نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی امروز سه‌شنبه 11 بهمن، گزارش کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات در مورد بررسی عملکرد مهمترین احکام تبصره ها و ردیف های مرتبط با درآمدهای عملیاتی (با محوریت درآمدهای مالیاتی) و واگذاری دارائی های سرمایه‌ای در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور را بررسی کردند.

سخنگوی کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی گزارش کمیسیون در این موضوع را به شرح زیر قرائت کرد:

در بخشی از این گزارش آمده است که، در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور منابع عمومی دولت با رشد حدود ۴۲ درصدی نسبت به قانون بودجه سال ۱۴۰۱ رقم ۱۹،۸۴۰،۰۰۰ میلیارد ریال برآورد گردیده است که تأمین حدود ۴۹/۳ درصد آن از محل درآمدهای عملیاتی دولت عمدتاً درآمدهای مالیاتی، حدود ۱۴/۸ درصد  آن از محل منابع حاصل از واگذاری های دارایی های مالی، عمدتاً فروش و انتشار انواع اوراق اسلامی و حدود ۳۵/۸ درصد آن از محل منابع حاصل از واگذاری دارایی های سرمایه ای عمدتاً منابع حاصل از فروش نفت و فراورده های نفتی پیش بینی شده است.

بر اساس این گزارش، مطابق با مفاد تبصره‌های (الف) و (ب) قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور، منابع حاصل از فروش نفت و فرآورده‌های نفتی مبلغ ۴،۸۴۴،۰۰۲ میلیارد ریال برآورد گردیده که با سهم حدود ۹۳درصدی از منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه ای بزرگترین جزء این گروه درآمدی را تشکیل داده است. به استناد گزارش خزانه‌داری کل کشور تا 24 دی ماه سال جاری، حدود ۶۴ درصد از سهم مصوب ۱۰ ماهه از منابع پیش‌بینی شده از این محل تحقق یافته و به خزانه وصول شده است.

در جمع بندی این گزارش آمده است که، مطابق با بررسی های صورت گرفته در مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، در شرایطی واقع‌بینانه یعنی با فرض استمرار تحریم ها، ادامه مناقشه اوکراین، تلاش روسیه برای جایگزین کردن بازار اروپا از طریق تمرکز بر بازار شرق آسیا همچون کشورهای چین و هند، همچنین به دلیل کاهش رشد اقتصادی در اقتصادهای نوظهور، برای سال ۲۰۲۳، میزان صادرات نفت خام و میعانات گازی ایران حدود یک میلیون بشکه در روز و با قیمت هربشکه معادل ۷۵ دلار برآورد گردیده است، این درحالی است که علی رغم عدم تحقق کامل منابع پیش بینی شده از محل صادرات نفت و فرآورده های نفتی در بودجه سال جاری به علت برخی موانع موجود، در لایحه بودجه سال ۱۴۰۲ میزان صادرات روزانه به تعداد یک میلیون و چهارصدهزار بشکه ( مشابه سال ۱۴۰۱) و قیمت هر بشکه نفت ۸۵ دلار (با ۱۳ درصد افزایش نسبت به سال ۱۴۰۱) مقرر شده است. با عنایت به مطالب پیش‌گفت، به نظر می رسد این اقدام دولت منجر به بیش برآوردی منابع حاصل از صادرات نفت و فرآورده های نفتی خواهد شد که نتیجه آن تحمیل کسری بودجه قابل توجه و محتملاً تورم فزاینده به اقتصاد کشور خواهد بود.

وزیر نفت: درآمدهای نفتی در ۱۰ ماهه گذشته ۴۰ درصد افزایش داشته است

پس از ارائه گزارش کمیسیون بودجه، جواد اوجی، وزیر نفت در مورد عملکرد وزارت نفت در مورد فروش نفت و گاز و میعانات گازی گفت: در این مدت نزدیک به ۴۰ درصد بیشتر از سال گذشته درامدهایمان در بخش نفت میعانات گازی خالص گاز صادراتی و فرآورده‌های نفتی وصول شده است.

وی افزود: در بحث نفت و میعانات گازی بیش از ۷۰ میلیون بشکه بیشتر از ده ماهه سال 1400 فروش و وصول داشته‌ایم که ده میلیون بشکه بیشتر از درآمدهای سال 1400 بوده است. با توجه به ارقام فروش نفت و میعانات گازی با برآوردهایی که انجام می دهیم بودجه سال 1401 قطعا محقق می شود.

اوجی در مورد زمان وصول درآمدها گفت: وصول درآمدها تا 4 ماه زمان می‌برد و به فاصله ما با کشوری که نفتمان را خریده بستگی دارد.

