به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، سریال‌های صداوسیما در چند سال اخیر روند پر افت و خیزی را طی کرده‌اند. مثال آن را می‌توان در مجموعه‌های بسیاری یافت که در مقطعی نظر مخاطبان را به خود جلب کرده‌اند، اما آثاری هم بوده‌اند، علی رغم انتظاراتی که از آن‌ها می‌رفته درخشش چندانی نداشته‌اند و خیلی زود با زوبین نقد و انتقادات مواجه شده‌اند. شاید چنین اتفاقی برای سریال «۰۲۱» نیز افتاده باشد. مجموعه‌ای تلوزیونی که با حضور سیامک انصاری، جواد رضویان و جمعی از بازیگران عرصه طنز ایران روی آنتن رفته ولی با اقبال زیادی مواجه نشده است چرا که نتوانسته آن انتظاراتی را که از آن می‌رفت را برآورده کند. اما شاید از خود بتوان پرسید این انتظارات در چه چیزی ریشه دارد؟

انتظار بالا از ۰۲۱

پاسخ اینجاست که حضور بازیگرانی چون سید جواد رضویان و سیامک انصاری در سریالی ناخودآگاه انتظار را از اثر تولید شده بالا می‌برد. زیرا کارنامه هر کدام پر از آثار طنز و کمدی است که ایرانی‌ها از آن خاطره دارند. اما در کسوت کارگردانی چطور؟ آیا این دو به اندازه بازیگری خود، تجربه کارگردانی یا نزدیک به آن را داشته‌اند؟ سید جواد رضویان کارگردانی سریال‌هایی مثل «مهمانان ویژه»، «قرارگاه مسکونی» و ساختن برنامه «سه‌شو» و دو فیلم تلویزیونی «لیمو ترش» و «به روح پدرم» را انجام داده و در سینما هم با «زهر مار» توانسته کارنامه‌ای برای خود دست و پا کند اما این قضیه برای سیامک انصاری تفاوت دارد. او به جز «فضانوردان» که با پیمان قاسم‌خانی، کارگردانی کرده یا دستیار کارگردان مرضیه برومند در «تاکسی سرویس پریان» بوده و یا در دو اثر «هیوا» و «نسل سوخته» کنار رسول ملاقلی‌پور همکاری داشته اثر دیگری در کارنامه خود برای کارگردانی ندارد. اما زوج رضویان و انصاری در مجموعه تلویزیونی «۰۲۱» آنطور که باید و شاید نتوانست به خوبی کار را از آب دربیاورند.

بازیگرانی که کارگردانی بلد نیستند

یکی از دلایلش مربوط به سطح انتظاری بود که گفته شد و عامل دیگر عدم تخصص کافی این دو در عرصه کارگردانی بود. اما با نیم نگاهی به سریال ۰۲۱ متوجه می‌شویم این سریال حرف زیادی در عرصه طنز برای گفتن ندارد. یعنی شوخی‌های ساده و گه‌گاه ساده‌لوحانه‌ای که در این سریال شکل می‌گیرد مخاطب را به این نتیجه می‌رساند که اثر تولید شده شاید از اساس برای نشان دادن طنز صحیح درست نشده است. یکی از ایراداتی که به این سریال گرفته شد و خیلی هم سروصدا کرد مربوط به سکانسی می‌شود که در دقایق پایانی قسمت سوم، روی آنتن رفت و یکی از گزارش‌های معروف صداوسیما در سال ۱۳۹۸ را مسخره می‌کرد. این گزارش مربوط به ریزش ساختمانی بود که در آن مردی میانه مصاحبه،‌ در حال گریه به گزارشگر تلویزیون می‌گوید «جهیزیه دخترش زیر آوار مانده و از بین رفته است».

قرار نبود ۰۲۱ کمدی صرف باشد!

این اثر در بخش‌های مختلفی نشان داده که اهل طنز خنده‌آور مخاط پسند نیست و چنین چیزی شاید از میان صحبت‌های نویسنده این مجموعه هم پیدا باشد. از این رو می‌بینیم که شبنم وثوقی یکی از نویسندگان مجوعه ۰۲۱ در اظهار نظری گفته است: «قصدی هم برای ساخت کار کمدی صرف نداشتیم. بیشتر نگاهمان روی کار کمدی درام بوده است. هدفمان مطرح کردن مسایل زندگی روزمره شهری با شکل‌های ساده و خانوادگی بوده و به هیچ وجه هدفمان صرفا خنداندن مخاطب نبوده است. از روز اول اصلا بنا این نبوده و طراحی که برای داستان داشتیم هم این نبوده است.»

«۰۲۱» و جای خالی طنز مبدع!

این صحبت‌ها با ساختار و برآوردهایی که از این سریال شده مطابقت ندارد. چرا که افراد سرشناس طنز ایران وقتی در مجموعه‌ای حضور پیدا می‌کنند انتظار می‌رود آن اثر از محتوا و ساختار خوبی برای مخاطب خود برخوردار باشد. چیزی که از مجموعه ۰۲۱ دیده نشده است و حتی منجر به این شده تا نقدهای تیز و تندی به آن وارد شود. نقدهایی که هرکدام بخشی از اشکالات مجموعه ۰۲۱ را نشان می‌دهد. به طور مثال حسین سلطان محمدی نویسنده و منتقد سینما و تلویزیون درباره مجموعه ۰۲۱ گفته است: «طنز به کار برده شده در سریال «صفر بیست و یک» طنز ابداعی و پیش رو مثل کارهای دیگر افرادی که در این حوزه فعال بودند مثل آقای مدیری نیست. هنوز برخی از مواردی که در کشور رخ می‌دهد گفته می‌شود که در سریال «برره» پیش‌بینی شده بود. این بدین معناست که طنز آن سریال و سریال‌های دیگر از این دست بسیار پیشرو و مبدع بود به همین دلیل در میان مخاطبان جایگاه داشت.»

شانه خالی کردن ۰۲۱

هرچند شاید مقایسه مجموعه ۰۲۱ با دیگر آثار خوب عرصه طنز سیمای ملی کار درستی نباشد اما به نظر می‌رسد این سریال تلویزیونی با ظرفیت‌هایی که داشته به درستی نتوانسته از عهده بار توجهی که به آن شده برآید. اما نکته دیگری را هم که نباید از قلم انداخت فیلمنامه این سریال است. فیلمنامه‌ای که موضوعی چون جنجال بین دو باجناق و حیف و میل کردن ثروت پدر زن را محور خودش قرار داده و می‌خواهد با داستان‌های فرعی به خود رنگ و لعابی بدهد، نمی‌تواند مخاطب را به خوبی با خود همراه کند. اما نکته اینجاست که صداهایی مبنی بر ساخت فصل دوم این سریال به گوش می‌رسد اما صداوسیما باید از نقدها و انتقادات وارد شده بهترین بهره را ببرد و در فصل جدید اثر قوی‌تری را ارائه دهد. زیرا بودجه این سازمان از بیت‌المال صرف می‌شود و نباید چنین پولی را صرف بازیگران و حتی مجموعه‌هایی کرد که ارزش محتوایی زیادی ندارند. حال آنکه در سال‌های اخیر مجموعه‌های موفقی چون «پایتخت» و حتی«نون، خ» را از صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران دیده‌ایم.

انتهای پیام/