به گزارش خبرنگار سیاسی ایسکانیوز، فردا یکشنبه ۲۱ لیست کابینه پزشکیان به مجلس معرفی می‌شود و بر اساس اظهارات سخنگوی هیئت رئیسه مجلس، پس از اعلام وصول اسامی وزرای پیشنهادی کمیسیون‌های تخصصی مجلس طی یک هفته رزومه و برنامه‌های وزرای پیشنهادی را بررسی می‌کنند.
بیشتر بخوانید؛
تبعیض مثبت؛ مخالفان، موافقان و فرامتن
تهیه لیست وزرای پزشکیان از زمان تشکیل شورای راهبری تا پایان کار آن و حتی پس از آن راه پر فراز و نشیبی طی کرد و گمانه‌زنی های بسیار زیادی درباره آن در فضای رسانه‌ای دست به دست شد که بعضا متناقض بود و هرازگاهی از سوی رئیس شورای راهبری نیز رد می‌شد.
دولت «وفاق ملی» نامی است که پزشکیان برای دولتش انتخاب کرده و در طی کارزار انتخاباتی‌اش نیز خود را فردی فراجناحی معرفی کرد و به نظر می رسد همین دو عامل سبب شده تا بسیاری از فعالان سیاسی و صاحب منصبان ادوار پیشین، فارغ از گرایش‌های سیاسی امید به حضور در دولت وی داشته باشند.
حالا با رسیدن قطار انتخاب وزرا به ایستگاه آخر باید دید پزشکیان قرار است دولت اول خودش را تشکیل دهد یا رئیس‌جمهور نهم دولت سوم روحانی و خاتمی را تکرار خواهد کرد؟ آیا اصول‌گرایان به کابینه او راه پیدا می‌کنند؟
هر چند صرفا حضور افرادی که پیش از این در دولت های گذشته سمت داشتند و یا به نوعی همسو با دولت‌های قبل هستند سبب نمی‌شود که دولت پزشکیان را تکرار برخی دولت‌های سابق بدانیم اما اسامی نام‌آشنایی که در برخی گمانه‌زنی های این روزها به چشم می‌خورند سبب شده تا تحلیل‌گران و فعالان سیاسی با استناد به این نام‌ها چشم‌اندازهای متفاوتی برای آینده سیاسی دولت ترسیم کنند.
دبیری، معاون پارلمانی رئیس‌جمهوردر واکنش به این تحلیل‌ها گفته است:«لیست پزشکیان یک لیست فراجناحی است. ایشان از همه گروه‌های سیاسی لیست گرفته‌اند و بررسی کرده‌اند و کاملا براساس توانمندی افراد برای کابینه انتخاب شده‌اند.»
محمدجواد ظریف، چهره اصلی کارزار انتخاباتی پزشکیان نیز در همایش حامیان مسعود پزشکیان در یاسوج اعلام کرده بود: «ما آمده‌ایم تا یک حکومت وحدت ملی تشکیل دهیم، از اصولگرا، اصلاح‌طلب، همه در دولت پزشکیان. تنها ملاک و میزان برای پزشکیان صداقت، پاکدستی و عقلانیت مهم است.»
پزشکیان روز ۱۷ مرداد در جمع خبرنگاران با بیان اینکه در این مدتی که تلاش می‌کنیم هیات وزیران را معرفی کنیم، درباره وفاق گفتیم و دلمان می‌خواهد از همه دولت‌ها در آن حضور داشته باشند گفته بود: «نگوییم این [فرد از] دولت رئیسی است، آن یکی از دولت روحانی، این‌ها زبان تفرقه است. ما گفتیم دولت وفاق باشیم، هم آن‌ها باشند و هم ما، ولی قبله و جهت‌مان یکی باشد.»