وزیر نفت تصریح کرد: فروش داخلی محصولات نفتی تا 133 درصد بوده است و در مورد صادرات به دلیل افزایش مصرف داخلی کشور نزدیک به 70 درصد تحقق پیدا کرده است.

وی افزود: در مورد فروش دارایی و سهام باید گفت: درصدی از پالایشگاه شازند و نزدیک به 2۰ درصد سهام پتروشیمی خلیج فارس به فروش گذاشته شد. در بحث فروش اوراق در سال ۱۴۰۰، ۲ همت انجام شده است و در سال 1401 در مورد فروش اوراق چیزی در بودجه نداشته است.

اوجی تصریح کرد: در مورد درآمدهای حاصل از نفت و میعانات گازی وصول در ده ماهه نسبت به مدت مشابه سال قبل ۴۰ درصد افزایش داشتیم و در صادرات گاز هم 15 درصد بیشتر از سال قبل بوده است، وصولی ما در بحث صادرات گاز در این مدت کاملا محقق شده است.

وزیر نفت ادامه داد: در مورد بودجه سال آینده وزارت نفت با تمام ظرفیتی که دارد تلاشش را می کند تا  این مورد هم در بودجه محقق شود.

رئیس سازمان امور مالیاتی از شناسایی فرار مالیاتی ۱۲۰۰ میلیاردی در کشور خبر داد

در ادامه جلسه، داوود منظور، رئیس سازمان امور مالیاتی گفت: در موضوع درآمدهای مالیاتی عملکرد ما در سال جاری تا الان تحقق حدود ۳۹۰ هزار میلیارد تومان (همت) است که نسبت به سال قبل ۵۵ درصد رشد داشته است و تا پایان سال نیز پیش‌بینی تحقق ۴۶۵ همت تحقق خواهیم داشت که در مجموع تحقق ۱۰۳ درصدی خواهیم داشت.

وی با بیان اینکه «در سال قبل رشد ۶۰ درصدی در درآمدهای مالیاتی داشتیم» اظهار کرد: مهمترین رویکرد ما در تحقق درآمدهای مالیاتی، اولا عدالت مالیاتی و ثانیاً مقابله با فرارهای مالیاتی بزرگ یعنی بالای ۱۰۰ میلیارد تومان بوده است؛ در این زمینه یک مورد فرار مالیاتی بالای ۱۲۰۰ میلیارد تومان را شناسایی کردیم و در حال وصول آن هستیم. همچنین در موردی دیگر درحال پیگیری یک فرار مالیاتی ۹۰۰ میلیارد تومانی هستیم. تاکنون بیش از ۲۰ مورد فرار مالیاتی بزرگ را پیگیری کرده‌ایم.

رئیس سازمان امور مالیاتی کشور با تاکید بر اینکه اعتقاد داریم گستره فرارهای مالیاتی بیش از اینهایی است که تا امروز به آن دست یافته‌ایم، عنوان کرد: در سال قبل با شناسایی ۲.۲ میلیون مودی جدید مالیاتی در اشخاص حقیقی زمینه وصول مالیات را از کسانی که تاکنون مالیات نمی‌دادند را فراهم کردیم و امسال ۱.۵ میلیون اظهار نامه جدید دریافت کردیم. در سال جاری نیز ۱ میلیون مودی جدید شناسایی کردیم که در سال آینده از آنها اظهارنامه دریافت خواهیم کرد.

منظور گفت: در سال قبل بالغ بر ۳۰۰ هزار شخص حقوقی و شرکت که فعالیت اقتصادی داشتند اما اظهار نامه ندادند را شناسایی کردیم و بر اساس قانون برای آنها برای سالهای ۱۳۹۸ تا ۱۴۰۰ اظهارنامه مالیاتی برآوردی تولید کردیم و به دنبال وصول آن هستیم. همچنین در ۴ سال قبل بالغ بر ۳ میلیون شخص حقیقی فعال را شناسایی کردیم که اظهارنامه ندادند و مالیات پرداخت نکردند؛ برای آنها نیز بالغ بر ۶۰ همت مالیات شناسایی کردیم و در آستانه وصول آن هستیم.

رئیس سازمان مالیاتی کشور تاکید کرد: نظام مالیاتی در تلاش است که هر کسی که فعالیت اقتصادی می‌کند، به عنوان مودی در تور مالیات ما قرار بگیرد؛ نتیجه این اقدامات تحولی است که در رشد وصول مالیات تجربه کردیم و اعتقاد داریم در سال آتی ۷۰۰ همتی که پیش‌بینی شده‌ است را با شناسایی فرارهای مالیاتی قطعا وصول خواهیم کرد.

