به گزارش خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز، شهید سید مرتضی آوینی در شهریور سال ۱۳۲۶ در شهر ری متولد شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه‌ی خود را در شهرهای زنجان، کرمان و تهران به پایان رساند و سپس به عنوان دانش‌جوی معماری وارد دانشکده‌ی هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد او از کودکی با هنر انس داشت؛ شعر می‌سرود داستان و مقاله می‌نوشت و نقاشی می‌کرد تحصیلات دانشگاهی‌اش را نیز در رشته‌ای به انجام رساند که به طبع هنری او سازگار بود ولی بعد از پیروزی انقلاب اسلامی معماری را کنار گذاشت و به اقتضای ضرورت‌های انقلاب به فیلم‌سازی پرداخت.

آوینی فیلمسازی را در اوایل پیروزی انقلاب با ساختن چند مجموعه درباره‌ غائله‌ گنبد(مجموعه‌ شش روز در ترکمن صحرا)، سیل خوزستان و ظلم خوانین (مجموعه‌ مستندخان گزیده‌ها) آغاز کرد. وی فعالیت‌های مطبوعاتی خود را در اواخر سال ۱۳۶۲، همزمان با مشارکت در جبهه‌ها و تهیه‌ فیلم‌های مستند درباره جنگ، با نگارش مقالاتی در ماهنامه اعتصام ارگان انجمن اسلامی آغاز کرد. آوینی در زمان جنگ در گروه جهاد فعالیت‌های بسیاری داشت. او در این دوره به سینما،‌ هنر،‌ فرهنگ واحد جهانی و مواجهه آن با مسائل مختلف فکر می‌کرد. مجموعه تحقیقات و مباحثات و نوشته‌های آوینی در ماهنامه هنری سوره منتشر ‌و بعدها در کتاب آینه جادو که جلد اول از مجموعه مقالات و نقدهای سینمایی اوست جمع آوری شد.

بیشتر بخوانید:

ناگفته‌هایی از شهید حسن ترک / یوسف لشکر انصارالحسین(ع)

اواخر سال ۱۳۷۰ مؤسسه فرهنگی روایت فتح به فرمان آیت‌الله خامنه‌ای تأسیس شد تا به کار فیلمسازی مستند و سینمایی درباره دفاع مقدس بپردازد و تهیه‌مجموعه‌روایت فتح را که بعد از پذیرش قطعنامه رها شده بود، ادامه دهد. آوینی و بقیه گروه، سفر به مناطق جنگی را از سر گرفتند و طی مدتی کم‌تر از یک سال، کار تهیه‌شش برنامه از مجموعه ده قسمتی «شهری در آسمان» را به پایان رساندند و مقدمات تهیه مجموعه‌های دیگری درباره‌ آبادان، سوسنگرد، هویزه و فکه را تدارک دیدند. اگرچه مقارن با همین زمان، فعالیت‌های مطبوعاتی او نیز ادامه داشت.

شهری در آسمان که به واقعه محاصره، سقوط و بازپس‌گیری خرمشهر می‌پرداخت، در ماه‌های آخر سال ۱۳۷۱ از تلویزیون پخش شد، اما برنامه وی برای تکمیل این مجموعه و ساختن مجموعه‌های دیگر با شهادتش در فکه ناتمام ماند.

خصوصیات اخلاقی شهید آوینی

از "خود" گذشتن

شهید مرتضی آوینی به تعبیر خودش از یک راه آزموده سخن گفته است: «تصور نکنید که من با زندگی به سبک و سیاق متظاهران به روشنفکری ناآشنا هستم. خیر. من از یک راه طی شده با شما حرف می‌زنم. من هم سال‌های سال در یکی از دانشکده‌های هنری درس خوانده‌ام، به شب‌های شعر و گالری‌های نقاشی رفته‌ام.

موسیقی کلاسیک گوش داده‌ام، ساعت‌ها از وقتم را به مباحثات بیهوده درباره‌ی چیزهایی که نمی‌دانسته‌ام گذرانده‌ام. من هم سال‌های با جلوه فروشی و تظاهر به دانایی بسیار زیسته‌ام، ریش پرفسوری و سبیل نیچه‌ای گذاشته‌ام… اما بعد خوشبختانه زندگی مرا به راهی کشانده است که ناچار شده‌ام رودربایستی را نخست با خودم و سپس با دیگران کنار بگذارم».

تحول مرتضی آوینی در ادامه سبب شد که وی "خود" را کنار بگذارد، مرتضی آوینی در این رابطه چنین گفته است: «با شروع انقلاب، حقیر تمام نوشته‌های خویش را (اعم از تراوشات فلسفی، داستان‌های کوتاه، اشعار و …) در چند گونی ریختم و سوزاندم و تصمیم گرفتم که دیگر چیزی که حدیث نفس باشد ننویسم و دیگر از خودم سخنی به میان نیاورم… اگر انسان خود را در خدا فانی کند، آنگاه این خداست که در آثار ما جلوه‌گر می‌شود.»

خانواده دوستی

شهید مرتضی آوینی هنگامی که در خانه بود جز عشق و مهربانی نسبت به همه‌ی اعضای خانواده، چیزی از وی دیده نمی‌شد. اصولاً رفتار شهید آوینی همیشه همراه با مهربانی بود. شهید آوینی همیشه در کارهای خانه، به همسرش کمک می‌کرد.

