به گزارش ایسکانیوز، سردر دانشگاه صنعتی شریف که توسط مهندس شهاب الدین ارفعی از معماران برجسته ی کشور، طراحی شده است، سه شنبه 21 شهریورماه با حضور مسئولین افتتاح شد.
دکتر فتوحی رئیس دانشگاه صنعتی شریف در آیین گشایش این سردر که با حضور دکتر علی اکبر صالحی، دکتر محمدرضا عارف، دکتر حسین عسگریان و جمعی از مسئولین، مدیران و اساتید برگزار گردید به بیان گزارشی از وضعیت دانشگاه صنعتی شریف پرداخت.
گزارشی از روند برگزاری مسابقه، طراحی و ساخت سردر دانشگاه صنعتی شریف
در پاییز و زمستان سال 1393 پس از بحث های مشاوره ای و کارفرمایی، شرکت مهندسین مشاور اردیبهشت مهرازان پذیرفته شد تا مسابقه طراحی سردر دانشگاه صنعتی شریف را برگزار نماید. کمیته ی برگزار کننده در ابتدا و بر اساس ضوابط دبیرخانه ی دائم مسابقات معماری و شهرسازی، ساختار مسابقه را مشخص نمود و در مرحله ی بعد پس از بررسی های فراوان و با مشورت مدیریت و مشاور معماری دانشگاه صنعتی شریف بیش از 20 معمار برجسته به عنوان نامزد شرکت این مسابقه انتخاب شدند که در نهایت از این میان ده معمار انتخاب و از آنان دعوت به عمل آمد تا در این مسابقه شرکت کنند. از میان دعوت شدگان به مسابقه، دو نفر انصراف دادند و در مجموع مسابقه ی طراحی سردر دانشگاه صنعتی شریف با حضور 8 معمار برجسته کشور آغاز شد.
مهندس جهانگیر درویش، دکتر فواد رفیعی، مهندس صالح حاج میری، مهندس محمدحسن مومنی، مهندس محمدرضا عشقی، دکتر علی اکبر صارمی، مهندس شهاب الدین ارفعی و مهندس نظام عامری 8 معمار برجسته ملی و بین المللی بودند که توسط کمیته ی برگزاری مسابقه دعوت شدند.
در ابتدا و پس از مشخص شدن شرکت کننده ها، اطلاعات دقیقی در خصوص مبانی نظری معماری اختیار شرکت کنندگان قرار گرفت. در این مسابقه به شرکت کنندگان توصیه شده بود تا امید به آینده و کرامت انسانی را در طراحی هایشان لحاظ نموده و مشخص باشد که این اثر در قرن 21 ام و در ایران ساخته شده است.
روند داوری آثار ارایه شده
هیئت داوران متشکل از؛ مهندس بهشتی، مهندس کلانتری و دکتر طالبیان که همگی از معماران برجسته کشور بوده و جزو مفاخر معماری ایران به شمار می آیند، در جلسه ی بررسی و قضاوتی که روز 13 خرداد 94 در دانشگاه صنعتی شریف برگزار گردید آثار را بررسی و بدون دخالت مسئولین دانشگاه یا مدیر مسابقه به قضاوت آثار پرداختند و پس از تصمیم گیری نتایج را ارایه نمودند. که در این میان دو طرح ارایه شده توسط مهندس شهاب الدین ارفعی و دکتر فواد رفیعی مشترکاً رتبه‌ی نخست را کسب نمودند و طرح مهندس صالح حاجی میری رتبه سوم را به خود اختصاص داد.
فضای فیزیکی سردر جدید
مساحت زمین تحت پوشش سردر معادل 265 متر مربع بوده که ابعاد کلی آن (اگر مستطیل فرض کنیم) 29×7 متر و ارتفاع آن 12 متر می باشد و به دلیل پیش آمدگی های تراز فوقانی، فرم غیر هندسی در پلان را ایجاد می کند. همچنین؛ طبقات سردر در دو جناح واقع شده است. تجهیزات بالارونده نرده در زیر زمین و محل استقرار نگهبان، اتاق کنترل و پایش در دو سوی ورودی در طبقه اول قرار دارد. در طبقه دوم نیز محل استراحت نگهبانان پیش بینی شده و کل مساحت زیربنای مجموعه 848 مترمربع می باشد.
