسیب زد. زمین لرزه هائیتی ساعت ۴ و ۵۳ دقیقه روی داد.

علت تلفات سنگین زلزله نه چندان سخت هائیتی کم استحکام بودن ساختمانها و کثرت اعضای خانوار در زیر یک سقف اعلام شده است. در این رویداد بیمارستان پورت او پرنس Port - au - Prince پایتخت هائیتی، کاخ رئیس جمهور، کلیسای بزرگ و نیر مقر صلحبانان سازمان ملل آسیب دید و اسقف بزرگ کلیسای کاتولیک هائیتی و نیز رهبر حزب اقلیت کشته شدند. درصد تلفات وارده به اعیان هائیتی نسبت به تهیدستان این کشور بیشتر بود زیراکه طبقه فقیر در آلونک زندگی می کنند که سقف های آنها را پوشال و حلبی و کارتن تشکیل می دهد. اکثریت جمعیت هائیتی را [تلفظ انگلیسی آن هیتی Haiti است] سیاهپوستان (اعقاب بردگان سابق) تشکیل می دهد. هائیتی مستعمره سابق فرانسه است که با جمهوری دومینیکن جزیره هیسپانیولا را تشکیل می دهند. جزیره هیسپانیولا که کریستف کلمب (کلمبوس) آن را مقر حکومت اسپانیا در قاره آمریکا قرار داده بود روی کمربند زلزله و در منطقه توفهای دریایی قرار گرفته است. زلزله سال ۱۷۵۱ هائیتی در این مستعمره وقت فرانسه تنها یک ساختمان را سالم باقی گذارده بود.

۱۹۰۶ 

نخستین رادیو ویژه پخش آگهی که برد امواج آن تنها تا ۱۶۰۰ متر بود در نیویورک آغاز بکار کرد.

۱۹۴۳

هیتلر که در انتظار ساخت بمب اتمی بود باتوجه به ناکامی هایش در جبهه های روسیه و شمال آفریقا جنگ تمام عیار اعلام کرد که باعث تسریع شکست خود وی شد.

۱۹۹۰

 «داگلاس وایلدر Douglas Wilder» به عنوان نخستین فرماندار سیاهپوست انتخابی یک ایالت آمریکا کار خودرا آغاز کرد. وی در انتخابات عمومی نوامبر ۱۹۸۹ به سمت فرماندار ایالت مشترک المنافع ویرجینیا انتخاب شده بود. یک فرد، تنها برای یک دوره ۴ ساله می تواند فرماندار ویرجینیا شود. وایلدر بعدا مجری برنامه های یک رادیو و آنگاه شهردار انتخابی شهر ریچموند ویرجینیا - زادگاه خود شد. وایلدر که پیش از فرماندار شدن یک سناتور ایالتی بود از سال ۲۰۰۹ خودرا از امور سیاسی و اداری بازنشسته کرده و به کار تدریس در دانشگاه «کامان ولت» بازگشته است و علم حکومت تدریس می کند. او عضو حزب دمکرات آمریکاست. وایلدر ۱۷ ژانویه ۱۹۳۱ به دنیا آمده است.

۱۳۵۷ ش _ تشکیل شورای سلطنت توسط محمدرضا پهلوی

پس از کشتار خونین ۱۳ آبان ۵۷ تهران، محمدرضا پهلوی رسماً شنیدن صدای انقلاب ملت ایران را اعتراف کرد. در این حال بود که در حقیقت شمارش معکوس سقوط رژیم پهلوی آغاز شد. شاه ایران که توان مقاومت در مقابل امواج خروشان انقلاب اسلامی را نداشت، تنی چند از مهره ‏های سیاسی مورد اعتماد خود را مأمور تشکیل شورای سلطنت کرد تا به تصوّر خود، امواج اعتراض‏های مردمی را فرو بنشاند. این شورا قرار بود مقدمات انتقال قدرت را از شاه به فرزندش فراهم کند و بدین ترتیب، ملت مسلمان و مبارز ایران را به ادامه حیات رژیم ستمشاهی، متقاعد سازد. هر چند هدف اصلی محمدرضا از تشکیل این شورا، خروج از ایران و در نتیجه جان سالم به در بردن بود. اما مردم آگاه ایران، با تجمع در خیابان‏ها، ضمن مخالفت با این اقدام، حمایت خود را از حضرت امام خمینی اعلام کردند. حضرت امام در همین روز در پاریس اعلام نمودند که به زودی یک دولت جدید انقلابی تشکیل خواهند داد. پس از انتشار این خبر، سید جلال ‏الدین تهرانی، برای دیدار با امام، راهی فرانسه شد. امام دو شرط برای پذیرفتن وی معین کردند: استعفای او از ریاست شورای سلطنت و اعلامِ غیرقانونی بودن این شورا از جانب او. سرانجام رییس شورای سلطنت در اول بهمن از سمت خود استعفا داد و شورای سلطنت بدون هیچ اقدامی در راستای اهداف شاه پس از فعالیتی یک هفته‏ای، عملاً منحل شد.

۱۳۵۹ - اولین حمله و بمباران شیمیایی عراق علیه ایران در جریان جنگ تحمیلی

با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ش، رژیم بعث بارها با استفاده از سلاح‏های میکربی، شیمیایی و کشتار جمعی، قوانین و مقررات بین‏المللی را نقض نمود. ناکامی ارتشِ تا دندان مسلح عراق در تأمین اهداف سردمداران رژیم بعثی، فرماندهان این ارتش را بر آن داشت تا پس از مشورت با کارشناسان عالی‏رتبه دولت‏های استکباری به خصوص کارشناسان شیمیایی شوروی سابق، استفاده از سلاح‏های شیمیایی را نیز در کنار دیگر سلاح‏های جنگی و مرگبار خویش مورد توجه قرار دهند. سابقه اولین حمله ثبت شده شیمیایی عراق به ۲۳ دی ماه ۱۳۵۹ ش باز می‏گردد که نیروهای ایرانی را در پنجاه کیلومتری غرب ایلام، با گلوله شیمیایی، مورد حمله قرار داد و شماری را مصدوم کرد.

از آن پس، عراق به استفاده از این سلاح ادامه داد. با ادامه این روند، ایران طی نامه‏های متعدد رسمی به دبیر کل سازمان ملل، با اعلام کاربرد سلاح‏های شیمیایی توسط عراق، تقاضای اعزام گروه کارشناسی برای بررسی موضوع نمود. هرچند دبیر کل این موضوع را به شورای امنیت ارجاع داد و گروه کارشناسی پس از سفر به ایران این حملات را تأیید کرده و عراق را محکوم نمودند، با این حال، اولاً شورای امنیت عکس‏العمل مناسب و کافی در برابر این نقض مقررات بین‏المللی نشان نداد و بدین وسیله، راه را بر تکرار این جنایت بازگذاشت. در ثانی، از کشورِ به کارگیرنده سلاح‏های شیمیایی نامی نبرد و موضوع را با کل مسأله جنگ مرتبط ساخت. در نتیجه عدم اقدام فوری و جهانی سازمان ملل متحد، رژیم عراق از آن پس، بارها نیروهای ایرانی را مورد حمله شیمیایی قرار داد که به شهید و مجروح شدن ده‏ها هزار نفر انجامید و با گذشت سال‏ها از پایان جنگ، اثرات این سلاح‌‏های کشنده، هنوز قربانی می‏گیرند.

انتهای پیام/