قادری: مصوبه مولدسازی اموال دولتی گام مثبتی در واگذاری اموال دولتی است

در ادامه جعفر قادری در جریان بررسی گزارش کمیسیون برنامه و بودجه در خصوص عملکرد تبصره‌های درآمدی لایحه بودجه سال جاری بیان کرد: در واگذاری املاک، مستغلات و دارایی دستگاه‌های دولتی در طول سال‌های گذشته شاهد بودیم که همواره در بودجه آورده می‌شد اما آنطور که باید، عملیاتی نمی‌شد. با توجه به تدبیر سران قوا و تایید مقام معظم رهبری هیات عالی واگذاری املاک و دارایی‌ها شکل گرفته است، برخی‌ها این نگاه را دارند که با این اقدام از اختیارات مجلس شورای اسلامی کاسته می‌شود اما واقعیت این است که برای انجام واگذاری‌ها نباید فشار دستگاه‌های نظارتی بوده و از سوی دیگر باید تحکم به دستگاه‌ها صورت گیرد. ما از انجام این اقدام تشکر می‌کنیم.

وی در ادامه اظهار کرد: اما این مصوبه دو ایراد عمده دارد؛ اول این‌که علاوه بر وزارت آموزش و وزارت بهداشت در سایر بخش‌ها نیز ۱۰۰ درصد درآمدهای حاصله از واگذاری‌ها باید به خود دستگاه‌ها اختصاص یابد تا انگیزه‌ای باشد و از سوی دیگر حتما باید واگذاری‌ها از طریق مزایده صورت گیرد تا این شائبه که در فضای غیررقابتی قرار است اموال دولتی واگذار شود کنار رود.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه تصریح کرد: از سوی دیگر در لایحه بودجه سال آتی شاهد رشد درآمدهای مالیاتی هستیم در کشور ما نسبت مالیات به تولید ناخالص ملی از استانداردهای دنیا پایین‌تر است و در حالی که سازمان امور مالیاتی می‌تواند با ابزارهای در دست خود جلوی فرار مالیاتی را بگیرد. در بحث درآمدهای نفتی باید محتاط‌تر عمل کرده و فروش یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه با نرخ ۸۵ دلار خیلی واقعی به نظر نمی‌رسد.

سلیمی: نگرانی‌هایی درباره تحقق درآمدهای نفتی در سال ۱۴۰۲ وجود دارد

در ادامه، علیرضا سلیمی در مورد بررسی عملکرد مهمترین احکام تبصره‌ها و ردیف‌های مرتبط با درآمدهای عملیاتی (با محوریت درآمدهای مالیاتی) و واگذاری دارائی‌های سرمایه‌ای در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور با تاکید بر اینکه این گزارش می‌تواند برای تصمیم‌گیری های دقیق در تدوین بودجه سال آتی کمک کننده باشد، اظهار کرد: در حوزه درآمدهای نفتی که صادرات روزانه ۱ میلیون و ۴۰۰ بشکه روزانه با قیمت بشکه‌ای ۸۵ دلار پیش بینی شده است، محل نگرانی است که اگر خدای نکرده عملیاتی نشود مجدداً با کسری بودجه مواجه شویم.

وی گفت: طی ۱۰ ماه اخیر از محل واگذاری دارایی‌های مالی از محل واگذاری سهام شرکت‌های دولتی ۵۶ درصد محقق شده‌ است که اگر برای سال آتی این موضوع را واقعی نگاه نکنیم، مجدداً دچار کسری بودجه می‌شویم.

نماینده محلات در مجلس عنوان کرد: در حوزه طرح‌های عمرانی که بسیاری از اوقات از طریق اوراق عملیاتی شده‌اند، زمان فرارسیدن سررسید اوراق، مجدداً اوراق منتشر شده‌ و کشور در یک دور باطل اسیر اوراق شده است. در لایحه پیشنهادی دولت ۴۰ درصد افزایش منابع پیش‌بینی شده اما سوال اساسی این است که قرار است اتفاقی بیفتد که منابع و درآمدهای ما ۴۰ درصد افزایش یابد تا درگیر کسری بودجه نشویم؟

رضاخواه: بر اساس کدام داده رقم فروش نفت در بودجه سال آتی ۸۵ دلار پیش‌بینی شده است

همچنین، مجتبی رضاخواه نماینده مردم تهران گفت: در این گزارش باید روی دو موضوع درآمدهای مالیاتی و درآمدهای نفتی در بودجه سال آینده توجه شود که به نظر می‌رسد پیش برآوردی صورت گرفته است. آقای اوجی و آقای منظور باید توضیح دهند که اگر این درآمدها محقق نشود، در سال آینده چه اقدامی برای کسری بودجه می‌خواهند انجام دهند.