تاریخچه ای از شروع تا پایان سردر دانشگاه صنعتی شریف:
4 آذر 92 فراخوان برگزاری مسابقه طراحی سردر دانشگاه صنعتی شریف:
14 مرداد 93: اطلاعیه نتایج داوری مسابقه معماری طراحی سردر دانشگاه صنعتی شریف
16 خرداد 94: برگزاری مسابقه یک ماهه به صورت محدود و پیشنهاد طراحی به تنها ۱۰ معمار منتخب
10 تیر 94: رونمایی از طرح منتخب به همراه ماکت آن
10 مهر 94: موعد افتتاح سردر
21 شهریور96: افتتاح رسمی سردر
میدان دید سردر کجاست؟
در فضاهای شلوغی مثل خیابان آزادی طرح هایی میتوانند میدان دید وسیعی داشته باشند که ارتفاع کافی داشته باشند. سردر دانشگاه تهران در حقیقت از این ناحیه نقطه ضعف دارد. اما شریف بدون توجه به این موضوع طرحی را اجرا کرده که میلیارد ها تومان زمین باید برای دیده شدن آن خریداری گردد.
آیا حفاظ‌های هیدرو الکتریک سردر امنیت کافی دارند؟
حصار های سردر ازنوع راهبند هیدرولیک هستند که معمولا به عنوان سپر وسایل نقلیه سنگین استفاده می شوند. این سپر ها میتوانند برای حفاظت از اماکن در مقابل خودرو های انتحاری، جیپ های برقدرت و کامیون ها استفاده شوند. اما در شریف نه برای این موضوع که به عنوان راهبند انسانی استفاده می‌شوند. استاندارد حصار برای انسان در اماکن عمومی ۲۴۰ سانتی متر است که این حصارهای هیدرولیک در بالاترین حالت به ۱۸۰ سانتی متر می‌رسند. این یعنی هزینه گزاف و حاصل اندک.
دوباره کاری و هزینه اضافه
برخی از هزینه های تحمیلی سردر به علت انجام چند باره کارها بود، برای مثلا زیرسازی سردر یک بار انجام شد تا هیات امنا از سردر بازدید کنند اما دوباره کنده شده و سنگ جای آن را گرفت.
سردر دانشگاه شریف در مقایسه با سردر دانشگاه تربیت مدرس
سردر دانشگاه شریف پنج برابر بیشتر از سردر دانشگاه تربیت مدرس هزینه داشته است
طرح نماد سردر دانشگاه تربیت مدرس درسال ۱۳۸۶ در فراخوانی از سوی این دانشگاه به مسابقه گذاشته شد و پس از ارائه طرح‌های گوناگون و داوری هیات داوران، طرح مهندس “رضا عبادی رجلی” و “سارا مجدی” به عنوان نماد برگزیده، انتخاب شد.
این سردر نماد مشخصی از ورودی کاخ مداین تیسفون است که به علت ویژگی زیبای قوس این کاخ، سال‌های متوالی است که مورد توجه معماران ایرانی و خارجی قرار گرفته است. این طرح برگرفته از معماری ایرانی اسلامی است و فضای علم و دانش‌اندوزی را تداعی می‌کند. به این ترتیب که از سمبل علم که کتاب است، گرفته شده و مانند یک کتاب طراحی شده است. از سوی دیگر به کارگیری نمای آجری و طاق سهمی در ورودی بنا، برگرفته از معماری ایرانی است. از سوی دیگر طاق و طرفین آن با کاربندی و کاشی کاری‌ها و همچنین نقوش اسلامی مزین شده است.
