به گزارش گروه دانشگاه ایسکانیوز، نانوتکنولوژی کمک می‌کند که اتم‌ها در مکانی محدود به موثرترین شیوه ممکن قرار بگیرند و نتایج بهتری از نظر قدرت، انعطاف پذیری، واکنش پذیری، رسانایی و ظرفیت ایجاد کنند که کارکردهای جدیدی دارند. نانو تکنولوژی در زمینه پزشکی بیشتر به نام نانو پزشکی شناخته می‌شود. در حال حاضر این فناوری در بخش‌های مختلف پزشکی کاربرد دارد. آنچه در ادامه میخوانید ماحصل گفت و گوی خبرنگار ایسکانیوز با نگار معتکف کاظمی، هیات علمی و مدیر گروه نانوفناوری دانشکده علوم و فناوری‌های نوین دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران و فارغ التحصیل دکتری تخصصی فناوری نانو – نانو مواد از دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه تربیت مدرس درباره آخرین فعالیت‌های رشته‌های دانشگاهی در حوزه نانوفناوری است.
- فعالیت‌ها در زمینه ورود نانو به رشته‌های دانشگاهی در چه مرحله‌ای است؟
نانوفناوری به عنوان دانش میان رشته‌ای و فناوری نوظهور به استفاده و دستکاری مواد نانو مقیاس با خواص جدید می‌پردازد. ورود نانو فناوری به ایران همگام با دنیا بود، از این رو رشد و بلوغ چرخه فناوری در سطح جهانی قابل مقایسه است. سال ۱۳۸۰ بررسی و مطالعات اولیه در نانو توسط دفتر همکاری‌های ریاست جمهوری انجام شد و سال ۱۳۸۲ ستاد ویژه توسعه فناوری نانو زیر نظر نهاد ریاست جمهوری تشکیل شد. با ورود نانوفناوری در ایران دو سند راهبرد آینده توسعه ۱۰ ساله در کشور تدوین شد و در سال ۱۳۸۴، سند اول راهبرد اصلی بر مبنای تربیت نیروی انسانی ماهر و توسعه زیرساخت‌های این فناوری بود.
در سال ۱۳۹۴، سند دوم توسعه صنعتی و تولید محصولات نانو و صادرات فناوری‌ها و محصولات ایرانی به بازارهای جهانی است. ارتقا رتبه‌های برتر جهانی در این دانش و ایجاد و توسعه صنایع مرتبط با نانوفناوری از جمله دستاوردهای مهم سند اول است. از این‌رو رشته‌های متنوع دانشگاهی همچون نانوفناوری پزشکی، نانوزیست الهام، نانوشیمی، نانوبیوتکنولوژی، نانومواد، نانوفیزیک، نانوالکترونیک، نانوپلیمر، نانوفوتونیک، و ... در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری تحصصی در کشور دایر شد.
به دلیل ظرفیت قابل توجه فعالیت این حوزه، قلمرو مشاغل به صورت استخدامی، کسب و کار، گروه‌های پژوهشی، شرکت‌های خصوصی و دانش بنیان گسترش یافته است. تولید ثروت و بهبود کیفیت زندگی مردم از جمله چشم اندازهای گسترش فعالیت‌های رشته‌های دانشگاهی در حوزه نانوفناوری است. پژوهشگران از تمامی رشته‌های تحصیلی در حوزه علوم پایه، علوم پزشکی و علوم مهندسی به عنوان نیروی متخصص و کارآمد در حوزه نانوفناوری فعال هستند و مرزی بین آنها نمی‌توان در نظر گرفت.
تاکنون اقدامات انجام شده را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ستاد ویژه توسعه فناوری نانو مستقر در ریاست جمهوری به بررسی حمایت‌ها از فعالیت‌ها و مشاغل مرتبط با نانو فناوری در ایران می‌پردازد. از مهمترین خدمات این نهاد حمایت از تجاری سازی، مراکز رشد، اشتغال، پژوهش و تحقیقات نانو فناوری، سمینارهای صنعتی، ترویجی و کارگاه‌های آموزشی، ثبت اختراع، نمونه سازی و ... است. سایر اقدامات عبارت است از: به کارگیری خدمات شبکه آزمایشگاهی نانوفناوری، ارائه تاییدیه استاندارد نانو به محصولات واجد شرایط، ارائه خدمات آموزشی و مشاوره‌ای رایگان، شرکت در آزمون توانمندی تدریس فناوری نانو (ارائه حمایت‌های تشویقی ستاد به دارندگان گواهی توانمندی تدریس فناوری نانو)، شرکت در مسابقات ساخت نمونه اولیه محصولات نانو یا پروتو تایپ (اختصاص اعتبار تحقیق و توسعه برای طرح‌های برگزیده و طرح‌های موفق به جذب سرمایه‌گذار در طول جشنواره)، شرکت در مسابقات ملی- دانشجویی فناوری نانو (دریافت گواهینامه تدریس نانو)، همکاری با سایت‌های تخصصی نانو به عنوان نویسنده و ... است.
سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه فناوری نانو سند اول در طی بازه ۱۰ ساله با گزارش سالیانه عملکرد ارزیابی شد. سند دوم گسترش کاربرد فناوری نانو در افق ۱۴۰۴ در حال اجرا است و گزارش عملکرد سالیانه توسط ستاد توسعه فناوری نانو ایران منتشر می‌شود. گزارش عملکرد برنامه‌های توسعه فناوری نانو دارای بخش‌هایی همچون وضعیت دستیابی به اهداف، اقدامات صورت گرفته، ارزیابی شاخص‌ها و تأمین مالی برنامه‌ها است، از این‌رو امکان ارزیابی اقدامات وجود دارد.
توسعه نانو در راستای تشخیص و درمان سریع در علوم پزشکی
- برای توسعه نانو در رشته‌های علوم پزشکی باید چه اقداماتی را در دستور کار قرار داد؟
توسعه نانو در رشته‌های علوم پزشکی به عنوان حوزه بین رشته‌ای مستقل از دیگر رشته‌های تحصیلی نیست. در این میان، رشته نانو فناوری پزشکی با مقاطع تحصیلات تکمیلی کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی به صورت اختصاصی به توسعه نانو در رشته‌های علوم پزشکی می‌پردازد. متخصصان این رشته توانمندی غلبه بر مشکلات همچون تشخیص سریع، درمان سریع و دقیق بیماری‌های صعب العلاج با ارائه سیستم‌های نوین دارورسانی و داروهای هوشمند برای ایجاد تحول و بهبود کیفیت زندگی انسان دارند. همچنین پذیرش دانشجو، تربیت و توسعه نیروی متخصص آشنا به رشته نانوفناوری پزشکی از اقدامات مهم در دستور کار برای توسعه نانو در رشته‌های علوم پزشکی است.
- اقدامات نو برای توسعه نانو را توضیح دهید؟
توجه به ضرورت تولید، دانش بیان و اشتغال آفرینی و فعالیت بیش از هفت هزار و ۸۰۰ شرکت دانش بنیان تولیدی و نوپا در ایران مهم است. حدود یک هزار شرکت محصول قابل رقابت در بازارهای جهانی دارند و بیش از ۲۰۰ هزار نفر از نخبگان دانشگاهی مشغول به فعالیت هستند. حدود سه هزار و ۷۰۰ شرکت دانش بنیان در استان تهران، اشتغال بیش از ۱۷۰ هزار نفر را ایجاد کردند. حمایت پارک علم و فناوری و دانشگاهی، ایجاد خانه‌های خلاق و نوآور در سطح کشور، حمایت تسهیلاتی از طریق صندوق توسعه نوآوری، معرفی بازارهای کار برای تبدیل شرکت‌های دانش بنیان نوپا به تولیدی، ایجاد سامانه برخط الکترونیکی دریافت مجوزها، ایجاد بستر مناسب برای استفاده از شرکت‌های دانش بنیان در صنعت، گسترش ساخت خطوط تولید با استفاده از توان شرکت‌های دانش بنیان داخلی، بومی‌سازی، تصویب قانون جهش تولید دانش بنیان از حمایت‌های معاونت علمی است.
فروش ناخالص شرکت‌ها در سال ۱۴۰۰ بیش از ۲۰۰ میلیارد بود که با توجه به تعداد کم واحد تولیدی کشور رقابت خوب را ایجاد کرد. از این‌رو نگاه امروزی اکثر محصولات به دانش بنیان شدن همراه فناوری است. از اقدامات نو توسعه نانو، توانمندسازی و ایجاد اشتغال برای فارغ‌التحصیلان دانشگاهی مرتبط با نانو و بهره‌گیری از توان شرکت‌های دانش بنیان حوزه نانو برای رفع بیکاری و جلوگیری از مهاجرت دانش آموختگان است. ظرفیت جذب پارک‌های علم و فناوری برای استفاده از ایده‌ها و توانمندی‌های اساتید و دانشجویان تحصیلات تکمیلی نانو و سایر رشته‌ها و شرکت‌های دانش بنیان و فناور قابل توجه است. همچنین گسترش کاربردی‌سازی مطالعات و تولید محصول و تاکید بر اطمینان مصرف کنندگان از سلامت و کیفیت محصولات مبتنی بر فناوری نانو حائز اهمیت است.
انتهای پیام/
نظر شما