وی در ادامه اظهار کرد: عملکرد ۱۰ ماهه مالیات در سال جاری ۸۸ درصد است، برای سال آینده درآمدهای مالیاتی نسبت به سایر درآمدها از رشد بیشتری برخوردار بوده به گونه‌ای که تمام منابع حدود ۴۲ درصد رشد داشته اما درآمدهای مالیاتی حدود ۴۷ درصد. با توجه به اینکه درآمدهای مالیاتی امسال ۸۸ درصد محقق شده باید آقای منظور توضیح دهد که چه میزان از درآمدهای مالیاتی قابل تحقق است.

نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی، تصریح کرد: از سوی دیگر رعایت عدالت در مالیات باید مورد توجه قرار گیرد. در حال حاضر مالیات حقوق کارمندان حدود ۹۰ درصد محقق می‌شود، در حالی که مالیات مشاغل، خانه‌های خالی و خودروهای لوکس بسیار کم محقق شده است به این معنا که مالیات را از کارمندی که حقوق محدودی دارد اخذ می‌کنیم اما از صنف طلافروش، املاک و اتومبیل‌فروش مالیات کمتری می‌گیریم که باید پاسخ داده شود برای عدالت مالیاتی چه اقدامی صورت گرفته است.

وی در ادامه تاکید کرد: در سال آینده پیش‌بینی فروش یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه نفت با نرخ ۸۵ دلار شده است، این اعداد با کدام مطالعات وفق داده شده در حالی که در سطح دنیا پیش‌بینی می‌شود قیمت نفت در سال ۲۰۲۳ حدود ۷۵ دلار است. روی کدام محاسبه این عدد را به ۸۵ دلار افزایش دادید.

رضاخواه افزود: امسال حدود یک میلیون بشکه نفت به فروش می‌رسد، در بودجه ۱۴۰۲  فروش یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه پیش‌بینی شده است اما به دلیل بحران اوکراین، روسیه در مقاصدی که ایران بازاریابی می‌کند به دنبال فروش محصولات نفتی و گازی خود است. در واقع شما باید رقیبی را که بازارهای اروپایی بر آن بسته شده و به دنبال فعالیت در بازار چین و هند است، متصور شوید.

دفاع «میرتاج‌الدینی» از مصوبه مولدسازی دارایی‌های دولت

در ادامه، سیدمحمدرضا میرتاج الدینی در رابطه با درآمدهای عملیاتی(با محوریت درآمدهای مالیاتی) و واگذاری دارائی های سرمایه ای در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور گفت: عده ای بعد از ۴۴ سال در حرکت ارتجاعی به تطهیر طاغوت و طاغوتیان می پردازند؛ ملت ایران ملت طاغوت را بیرون کردند و عده ای به دنبال طاغوت‌ هستند.

وی در ادامه با اشاره به گزارش کمیسیون برنامه و بودجه گفت: در بودجه ۱۴۰۱، ۳۲ همت برای مولدسازی دارایی های دولت گذاشتند اما ۵ همت تحقق پیدا کرد و در لایحه بودجه ۱۴۰۲، ۱۰۷ همت گذاشتند اما چطور محقق می شود؟

میرتاج الدینی ادامه داد: خوشبختانه دولت راهکار خوبی پیدا کرده و در جلسه سران قوا به تصویب رسیده و استیذان از رهبری گرفتند؛ هیات ۷ نفری برای مولدسازی دارایی های کشور تشکیل شده که با نظر آن ها تصمیم گرفته می شود ‌و بعد از تصمیم شان دیگر نهاد نظارتی ورود پیدا نمی کند این اصلی ترین مانع در واگذاری ها بود که با تشکیل این هیات رفع شد.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه در پایان اظهار کرد: در سال جاری بیش از ۹۰ تا ۹۵ درصد منابع بودجه تحقق پیدا کرده و این یعنی با کسری بودجه قابل توجهی مواجه نیستیم، البته عده ای خلط مبحث می کنند و کسری تراز عملیاتی را با کسری بودجه یکی می کنند که چنین نیست.

محبی نجم‌آبادی: مصوبه مولد سازی دارایی‌های دولت شفاف اجرا شود

همچنین، بهروز محبی نجم آبادی عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی در مورد بررسی عملکرد مهمترین احکام تبصره ها و ردیف های مرتبط با درآمدهای عملیاتی(با محوریت درآمدهای مالیاتی) و واگذاری دارائی های سرمایه ای در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور گفت: در بودجه ۱۴۰۱، ۵۴ درصد از منابع بودجه عمومی از محل درآمدهای مالیاتی دولت است.

