به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، امروز ۱۸ بهمن برابر با ۷ فوریه تقویم میلادی است. روزی که در تاریخ آبستن وقایع و اتفاقات زیادی در ایران و جهان بوده است. به مرور برخی از این وقایع می‌پردازیم.
بیشتر بخوانید:
رویداد ها:
۱۲۹۴ - انتشار پول کاغذی در ایران هفت قرن پیش
هفتم فوریه ۱۲۹۴ (ماه مربوط در سال قمری ۶۹۳) و دوران حکومت گیخاتوخان ـ ایلخان مغول و حکمران وقت ایران، این کشور بمانند چین دارای پول کاغذی (اسکناس) شد که «چاو» نام داشت. حکام مغولی چین (دودمان یوان) از دو دهه پیشتر، پول کاغذی در آن کشور رایج کرده بودند.
با صدور یک یرلیغ (فرمان حکومتی) گیخاتوخان، کار تهیه پول کاغذی به نام «چاو» در تبریز و در محلی به نام «چاوخانه» آغاز شد که از چهارماه بعد در سراسر قلمرو این خان جای سکه های طلا و نقره را گرفت و پول رایج شد. این عمل به اقتباس از خان بزرگ مغولان (قاآن) که در خان بالیغ (پکن) می نشست صورت گرفته بود. خان بزرگ که تمامی حاکمان قلمرو مغولان، از روسیه تا شبه جزیره کره و از رود فرات تا رود سند ـ واقعا و یا ظاهرا ـ مطیع او بودند پول کاغذی را از سال ۱۲۷۱ میلادی در چین رایج کرده بود، زیرا که طلا و نقره موجود در چین تکافوی هزینه های سنگین و بعضا ولخرجی و اسراف آنان نبود. قدمت پول کاغذی در چین که به صورت «بلوکی ـ نوعی مُهرزنی» چاپ می شد به سال ۶۰۰ میلادی بازمی گردد ولی پولی دائمی نبود و هرگاه که هزینه های دولت بالا می رفت و طلا برای ضرب سکه کافی نبود، پول کاغذی چاپ می کردند که نوعی برات (حواله خزانه داری دولت) بود که بعدا و پس از حل مسئله، این پول کاغذی جمع آوری می شد به این صورت که دارندگان آن به خزانه داری و کارگزاران آن مراجعه و پول کاغذی را می دادند و طلا و نقره می گرفتند.
خزانه گیخاتوخان هم که بمانند قاآن (خان بزرگ همه مغولان) مردی ولخرج و سطحی نگر بود و بزرگ وزیرش ـ صدر جهان (صدرالدین احمد خالدی زنجانی) ولخرج تر از او ـ تهی از طلا و نقره شده بود. وی و صدر جهان پس از مشورت با «چینگ سانگ» نماینده تام الاختیاز «خان بزرگ» تصمیم به تهیه و رایج کردن پول کاغذی گرفتند به نام «چاوِ مُبارک».
این تصمیم به اجرا درآمد و «چاو» که قطعی بزرگ داشت با نقوش و برخی حروف چینی به جریان گذارده شد. طولی نکشید که مخالفت با این پول از تبریز و شیراز آغاز شد، مغازه ها از فروش کالا به چاو خودداری کردند، مردم آن را «چاو نامبارک» اسم گذاردند و چون بیم شورش و انقلاب می رفت چند ماه بیشتر عمر نکرد و گیخاتوخان اعتبار آن را لغو کرد.
۱۲۸۶ ش - تصویب اولین قانون مطبوعات در ایران
موافق اصل بیستم از قانون اساسی عامه مطبوعات غیر از کتب ضلال و مواد مضره به دین مبین آزاد و ممیزی در آنها ممنوع است ولی هر گاه چیزی‌مخالف قانون مطبوعات در آنها مشاهده بشود نشر دهند یا نویسنده بر طبق قانون مطبوعات مجازات می‌شود اگر نویسنده معروف و مقیم ایران باشدناشر و طابع و موزع از تعرض مصون هستند مقرر می‌شود طبع کتب و روزنامجات و اعلانات و لوایح در تحت قوانین مقرره ذیل که از برای حفظ حقوق‌عموم و سد ابواب مضار از تجاوزات ارباب قلم و مطبوعات وضع می‌شود آزاد است هر کس بخواهد مطبعه دایر نماید یا کتاب و جریده و اعلاناتی به‌طبع برساند یا مطبوعات را بفروشد باید بدواً عدم تخلف از فصول این قوانین را نزد وزارت معارف به التزام شرعی ملتزم و متعهد شود.
