به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، برای اینکه دانش‌آموز بتواند بعد از فارغ‌التحصیلی رفتار متناسبی در جامعه داشته و در حقیقت شهروند خوبی باشند، علاوه بر آموزش علم، نیاز به آموزش مهارت‌هایی اجتماعی دارند. آماده کردن دانش‌آموزان برای حضور در جامعه یکی از اهداف مهم سند تحول بنیادین است اما در آموزش و پرورش امروز تاکید بسیار بر امر آموزش باعث شده تا پرورش کم‌رنگ شود.
بیشتر بخوانید
لزوم اصلاح کتب درسی و شیوه آموزش
نادیده گرفتن ارتقا سلامت روحی در مدارس
اسفندیار نظری استاد دانشگاه و کارشناس آموزش و پرورش در گفت‌وگو با ایسکانیوز درخصوص عملکرد آموزش و پرورش در جامعه‌پذیر کردن دانش‌آموزان گفت: سالانه ۱۱ میلیارد ساعت صرف آموزش معلمان و دانش‌آموزان می‌شود، این در حالی است که در قرن حاضر و با وجود اینترنت، با صرف زمان کوتاه‌تری این آموزش‌ها قابل دسترس هستند اما چند درصد از این ۱۱ میلیارد ساعت صرف آموزش ضروری‌ترین مهارت‌های قرن ۲۱ می‌شوند؟ این مهارت‌ها شامل جامعه‌پذیری، توسعه خلاقیت، مسئولیت‌پذیری، آموزش کار تیمی، آموزش مهارت‌های اجتماعی و ارتباطی می‌شوند. قرن حاضر قرن ایجاد شوق یادگیری است اما چقدر از ساعت‌های آموزشی ما صرف ارتقا سلامت روحی و نشاط می‌شود؟
وی اضافه کرد: در جامعه پذیری کودک می‌آموزد که در موقعیت‌های مختلف رفتار مناسبی داشته باشد و علاوه بر رفع نیازهای خود به اهداف جمعی هم بیندیشد علاوه بر مدارس مهدهای کودک نیز نقش بسزایی در این آموزش‌ها دارند اما شخصیت و شاکله اصلی دانش آموز در دوره دبستان شکل می‌گیرد.
نظری توضیح داد: در دوره متوسطه اول، دانش‌آموز باید با مباحثی مانند هویت‌یابی، کارآفرینی و منزلت اجتماعی آشنا شوند و در متوسطه دوم دانش‌آموز وارد دوران استقلال طلبی می‌شود و باید مباحث اصلی حوزه جامعه‌پذیری را بیاموزد. در این دوره و حتی در دوره دانشگاه فرد باید با عدالت اجتماعی حقوق بشر و فهم دلیل نابرابری‌های اجتماعی آشنا شود اما این روند به درستی طی نمی‌شود.
وی افزود: بنابراین مدرسه و سیستم آموزشی نقش بسیار مهمی در ایجاد مفاهیم اجتماعی یکسان بین گروه‌ها، خرده فرهنگ‌ها و اقوام مختلف دارد و در نهایت با آموزش جامعه‌پذیری، همبستگی اجتماعی هم رقم می‌خورد. مدرسه عوامل اصلی فرآیند جامعه‌پذیری است اما در حال حاضر نقش کمرنگی در این خصوص دارد. مسیر اصلاح و توسعه یک جامعه از آموزش و پرورش اتفاق می‌افتد و تا زمانی که سیستم آموزشی به تعریف مشترکی از جامعه‌پذیری نرسد، نمی‌توان به جامعه‌پذیر شدن جوانان امیدوار شد. اگر ما نتوانیم که جامعه‌پذیری را در سیستم آموزشی بگنجانیم، جوانان ما با بحران هویت مواجه می‌شوند. درحقیقت برای ایجاد فرصت‌های تعامل و هم‌اندیشی با نسل جوان باید از طریق مدرسه وارد عمل شویم. امروز بزرگ‌ترین مشکل ما در دوره ابتدایی فقر ارتباط روحی با نسل بزرگسال است.