وی با بیان اینکه مالیات منابع پایدار است، افزود: هر چه اتکا به مالیات باشد تحقق منابع و آرزوی صفر شدن کسری بودجه و کسری تراز، عملیاتی می شود؛ مالیات بر واحدهای مسکونی، باغ ویلاها و خودروهای شخصی گران قیمت و واحدهای مسکونی خالی از سکنه کمترین عملکرد را دارد که ناشی از عدم اهتمام یا عملیاتی نبودن اجرای قانون است که باید گزارش دقیقی در این زمینه تهیه شود.

این عضو کمیسیون برنامه و بودجه با بیان اینکه فروش نفت شرایط خوبی دارد، افزود: دولت با تجربه سال ۱۴۰۱ و با یک رویکرد هدفمند یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه با قیمت ۸۵ دلار با نرخ دلار ۲۳ هزار تومان تعیین کرده است. بزرگترین مسئله این است که هر سال برای فروش یا مولدسازی دولت بدهکار یا ثروتمند تصمیم گرفته می‌شود و عملا اتفاقی نمی‌افتد که امیدواریم مصوبه شورای هماهنگی اقتصادی سران قوا در خصوص اجرای مولدسازی شفاف محقق شود تا دل نگرانی‌ها رفع شده و در یک فرآیند شفاف واگذاری صورت گیرد.

به گفته محبی عدم اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان باید پیگیری شده و مالیات و شیوه هزینه‌کرد آن به اطلاع عموم رسیده شود.

سعادتی: بودجه برنامه محور جایگزین بودجه دستگاه محور شود

مهدی سعادتی بیشه سری، نماینده مردم بابل نیز طی سخنانی گفت: هرچند برخی از افراد و جریانات درباره طرح عایدی بر سرمایه مقاومت می‌کنند، اما مجلس انقلابی به خوبی پیش می‌رود و ان‌شاءالله ریاست و معاونان محترم مجلس دقت کنند تا مجلس این افتخار را کسب و طرح به نتیجه برسد و در برابر دانه درشت‌ها بایستد.

وی با تأکید بر اینکه آن‌چه که امروز ملت از ما می‌خواهند موضوع شفافیت در نظام مالی و مالیاتی کشور است، به وجود ۴۰ تا ۴۵ درصد فرار مالیاتی اشاره کرد و عنوان کرد: قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه‌ی مودیان به طور کامل اجرایی متاسفانه به طور کامل اجرایی نشده و این موضوع  موجب افزایش فشار به بازاریان و اصناف شده است.

این نماینده مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: تقاضای من این است که در مسیر کنترل هزینه‌های اجرایی دولت، رفع ناترازی‌ها، تعیین استراتژی های مشخص برای پروژه‌های راهبردی، جای بودجه دستگاه محور بودجه برنامه محور را مورد نظر قرار دهیم.

حاجی‌بابایی: در سال ۱۴۰۲ دولت مکلف است ۱۰۷ همت اموال دولتی را به فروش رساند

پس از صحبت های نمایندگان، حمیدرضا حاجی‌بابایی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی به جایگاه آمد و اظهار کرد: این دومین گزارش کمیسیون به مجلس شورای اسلامی پیرامون بودجه سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ است تا مجلس آمادگی خوبی برای تصویب بودجه سال ۱۴۰۲ پیدا کند.

وی ادامه داد: ما امروز به بحث درآمدها می‌پردازیم و شامل درآمدهای مالیاتی، گمرکی، واگذاری‌های سرمایه‌ای مانند فروش نفت و فروش اموال می‌شود. در بودجه سال ۱۴۰۱ بودجه عمومی ۱۳۹۴ همت بود که در بودجه سال ۱۴۰۲ به ۱۹۸۴ همت افزایش داشته یعنی حدود ۴۲ درصد بودجه عمومی افزایش پیدا کرده است. با توجه به ۱۵۰ همت از تبصره ۱۴ منتقل شده و مصوبه ترمیم حقوق و ۲۰ درصد افزایش حقوق کارکنان این میزان رشد منطقی به نظر می‌رسد.

وی در ادامه تصریح کرد: در بودجه سال ۱۴۰۱ میزان درآمدهای دولت ۶۹۸ همت بود که در بودجه سال ۱۴۰۲ به ۹۷۸ همت افزایش یافته است یعنی درآمدهای مالیاتی و گمرکی ۳۷ درصد افزایش پیدا کرده است. نکته کلیدی این است که منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای ۵۱۹ همت در بودجه سال ۱۴۰۱ پیش بینی شده بود که ۲۶ همت آن از محل فروش اموال بود که تنها ۱۸ درصد آن تحقق یافته است.

رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در بودجه سال ۱۴۰۲ منابع حاصل از واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای به ۷۱۲ همت افزایش یافته که یعنی فروش اموال ۳۷ درصد پیدا کرده است. در بودجه سال ۱۴۰۲، ۱۰۷ همت منابع از محل فروش اموال پیش بینی شده است که در بودجه سال ۱۴۰۱ این رقم ۲۶ همت بود. این ارقام بر ضرورت ساختار بودجه تاکید دارد اما در نهایت دولت چاره‌ای ندارد که در سال ۱۴۰۲، ۱۰۷ همت اموال دولتی را به فروش بگذارد.

وی در ادامه تاکید کرد: در بودجه سال ۱۴۰۱ واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای ۱۷۵ همت پیش بینی شده بود که در سال ۱۴۰۲ به ۲۹۴ همت افزایش پیدا کرده است که رشد ۶۶ درصدی را نشان می‌دهد. نکته قابل توجه این است که حدود ۴۰۰ همت اوراق قبلا فروخته شده است که در این دولت باید سالانه پرداخت شود.

حاجی بابایی اضافه کرد: در سال ۱۴۰۲ دولت به دنبال کنترل تورم، ثبات اقتصادی، کنترل نقدینگی و کاهش ضریب چینی در لایحه بودجه سال جاری است از سوی دیگر بودجه سال ۱۴۰۲ از منظر شفافیت نکات مثبت فراوانی دارد. براساس اعلام دولت بودجه عمومی در سال ۱۴۰۱ که ۱۳۹۴ همت پیش بینی شده است تا پایان سال تحقق خواهد یافت.

حسینی: تراز عملیاتی بودجه ۱۴۰۰ افزایش پیدا نکرده است

در ادامه، سیدشمس الدین حسینی رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۲  در جریان بررسی گزارش کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات در مورد بررسی عملکرد مهمترین احکام تبصره ها و ردیف های مرتبط با درآمدهای عملیاتی(با محوریت درآمدهای مالیاتی) و واگذاری دارائی های سرمایه ای در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور گفت: تحلیل رشد منابع بدون در نظر گرفتن مصارف، تصویر ناقصی می دهند؛  وزیر نفت بیان کرد که رشد مصرف داخلی ۱۳۰ درصد شده که این یعنی کاهش  صادرات و نتیجه آن کسری‌های پایدار در آینده است. ‌در واقع حامل‌ها را در داخل با قیمت ارزان می‌فروشیم و با قیمت گران وارد می‌کنیم بنابراین با کسری‌های واقعی در ترازها مواجه می‌شویم.

وی اظهار کرد: در مجموع تراز عملیاتی بودجه سال ۱۴۰۰ به طور نسبی و نه به صورت مطلق افزایش پیدا نکرد اما همچنان کسری وجود دارد که باید حل شود.

حسینی درباره موضوع درآمدهای مالیاتی گفت: اجزای درآمدهای مالیاتی وضعیت متفاوتی دارد؛ دولت به دنبال آن است از طریق پوشش مالیاتی کار را پیش ببرد که به فال نیک می‌گیریم اما در برخی از بخش‌ها مانند مالیات بر ارزش افزوده برآورد ما این است که این عدد می‌تواند افزایش پیدا کند؛ مالیات بر ارزش افزوده متاثر از تورم، رشد مصرف و کوشش مالیاتی است.

وی با اشاره به مالیات بر واردات گفت: رشد صورت گرفته قابل قبول است البته منوط بر اینکه سردرگمی امسال در کمیته مربوط به تعیین نرخ تعرفه و تعیین نرخ ارز برای اجرا برطرف شود یعنی اگر قرار باشد مانند سال جاری دچار سردرگمی شده و از نیمه دوم سال دوباره لایحه اصلاحی آورده شود حتما با مشکل روبرو می‌شویم؛ مساله نرخ ارز در بحث مالیات بر واردات و درآمدهای حاصل از واگذاری نفت بسیار مهم است پس هر چه قدر  واقعی‌تر برآورد شود به هدف نزدیک‌تر می شویم.

حسینی درباره بودجه نفتی گفت: در بودجه عمومی ما با نفت خام، میعانات و خالص صادرات سر و کار داریم؛ میزان صادرات و حتی قیمت نفت بالا دیده شده است. با در نظر گرفتن یک میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه به قیمت ۷۵ دلار و نرخ ETS این عدد محقق می‌شود اما نگرانی‌هایی وجود دارد از طرف دیگر درباره خالص صادرات گاز با این روند مصرف گاز، ما از صادرکننده گاز تبدیل به واردکننده می‌شویم.

رئیس کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۲ در خصوص فروش اموال گفت: در فروش اموال ۲۳۰ درصد رشد بوده‌ اما با روش‌های موجود محقق نمی‌شود البته خوشبختانه امسال دولت به جای ۲۰ درصد واریزی به صندوق ملی ۴۰ درصد واریزی داشته است.