ساخت این بنا به گفته مدیر این پروژه یک میلیارد تومان هزینه در برداشته است و ارتفاع آن در کنارها ۱۲٫۳۰ متر و در مرکز ۱۱٫۸۰ متر و از ۴ پوسته تشکیل شده است. همچنین طول بنا ۲۳ متر و عرض آن در بیشترین نقطه ۸٫۹۰ متر است که در کمترین نقطه (مرکز بنا) به پنج متر می‌رسد.
این سازه در بهمن ماه سال ۱۳۸۸ رونمایی شد.
سردر دانشگاه شریف در مقایسه با سردر دانشگاه تهران
سردر شریف ۲۰ برابر سردردانشگاه تهران هزینه داشته است!
سردر دانشگاه تهران در دورانی ساخته شد که هر گرم طلا ۱۰ تومان قیمت داشته در حال حاضر هر گرم طلا ۱۰۰ هزارتومان قیمت دارد
ساخت سر در دانشگاه به یک شرکت سوئیسی داده شد که به علت عدم رضایت ناظر در بخش قالب بندی به شرکت «آرمه» داده شد. این شرکت سردر را با قیمت ۲۴هزارتومان تحویل داد. در نتیجه تقریبا به نرخ سال ۹۵ هزینه ساخت سردر دانشگاه تهران ۲۴۰ میلیون تومان حساب می‌گردد
این درحالی است که هزینه استهلاک سردر دانشگاه تهران صفر است و تنها یکبار در سال ۸۸ شسته شده است
هزینه مستقیم سردر شریف تاکنون بیش از ۴ میلیارد تومان بوده است
هزینه تاخیر سردر
اگر با نرخ ۱۵درصد حساب کنیم در طول دو سال و سه ماه گذشته چیزی حدود ۳ میلیارد تومان به علت سو مدیریت بلوکه شده بود. یعنی روزی بیش از یک میلیون تومان!
اسپانسر از قول تا وفا
از روز اول گفته شد که همه هزینه سردر توسط یکی از شرکت های زیر مجموعه همراه اول پرداخت میشود اما تا کنون خبری از این پرداخت نشده و حالا حالاها این پول از جیب بودجه عمومی دانشگاه رفته است
آنچه وعده داده شد و آنچه انجام شد
با وجود اینکه هم هزینه سردر دو برابر شد و هم زمان آن ۷ برابر اما نشد آنچه قرار بود بشود
قرار بود در کنار سردر اتاقک نگهبانی هم تاسیس شود که نشد، همچنین قرار بود امکان تردد خودرو هم مقدور باشد که نشد و از همه بدتر حفاظت فیزیکی سردر هم نیاز به نرده های پشتیبانی دارد ، در حقیقت اگر قرار باشد سردرد دیده شود لازم است تا میلیارد ها تومان دیگر خرج خرید زمین های اطراف شود
نحوه فراخوان و انتخاب آثار
فراخوان طراحی سردر جدید دانشگاه صنعتی شریف در آستانه پنجاهمین سال تأسیس این دانشگاه اعلام گردید و از ۱۰
معمار برجسته ایرانی که دارای شهرت و اعتبار جهانی هستند دعوت شد تا طرح‌های خود را ظرف یک ماه به دبیرخانه مسابقه ارسال کنند.
جهت طراحی و ساخت سردر دانشگاه صنعتی شریف از ده معمار برجسته‌ی ایرانی دعوت به عمل آمد بود تا با شرکت در این مسابقه ظرف یک ماه طرح‌های خود را به دبیرخانه مسابقه ارسال نمایند، که از این میان هشت نفر از دعوت شدگان در مسابقه شرکت نموده و طرح‌های خود را به دبیرخانه ارایه نمودند و در این میان دو طرح ارایه شده توسط مهندس شهاب الدین ارفعی و دکتر فواد رفیعی مشترکاً رتبه‌ی نخست را کسب نمودند و در نهایت طرح ارایه شده مهندس شهاب الدین ارفعی با نظر هیئت رییسه دانشگاه انتخاب گردید.
