به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز؛ رهبر انقلاب در سخنرانی نوروزی اول فروردین ماه از «اقتصاد» به عنوان مهم‌ترین مسئله کشور یاد کردند اما در عین حال خاطر نشان کردند بدون تحرک خارجی و بین‌المللی کار اقتصاد پیش نخواهد رفت. ایشان خطاب به مسئولان دولتی تاکید کردند: «باید تفاهم‌نامه‌هایی که با کشورهای دیگر امضا می‌شود و چندان تاثیری ندارد به قراردادهای حقوقی که تاثیر داشته باشد تبدیل شود.»
بیشتر بخوانید؛
چابک‌سازی دولت شرط تحقق شعار «جهش تولید با مشارکت مردم»
در سخنان رهبر انقلاب «مردمی کردن اقتصاد» و بهره گیری از ظرفیت‌های داخلی عنصر کلیدی برای گشایش اقتصادی و بهبود وضعیت معیشت مردم است اما در عین حال نمی‌توان نقش تسهیل‌گری دیپلماسی خارجی را نادیده گرفت.
بدیهی است آن‌چه پیش روی اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۳ قرار خواهد گرفت پیوندی ناگسستنی با شرایط سال‌های گذشته در حوزه توسعه اقتصادی و روابط بین‌الملل دارد.
از منظر سیاست خارجی، سال ۱۴۰۲ سال پرشتابی برای جمهوری اسلامی ایران بود، از تحکیم روابط دیپلماتیک با عربستان سعودی و تداوم مذاکرات با کشورهای اروپایی تا جنگ غزه وعضویت در بریکس و سازمان شانگهای.
به زعم بسیاری از ناظران سیاسی و اقتصادی، تلاش‌های جمهوری اسلامی ایران در عرصه تنش‌زدایی منطقه‌ای و بین‌المللی از سویی و عضویت در پیمان‌های اقتصادی، اقدامات حائز اهمیتی در جهت خنثی‌سازی تحریم‌های بین‌المللی و گامی در جهت بهبود رفاه اقتصادی است.
در راستای تحلیل سمت و سوی سیاست‌های دستگاه دیپلماسی کشور در سال ۱۴۰۳ و فراهم کردن زمینه‌های تحقق شعار «جهش تولید با مشارکت مردم» با حسین آجرلو، کارشناس مسائل بین‌المللی و جلال ساداتیان، نماینده همدان در مجلس چهارم شورای اسلامی و دیپلمات پیشین ایران در انگلستان گفتگو کرده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
حل مشکلات اقتصادی در گروی تلفیق عوامل داخلی و خارجی است
حسین آجرلو به خبرنگار سیاسی ایسکانیوز گفت: به دلیل وابستگی سیاسی، امنیتی و اقتصادی موضوعات مختلف در جهان امروز، هیچ مسئله‌ی داخلی را بدون در نظر گرفتن ابعاد بین‌المللی آن نمی‌توان تحلیل کرد و عکس این موضوع نیز صادق است. در یک نگاه تکنیکال برخی مولفه‌های سیاست خارجی در اقتصاد کلان تاثیر شایانی دارند. بنابراین جهش تولید داخلی که مدنظر رهبر انقلاب است صرفا در گروی مسائل داخلی نیست و مسائل خارجی هم در آن اثرگذار هستند. در کشورما برای حل مشکلات اقتصادی، برخی دولت‌ها تاکید بیش از حدی بر سیاست خارجی داشتند و برخی دولت‌ها هم برعوامل داخلی تاکید داشتند اما موفقیت در گروی تلفیق متناسب و صحیح این دو مقوله است.
قراردهای عرصه بین‌المللی، برای اعتبار بیشتر باید به شکل حقوقی درآیند
وی گفت: در دولت سیزدهم شاهد اقدامات مفیدی در اتخاد سیاست‌های مناسب همسایگی و پیوستن به پیمان‌های بین‌المللی و پیشبرد دیپلماسی فعال بودیم. خروجی این سیاست‌گذاری را در سال‌های اخیر در پیوستن به پیمان شانگهای و حضور در بریکس می‌توان دید. همچنین سال گذشته در زمینه ارتقای سیاست همسایگی با عربستان سعودی شاهد فعالیت‌های مثبتی بودیم. با توجه به بیانات رهبر انقلاب در سال جدید قراردادهایی که در عرصه دیپلماتیک به وجود آمده است باید به شکل حقوقی درآید. قراردادی که تبدیل به یک پیوست حقوقی شود اعتبار بیشتر خواهد داشت. هر قدر حضور در پیمان‌های بین‌المللی به صورت حقوقی دربیاید و دیپلماسی فعالانه‌ای شکل بگیرد اهداف کلان کشور بیشتر تامین می‌شود.
