افضل‌السادات حسینی عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز اظهار کرد: یکی از بحث‌های قابل تأمل این است که چرا تمدن اسلامی در دوره‌ای توانست در تمام علوم و زمینه‌های علمی در دنیا پیشرو باشد؟
وی افزود: در گذشته کتابی ترجمه کردم که انتشارات دانشگاه تهران آن را چاپ کرد. نام آن کتاب «میراث مسلمانان برای تمام دنیا بود» که هزار و یک اختراع مسلمانان از تمامی زمینه‌ها در آن ثبت شده بود.
حسینی گفت: من این کتاب را از نمایشگاهی در ترکیه خریداری کرده بودم و بعد آن را ترجمه کردم. فهمیدم دلیل اینکه در آن دوره مسلمانان در زمینه‌های علمی پیشرفت می‌کردند؛ اهمیتی بود که به علم و آموزش علمی می‌دادند.
وی اضافه کرد: در آن زمان برنامه‌های آموزشی و علمی مبتنی بر تفکر محوری، آزادی علم، بحث و مناظره بود. از طرفی در بیت‌الحکمه‌ها و دانشگاه‌ها تبعیض جنسیتی وجود نداشت و همه جویای علم و ادب بودند و یادگیری علم را حتی از انجام مسائل دینی نیز مهم‌تر می‌دانستند.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: این دوره فرصتی برای شکل گیری یک تمدن بزرگ بود. این تمدن نه تنها برای جامعه آن زمان نقش داشت؛ بلکه دانشمندان یکی از دلایل شکل گیری دوره رنسانس و بیداری را آشنایی با کتاب های علمی مسلمانان می‌دانند.
وی افزود: اما امروزه ما در خوابی به سر می‌بریم که نو اندیشی، اندیشه ورزی و داشتن نظریه‌های علمی به خصوص در حوزه علوم انسانی تقریبا خاموش است. چرا ما به صورت اساسی و کلیدی نقش اساسی در تولید علم نداریم؟ دانشجویان در مقطع دکتری پایان نامه می‌نویسند اما چرا کمتر پایان‌نامه‌ای تبدیل به کتاب می‌شود؟
حسینی تصریح کرد: دلیل این مسائل را می‌توان بحرانی دانست که دانشگاه و آموزش عالی ما از سال‌ها قبل دچارش هستند. دردهای بسیار مضمنی که دانشگاه‌های ما را زمین‌گیر کرده است، به قدری عادی شده که کسی به دنبال درمان آن‌ها نمی‌رود.
لزوم ارتباط دانشکده‌های روانشناسی با آموزش و پرورش
وی عنوان کرد: ما درگیر مشکلات ظاهری هستیم. دانشگاه‌های ما باید با جامعه ارتباط تنگاتنگی داشته باشند. به عنوان مثال دانشکده‌های روانشناسی باید با آموزش پرورش و سیستم‌های مربوط به تعلیم تربیت، ارتباط داشته باشند اما متاسفانه این ارتباطات شکل نگرفته‌اند.
این استاد دانشگاه افزود: چرا زمانی که کتابی را ترجمه می‌کنیم فقط نوشته‌های همان را می‌نویسیم درحالی می‌توانیم ایده‌های خودمان را نیز پیاده کنیم. من سال‌های زیادی است که در حال ریشه‌یابی مشکلات آموزش عالی هستم و در آخر به این نتیجه رسیدم که دلیل بیماری‌های دانشگاه‌های ما، آموزشی است که در مدارس داده می‌شود.