مدیر وقت تاسیسات در همین رابطه میگوید:
در واقع تمام این فرآیند یعنی از شروع مسابقه تا پایان اجرا حدود 6 ماه خواهد بود که یک کار بی سابقه و کم نظیری از لحاظ کیفیت و سرعت می باشد. این سردر دارای ویژگی های خاصی است. بطور مثال برای اولین بار در کشور نمای سنتی به روش صنعتی اجرا میشود. یعنی نمای آجری به صورت قطعات 1.5 در 2.5 متر در کارخانه آماده میشود و بعداً روی اسکلت پیچ و مهره میشود.
نکته جالب آنکه شفاها از وی به عنوان طراح مسجد سلطان قابوس یاد شد اما بعدها مشخص شد که او طراحی و ساخت محراب آن را انجام داده است.
شهاب الدین ارفعی کسی است که طرح او به عنوان طرح اول برای سردر دانشگاه انتخاب شد و خود او به عنوان رئیس هیأت مدیره شرکت مهندسین مشاور ارگ بم کرمان مدیر پیمان شد تا پر هزینه ترین سردر دانشگاهی یا پر هزینه ترین سردر عمومی کشور را رقم زد. و اما او کیست.
داستان مفاخر معماری ایران در [رقابت «مفاخر معماری ایران» در مسابقه طراح سردر دانشگاه شریف] چیست؟
با مراجعه به ammi.ir و پرداخت حق عضویت از مفاخر معماری شوید، مفاخر معماری ایران یک انجمن است! جالب آنکه در هنگام برگزاری برنامه اعلام نتایج مسابقه سردر بارها به امتیاز برنده به عنوان یکی از «مفاخر معماری ایران» اشاره شده البته استفاده از این الفاظ در بازار معمول است اما باور این لفظ و استفاده مکرر آن در خبر مربوطه جای تعجب دارد! داور این قضاوت نیز از بنیانگذاران «مفاخر معماری ایران» بوده است.
مسابقه اول
در سال ۹۲ مسابقه ای توسط دانشگاه برای طراحی سردر برگزار شد که تا انتهای مسئولیت دکتر روستا آزاد به طول انجامید. اما به ناگاه تمامی نتایج دور ریخته شد و مسابقه ای بدون اعلان عمومی برگزارشد. قبل از آنکه زمان زیادی بگذرد نتایج نهایی اعلام شد. با هم ببینیم چه طرح هایی در مسابقه اول برنده شدند.
رتبه دو مسابقه اول
مشخصات عمومی پروژه ی سردر ورودی دانشگاه صنعتی شریف
معمار: رحمان شکوهی، امیر پورمحمد، مهدی قدیری
موقعیت: تهران، ایران
تاریخ: ۱۳۹۲
وضعیت: طرح پیشنهادی مسابقه / رتبه دوم
کارفرما: دانشگاه صنعتی شریف
حضور هندسه در شکل‌گیری معماری ایرانی جزء لاینفک آن محسوب میشود؛ خطوط هندسی در راستای محورهای x و y امتداد می‌یابند و نقوش دوبعدی شکل می‌گیرند، از اجتماع این نقوش، ترکیبات زیبایی پدید می‌آید که در عین پیچیدگی، دارای ارتباط کل و جزء است و بدین‌ترتیب، خوانایی را با ذات خود همراه می‌کند. با اضافه شدن پارامتر z و تغییر آن، این اشکال دوبعدی فضا را نتیجه می‌دهند، فضایی برگرفته از هندسه که با حضور انسان در آن، “معماری” خلق میشود.
در طرح حاضر، از مربع و تکرار و در عین حال، چرخش ۴۵ درجه آن، با توجه به محورهای بصری و دسترسی استفاده شده است تا امکان ایجاد گستردگی دید ناظر به محوطه دانشگاه و در نهایت، انتخاب مسیر مورد نظر تامین شود. با توجه به دو دسترسی سواره در طرفین، چهار دسترسی پیاده در حاشیه و دسترسی نمادین در آکس مرکزی، ۵ مربع انتخاب شده است.