سیاست خارجی مکمل توسعه اقتصادی است نه مبنای آن
این کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: رهبرانقلاب، راهبرد اصلی امسال کشور را اهتمام به مقوله اقتصاد با بهره‌گیری از توانمندی‌های داخلی در عین توجه به سیاست خارجی تعیین کردند. راهکاری که ایشان اعلام کردند تعمیق این دو مقوله با تکیه بر پیوست‌های حقوقی بود. راه تقویت اقتصاد از اتکا به توانمندی‌های داخلی می‌گذرد و سیاست خارجی نباید مبنای کامل باشد بلکه مکمل توسعه اقتصادی است. کشوری توسعه و پیشرفت را درک خواهد کرد که بتواند از ظرفیت‌های داخلی‌اش استفاده کند و در عین حال از ابزار دیپلماسی به بهترین نحو بهره مند شود.
حضور در سازمان‌های منطقه‌ای و بین‌المللی راهکار کم اثر کردن تحریم‌ها است
وی در پاسخ به میزان اثربخشی تحریم‌های آمریکا و غرب در بازدهی حضور ایران در بریکس و شانگهای گفت: تحریم‌های ایران در عرصه بین‌المللی یکی از سنگین‌ترین تحریم‌ها است و کشوری را سراغ نداریم که این سطح از تحریم‌ها را چه به لحاظ تعداد و چه به لحاظ نوع تحمل کرده باشد. رهبر انقلاب بر خنثی‌سازی تحریم‌ها تاکید دارند زیرا برطرف کردن تحریم با طرف ایجادکننده تحریم است. با سامان دادن به اقتصاد قوی باید بتوانیم وابستگی‌ها را کم کنیم تا نهایتا اثرگذاری تحریم‌ها کم شود. یکی از روش‌های کم اثرکردن تحریم‌ها حضور فعالانه‌تر در سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای است. ظرفیت‌های زیادی در این سازمان‌ها وجود دارد که به علت برخی موانع داخلی نتوانستیم از آن‌ها استفاده کنیم. در سال ۱۴۰۳ با توجه به روی کار آمدن مجلس جدید باید قوانینی تصویب شود که بتواند از روند عضویت مثمرثمر حضور ایران در این سازمان‌ها مانع‌زدایی کند.
موانع داخلی نگذاشته در کشورهای حوزه مقاومت شبکه‌سازی اقتصادی کنیم
این کارشناسی سیاست بین‌الملل در ادامه گفت: مسئله دیگری که در سال جاری باید در عرصه دیپلماسی مورد توجه قرار گیرد شبکه‌سازی در کشورهای حوزه مقاومت است؛ کشورهایی مثل عراق، سوریه، لبنان و ... که ظرفیت‌های بسیار زیادی در منطقه دارند اما به دلیل موانع داخلی نتوانستیم در این حوزه شبکه‌سازی اقتصادی کنیم.
تنش‌زدایی با عربستان در بلند مدت منجر به توسعه اقتصادی می‌شود
وی درباره تاثیر تنش‌زدایی با عربستان در افزایش روابط تجاری با کشورهای حوزه خلیج فارس گفت: در عرصه تنش زدایی با عربستان سعودی در سال ۱۴۰۲ گام‌های بلندی برداشته شد اما چون تنش روابط دو کشور در سطح بالایی وجود داشت، اولین اقدام در سال‌های پس از چنین اقداماتی کاستن از سطح تنش است و در چنین روندهایی کمتر همکاری می بینیم و بازیگران بیشتر روی کاستن از تنش ها متمرکز هستند و البته این روند در بلند مدت ثبات می آورد و منجر به توسعه اقتصادی می‌شود. در این حوزه نیز نیاز به گام‌های اساسی‌تری داریم تا بتوانیم این کاهش تنش‌ها را به سمت دیپلماسی توسعه همکاری‌ها پیش ببریم.