اهمیت منعطف بودن آموزش در مهارت‌آموزی
سحر بیات کارشناس آموزش و پرورش هم معتقد است که کتاب‌های درسی ما و سیستم آموزشی برای رسیدن به این هدف طراحی نشده‌اند. وی در این باره به ایسکانیوز گفت: در کشورهای پیشرو غالبا کتب درسی متمرکز نیستند و آموزش براساس برنامه درسی است که برای هر درس و متناسب با سن دانش‌آموزان نوشته می‌شود. در واقع سرفصل‌ها مشخص می‌شوند و تولید و انتخاب محتوا برعهده معلم است. معلم سر کلاس درس تلاش می‌کند که بهترین محتوا را برای دانش‌آموزان انتخاب یا تولید کند.
وی افزود: محتوای انتخابی معلم هم باید از سند بالادستی که برنامه درسی است بر اساس رشد تفکر و سن کودک پیروی کند. متخصصان باید نظر بدهند که چقدر کتب درسی ما متناسب با سن دانش‌آموز و در راستای رشد مهارت تفکر در او طراحی شده‌اند؟
لزوم دخیل کردن دانش‌آموزان در امر آموزش
بیات عنوان کرد: شاخص دیگری که باید در تدوین کتب درسی در نظر بگیریم این است که این برنامه درسی تا چه حد دانش‌آموز محور است. یعنی کتب درسی باید طوری باشد که دانش‌آموز خود در آموزش دخیل باشد. در طی این سال‌ها تغییرات خوبی در حوزه کتب علوم و ریاضی انجام شده اما هنوز تا رسیدن به نقطه‌ای که دانش‌آموز در طی فرآیند اکتشاف به یادگیری برسد، فاصله داریم.
وی ادامه داد: در برخی موارد افرادی از بیرون آموزش و پرورش محتوا را بدون اینکه کار کارشناسی و علمی صورت بگیرد، در حال تحمیل مطالب هستند.
کارشناس و تعلیم و تربیت بیان کرد: از جهتی در برخی علوم تئوری باید تغییرات نسلی در نظر گرفته شود و محتوا متناسب با نیاز نسل جدید تدوین شود. نسل جدید دسترسی گسترده‌ای به اطلاعات دارند و تفاوت‌های بسیاری با نسل قبلی دارند اما ما به این مسائل توجه نکرده‌ایم به همین واسطه با نسلی مواجه هستیم که با باورها، اعتقادات و خطوط قرمز کشور زاویه‌های جدی دارند.
وی اضافه کرد: در فرآیند مدرسه‌داری و نظام آموزشی باید برای هر قدمی که برمی‌داریم، فکر کنیم و از خودمان بپرسیم که این کار چه فایده‌ای برای دانش‌آموز دارد؟ تمرکز دنیا بر این است که انسان‌هایی تربیت کند که مهارت‌محور هستند و دانش اجتماعی برای زندگی را آموخته‌اند. در حقیقت باید پیش از انجام کاری تحقیق کنیم و بعد از آن هم نتیجه را بررسی کنیم اما ما برای دانش‌آموز کار نمی‌کنیم و صرفا به دنبال رسیدن نتیجه‌های موقت و ارائه آمار هستیم. درحقیقت باید تاثیر بلندمدت تصمیمات مورد بررسی قرار گیرند.
به گزارش ایسکانیوز، مسئولیت‌پذیری، کار تیمی، مهارت‌های ارتباطی، احترام به محیط زیست و مهارت‌هایی از این دست از جمله مواردی هستند که دانش‌آموز باید در محیط مدرسه آن‌ها را تجربه کند تا در مقیاس بزرگتری مانند جامعه بتواند عملکرد درستی داشته باشد اما اهداف آموزشی بیشتر در مدارس مورد توجه قرار می‌گیرند و آموزش‌های یک سویه باعث شده تا جامعه‌پذیر کردن دانش‌آموزان کمتر مورد توجه قرار گیرد.
انتهای پیام /
نظر شما