این سخنان منجر به طرح این سوال شده که آیا تشکیل دولت وفاق ملی به معنای حضور جناح رقیب در دولت و تشکیل «دولت ائتلافی» است؟
اصول‌گرایان به دولت می‌آیند؟
در روزهای اخیر بسیاری از حامیان پزشکیان، نگران حضور برخی چهره های اصولگرا در دولت چهاردهم هستند و می‌گویند بسیاری از افرادی که از در لیست اولیه شورای راهبری حضور داشتند با فشارهای بیرونی، از این لیست خارج شده‌اند و البته اظهار تمایل برخی چهره‌های اصولگرا برای حضور در دولت پزشکیان نیز در دامن زدن به این ادعا بی‌تاثیر نیست. مثلا سیدمحمد حسینی، که چندسالی نیز به عنوان معاون پارلمانی دولت سیزدهم فعال بود، درباره حضور خود در دولت گفته است که به صورت مستقیم به او پیشنهادی نشده اما چنانچه رئیس دولت چهاردهم بخواهد، می‌ماند.
روز گذشته نیز، محمدجعفر قائم‌پناه معاون اجرایی رئیس‌جمهور به نوعی مهر تایید بر خبرهای این روزها در مورد حضور برخی مسئولین سابق طیف اصول‌گرایی در دولت پزشکیان زد و اظهار کرد: «همه ایران باید در دولت با گرایش‌ها و نگاه‌های مختلف، نقش داشته باشند. کابینه دولت متشکل از همه گرایش‌های فکری خواهد بود».
انتشار چنین اخباری با موج منفی از سوی برخی طیف‌های سیاسی هوادار پزشکیان مواجه شده است. به عقیده منتقدان اصولا این درخواست به دلیل ناهمگونی ایده‌های محوری افراد برخاسته از جناح‌های سیاسی گوناگون مانع موفقیت دولت پزشکیان در تحقق وعده‌های انتخاباتی‌اش خواهد شد.
در طرف مقابل برخی کنش‌ورزان و تحلیل‌گران سیاسی نیز بر این باور هستند که حضور چهره‌هایی با دیدگاه سیاسی گوناگون در دولت می‌تواند منجر به تعامل بیشتر و پیشبرد امور بدون افتادن به ورطه یک سو نگری شود.
در روزهای اخیر و در کشمکش میان حامیان یک دست‌سازی دولت و مدافعان بهره‌گیری پزشکیان از نگاه‌های متفاوت، گزینه تصدی وزارت خانه آموزش و پروش یکی از سوژه‌های نزاع میان دو طیف بود. خبرهای غیر رسمی در ۴۸ ساعت گذشته حاکی از این بود که رضا مراد صحرایی، وزیر دولت رئیسی قرار است ابقا شود. این خبر با واکنش منفی برخی حامیان پزشکیان در فضای مجازی روبه رو شد تا سرانجام پنج‌شنبه شب گفته شد صحرایی از روی میز کنار گذاشته شده و گزینه های دیگری مطرح شده‌اند.
یکی از گزینه‌های دیگر اصولگرا، اسماعیل خطیب وزیر اطلاعات است که گفته شده با توجه به احتمال عدم تایید گزینه‌های پیشنهادی در بخش‌های عالی نظام، از سوی پزشکیان معرفی خواهد شد هرچند معرفی این گزینه هنوز کاملا قطعی نیست اما از آن‌جا که گزینه پیشنهادی برای تصدی این وزارت‌خانه باید به تایید رهبر انقلاب برسد تاکنون حساسیت چندانی بر سر آن مطرح نشده است. امروز نیز پزشکیان طی حکمی محمد اسلامی را در سمت «معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی» ابقاء کرد. وی ۷ شهریور ۱۴۰۰ از سوی شهید رئیسی به سمت معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در دولت سیزدهم هم منصوب شده بود.
هر چند به صرف حضور گزینه هایی مانند اسلامی و خطیب نمی‌توان گفت که اصول‌گرایان توانسته‌اند به دولت چهاردهم راه پیدا کنند! زیرا با وجود چنین خبرهای رسمی و غیررسمی از حضور برخی اصول‌گرایان در کابینه پزشکیان، احمد زیدآبادی در کانال تلگرامی‌اش نوشته است: «وقتی آقای دکتر پزشکیان و نزدیکانش از تشکیل کابینۀ وفاق ملی حرف می‌زنند، منظورشان نمی‌تواند چیزی بیش از وفاق جناحی باشد، اما همین هم در این شرایط اگر عملی شود، نوعی غنیمت است! همانطور که گفته شد، وفاق، تقسیم قدرت بین افراد متنفذ چند جناح نیست، بلکه اتحاد و اتفاق بر سر یک برنامۀ کاری مشخص برای بهبود حال کشور و مردم است.»