اتکا به توانمندی‌های داخلی و دیپلماسی فعال عوامل کلیدی در مذاکره با کشورهای غربی هستند
آجرلو درباره چشم‌انداز مذاکره با کشورهای غربی در سال ۱۴۰۳ تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک بازیگر ارزش‌محور و نه منافع محور که در سیاست‌هایش عهدشکنی وجود ندارد، همواره نشان داده که از مذاکره به عنوان یک روند صلح آمیز استفاده می‌کند و هرگز میز مذاکرات را ترک نکرده است اما طرف مقابل از مذاکره به عنوان ابزاری برای فشار آوردن استفاده کرده است. هرگاه جمهوری اسلامی ایران توانسته با اتکا به توانمندی‌های داخلی و دیپلماسی فعال، ظرفیت‌های بیشتری را در عرصه بین‌المللی بدست آورده آن‌ها نیز بیشتر پای میز مذاکره آمده‌اند.
جنگ غزه در بلندمدت به نفع ایران تمام می‌شود
وی درباره تاثیر جنگ غزه بر روابط منطقه‌ای و روابط بین‌المللی ایران گفت: مسئله فلسطین از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی در راستای مولفه حفظ صلح و ثبات یکی از موضوعات اصلی در سیاست خارجی ایران است زیرا صلح و ثبات منطقه غرب آسیا چه به صورت فردی چه به صورت منطقه‌ای همواره دستخوش ماجرا جویی‌های رژیم صهیونیستی با حمایت قدرت‌های بزرگ بوده است. جنگ غزه اگرچه در کوتاه مدت ممکن است به ایجاد برخی فشارها بر جمهوری اسلامی ایران در حوزه مقاومت منجر شود اما در بلند مدت به این علت که کشورما در پی حل دائمی مسئله فلسطین و ایجاد یک کشور با حضور همه ساکنان فلسطین است، به نفع ایران تمام خواهد شد.
این کارشناس مسائل بین‌المللی درباره مهم‌ترین محورهای دیپلماسی ایران در سال ۱۴۰۳ گفت: الویت اول و مهم‌ترین مساله سیاست خارجی هر کشوری حفظ ثبات داخلی و بین‌المللی است. الویت دوم موضوع رفاه و معیشت است و این موضوع با توجه به شعار سال، از طریق کمک دستگاه دیپلماسی به توسعه اقتصادی محقق می‌شود. الویت بعدی موضوع گسترش ایران در عرصه‌های بین‌المللی چه در حوزه نهادی و چه در حوزه روابط دوجانبه است.
اقتصاد باید از دست نهادهای دولتی خارج شود و مردمی شود
جلال ساداتیان به خبرنگار سیاسی ایسکانیوز گفت: اقتصاد ضوابط خاص خودش را دارد مانند قانون فیزیک. اقتصاد ما به این علت با مشکل مواجه شده است که به جای این که مردمی باشد در دست نهادهای دولتی قرار دارد. البته سپردن کار اقتصادی به دست مردم مشروط به شرایطی است که یکی از آن‌ها ایجاد زمینه خارجی برای صادرات تولیدات داخلی و امکان بازگرداندن ارز حاصل از تجارت خارجی به کشور است. اگر چنین شرایطی حاصل شود یعنی اشتغال ایجاد شده و گردش مالی صورت گرفته است. در کشور ما از سویی هزینه‌های تولید بسیار بالا است و از سوی دیگر برخی نهادها با دست باز فعالیت اقتصادی می‌کنند و درآمدشان هم وارد چرخه مالیاتی نمی‌شود.
دیپلمات پیشین کشورمان در انگلستان گفت: شرط تبدیل تفاهم‌نامه های بین‌المللی به قراردادهای موثر و حقوقی، اجرای سیاست‌های تنش‌زدا است.
وی تصریح کرد: استفاده حداکثری از عضویت در سازمان‌هایی مانند بریکس و انجام مراودات اقتصادی در آن‌ها از طریق ارزهای منطقه‌ای مشروط به داشتن اقتصاد قوی است اما اگر پایه پولی ضعیف باشد، مراوده با ارز محلی امکان‌پذیر نخواهد بود و مروادات اقتصادی بین‌المللی از طریق سوییفت بین‌المللی میسر می‌شود. در سازمان‌هایی نظیر شانگهای کشورهایی حضور دارند که هم در بخش خصوصی و هم در بخش دولتی علاقمند برقراری روابط تجاری با ایران هستند اما موانع داخلی ما، مانع انجام چنین مراوده‌ای شده است مثلا بخشی از پولی را که از کره جنوبی طلب داشتیم به علت تحریم‌ها نتوانستیم وارد کشور کنیم. پس اگر مراوداتی از این دست اصلاح شوند بخشی از پول‌های ایران که در کشورهای مختلف رسوب کرده وارد کشور می‌شود و منجر به رونق کسب و کار خواهد شد.
انتهای پیام/
نظر شما