اوجی: صد در صد بودجه ۱۴۰۰ محقق شد

اوجی در مورد تحقق بودجه سال ۱۴۰۲ در مورد فروش نفت و میعانات گازی، گفت: در سال 1400 که دولت کارش را آغاز کرده بود کل مبالغ وصولی تا شهریور ماه 5 میلیارد دلار بوده است خیلی ها می‌گفتند محال است کل بودجه‌ای که در سال 1400 بر عهده وزارت نفت گذاشته شده بود محقق شود ولی به واسطه تلاش همکارانم صد در صد بودجه ۱۴۰۰ محقق شد.

وی افزود: در بودجه ۱۴۰۱ هم همینطور؛ وقتی این بودجه در دولت و مجلس مصوب شد خیلی ها پیش بینی می‌کردند محقق نشود ولی با تلاشی که انجام شد خوشبختانه به ارقامی در فروش نفت رسیدیم که از سال 1397 (که تحریم‌ها توسط ترامپ رئیس جمهور سابق آمریکا تشدید شد) رکورد جدیدی محسوب می‌شود.در بحث بودجه ۱۴۰۲ وزارت نفت تلاشش را می‌کند تا به اهداف تعیین شده دست‌یابد اگر این بودجه تصویب شود مطمان باشید تلاشمان را برای محقق کردن آن انجام خواهیم داد.

وی در مورد تبصره ۱۴ گفت: امسال در تولید گاز رکورد زدیم در پارس جنوبی روزانه 705 میلیون مترمکعب برداشت گاز داشتیم، حداکثر ظرفیت فرآورش در 21 پالایشگاه اتفاق افتاد  که کمک بزرگی برای تامین منابع مورد نیاز برای مصرف گاز خانگی بود.

وزیر نفت با بیان اینکه ماده دوازده قطعا باید اصلاح شود چراکه انگیزه‌ای برای سرمایه گذار باقی نمی‌گذارد،‌ تصریح کرد:‌ اگر مصرف نامتعارف ادامه داشته باشد مشکلات امسال تکرار خواهد شد، هر متر مکعب گازی که صرفه‌جویی شود را می‌توانیم صادر کنیم.

ممبینی: در سال ۱۴۰۱ از تنخواه بانک مرکزی استفاده نکردیم

رحیم ممبینی، معاون رئیس سازمان برنامه و بودجه در مورد بررسی عملکرد مهمترین احکام تبصره ها و ردیف های مرتبط با درآمدهای عملیاتی (با محوریت درآمدهای مالیاتی) و واگذاری دارائی های سرمایه ای در قانون بودجه سال ۱۴۰۱ کل کشور گفت: آمال همه مکاتب اقتصادی تحقق رشد اقتصادی است که آن نیز در گرو سرمایه گذاری است. تمام تلاش سازمان در این راستاست که منابع عمومی کشور به سمت سرمایه گذاری رود.

وی ادامه داد: تراز عملیاتی منفی چالش مهم در ساختار بودجه است؛ تلاش می شود در آینده تراز عملیاتی صفر شده و حتی به سمت مثبت رود.

ممبینی وی نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی در کشور را ۷ درصد خواند و گفت: این عدد در کشورهای همسایه حدود ۲۰ درصد است و حتی در برخی کشورهای اسکاندیناوی که بیش از ما فروش و صادرات نفت دارند این نسبت ۳۰ درصد است این موضوع باید حل شده و تحقق مالیات در بستر عدالت اجتماعی و عدالت اقتصادی محقق شود.

وی تاکید کرد: باید فروش سرمایه ها به ویژه نفت به سمت سرمایه گذاری رود؛  در حوزه مشاغل در مالیات با آسیب هایی روبرو هستیم و این آسیب ها به عنوان شاخص در نرخ موثر مالیاتی تبلور پیدا کرده است. نرخ موثر مالیاتی مشاغل باید حداقل ۲۰ درصد باشد که این عدد کمتر از ۲ درصد است.

ممبینی گفت که در سال ۱۴۰۰ یعنی قبل از دولت سیزدهم حدود ۴۵ هزار میلیارد تومان تنخواه از بانک مرکزی گرفته شد اما ما در سال ۱۴۰۱ از تنخواه بانک مرکزی استفاده نکردیم و تمام تلاش خود را را به کار گرفتیم که فشاری به بانک مرکزی وارد نشود.