اهمیت به نماز اول وقت

شهید آوینی به نماز اول وقت اهمیت فراوانی می‌داد. همیشه زودتر از اذان، وضو می‌گرفت و آماده نماز می‌شد. اگر در این میان، کسی به شهید آوینی رجوع می‌کرد وی می‌گفت: «انشاءالله بعد از نماز.»

یکی از مهمترین مسائل زندگی شهید آوینی، مسأله نماز بود. شهید آوینی همیشه به اطرافیانش می‌گفت: «سعی کن نماز برائت مهمترین چیز باشد و سعی کن نمازت را با توجه بخوانی. لازم نیست حتماً مستحبات را به جا آوری، همان اصل نماز را با توجه و حضور قلب اقامه کن.»

مداومت در خواندن نماز شب

شهید آوینی حتی اگر در طول روز، فعالیت‌های خسته‌کننده‌ای انجام داده بود؛ تقریباَ در هیچ شرایطی نماز شبش ترک نمی‌شد. مرتضی آوینی در شب پیش از شهادتش که در سنگری در فکه بود، تا صبح به گریه، دعا، تلاوت قرآن و نماز شب پرداخت.

خواب کم

گاهی اوقات اتفاق می‌افتاد که شهید آوینی سه شبانه روز به صورت مداوم بیدار بود. شهید آوینی بسیار اندک می‌خوابید به گونه‌ای که پس از ساعت‌ها کار، تأکید می‌کردکه مثلاً ۲ ساعت بعد بیدارش کنند.

ارادت خاص به مقام معظم رهبری

شهید آوینی ارادت خاصی به مقام معظم رهبری داشت، شهید آوینی در روزهای آخر پیش از شهادتش می‌گفت: «صدای من که به جایی نمی‌رسد، اما اگر می‌شد برسد، می‌گفتم نباید راضی شد و گذاشت که اوامر آقا در پیچ و خم توجیهات و تفسیرهای غلط معطل بماند.»

مقام معظم رهبری هم در مراسم تشییع جنازه‌ی شهید آوینی گفته بودند: «من خودم بزرگترین داغدار این مصیبت هستم.»

ساده زیستی

شهید مرتضی آوینی بسیار ساده زیست بود. گاهی یک کارتن روی زمین می‌انداخت و روی آن می‌خوابید. غالباً نان و پنیر و کشمش و گردو را به عنوان غذای روزانه می‌خورد.

شجاعت

شهید آوینی خیلی شجاع بود به گونه‌ای که در میدان جنگ، در زیر سخت‌ترین آتش‌ها، آرام و مطمئن بود. در مشکلات و تنگناها، گاهی می‌ایستاد و نماز می‌خواند.

عاشق شهادت

شهید آوینی پس از دریافت خبر شهادت دوستانش، به شدت متأثر می‌شد و اشک می‌ریخت. در هنگام ضبط برنامه‌ی روایت فتح در مناطق عملیاتی نیز، با شنیدن خاطرات رزمندگان، آرام و بی‌صدا گریه می‌کرد.

احیای فرهنگ اسلامی

شهید آوینی پس از اتمام جنگ تقریباً تمام کارها را کنار گذاشت و روی مسأله‌ی دیگری تمرکز کرد تا فرهنگ اسلامی احیای کند. شهید آوینی با توصیه‌ی مقام معظم رهبری، ساختن دور جدید برنامه‌ی روایت فتح را آغاز کرد.

متواضع و کم توقع

شهید آوینی گاهی برای کارهای ساده‌ی دانشجویی، متن می‌نوشت و به دانشجویان کمک می‌کرد. هیچگاه در این اندیشه نبود که نظام باید در ازای زحماتم به من خانه یا ماشین بدهد چون زحمات زیادی را متحمل شده‌ام.

فراری از عکس

شهید مرتضی آوینی همیشه از دوربین فراری بود. اما در سفر آخری که به فکه رفت در پاسخ به درخواست عکاسی که می‌خواست از وی عکس بگیرد گفت: «باشد، مسأله‌ای نیست، به شرطی که عکس حجله‌ای بگیری.»

خوش‌رو

شهید آوینی همیشه به شاگردهایش سلام می‌کرد و از آن‌ها احوال‌پرسی می‌نمود. به حرف‌هایشان گوش می‌داد. بسیار اتفاق می‌افتاد که دوستان با شهید آوینی برخورد نامناسبی می‌کردند اما ایشان پیش قدم می‌شد و گذشت می‌کرد.

اهل مطالعه

شهید آوینی تا یک ساعت قبل از خطبه‌ی ازدواجش نیز مشغول مطالعه بود.

شهادت

سید مرتضی آوینی، بیستم فروردین ۱۳۷۲ در فکه و در حال ساخت مجموعه مستند و تلویزیونی روایت فتح، بر اثر برخورد با مین‌های باقیمانده از زمان جنگ به شهادت رسید. پیکر شهید سید مرتضی آوینی ۲۲ فروردین با حضور مقام معظم رهبری و هنرمندان و نویسندگان تشییع و در گلزار شهدای بهشت زهرا (س) به خاک سپرده شد.

انتهای پیام/