به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، سرانجام پس از ماه‌ها جنگ، درگیری و تنش در منطقه قفقاز جنوبی با با تدبیر و هوشمندی دستگاه دیپلماسی ایران نشستی تحت عنوان 3+3 با هدف ایجاد صلح، ثبات و پیشرفت در قفقاز جنوبی برگزار شد. پیشینه این نشست به سال 1400 بازمی‌گردد و اولین بار در مسکو برگزار شد؛ هر چند که پس از آن به فراموشی سپرده شده و مجددا با ابتکار تهران مورد پیگیری قرار گرفت.

با توجه به اهمیتی که منطقه قفقاز جنوبی به لحاظ ژئوپلیتیکی برای ایران دارد، دستگاه دیپلماسی تلاش زیادی برای برگزاری این نشست انجام داد که به گفته برخی منابع در وزارت خارجه، جمهوری آذربایجان ابتدا واکنش خوبی به این مسئله نداشت. در نهایت پس از ملاقات‌های انجام شده بین مقامات تهران و باکو –به ویژه پس از سفر آقای بذرپاش به جمهوری آذربایجان- الهام علی‌اف موافقت خود را با برگزاری این نشست اعلام کرد.

بیشتر بخوانید:

ایران، ترکیه و روسیه اجازه دخالت در قفقاز را به آمریکا نخواهند داد / جدیت تهران برای مقابله با ایجاد دالان زنگزور

اهمیت نشست 3+3 تهران از این جهت است که ترکیه قصد داشت نشستی با عنوان 2+2 برگزار کند که در صورت تحقق آن عملا تهران را از بازیگری در تحولات قفقاز حذف می‌کرد. در مقابل، دستگاه دیپلماسی ایران با تلاش و پیگیری مستمر این نشست را در تهران برگزار کرد تا هم مانع حذف ایران از تحولات قفقاز شده و حتی تهران را به محور آن تبدیل کند. به نظر می‌رسد با توجه به تثبیت حاکمیت جمهوری آذربایجان در مناطق هفت‌گانه قره‌باغ که همواره مورد تاکید جمهوری اسلامی ایران نیز بوده است، اکنون زمان همکاری و تعامل بین کشورهای منطقه به منظور کاهش تنش فرا رسیده باشد.

علاوه بر این، جمهوری اسلامی ایران با استفاده از ظرفیت نشست 3+3 ضمن پیگیری مسائل قفقاز، تحولات غزه را نیز مورد توجه قرار داد و کشورهای حاضر در نشست را در جریان آخرین اخبار جنایات رژیم صهیونیستی قرار داد. با توجه به ارتباط درهم تنیده جمهوری آذربایجان با رژیم صهیونیستی و همچنین سیاست دوگانه دولت ترکیه در قبال آن رژیم، یکی از کارکردهای نشست مذکور این بود که صدای مظلومیت مردم فلسطین به گوش این کشورها رسانده شود.

سومین هدفی که به نظر می‌رسد جمهوری اسلامی ایران در این نشست پیگیری کرد، اعلام مجدد خطوط قرمز خود برای بازیگران منطقه در خصوص تغییر مرزهای جغرافیایی قفقاز بود. ایران همواره اعلام کرده که مخالف هرگونه تغییر مرزهای بین المللی و ژئوپلتیک منطقه است که به عنوان یکی از مبانی اصلی این نشست مطرح شد. این نشست همچنین نشان داد که جمهوری اسلامی ایران با وجود تمرکز بر تحولات غزه همچنان به مسائل پیرامونی خود حساس است و با جدیت تحرکات بازیگران مختلف را رصد می‌کند. به هر ترتیب، دستگاه دیپلماسی ایران توان کنشگری در چند پرونده همزمان را دارد و می‌تواند قدرت بازیگری و ایفای نقش خود را در مسائل متعدد به رخ شایر کشورها بکشاند.

خروجی این نشست این بود که ایران توانست پس از دوره جنگ و فتح سرزمینی بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان آنها را بر سر میز مذاکره نشانده و یک توافق کلی صلح بین آنها ایجاد کند که بستر و مبنای آرامش در منطقه خواهد بود. همه طرفین در این نشست بر فعال شدن راه‌های مواصلاتی و ترانزیتی بین کشورهای منطقه تاکید کردند که موافقت‌های اولیه آن حاصل شد و قرار شد مسیر ارتباطی بین نخجوان و جمهوری آذربایجان نیز ایجاد شود. علاوه بر این، موضوع کریدور جنوب به شمال ایران در این نشست مطرح شد.

شنیده‌ها حاکی از آن است که همه طرف‌ها به عدم مداخله بازیگران خارجی در تحولات قفقاز تاکید کرده و خواستار حل و فصل مسائل آن از طریق خود بازیگران منطقه‌ای شده‌اند. روسیه نیز با اشاره به مداخلات آمریکا، برخی اهداف واشنگتن را برای کشورهای حاضر ارائه کرده و نقش این کشور در عدم تصویب قطعنامه آتش بس در غزه را شورای امنیت را مطرح کرد.

برخی دیپلمات‌های ایرانی حاضر در این نشست به ایسکانیوز گفته‌اند که جو نسبتا خوبی در آن حاکم بود و ملاقات‌های دوجانبه مثبتی بین حاضرین انجام شد. ضمنا در دیدار چهار وزیر خارجه حاضر با رئیس جمهور ایران گفتگوهای خوبی انجام شد و آقای رئیسی با استفاده از این فرصت مواضع جمهوری اسلامی را در قبال مسئله فلسطین به گوش افکار عمومی آن کشورها و جهان رساند.

به نظر می‌رسد روی هم رفته جمهوری اسلامی ایران توانست خواست خود مبنی بر فعال شدن مکانیزم‌های منطقه‌ای برای حل و فصل مسائل و همچنین فراهم شدن بستر همکاری‌های دوجانبه و چندجانبه را محقق کرده و مهمتر اینکه قدرت کنشگری خود در قبال این منطقه را اثبات کند. حال باید دید سایر طرف‌ها به ویژه ترکیه و جمهوری آذربایجان به صلح و ثبات در منطقه اهمیت داده و تعهدات خود را عملی خواهند کرد. گفته شده که با اصرار وزیر امور خارجه ترکیه، دور بعدی این نشست در نیمه اول سال 2024 در آنکارا برگزار خواهد شد.

در انتهای این نشست بیانیه خوبی نیز صادر و علاوه بر جزئیات نشست مذکور و نتایج به دست آمده، کلیاتی نیز در خصوص جنایات رژیم صهیونیستی در غزه بیان شد. لازم به ذکر است که گرجستان به دلیل اختلافاتی که با روسیه بر سر مناطق آبخازیا و اوستیا دارد، در این نشست شرکت نکرد.

انتهای پیام/