۱۲۲۹ ش - انتشار نخستین شماره از روزنامه وقایع اتفاقیه در ایران. این روزنامه به کوشش امیرکبیر منتشر شد.
۱۹۴۲ - آغاز فرمانروایی دیکتاتوری ویدکوم کیسلینگ سیاستمدار دست‌نشانده‌ی آلمان بر نروژ.
۱۹۴۶ - با ورود بیتل‌ها به ایالات متحده، پدیده تهاجم بریتانیا در عالم موسیقی آغاز شد.
۱۹۵۰ - اعتراض دکتر مصدق به انتخابات سال ۱۳۲۸
سه ماه پس از تاسیس جبهه ملی ایران به رهبری دکتر مصدق، وی ۱۸ بهمن ماه ۱۳۲۸ هجری خورشیدی (۷ فوریه ۱۹۵۰) در اجتماعی بزرگ که به دعوت این جبهه برای اعتراض به سوء جریان انتخابات سنا و مجلس شورای ملی در میدان بهارستان برگزار شده بود خطاب به ایرانیان، آنان را درجزئیات مداخله دولت در کار انتخابات قرار داد و گفت که دولت با گشودن مجلس، پیش از برگزاری انتخابات شهر تهران مرتکب نقض قانون شده است که جرم است و مشروعیت حکومت کردن را از دست داده است.
دکتر مصدق قبلا پیش از انجام انتخابات سنا به دولت اعتراض کرده بود که فهرست نامزدهای خود را چاپ و به مقامات دست اندرکار انتخابات و معتمدان خود داده بود تا به هر ترتیب که شده آنان را از صندوق درآورند و ... و یک نسخه از این فهرست در دست اوست که در پاکت گذارده و لاک و مهر کرده تا پس از انتخاب سناتورها آن را اعلام دارد. وی گفته بود که دولت با این عمل، همه اعضای سنا را انتصابی کرده است و چنین حکومتی همانا «دیکتاتوری و استبداد» است. دکتر مصدق با بیان این اعتراض به احمد اباد تبعید شده بود که یک روز پس از لغو تبعید در اجتماع میدان بهارستان شرکت و اعتراض خودرا تکرار کرده بود.
میدان بهارستان که مقرّ مجلس ایران در آنجاست در طول فعالیت های سیاسی مصدق و دوران زمامداری او محل اجتماع هوادارانش بود و در بیشتر این اجتماعات شخصا شرکت می کرد و این نکته او که آن را در یکی از این اجتماعات بیان کرده بود و در تاریخ ثبت شده است معروف است: "هرجا که مردم جمع و باهم باشند همانجا مجلس (پارلمان) است.".
۱۹۰۰ - انتخاب یک کارگر ساده به عضویت پارلمان انگلستان منجر به تاسیس حزب کارگر شد
هفتم فوریه سال ۱۹۰۰ زادروز حزب کارگر (زحمتکشان) انگلستان است . اتحادیه های کارگری انگلستان در این روز تاسیس چنین حزبی را اعلام داشتند که از ۲۰ روز بعد فعالیت خود را آغاز کرد. این اتحادیه ها در سال ۱۸۸۱ با کمک گروهی از روشنفکران چپگرا فدراسیون سوسیال دمکرات و در سال ۱۸۸۴ «جامعه فابیان» را تاسیس کرده بودند. انقلاب صنعتی انگلستان تاسیس حزب کارگر را اجتناب ناپذیر کرده بود.
سوم اوت سال ۱۸۹۲ مردی برکرسی عضویت مجلس نمایندگان انگلستان نشست که با همه فرق داشت. پارلمان انگلستان تا آن روز در عمر ششصد و اندی ساله خود به یاد نداشت که مردی در ردیف نمایندگان که همیشه با لباس رسمی (فراک) حضور می یافتند بنشیند که کلاهی پارچه ای بر سر، شلواری چهارخانه برپا و کتی یقه کارگری که از پشم نامرغوب ساخته شده بود برتن داشته باشد. وی« جیمز هاردی » کارگر معدن بود که به خود جرات داده بود نامزد شود، رای بیاورد و به عضویت مجلس در آید.
او از ده سالگی روزها کار و شبها به مدرسه رفته بود و عضو اتحادیه کارگران معدن بود. جیمز هنگام معرفی نمایندگانی که برای نخستین بار وارد مجلس شده بودند ، خود را یک سوسیالیست خواند و به این ترتیب پارلمان انگلستان دارای نخستین کارگر سوسیالیست شد.
عضویت جیمز هاردی در مجلس و اثبات شایستگی اش به تاسیس حزب کارگر انگلستان شتاب داد.