وی درباره دلیل عدم تحقق دولت وفاق ملی نوشته است: «وفاق ملی مفهومی است که فعلاً کشور ما از آن فاصلۀ بسیاری دارد و با این سیاست‌های کنونی نیز نمی‌توان به آن خیلی نزدیک شد. البته وفاق جناحی نیز در یک جامعۀ دستخوش تشتت و تفرقۀ فزاینده، هم می‌تواند گامی به سمت بهبود باشد و هم به عنوان عبور از یک مرحله، راه وفاق ملی را در آینده بگشاید، اما به شرط آنکه واقعاً از جنس وفاق باشد نه تقسیم قدرت به مثابۀ گوشت قربانی!»
حسین مرعشی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی نیز با غیر قابل تحقق دانستن دولت وفاق ملی در یادداشتی نوشته است: «در مورد کابینه وفاق ملی باید گفت که کابینه فراجناحی فقط در دوره آقای هاشمی اتفاق افتاده و آن هم کاملاً دلایل سیاسی روشنی داشته است. زیرا هم چپ و هم راست در انتخابات حامی آیت‌الله هاشمی بودند. حتی آن زمان در دور دوم آقای هاشمی به غیر از تعدادی از روحانیون مبارز، بقیه چپ‌ها از ایشان حمایت کردند.
وی در ادامه نوشته است: «اکنون این کار چطور قابل تحقق است با انتخاباتی که جناح اصولگرا تمام توانش را در حمایت از رقبا وارد میدان کرده بود؟! و الان بیاید و با استفاده ابزاری از مفهوم «وفاق» بگوید ما هم شریک؟! خیر.»
یادداشت‌هایی از این دست نشان می‌دهند، اصلاح‌طلبان و کارگزاران به عنوان بزرگ‌ترین حامیان پزشکیان در اتنخابات رضایت چندانی از حضور رقبای دیگر بویژه رقبایی از طیف اصول‌گرایان در کابینه دولت چهاردهم ندارند. حال باید دید در میدان عمل، پزشکیان ایده دولت «وفاق ملی» را محقق می‌کند یا به «وفاق جناحی» بسنده خواهد کرد.
دولت پزشکیان، دولت سوم روحانی و خاتمی می‌شود؟
در ایام رقابت‌های انتخاباتی یکی از موضوعات داغ در مورد دولت آینده پزشکیان که به ویژه از جانب رقبای وی مطرح می شد این بود که دولت وی دولت سوم روحانی یا خاتمی خواهد بود و دلیل این ادعا نیز حضور چهره‌های مطرح دولت روحانی و خاتمی در ستاد وی بود.
در مورد دولت سوم روحانی، به نظر می‌رسد که هیچ یک از اطرافیان پزشکیان و حتی خود وی تمایل ندارد که دولت پزشکیان، دولت سوم روحانی معرفی شود. اما برخی از اصلاح‌طلبان دولت وی را به خصوص در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری دولت سوم محمد خاتمی خطاب کردند و این ویژگی را نه تنها برای دولت پزشکیان تهدید نمی دانستند بلکه آن را امتیازی مثبت برای وی قلمدا کردند زیرا دولت خاتمی را بهترین دولت پس از انقلاب می‌دانند.
آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات، پیش از انتخابات دور دوم ریاست‌جمهوری نوشته بود: «باید بگویند دولت پزشکیان دولت سوم خاتمی است که به رغم موانع بسیار، یکی از موفق‌ترین دولت‌ها در سیاست خارجی و سیاست داخلی و خاصه بهبود نظام سلامت ایران را داشت. وزیر بهداشت و درمان این دولت، دکتر پزشکیان بود. اما حقیقت را وارونه جلوه می‌دهند.»