وی همچنین گفت که پاداش پایان خدمت کارکنان دولت به صورت نقدی پرداخت شده و برای نیروهای مسلح نیز مقرر است با حواله های نفت این موضوع محقق شود. همچنین حدود ۲۷ همت برای رتبه بندی معلمان، منابعی برای تعرفه پرستاری، ترمیم حقوق و پروژه های عمرانی در نظر گرفته شده است؛ درباره بازارهای مالی تلاش شده که اصل و سود اوراق مالی منتشره را پرداخت کنیم و ان شاءالله با اقداماتی که در راستای مولدسازی دارایی ها دولت صورت گرفته و اقدامات خوبی که در شرف انجام است، سرمایه گذاری ها افزایش یابد.

ممبینی با اشاره به لایحه بودجه ۱۴۰۲ گفت: تمام تلاش سازمان برنامه و بودجه این بوده که منابع بودجه واقعی و شفاف و مصارف واقعی برآورد شود تا در سال ۱۴۰۲ با کسری روبرو نشویم؛ بیش از ۹۵ درصد منابع در بودجه ۱۴۰۱ محقق می شود. در آمدهای مالیاتی قطعا به ۱۰۰ درصد می رسد.

نیکزاد: اتکای بودجه کشور بر درآمدهای مالیاتی یکی از راهکارهای اصلاح نظام بودجه ریزی است

در نهایت علی نیکزاد نایب رئیس مجلس شورای اسلامی که ریاست جلسه امروز را به عهده داشت، در جمع بندی مطالب طرح شده در این رابطه، گفت: در اجرای تبصره یک ماده 107 آئین نامه داخلی مجلس، کمیسیون برنامه امروز گزارشی را از عملکرد بودجه 1401 در باب واگذاری دارایی سرمایه ای، فروش اموال منقول و غیرمنقول و همچنین درآمدهای مالیاتی ارائه کرد، این ارائه در کنار نظارت مجلس بر عملکرد بودجه در واقع همگرایی و تبیین کننده جهت تصمیم آگاهانه برای بودجه 1402 است که دولت در کنار مجلس بتوانند تصمیم بگیرند که ردیف های اعتباری قابل تحقق همراه با عدالت اجتماعی و رشد اقتصادی باشد.

وی خطاب به وزیر نفت و معاونانش ادامه داد: چرا برخلاف فرمایش مسئولان وزارت نفت، واگذاری دارایی های سرمایه ای محقق نشده است؟ چرا که موضوع میادین مشترک تکلیفش مشخص است و اقدامی انقلابی و همچنین اورهال کردن تاسیسات وزارت نفت می خواهد بنابراین نظام کارآمد مدیریت دارایی در کشور از درجه اهمیت بالایی برخوردار است.

نماینده مردم اردبیل و نمین و نیر و سرعین در مجلس، تصریح کرد: ضمن تشکر از سازمان امور مالیاتی اتکای بودجه کشور بر درآمدهای مالیاتی به جای درآمدهای نفتی به عنوان یکی از فاکتورهای اصلاح نظام بودجه ریزی کشور باید مدنظر قرار گیرد و از جمله این کارها این است که ما شفافیت در نظام مالی و مالیاتی داشته باشیم. راهکار افزایش درآمدهای مالیاتی افزایش نرخ مالیات نیست بلکه در قدم اول دوستان باید سعی کنند فرارهای مالیاتی کاهش پیدا کند و استفاده از پایه های مالیاتی جدید مانند مالیات بر عایدی سرمایه و مالیات بر مجموع درآمد است که باید صورت پذیرد  اما مراقب باشیم این افزایش مالیات ها منجر به فشار بر تولیدکنندگان و کارآفرینان نشود. عملکرد در فروش اموال منقول و غیرمنقول را دیدید که زیر 20 درصد است و از 32 هزار میلیارد تومان در بودجه 1401 به 108 هزار میلیارد تومان در لایحه بودجه 1402 رسیده است.

وی افزود: یکی از این راهکارها این است که تصمیم جدیدی گرفته میشد که در این رابطه مصوبات سران قوا تصمیم خوبی است اما برخی همکاران در باب مصونیت بر این مصوبه نقطه نظر حقوقی دارند. در لایحه بودجه 1402 کسری احتمالی تامین نشده از محل بیش برآوردی منابع را داریم و لازم است در بررسی لایحه بودجه سه محور را مدنظر قرار دهیم تا با کسری بودجه مواجه نشویم.

نایب رئیس مجلس افزود: بی‌تعارف باید مخارج هزینه ای دولت و همچنین رفع ناترازی که منجر به تورم می‌شود، کنترل شود در غیر این صورت هر کمکی که به کارکنان دولت شود بیش از آن تورم خواهیم داشت بنابراین کمکی به آن‌ها نمی‌شود، از سوی دیگر استراتژی مشخص در پروژه‌های راهبردی که رهبر معظم انقلاب بر آن تاکید فرمودند را انجام دهیم که منجر به رشد اقتصادی شود.