یکی از مسئولین آموزش و پرورش: مگر در دانشگاه‌های شما چه خبر است که آنقدر ما را نقد می‌کنید؟
وی گفت: وقتی که خیلی سال پیش سیستم آموزش و پرورش را نقد می‌کردم، یکی از مسئولین رتبه بالای آموزش و پرورش گفت حالا مگر در دانشگاه‌های شما چه خبر است که آنقدر ما را نقد می‌کنید؟ به او پاسخ دادم اگر خبری نیست، دلیلش این است که ما ادامه مسیر شما را می‌دهیم و اگر قرار باشد اصلاحی صورت بگیرد، باید از ریشه باشد. شما باید تعلیم و تربیت صحیح را از پیش دبستانی شروع کنید تا افرادی که وارد دانشگاه می‌شوند قدرت تجزیه و تحلیل، تفکر، نقد و خلاقیت داشته باشند. کجای سیستم آموزشی ما چنین افرادی را پرورش می‌دهد؟
چگونه می‌توان بدون حل مشکلات آموزش و پرورش، به حل مشکلات آموزش عالی پرداخت؟
حسینی افزود: نمیتوان مشکلات دانشگاهی را با شعار دادن حل کرد آن هم وقتی خانه از پای بست ویران است. سیستم آموزش و پرورش ما مدت‌ها است از شدت بیماری در کما به سر می‌برد. چگونه می‌توان بدون حل مشکلات آموزش و پرورش به حل مشکلات آموزش عالی پرداخت؟
توسعه همه جانبه اقتصادی و فرهنگی با اصلاحات آموزشی گره خورده است
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اظهار کرد: روح علمی را باید دوران مدرسه در کودکان زنده کرد. ارتباط جامعه و دانشگاه باید گسترده باشد. بنابراین برای حل مشکلات نیاز به نگاهی بنیادی و در اولویت قرار دادن آموزش است. سال‌ها است که من کار علمی انجام می‌دهم و سیستم‌های آموزشی برجسته دنیا را دیده‌ام و شاهد این بودم که توسعه همه جانبه اقتصادی و فرهنگی با اصلاحات آموزشی گره خورده است.
وی افزود: آیا زمانی خواهد رسد که مسئولین ما یه فکر اصلاح این مشکلات بیافتند و در عمل به حل‌شان بپردازند؟ آن زمان است که می‌توانیم دم از تولید، جهش و رشد علمی بزنیم. اما تا این اتفاقات نیوفتد، هرگز گام مثبتی برداشته نخواهد شد.
دانشگاه‌های ما بدون تحول از پس اجرای این خیزش علمی بر نمی‌آیند
حسینی در خصوص اجرای خیزش جدید علمی یعنی مطالبه اخیر رهبری با نخبگان، هم گفت: با شرایطی که دانشگاه‌های ما هنوز به روش آموزشی پنجاه سال پیش عمل می‌کنند، دانشگاه‌های ما هرگز از پس اجرای این خیزش علمی بر نمی‌آیند. من به عنوان استاد یکی از دانشگاه‌های برتر هر بار درگیر فضای فیزیکی کلاسم هستم که فضای سخنرانی محور در آن حاکم نشود تا بتوانم به شیوه خلاقانه و روش خودم تدریس کنم. تا زمانی که دغدغه ما تحول آموزشی باشد باید اصلاحات آموزشی را از ابتدای دبستان شروع کنیم.
وی افزود: به عنوان یک استاد با سی سال سابقه به جد می‌توانم بگویم در شرایط فعلی دانشگاه‌های ما اصلا امکان عملی سازی چنین خیزشی را ندارند. برای اجرایی سازی چنین خیزشی باید زمینه سازی صورت بگیرد.
حسینی گفت: ما دانشجویان باهوش زیادی داریم اما کمتر دانشجویانی هستند که تصمیم به ماندن دارند چرا که فرصت ماندنشان فراهم نیست و ترجیح می‌دهند بروند جایی که می‌دانند ممکن است عملکرد بهتری داشته باشند.
وی افزود: ما با آرمان‌هایی بزرگ شدیم و امکاناتی که برایمان بود را پس زدیم تا بمانیم و کشور خودمان را بسازیم؛ اما فکر می‌کنم چنین آرمان‌هایی در نسل جوان کمتر به چشم می‌خورد.
این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: به دلیل سوءمدیریت در داخل دستگاه‌های اجرایی خیلی از طرح‌هایی که می‌توانستند اثر بخش باشند، با عوض شدن مدیرها کنسل شدند. امید داریم این برنامه‌ها درست شوند تا بتوانیم در رابطه با تولید علم و جهش علمی به صورت واقعی وارد عمل شویم.
انتهای پیام/
نظر شما