به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، ۱۰ دانشمند و دانشگاهی برنده جوایز نوبل علم ۲۰۲۴ در رشته‌های فیزیک، فیزیولوژی، پزشکی و اقتصاد فقط از سه کشور آمریکا، ترکیه و انگلستان بودند. همچنین وابستگی فعلی برندگان جوایز دانشگاه یا صنعت هم محدود به همین سه کشور است.

نوبل ۲۰۲۴ به اعتقاد کارشناسان چند نکته مهم را برجسته کرد. این نکات شامل شکلگیری موج هوش مصنوعی در اعطای جوایز، تسلط کامل مردان بر جوایز ۲۰۲۴ و انحصار دانشگاه‌های برتر آمریکا و انگلستان در کسب جوایز است.

به نظر می‌رسد مقامات نوبل تصمیم گرفته‌اند هوش مصنوعی برنده واقعی امسال باشد. به طوری که سه نفر از برندگان نوبل شیمی در زمینه مدلسازی هوش مصنوعی برای پیش‌بینی ساختارهای پروتئینی فعالیت داشتند و جایزه فیزیک به تحقیق در مورد ایجاد پایه‌های ساختاری برای یادگیری ماشین تعلق گرفت.

نابرابری در نوبل ۲۰۲۴ یکی دیگر از موضوعات قابل بررسی است. در حالی که نوبل ۲۰۲۳ بر نابرابری تمرکز داشت و کلودیا گلدین از دانشگاه هاروارد برنده نوبل شد.

همه برندگان جوایز علمی نوبل ۲۰۲۴ مرد بودند. برخی معتقدند این موضوع تعجب‌آور نیست و در ۱۰۰ سال اخیر رشد داشته است. به طوری که از سال ۲۰۰۰ تاکنون، ۱۵ زن در رشته‌های فیزیک، شیمی و فیزیولوژی برنده جایزه نوبل شده‌اند؛ اما از سال ۱۹۰۰ تا ۲۰۰۰ فقط ۱۱ زن توانستند نوبل دریافت کنند.

تحلیل جوایز نوبل نشان می‌دهد که همه برندگان سال ۲۰۲۴ مدرک دکترای خود را از برترین دانشگاه‌های آمریکا و انگلستان دریافت کرده‌اند. همچنین همه برندگان به جز یک نفر در آمریکا و انگلستان متولد شده‌اند. این موضوع نشان‌دهنده سلطه غرب بر جوایز نوبل است.

بررسی کشورهای دیگر مانند چین و هند نشان می‌دهد که این کشورها با وجود سرمایه‌گذاری بسیاری که به توسعه تحقیقات علمی اختصاص می‌دهند؛ موفق نشده‌اند سهمی در جوایز نوبل داشته باشند. برای مثال، چین میلیاردها دلار برای بهبود دانشگاه‌های برتر خود هزینه کرده است و برنامه‌های چشمگیری برای جذب و حمایت از دانشمندان برتر خارجی دارد. به طوری که از سال ۲۰۲۲، چین در صدر نمودارهای شاخص طبیعت از تحقیقات پر استناد در علوم طبیعی و سلامت قرار دارد.

سایر کشورهای آسیایی مانند ژاپن و کره جنوبی نیز به طور گسترده در تحقیقات سرمایه گذاری کرده اند و در سال های اخیر در فهرست ۱۰ برتر شاخص طبیعت قرار گرفته اند. با این حال، وقتی نوبت جایزه نوبل می‌رسد، چین هنوز موفق نبوده است.

نگاه به نوبل هم مانند توجه به رتبه‌بندی دانشگاهی می‌تواند به یک اعتیاد تبدیل شود. به این معنا که بخشی از رشته علم‌سنجی در خدمت بررسی این موضوع قرار گیرد و صنعت نوبل راه بیفتد. این تلاش‌ها برجسته هستند، زیرا علم و ارزیابی آن برای جامعه اهمیت فزاینده ای پیدا کرده است.

کارشناسان معتقدند که درک ماهیت جوایز نوبل، نحوه اعطای آن‌ها و سیستم‌های علمی پیچیده‌تر که از آنها بیرون می‌آیند از اهمیت بالایی برخوردار است.

انتهای پیام/