به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، کارآمدی آموزش عالی در کشور در سایه فعالیت‌های موثر مدیران، استادان و دانشجویان به دست می‌آید. مدیران باید برای رسیدن به چشم‌اندازهای کلان کشور، برنامه‌های میان‌مدت و کوتاه‌مدت تدوین و اجرا کنند.
گروه‌های آموزشی هم باید متناسب با برنامه‌های مدیران و توانمندی‌های استادان و دانشجویان از خود بپرسند؛ پاسخ به چه سوالاتی در رشته آن‌ها می‌تواند به حل بخشی از مسائل جامعه در آن حوزه کمک کند.
متخصصان فلسفه معتقدند رسیدن به فلسفه کارآمد یکی از شرایط دستیابی به آموزش عالی کارآمد است و گام نخست برای رسیدن به فلسفه کارآمد این است که دانشگاهیان باید باور کنند؛ قرار نیست فلسفه در ذهن انسان‌ها باقی بماند و لازم است در شئون مختلف جامعه از جمله اخلاق و سیاست خود را نشان دهد.
فلسفه برای کارآمد شدن باید به شبهات احتمالی در جامعه پاسخ دهد.
حسن معلمی در گفت‌وگو با ایسکانیوز درباره کارآمدسازی رشته فلسفه در جامعه اظهار کرد: فضای فرهنگی امروز جامعه ایران پر از شبهه نسبت به دین، خدا، اخلاق و... است. فلسفه برای کارآمد شدن باید به کارهای پژوهشی‌ای توجه کند که به شبهات احتمالی در جامعه پاسخ می‌دهد.
کارآمدسازی فلسفه با پیگیری امتدادهای سیاسی و اجتماعی دیدگاه‌های فلسفی
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم پیگیری امتداد کارهای فلسفی را راهکاری برای کارآمدسازی فلسفه دانست و افزود: نظرات ملاصدرا در باب بسیط‌الحقیقه در جای خود خوب است اما آنچه اولویت دارد این است که امتداد سیاسی و اخلاقی این نظرات چیست.
وی با ذکر مثالی یادآور شد: اگزیستانسیالیسم در غرب چه الحادی و چه الهی سعی کرده خودش را با داستان به متن جامعه وارد کند. برای مثال صادق هدایت تحت تاثیر اگزیستانسیالیسم الحادی در آثارش خودکشی را رواج می‌داد و از طرف دیگر دیدگاه الهی اگزیستانسیالیسم به سمت تعبد، خدا و اخلاق دعوت می‌کند.
معلمی با بیان این که باید امتداد سیاسی، اخلاقی و اجتماعی فلسفه اسلامی بررسی و پیگیری شود، گفت: وقتی اعتقاد بر این است که فلسفه ملاصدرا فلسفه خوبی است باید به امتداد سیاسی آن هم توجه کرد و نشان داد این فلسفه در سیاست چگونه ظاهر می‌شود. به عبارت دیگر چه دیدگاهی در سیاست منطبق با مبانی حکمت متعالیه است.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم با اشاره به این که فلسفه فارابی و ابن سینا امتداد اجتماعی داشتند اما در حکمت متعالیه این امتداد وجود ندارد، ادامه داد: در غرب هم به امتدادهای فکری، سیاسی و اخلاقی فلسفه‌ها به صورت جدی توجه می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: فبک (فلسفه برای کودکان) که اخیرا مطرح شده، یکی از امتدادهای فلسفه غرب است که می‌خواهد کودکان را با عقلانیت باربیاورد. فبک می‌خواهد به این سوال پاسخ بدهد که چه محتوای فلسفی باید به کودک ارائه کرد تا در بزرگسالی تفکری صحیح، منسجم و معقول داشته باشد.