دسترسی نمادین در نقطه عطف بنای سردر واقع شده است و در امتداد آن، محور آب و المان تمثیلی دانش وجود دارد. این مجموعه و پس‌زمینه دانشگاه، از پس فخرو مدین الهام‌گرفته از باغ فین کاشان، نمایان است. در دو منتهی‌الیه بنا و عمود بر محور ورودی، دو اتاقک نگهبانی تعبیه شده است که نظارت و کنترل عبور و مرور پیاده و سواره را بر عهده دارند. اتاقک‌های نگهبانی توسط شیشه اسپایدری، برای تامین دید و کنترل بهتر پوشیده شده است.
در طرح حاضر، از بتن نمایان به عنوان سازه اصلی و آجر به عنوان پوشش نهایی (در هماهنگی با مصالح بناهای موجود در دانشگاه) استفاده شده است. کاشی فیروزه‌ای در نقاط عطف، به عنوان تزیینات به کار رفته است، همچنین از آن برای تزیینات مهاربندی قاب‌های بتنی که یادآور کاربندی در سقف بناهای سنتی ایران است، نیز استفاده شده است.
چطور یک فراخوان مسابقه، تنها آثار ضعیف را جذب می کند؟ چه سیگنال هایی در یک فراخوان سبب می شود معماران ورزیده تر به آن پاسخ بگویند و یا از پاسخ به آن دعوت امتناع ورزند؟ موضوع مسابقه طراحی، سردر یکی از مهمترین دانشگاه های ایران، خاورمیانه و حتی به زعم بسیاری آسیاست.
سابقه موفقی چون طراحی سردر دانشگاه تهران نیز نشان می دهد که این اثر قابلیت بازتاب های بی شمار در سطح ملی و جهانی خواهد داشت و این رخدادی است که در زندگی برجسته ترین معماران نیز تنها یک بار اتفاق می افتد. پس چرا در این مسابقه نه از ستاره های معماری، بلکه حتی از دفاتر متوسط به بالا نیز خبری نیست و عمده کار به دست فارغ التحصیلان و دانشجویان بی شمار معماری افتاده است؟
سردر دانشگاه صنعتی شریف 6 میلیارد هزینه برداشته است
به نقل از کانال خبرنامه دانشجویان، طبق اعلام رسمی دانشگاه صنعتی شریف ۶ میلیارد تومان برای ساخت این سردر هزینه شده است اما طبق ادعای کانال تلگرامی باشگاه دانشجویان شریف، با 6 میلیارد چه کارهایی می‌توان کرد؟
۶ میلیارد در پژوهشی
کل حمایت از تیم های کارآفرینی از پانصد میلیون تومان فراتر نرفته، اگر ۶ میلیارد تومان بودجه در اختیار پژوهشی بود می‌توانست ۲۰ برابر فعالیت ده ساله گذشته خود تیم ایجاد کند. یعنی چیزی حدود ۲۰۰ تیم، تیم‌هایی که هر کدام چندین نفر را به استخدام خود درآورده‌اند یعنی چیزی حدود ۲۰۰۰ نفر
۶ میلیارد در فرهنگی
بودجه فرهنگی در سال کمتر از ۵۰۰ میلیون تومان است. یعنی با ۶ میلیارد می‌شد ۳۰ سال ورودی‌ها را اردوی مشهد برد، ۱۰۰ اردوی بزرگ برگزار کرد و یا فعالیت‌های فرهنگی را در سطح عظیمی گسترش داد
۶ میلیارد در دانشجویی
هزینه ساخت هر متر خوابگاه ۲ میلیون تومان است و با ۶ میلیارد سردر می‌شد ۳ هزار متر خوابگاه ساخت. یعنی مشکل خوابگاه به طور کامل حل می‌شد
۶ میلیارد در آموزشی
آموزش می‌توانست نیمی از ساختمان ابن سینا را با ۶ میلیارد دوباره بسازد، این یعنی ۵۰ درصد افزایش کلاس‌های درس، راستی ساختمان جدید آموزش به مهر نرسید!
