به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، ترک تحصیل یا بازمانده از تحصیل کودکان به عنوان پدیده‌ای نامطلوب از دیرباز در جامعه ما وجود داشت و یکی از آسیب‌های مهم اجتماعی قلمداد می‌شود.

بیشتر بخوانید:

بازماندگی از تحصیل، بهانه آموزش‌وپرورش برای حفظ نهضت سوادآموزی/ سوخت‌بری، دانش‌آموزان را برای فرار از مدرسه وسوسه می‌کند

بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، استان سیستان و بلوچستان بین سال‌های ۹۳ تا ۱۴۰۱ بیشتر آمار بازماندگی از تحصیل را در کشور داشته است.

در این رابطه با نفیسه خاک سفیدی پژوهشگر حوزه تعلیم و تربیت گفت‌وگو کرده‌ایم که شرح آن را در ادامه مطالعه می‌کنید.

وی درباره عوامل تاثیر گذار بر بازمانده از تحصیل در استان سیستان و بلوچستان اظهار کرد: این استان سالهاست که در صدر جدول تعداد بازمانده از تحصیل جای دارد. این موضوع یک علامت سوال بزرگ است که چرا آمار بازمانده کاهش نمی‌یابد؛ بلکه افزایش نیز می‌یابد.

خاک سفیدی ادامه داد: ما در تهیه گزاریش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، آموزش و زیرساخت‌های سیستان و بلوچستان مانند حوزه آموزش و تجهیزات مدارس را مورد بررسی قرار دادیم. عوامل بسیاری موثر است که مهم‌ترین آنها را بیان می‌کنم.

نبود آمار بازمانده از تحصیل در سیستان و بلوچستان

این فعال دانشجویی با بیان اینکه زمانیکه آمار ارائه شده بازمانده از تحصیل وزارت آموزش و پرورش و ثبت احوال استان را بررسی کردیم، تفاوت وجود داشت و هیچکدام از مسئولان آمار دقیقی نداشتند، گفت: به این معنا که از مراحل جذب و نگهداشت کودکان بازمانده از تحصیل در استان هیچ آمار قابل استنادی وجود نداشت تا بر اساس آن برنامه ریزی صورت گیرد.

وی اضافه کرد: ما برای حل مشکل عدم شفافیت آماری در سیستان و بلوچستان پیشنهاد کردیم که مانیتورینگ آماری در استان انجام شود. یعنی رصد دقیقی از تعداد دانش آموزان بازمانده صورت گیرد چرا که تا زمانیکه تعداد مشخص نباشد، برنامه دقیقی نمی‌توان وضع کرد.

سامانه‌ای متشکل از قوه قضائیه، آموزش و پرورش و ثبت احوال برای ساماندهی اتباع بیگانه در سیستان‌وبلوچستان باید تشکیل شود

وجود بی‌شمار اتباع خارجی در سیستان‌وبلوچستان

خاک سفیدی با بیان اینکه برخی از دانش آموزانی که در مدارس سیستان و بلوچستان تحصیل می‌کنند، ایرانی نیستند گفت: این دانش آموزان معمولا افغانستانی یا پاکستانی هستند. متاسفانه آنان یا شناسنامه دارند یا ساکن ایران هستند ولی به صورت مداوم به خارج از کشور مهاجرت می‌کنند.

این پژوهشگر ادامه داد: گاهی این دانش آموزان از کشور خارج شده‌اند و به کشورشان بازگشتند؛ اما هنوز در آمار بازمانده از تحصیل قرار دارند و حذف نمی‌شوند. این موضوع سالهاست که وجود دارد و مسئولان برای حل آن چاره اندیشی نکرده‌اند.

وی افزود: من برای حل این مشکل پیشنهاد می‌دهم که سامانه آماری در استان تشکیل شود که زیر نظر سه سازمان ثبت احوال، آموزش و پرورش و قوه قضائیه باشد. در چنین شرایطی آمار دقیق حضور یا مهاجرت دانش آموزان اتباع خارجی مشخص خواهد بود.

فروش شناسنامه دانش‌آموزان فوت شده

خاک سفیدی با اشاره به اینکه برخی از دانش آموزان اتباع خارجی با شناسنامه دانش آموزان فوت شده ایرانی در مدارس تحصیل می‌کنند، گفت: به این معنا که شناسنامه دانش آموز ایرانی فروخته شده است. البته این مشکل به سازمان ثبت احوال بر می‌گردد چرا که شناسنامه کودک فوت شده را باطل نکرده است.

این دانشجو معلم دانشگاه فرهنگیان گفت: علاوه بر آن؛ خانه بهداشت‌ها و بهیارهای مناطق مختلف سیستان و بلوچستان گزارش دقیق و درستی ارائه نمی‌کنند. به دلیل فقر شدیدی که در استان به ویژه منطقه بلوچستان وجود دارد، خانواده‌ها برای اینکه یارانه کودک فوت شده قطع نشود، به ثبت احوال اطلاع نمی‌دهند و شناسنامه را به فروش می‌رسانند.

وی ادامه داد: بیشتر افراد بازمانده از تحصیل در منطقه بلوچستان به جز دختران که دلایل فرهنگی و بومی دارد، اتباع خارجی هستند. حتی برخی از آنان فاقد هویت هستند. دانش آموزی که از نظر هویتی مشکل دارد یا شناسنامه ندارد با یک گواهی تا اول راهنمایی تحصیل کند، سپس به دنبال شناسایی هویت خود باشد. یعنی فرصتی برای هویت یابی اتباع فراهم شده است.

