به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز، عدالت مانند ستونی که برای خیمه اهمیت دارد برای هر عرصه و جایگاهی مهم است. چرا که بدون عدالت آنچه فرصت بروز و ظهور پیدا می‌کند ظلم است که با این عامل هیچ چیزی در دنیا استوار نمی‌ماند. از این رو در روایات دینی داریم که پیامبر اسلام(ص) فرمودند:« اَلْمُلْکُ یَبْقَی بِالْعَدْلِ مَعَ اَلْکُفْرِ وَ لاَ یَبْقَی اَلْجَوْرُ مَعَ اَلْإِیمَانِ.» (فرمان‌روایی عادلانه کافران باقی می‌ماند، اما فرمان‌روایی ظالمانه مؤمنان برقرار نخواهد ماند. جامع الأخبار،جلد۱، صفحه۱۱۹ ) این حدیث و دیگر گزاره‌های دینی نشان از اهمیت عدالت در امور دارد. گوهر درخشانی که وقتی در جایگاه صحیح خود قرار بگیرد دیگر عرصه‌ها را نیز به رشد و نمو می‌رساند. نکته اینجاست یکی از نقاطی که در جمهوری اسلامی بی عدالتی در آن وجود دارد و کارهای زیادی هم برای آن انجام نشده عرصه فرهنگ است.
*فرهنگی که اسیر شده است
شاید از خود بپرسیم چگونه به این نکته رسیدیم که بی‌عدالتی در عرصه فرهنگ وجود دارد؟ کافیست به گزاره‌های مختلف این مهم، نگاه کرد. فراموشی خرده فرهنگ‌های مختلف کشور، توزیع نادرست منابع فرهنگی، رواج فرهنگ لاکچری در بین مردم و هزاران گزاره دیگر نشان می‌دهد عدالت آن طور که باید و شاید در عرصه فرهنگ بروز و ظهور نداشته است که اگر اجرایی شده بود شاهد این مسائل مختلف نبودیم. از این رو می‌بینیم ضمن اینکه میثم مهدیار جامعه شناس و فعال عدالتخواه اشاره می‌کند بی عدالتی فرهنگی ریشه در تمرکز گرایی دارد، «به دلیل وجود نابرابری در زیرساخت‌های اقتصادی و اجتماعی دسترسی درستی به سه اصل تولید، توزیع و مصرف وجود ندارد که همین منجر به ایجاد بی عدالتی می‌شود.»
این سخن نشان می‌دهد وقتی توزیع درستی شکل نگیرد عدالت فرهنگی هم مطابق آن محقق نمی‌شود. به همین جهت است که می‌بینیم در دهه‌های مختلف سعی شده تا جشنواره‌های هنری و فرهنگی به نقاط مختلف کشانده شود. اما همین امر نیز با کم‌کاری‌ها و کارشکنی‌های همراه بوده که نگذاشته چنین امری محقق شود. از طرفی می‌بینیم که شبکه گسترده نمایش خانگی با قدرتی که دارد در میدان شبکه خانگی ایران می‌تازد. این اتفاق در ماه‌های اخیر با انتقادات زیادی همراه بوده تا جایی که شاهد بودیم پشت پرده برخی از همین سریال‌ها چگونه نقش برآب شد.
*پول کثیف در نمایش خانگی؟
مثال آن نیز مربوط به مجموعه نمایش خانگی شهرزاد می‌شود که پرونده ورود پول‌های کثیف به آن رسانه‌ای شد. از این رو می‌بینیم که سید مهدی ناظمی فعال حوزه اجتماعی در مورد ورود پول‌های کثیف به سینما گفته است: «این فضا در دست صنعت پولشویی است. افرادی در آن اختلاس‌های میلیاردی کرده‌اند و پول های خود را از فعالیت‌های هنری پولشویی دریافت می‌کنند و همین به سیستم خودشان برمی‌گردد.» صدالبته چنین مواردی رخ داده و نباید از ان غفلت کرد. اما از آن مهم‌تر شاید نوع رفتار و فرهنگی است که برخی از سریال‌های به اصطلاح لاکچری شبکه نمایش خانگی به رخ تماشاچی می‌کشاند و به نوعی او را شیفته زندگی می‌کند که متعلق به درصد کمی از قشر مردم ایران است. این نوع زندگی که در آن راحت طلبی و رفاه موج می‌زند نوع و سبک زندگی را ترویج می‌کند که با زندگی اکثریت مردم ایران تفاوت آشکاری دارد.
*سرمایه‌گذاری مشکوک در عشق!
این تفاوت هم از تمام نقاط چنین آثاری مشخص است. سریال‌هایی که با داستای اصلی که بیشتر تم عاشقانه دارد مخاطب را به هرطریقی که شده با خود همراه می‌کند و آخر هم برای مخاطب آورده صحیحی از نظر فرهنگی ندارد. آورده‌ای که کمک کند تا سطح و نوع سبک زندگی خود را طوری تنظیم کند که منافع او تامین شود. شاید در اینجا باید نهادهای بالا دستی وارد شوند تا با اعمال نظارت درست شرایط را طوری فراهم کنند که آثار تولید شده تطبیق درستی با فرهنگ و آداب و روسم ایران داشته باشد. از این رو نباید نقش دولت را در این فرآیند فراموش کرد. بخش کوچکی از وظیفه دولت هم در این عرصه مربوط به این می‌شود تا از ورود پول‌های کثیف به شبکه نمایش خانگی جلوگیری کند. ناظمی در این باره گفته است: «دولت باید دست سرمایه‌گذاری مشکوک را از صنعت فرهنگی کشور قطع کند و به آن‌ها اجازه سرمایه‌گذاری ندهد.» زیرا تا سرمایه گذاری‌ها مشکوک در پشت صحنه آثار فرهنگی باشد صرف نظر از اینکه این کار چه ضربات سختی به پیکره فرهنگ کشور می‌زند، باید در نظر داشت اثر فرهنگی که با پول شبهه‌ناک تولید و روانه بازار شود نه تنها هیچ آورده فرهنگی درستی نخواهد داشت، بلکه ضربات سختی نیز به اقتصاد فرهنگ شکور وارد خواهد کرد.
*گره خوردن اقتصاد با فرهنگ
همان طور که می‌دانیم اقتصاد ایران سال‌هاست که با مشکلات زیادی مواجه است و اقتصاد فرهنگ هم در این میدان سهمی دارد. از این رو می‌طلبد تا با روش‌هایی صحیح و ریل‌گذاری‌های مشخص آثار فرهنگی با بودجه‌ای شفاف و به دور از هرگونه ابهامی تولید و روانه بازار شوند. چرا که اقتصاد فرهنگ کشور نیز باید سالم و صحیح بماند که در صورت ضربه خوردن آن دیگر عرصه‌ها نیز ضرر خواهند کرد. گفته شد عدالت فرهنگی محقق نشده چون تمرکزگرایی وجود دارد و از این گزاره به تولید محصولات فرهنگ با بودجه مشکوک رسیدیم.
عدالت فرهنگی فضای گسترده‌ای است که موارد گفته شده تنها عوامل کمی از آن هستند. نباید غفلت کرد که تحقق نیافتن عدالت فرهنگی منجر به این شده تا فرهنگ جمهوری اسلامی ایران امروز با مسائل زیادی همراه باشد و برای تحقق آن هرچه زودتر باید اقدام کرد. اقدامی که بیش از همه همت دولت و نهادهای مربوط را می‌طلبد تا قدمی در این عرصه برداشته شود.
انتهای پیام/
نظر شما