به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری ایسکانیوز، سازمان همکاری‌های شانگهای در سال 1996 یعنی بعد از جنگ سرد تشکیل شد. هدف اصلی تشکیل این سازمان، جلوگیری از رقابت قدرت‌های بزرگ برای نفوذ و  تصاحب منطقه ژئوپولتیک آسیای مرکزی بود. در حال حاضر کشورهای قدرتمند منطقه از جمله ایران عضو این سازمان هستند.

در این ارتباط زهره پوستین‌چی در گفت‌وگو با ایسکانیوز با بیان اینکه عضویت ثابت ایران در سازمان همکاری شانگهای، موفقیت دیپلماسی مهمی برای دولت سیزدهم محسوب می‌شود، گفت: این همکاری به طور قطع پیامدهای اقتصادی و راهبردی بسیاری به همراه خواهد داشت.

وی با بیان اینکه این عضویت می‌تواند به توانمند کردن ایران در بعد سطوح داخلی و خارجی و حوزه‌های سیاسی و اقتصادی کمک بسیاری کند، گفت: بیشترین تولید کنندگان و مصرف کنندگان انرژی در جهان، عضو شانگهای هستند، در نتیجه بهترین فرصت برای افزایش تبادلات تجاری(واردات و صادرات) بین ایران و کشورهای این پیمان است.

علل تاخیر در عضویت ثابت ایران در شانگهای 

استاد بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب در پاسخ به این پرسش که چرا 10 سال با درخواست عضویت رسمی ایران در شانگهای موافقت نمی‌شد، گفت: قرار گرفتن نام ایران در فهرست کشورهای حامی تروریستی توسط آمریکا، یکی از دلایل اصلی پذیرفته نشدن درخواست عضویت ثابت در سازمان همکاری شانگهای بود.

وی ادامه داد: این سازمان مبارزه با تروریسم را یکی از اهداف خود معرفی کرده است، در نتیجه کشوری که به زعم آمریکا حامی تروریست بوده، نمی‌تواند در پیمان عضویت ثابت داشته باشد.

ساختار تشکیل دهنده اعضای شانگهای 

پوستین‌چی درباره ساختار سازمانی و انواع عضویت کشورها در سازمان همکاری شانگهای اظهار کرد: کشورهای عضو به سه  دسته اعضای اصلی و ثابت، مشورت دهنده و غیر دائم یا ناظر تقسیم می‌شوند.

این کارشناس حوزه بین‌الملل ادامه داد: کشورهای اصلی عضو این سازمان شامل چین، روسیه، ایران، هند، پاکستان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان است.  

وی مطرح کرد: کشورهایی مانند ترکیه، آذربایجان، ارمنستان درباره امنیت منطقه‌ای به تبادل نظر با این سازمان می‌پردازند. اهمیت این اعضا به دلیل مرز مشترک، برای ایران حایز اهمیت است.

به گفته پوستین‌چی؛ کشورهای غیردائم مانند بلاروس، افغانستان و مغولستان در انتظار عضویت رسمی هستند که در این میان حضور افغانستان به دلیل ساختار حکومتی جدید خود، اهمیت دارد.

این استاد دانشگاه درباره اهداف اولیه تشکیل سازمان همکاری شانگهای بیان کرد: اعضای اولیه سازمان همکاری شانگهای روسیه و چین بودند. آنها تلاش داشتند تا با ایجاد ائتلاف منطقه‌ای بتوانند بازیگران مناسبی در حوزه‌های ژئواکونومیک و ژئوپلیتیکی در شرق آسیا، آسیای جنوب غربی و منطقه قفقاز باشند.

وی  با بیان اینکه پیمان شانگهای فعالیت‌های بسیار مناسبی دارد، گفت: گسترش طیف وسیعی از مشارکت‌های سیاسی و همکاری‌های سیاسی و اقتصادی کشورهای عضو، اعتمادسازی بین کشورها، کمک به فرآیند ثبات سازی، حفظ امنیت و مقابله با قاچاق انسان و مواد مخدر است.

بررسی عضویت ثابت ایران در شانگهای در سه سطح

پوستین‌چی ادامه داد: عضویت ثابت ایران در سازمان همکاری شانگهای باید در سه سطح ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی یا فرامنطقه‌ای مورد بررسی و تحلیل قرار داد.

استاد بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب درباره  تاثیرگذاری این عضویت در سطح ملی بیان کرد: این موفقیت سیاسی به مردم و مسئولان ثابت کرد که اگر دیپلماسی مناسبی را در پیش بگیرند، حتما موفق خواهند شد.

پوستین‌چی با اشاره به دستاوردهای احتمالی ایران با حضور در شانگهای، گفت: این عضویت می‌تواند زمینه ساز تحول اقتصادی ایران در منطقه و آسیای مرکزی باشد که رونق اقتصاد داخلی را نیز در پی دارد.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه عضویت ثابت ایران در شانگهای از نگاه بین‌المللی نیز اهمیت دارد، گفت: با توجه به سیاست‌های کلی گسترش ناتو به سمت شرق، قدرت گرفتن اقتصادی چین و تحریم های اتحادیه اروپا و آمریکا این حضور در این ائتلاف فرا منطقه‌ای اهمیت دارد. 

انتهای پیام/