معلمی با تاکید بر این که اگر در تربیت کودک آگاهانه برخورد نشود، تفکر درستی برای او شکل نمی‌گیرد، گفت: کودک ناخودآگاه با فلسفه‌ای در طول زندگی‌اش آشنا می‌شود. به همین دلیل بهتر است که کودک از ابتدا با مبانی درست و مورد پذیرش جامعه خودش تربیت شود.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم بهترین روش ارائه مبانی فلسفی به کودک را در قالب داستان دانست و افزود: در این شیوه کودک داستان می‌خواند اما ذهن فلسفی‌اش هم شکل می‌گیرد.
وی با تصریح بر این که رسیدن به امتداد فلسفه در گام اول نیاز به ایجاد باور در دانشگاهیان دارد، ادامه داد: استادان و دانشجویان باید باور کنند که فلسفه در ذهن افراد نمی‌ماند و خودش را در همه چیز نشان می‌دهد. برای مثال فلسفه‌های غربی، نگرش‌های خود را در داستان گنجانده‌اند به طوری که مخاطب با خواندن داستان به صورت ناآگاهانه با یک متافیزیک همراه می‌شود.
رسیدن به امتداد فلسفه در گام اول نیاز به ایجاد باور در دانشگاهیان دارد
معلمی با بیان این که نگرش فلسفی افراد، در گفتار و رفتار آن‌ها هم اثرگذار است، گفت: هر عملی که انسان انجام می‌دهد دلیلی دارد، برای آن دلیل هم دلایلی وجود دارد و نهایتا به جهان‌بینی فرد می‌رسد. فلسفه می‌خواهد پذیرفته‌های درست افراد را مستدل کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم با ذکر مثالی یادآور شد: مانند پیرزنی که پیامبر از او پرسید از کجا می‌دانی خدا وجود دارد؟ پیرزن پاسخ داد همانطوری که اگر من چرخ نخ‌ریسی را نچرخانم نمی‌چرخد، اگر خدا هم نباشد خورشید و ماه نمی‌چرخد. این پیرزن هم برای خودش متافیزیکی دارد.
وی با اشاره به این که وقتی لایه‌های عمیق ذهن انسان شکافته شود، یک متافیزیک وجود دارد، افزود: پس باید این متافیزیک برجسته شود یا یک متافیزیک حق جایگزین آن شود، نه اموری که قابل خدشه هستند.
استفاده از فلسفه ملاصدرا برای تحکیم مبانی دینی کشور
معلمی با بیان این که فلسفه ملاصدرا یا ابن سینا می‌توانند به دلیل داشتن مبانی اسلام، پایه‌های دینی کشور اسلامی ما را محکم کنند، تصریح کرد: البته این فلسفه‌ها هم قابلیت نقد و بررسی دارند اما باید دیدگاه‌های مورد اتفاق فیلسوفان را مبنا قرار داد.
فلسفه ملاصدرا یا ابن سینا می‌توانند به دلیل داشتن مبانی اسلام، پایه‌های دینی کشور اسلامی ما را محکم کنند
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم، ایدئولوژی هر فرد را بر اساس دیدگاه متافیزیکی او دانست و گفت: اعمال و رفتار هر فرد بر اساس این دیدگاه است پس باید یک نظام فکری درست با داستان و به زبان ساده پایه‌ریزی شود.
وی با تاکید بر این که باید برای استادان جا بیفتد که هر فلسفه یک امتدادی دارد و این امتداد هم قابل شناسایی است، ادامه داد: برای مثال گروهی چند سال پیش سیاست متعالیه را بر مبنای حکمت صدرایی بررسی کردند. هدف این بود که اگر فلسفه ملاصدرا، متعالیه است پس سیاست برآمده از آن هم باید متعالیه باشد.
معلمی در ادامه اخلاق متعالیه برآمده از حکمت متعالیه را هم از جمله ظهورات فلسفه ملاصدرا دانست و گفت: در نتیجه امتدادهای فلسفه در جامعه ظاهر خواهند شد.
عضو هیئت علمی دانشگاه باقرالعلوم در پایان با بیان این که امتداد فلسفه می‌تواند در حوزه‌های دیگر ادامه یابد، اظهار کرد: مثلا روانشناسی که جهان‌بینی آن حکمت متعالیه است.
انتهای پیام/
نظر شما