کوکبیان، دبیر کل حزب مردم سالاری نیز همان‌زمان در جمع هواداران وی گفته بود: «مسعود پزشکیان امتداد دولت روحانی نیست بلکه این نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری دولت سوم سید محمد خاتمی است.»
شاید این دیدگاه برای اصلاح‌طلبان خوشایند باشد اما در راستای منافع ملی تک روی و غلتیدن دولتی که با شعار فراجناحی روی کار آمده است ممکن است تجربه انتخابات ۸۴ را تکرار کند که با وجود حضور کاندیداهای متنوع از طیف اصلاح‌طلبی، سرانجام یک اصولگرا پس از دولت سید محمد خاتمی، به عنوان رئیس‌جمهور روی کار آمد.
دولت اول پزشکیان چگونه تشکیل خواهد شد؟
با وجود ادعاهای افرادی نظیر منصوری و کواکبیان، مبنی بر تداوم دولت خاتمی از سوی پزشکیان، علی عبدالعلی‌زاده رئیس ستاد انتخاباتی پزشکیان گفته بود: « دولتی که الان سر کار می‌آید، مثل دولت آقای پزشکیان، نمی‌تواند بگوید ادامه دولت آقای خاتمی هستم یا نیستم. یک سری از کارهای پزشکیان قطعا در چارچوب قانون باید کارهایی باشد که خاتمی، احمدی‌نژاد، روحانی یا رئیسی انجام می‌دادند.
وی همچنین گفته بود: «این‌ها مأموریت‌هایی است که رئیس جمهور باید برای حفظ امنیت کشور و تأمین آن تلاش کند و شبیه به هم هستند. اما در یک سری مسائل مثل موضوعات اجتماعی، برای مثال قانون حجاب، نگاه آقای روحانی نگاه آقای رئیسی نیست، نگاه آقای پزشکیان هم نیست. هرکدام به یک شکل به این موضوع نگاه می‌کنند.»
بنابراین صرف دولت سوم خاتمی بودن هم حتی از دید رئیس ستادش نمی‌تواند گزینه خوبی برای رییس‌جمهور منتخب باشد و او چاره‌ای ندارد جز این که «دولت اول پزشکیان» را تشکیل دهد.
دولت اول پزشکیان دولتی است که می‌تواند از دولت اول و دوم خاتمی، احمدی‌نژاد و روحانی و سه ساله دولت شهید رِییسی حداکثر بهره را ببرد، به این ترتیب که نقاط قوت آن را با بهره‌گیری از متخصصان فراجناحی ادامه دهد و با عبرت‌گیری موانع انسجام جامعه و حاکمیت در ادوار گذشته، خطاهای گذشته را دوباره تکرار نکند.
در زمان انتخابات بسیاری از اطرافیان پزشکیان تلاش کردند تا با ارائه چهره‌ای متفاوت از وی و دادن وعده تغییر در عرصه‌های گوناگون فرهنگی، حقوق شهروندی، روابط بین‌الملل و ... میزان آراء وی را افزایش دهند هر چند به اذعان بسیاری از تحلیل‌گران سرانجام ویژگی‌های فردی وی بود که توانست اعتماد بخشی از جامعه را جلب کند و وزن شخص وی برای به پیروزی رسیدن سنگین تر از حامیانش بود اما پس از تشکیل دولت چهاردهم، وزن کابینه، کارآمدی فردی و جمعی اعضای آن بسیار قوی‌تر از ویژگی‌های فردی رئیس‌جمهور در موفقیت یا عدم موفقیت دولت چهاردهم موثر خواهد بود.
در همین راستا انتخاب کابینه ای متعهد به باورهای فراجناحی و معطوف به آینده می‌تواند دولت اول پزشکیان را بسازد. بر اساس لیستی که فردا به طور زسمی منتشر می شود می توان قضاوت کرد که آیا دولت چهاردهم، دولت اول پزشکیان است یا خیر و آیا وی در عمل نیز به سمت تشکیل دولت وفاق ملی گام برمی‌دارد یا صرفا قصد دارد دینش را به حامیانش ادا کند؟
انتهای پیام/
نظر شما