سیدسعید زاهد زاهدانی عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز در گفت‌وگو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، درباره نقش آموزش عالی در توسعه اقتصادی و اجتماعی اظهار کرد: نظام آموزشی مناسب، به‌ویژه آموزش عالی پیش شرط اصلی توسعه یافتگی هر کشور است و موجب می‌شود حرکت کشور در مسیر کشورهای جهان اول خواهد بود.
وی افزود: فرهنگ به سه لایه بنیادی، تخصصی و عمومی ارزش‌ها تقسیم می‌شود؛ به طوری که فرهنگ بنیادی اخلاق را شکل می‌دهد. اخلاق رهنمود و جهت به فرهنگ تخصصی می‌دهد و علم و معرفت به‌وجود می‌آید. سپس فرهنگ عمومی از آن خط گرفته و سبک زندگی خاصی را ترسیم می‌کند.
زاهدانی تصریح کرد: دانشگاه‌ها در فرهنگ تخصصی قرار می‌گیرند. بنابراین اگر بخواهیم نقش دانشگاه‌ها را در توسعه و پیشرفت مورد ملاحظه قرار دهیم، لازم است که با توجه به ارزش‌ها و اخلاق اجتماعی که در فرهنگ بنیادی ترسیم می‌شود، اهداف توسعه و پیشرفت نیز تنظیم شده و بر اساس علم و معرفتی که دارند کارشناسی و برنامه‌ریزی شود. نهایتا نتیجه را در فرهنگ عمومی و سبک زندگی مردم ملاحظه کنیم. بنابراین دانشگاه‌ها که جایگاه تربیت کارشناسان برنامه‌ریزی و اجرا در کشور را دارند، اگر بخواهند نقشی در توسعه و پیشرفت کشور داشته باشند، باید مبتنی بر ارزش‌های بنیادین جامعه تلاش کنند. فرمول‌های رشد و توسعه و پیشرفت را بدست آورده و با برنامه‌ریزی آن‌ها را به فرهنگ عمومی داده و سبک زندگی مردم را رقم بزنند.
مسئول پژوهشکده تحول در علوم انسانی گفت: به عبارت دیگر، در ایران دو نهاد عمده در زمینه علم و معرفت یا فرهنگ تخصصی داریم. یکی از بال‌های اصلی برای رشد و پیشرفت، دانشگاه‌ها و دیگری حوزه‌های علمیه هستند. این دو نهاد آموزشی گسترده باید با هماهنگی یکدیگر و به قول رهبری؛ با وحدت حوزه و دانشگاه برنامه‌ریزی‌ها را شکل دهند و فرهنگ عمومی را با توجه به سبکی که می‌خواهند پیش ببرند.
عضو هیئت علمی گفت: نکته حائز اهمیت، ارزش‌ها و اخلاق است که می‌توان تعبیر ایدئولوژی از آن کرد. یعنی ایدئولوژی اداره کشور بر اساس این‌ها شکل می‌گیرد. در دنیا سه نوع ایدئولوژی ترسیم خطوط توسعه و پیشرفت وجود دارد؛ ۱) ایدئولوژی لیبرال-دموکراسی ۲) سوسیال-دموکراسی ۳) و مردم سالاری دینی.
زاهدانی تاکید کرد: با توجه به تصمیم‌گیری جامعه ما ، حکمرانی بر اساس مردم سالاری دینی انجام می‌گیرد. بنابراین دانشگاه نیز باید بر این اساس عمل کند تا مورد قبول مردم و عملیاتی شود. اگر براساس دو مکتب دیگر برنامه‌ریزی کنند در عمل انجام نمی‌شود و به نتیجه نمی‌رسد. زیرا ارزش‌های جامعه و گرایش مردم رعایت نمی‌شود. در نتیجه مردم قوانین را دور می‌زنند.
مردم قوانینی ضد مردم سالاری دینی را دور می‌زنند
وی گفت: امروزه در بسیاری از موارد شاهد هستیم که قوانین توسط مردم دور زده می‌شود، چرا که این قوانین مبتنی بر ایدئولوژی مردم سالاری دینی تنظیم نشده بلکه بر اساس دو ایدئولوژی دیگر که از دوران قبل از انقلاب پیش رفته است و مردم علیه آن شوریدند. در اجرا و فرهنگ عمومی می‌بینیم خیلی از رهنمودهای آن دو نوع ایدئولوژی که از طریق واحدهای تخصصی به خصوص در دانشگاه عرضه می‌شود، عملی نشده و مردم از آن تبعیت نمی‌کنند. همچنین برای این دور زدن توجیه اخلاقی می‌آورند.
عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز گفت: در جامعه ما رهبری به عنوان حکیمی در راس قرار دارد و قانون اساسی او را وظیفه‌مند می‌کند که خطوط و رهنمودهای کلان را بدهد. بنابراین دانشگاه‌ها بر اساس شرع، قانون و ایدئووژی مردم سالاری دینی باید خطوط توسعه و پیشرفت را تنظیم کنند تا در فرهنگ عمومی و نهایتا سبک زندگی مردم تجلی پیدا کرده و رشدی که مورد نظر ایدئولوژی اسلام که کمال انسانی است، تحقق پیدا کند.
زاهدانی تصریح کرد: متاسفانه به علت این که ساختارهای اجرایی کشور قبل از انقلاب تنظیم شده و بعد از انقلاب، تحول اساسی در این ساختارها شکل نگرفته است، خیلی از رهنمودهای حاصل از این دستگاه‌های کارشناسی منطبق بر مردم سالاری دینی نیستند تا کارشناسانی که در این دستگاه‌ها کار می‌کنند در راستای مردم سالاری دینی باشند. البته نهادهایی که بعد از انقلاب تاسیس شدند، با ساختار جدید شکل گرفته و پیشرفت، توسعه و رشد را در آن‌ها می‌بینیم.
این جامعه‌شناس در خصوص تحقق یافتن این اهداف در دانشگاه‌ها گفت: یکی از این ساختارهای اجرایی کشور دانشگاه است. تحولاتی که باید در علوم انسانی دانشگاه‌ها (به خصوص که برنامه‌ریزی‌ها بر اساس آن انجام می‌گیرد) اتفاق نیفتاده و هنوز همان کتاب‌ها، برنامه‌ها وجهت‌گیری‌های لیبرال-دموکراسی یا سوسیال-دموکراسی را می‌بینیم.
وی ادامه داد: باید تحولی در علوم انسانی شکل بگیرد تا رهنمودهای رهبری منطقی درک شده و در راستای آن برنامه‌ریزی کند. با توجه به اینکه برخی اساتید به ساختارهای دانشگاهی کمک می‌کنند پیشرفت‌های زیادی داشتیم؛ اما کافی نیست.
انتهای پیام/
نظر شما