دانشجویان درباره سردر جدید دانشگاه صنعتی شریف چه می گویند؟
یکی از کانال های دانشجویی دانشگاه صنعتی شریف درباره سردر جدید دانشگاه صنعتی شریف نوشته است:
🌟 درباره سردر چه می دانید؟ آگاه باشید که با هزینه ای که باید صرف رشد دانشگاه شما می شد چه کاری انجام شده است
◀️ آیا می دانید مسابقه طراحی سردر یک بار درسال ۹۲ برگزار گردید و همه نتایج آن بلا استفاده بایگانی شد؟
◀️ آیا می‌دانید مسابقه دوم بین ۱۰ نفر محدود برگزار شد و برنده و مدیرپیمان و مشاور معماری دانشگاه همه عضو یک مجموعه بودند؟
◀️ آیا می دانید قرار بود از ابتدا این سردر امکان تردد خودرو داشته باشد اما اکنون چنین امکانی ندارد؟
◀️ آیا می دانید هزینه اولیه برای ساخت سردر و اتاقک نگهبانی ۳میلیارد تومان بود که قرار بود توسط اسپانسر تامین شود اما تا کنون دانشگاه ۶ میلیارد تومان هزینه کرده است؟
◀️ آیا می دانید برای درست دیده شدن سردر لازم است تا زمین های زیادی در اطراف آن تخریب گردند؟
◀️ آیا می دانید برای حفاظت از دانشگاه میله های سردر استاندارد نیستند و باید تعویض یا توسط نرده های پشتیبانی حفاظت گردند؟
سردر پردردسر
روزنامه فرهیختگان درباره سردر دانشگاه صنعتی شریف نوشت: اگرچه که روز گذشته این سردر افتتاح شد و مورد بهره‌برداری قرار گرفته است، اما برخی دانشجویان این دانشگاه در کانال‌های تلگرامی و یادداشت‌هایی که در فضای مجازی منتشر کرده‌اند اما و اگرهایی را مطرح می‌کنند که در جای خود می‌تواند مورد توجه باشد.
به گفته این دانشجویان هزینه صرف شده برای ساخت این سردر بیش از مبلغی است که پیشتر توسط مسئولان دانشگاه اعلام شده بود. از سوی دیگر در کنار برخی ایرادهای فنی که می‌توان به این سازه وارد کرد، صرف هزینه چند میلیاردی برای سردر یک دانشگاه در شرایطی که همه دانشگاه‌های کشور با بحران‌های مالی روبه‌رو هستند شاید آنچنان که باید ضرورت نداشته باشد. اما در این میان مسئولان دانشگاه صنعتی شریف درگفت‌وگو با رسانه‌ها معتقدند که هزینه صرف‌شده برای این سردر چیزی نیست که منابع غیرمطلع آن را بیان می‌کنند و با توجه به نوسان قیمت ارز برآورد هزینه‌های هر پروژه‌ای می‌تواند تحت‌الشعاع قرار گیرد.
از سوی دیگر این مسئولان تاکید می‌کنند که هر دانشگاهی تصمیمات کلان علمی، فرهنگی و عمرانی خود را پس از تصویب در شورای دانشگاه، عملی می‌کند و طبیعتا این تصمیم هم توسط مسئولان ارشد دانشگاه شریف بررسی شده و عملیاتی شدن آن مورد تصویب قرار گرفته است.
حالا آنچه می‌تواند در کنار انتقادهای دانشجویان و اعلام نظر مسئولان درباره سردر جدید دانشگاه صنعتی شریف مورد توجه باشد این است که در کنار ابعاد زیبایی‌شناسانه هر طرح عمرانی و کمکی که این طرح‌ها به زیبایی‌های بصری محیط‌های بیرونی می‌کنند، شایسته است مجری هر طرح عمرانی که به نحوی با منافع عمومی شهروندان – به‌خصوص دانشجویان یک دانشگاه دولتی – مرتبط است در راستای جلوگیری از هرگونه ابهام در حوزه هزینه‌های مالی و پیش از هرگونه اعتراض، نسبت به تنویر افکار عمومی اقدام کند.