این حزب شش سال پس از تاسیس دارای ۲۹ نماینده در پارلمان شد. چهار سال بعد عده این نمایندگان به ۴۲ تن رسید و به تدریج در رقابت با حزب محافظه کار جای حزب لیبرال را گرفت و رقیب اصلی آن حزب شد و در سال ۱۹۲۴ موفق به تشکیل کابینه گردید و زمام امور انگلستان را به دست گرفت .
از نخستین کار های دولت حزب کارگر به رسمیت شناختن حکومت شوروی بود. با وجود این ، حزب کارگر به دلیل موقع بین المللی انگلستان مجبور شد رئوس سیاست های این دولت را دنبال کند.
به تدریج رهبران این حزب که رنجها و محرومیت های دوران کارگری را فراموش کرده بودند از سوسیالیسم هم فاصله گرفتند و سایه ای از سوسیالیسم شدند.
مردم انگلستان پس از پایان جنگ جهانی دوم ، حزب کارگر را بر چرچیل ترجیح دادند ، زیرا که احساس کرده بودند در آن شرایط ، دیگر به او نیاز ندارند . با وجود این، تا دچار مشکل جهانی شدند دوباره سراغ وی رفتند و هم او بود که دولت دکتر مصدق را برانداخت ، زیرا که مصدق دست انگلستان را پس از ۱۵۰ سال از ایران کوتاه کرده بود.
از آن پس دو حزب محافظه و کارگر متناوبا حکومت انگلستان را به دست داشته اند و حزب لیبرال که در دهه های آخر قرن ۲۰ دوباره جانی گرفته است ائتلاف و همکاری با حزب کارگر را بر حزب محافظه کار ترجیح داده است.
۱۹۹۰ - سرانجام حزب کمونیست شوروی
هفتم فوریه ۱۹۹۰ حزب کمونیست شوروی که ۷۳ سال قدرت را در این جماهیریه انحصارا به دست داشت رسما اعلام کرد که به این انحصار پایان داده است. گورباچف رهبر وقت، در سال ۱۹۸۹ اجازه تاسیس احزاب دیگررا در شوروی داده بود.
حزب کمونیست شوروی تاریخچه ای تأمل برانگیز دارد. افراطیون حزب سوسیال دمکرات روسیه (مارکسیستها) در سال ۱۹۱۲ به نام بلشویکها (اکثریت) از آن حزب جداشدند و در سال ۱۹۱۷ انقلاب کردند و زمام امپراتوری روسیه را به دست گرفتند و در سال ۱۹۱۸ بر تشکیلات خود نام حزب کمونیست گذاردند. جنگ داخلی روسیه که بلافاصله پس از انقلاب آغاز شده بود و نیز مداخله مسلحانه قدرت های وقت سبب شد که از همان آغاز کار، دولت انقلاب (دولت بلشویکها) از اصول مارکسیسم و آرمانهای انقلاب عبور کند و به راهی گام بگذارد که وضعیت روز برایش باز کرده بود. قدرت طلبی طلبکاران از انقلاب هم مزید بر علت شده بود و ....
به علاوه، پس از درگذشت لنین، بسیاری از فرصت طلبان با چاپلوسی و نیرنگ مقامات حزبی را [از کمیته مرکزی تا پولیت بورو و کنگره حزب] به دست گرفتند و با دائمی کردن مقام خود، حزب و در نتیجه دولت برگزیده حزب را دچار یک بوروکراسی پیچیده و فساد اداری کردند و به فروپاشی کشاندند. دولت شوروی همچنین با ایجاد کمینترن و دفاتری از این دست به استفاده ابزاری از احزاب کمونیست سایر کشورها آغاز کرد و بذر بدگمانی را میان هواداران سوسیالیسم حقیقی فرو پاشاند.
بوریس یلتسین حزب کمونیست را که خود از نردبان آن بالا رفته بود منحل و اموالش و ازجمله روزنامه پراودا را حرّاج کرد. بعدا دو حزب کمونیست که یکی از ایندو روش سوسیال دمکراسی دارد در روسیه تاسیس شده که احزاب اقلیت هستند. جمهوری های جداشده از روسیه هم هرکدام برای خود دارای حزب کمونیست تازه شده اند که قدرت حکومتی ندارند.
مورّخان معاصر در نوشته های خود به نظامهای ایدئولوژیک هشدار داده اند که از اشتباهات حزب کمونیست شوروی پند بگیرند.
۱۸۹۹ - با تصویب قرارداد پایان جنگ آمریکا با اسپانیا در سنای آمریکا، میان دو کشور صلح برقرار شد. اسپانیا در این جنگ کوبا ، پورتوریکو و فیلیپین را از دست داد.
انتهای پیام/
نظر شما