دختران حق ادامه تحصیل ندارند

خاک سفیدی با بیان اینکه بیشتر دختر در منطقه سیستان و بلوچستان حق ادامه تحصیل ندارند، گفت: البته برخی از دختران حق ادامه تحصیل تا کلاس ششم را دارند ولی مقطع بالاتر را خیر.

این فعال دانشجویی گفت: نیروی متخصص خانم در سیستان و بلوچستان کم است. از سوی دیگر بیشتر خانواده اجاره حضور دانش آموز دختر سر کلاس درسی که معلم آن مرد باشد را نمی‌دهند. البته این مورد در مناطق دورافتاده استان بیشتر نمود دارد.

وی افزود: این موضوع با پول حل نمی‌شود و ریشه در فرهنگ دارد. در چنین شرایطی باید دعوت از دختران به تحصیل صورت گیرد. شکل گیری گفتمان برای حل مشکلات فرهنگی این گونه مناسب است.

مدارس ویژه دختران متاهل وجود ندارد

وی با بیان اینکه دختران در این استان در سن پایین ازدواج می‌کنند، گفت: با توجه به فرهنگ منطقه، دختران بین سن 11 تا 14 سال ازدواج می‌کنند. بنابراین آنان تمایلی به ادامه تجصیل ندارند و جزو آمار بازمانده از تحصیل محسوب می‌شوند.

خاک سفیدی ادامه داد: در حال حاضر هیچ مدرسه‌ای برای دانش آموزانی که متاهل شده‌اند و باید جدا از سایر دانش آموزان مجرد تحصیل کنند، وجود ندارد.

نبود نیروی متخصص در مدارس سیستان‌وبلوچستان

خاک سفیدی با اشاره به اینکه نیروی متخصص در سیستان و بلوچستان کم است، گفت: در حال حاضر معلمان مدارس استان رسمی نیستند؛ بلکه تعداد قابل توجهی از آنان خرید خدمات، سواد معلم، موسسات هستند.

هیچ بازرس یا نهادی بر هزینه کرد بودجه بازمانده از تجصیل در سیستان‌وبلوچستان نظارت نمی‌کند

وی با بیان اینکه هنرستان در سیستان و بلوچستان وجود دارد ولی در واقعیت فعالیت درستی ندارد، ادامه داد: نبود نیروی متخصص در مدارس فنی و حرفه‌ای باعث دل‌سردی دانش آموزان شده و منجر به ترک تحصیل آنان می‌شود. مثلا دانش آموزان مهندسی عمران یا مکانیک زمانیکه نیروی متخصص به آنان آموزش ندهد یا تجهیزات لازم را نداشته باشند، به فکر ترک تحصیل می‌افتند.

بودجه بازمانده از تحصیل سیستان‌وبلوچستان کجا هزینه می‌شود؟

این معلم با بیان اینکه بودجه مناسبی بر کاهش آمار بازمانده از تحصیل به استان سیستان و بلوچستان تخصیص داده می‌شود، گفت: البته معلوم نیست این بودجه کجا هزینه یا مصرف می‌شود.

وی مطرح کرد: متاسفانه هیچ بازرس یا نهادی بر هزینه کرد این بودجه نظارت نمی‌کند. یعنی هیچ نظارتی وجود ندارد. وزارت آموزش و پرورش نظارت دقیق و مناسبی بر آموزش و پرورش سیستان‌وبلوچستان ندارند.

محتوای کتب درسی

خاک سفیدی با اشاره به محتوای درسی بیان کرد: طبقاتی بودن آموزش یکی از علل مهم بازمانده از تحصیل است. به این معنا که محتوای کتب درسی در مدارس تهران و سیستان و بلوچستان یکسان است؛ اما محتوای منتقل شده یکسان نیست.

این معلم گفت: کتاب درسی را معلمان به درستی نمی‌توانند منتقل کنند. مثلا دانش آموزان سیستان و بلوچستان درصد پایین قبولی در کنکور را داشتند. این موضوع باعث ترک از تحصیل و بازمانده از تحصیل می‌شود.

عدم دسترسی به اینترنت

وی با بیان اینکه کرونا بیشترین لطمه را به دانش آموزان سیستان و بلوچستان وارد کرد، گفت: برخی از مدارس استان انقدر دور افتاده بودند که حتی تلفن همراه آنجا آنتن نداشت و اینترنت نبود. در چنین شرایطی دانش آموزان نمی‌توانستند در شاد حاضر شوند و ترک تحصیل کردند.

خاک سفیدی افزود: بسیاری از دانش آموزان پس از کرونا سر کلاس درس حاضر شدند ولی چون قبلش در شاد حاضر نبودند، از نظر علمی پایین تر از سایر دانش آموزان بودند.

کارآفرینی در مدارس

وی با تاکید بر ایجاد کار آفرینی در مدارس سیستان‌وبلوچستان خاطرنشان کرد: مسئولان باید بتوانند دانش آموزان را هر چه سریعتر به بازار کار وصل کنند. چرا که وجود فقر و درآمد حاصل از کارهای کاذب مانند سوخت بری برای کودکان وسوسه انگیز است.

خاک سفید عنوان کرد: برخی از دانش آموزان به دلیل اینکه خانواده‌های آنان کم درآمد هستند یا قاچاق انجام می‌دهد، تمایلی به ادامه تحصیل ندارند.

این دانشجومعلم مطرح کرد: اگر این دانش آموزان بتوانند در کنار دوران تحصیل خود، وارد بازار کار شوند و درآمد داشته باشد، دیگر ترک تحصیل نخواهند کرد.

انتهای پیام/