به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، روز سه‌شنبه نشست فوق‌العاده اتحادیه عرب در قاهره با هدف مقابله با پیشنهاد جنجالی ترامپ برای جابجایی ساکنان غزه برگزار شد. پس از پیشنهاد ترامپ مبنی بر اینکه ایالات متحده باید منطقه ساحلی غزه را تصرف و آن را به «ریویرای خاورمیانه» تبدیل کند و بعد از پیشنهادش مبنی بر اسکان مردم غزه در اردن و مصر، بلافاصله کشورهای عربی منطقه مخالفت خود را با این طرح اعلام کردند.
در مدت کوتاه پس از پیشنهاد ترامپ نیز، انتشار ویدئویی ساخته شده با هوش مصنوعی که در آن ترامپ و نتانیاهو را در کنار سواحل فلسطین به تصویر می‌کشید و چشم انداز آشکار ترامپ برای آینده نوار غزه را نشان می‌داد بر اضطراب کشورهای منطقه افزود. این ویدئو که شامل مجسمه بزرگ طلایی ترامپ در کنار ایلان ماسک و کودکان فلسطینی بود که اسکناس‌های دلار را به هوا پرتاب می‌کردند، خشم اعراب منطقه را برانگیخت.
بیشتر بخوانید:
سوریه مقصد کوچ اجباری ساکنان غزه / از جنوب دمشق تا درعا برای اسکان فلسطینی‌ها در نظر گرفته شده است
برای مقابله با این تهدیدات در نهایت نشستی در قاهره ترتیب داده شد. در این نشست السیسی -رئیس جمهور مصر- پیشنهاد خود را با مشورت کشورهای عربی و با هماهنگی بحرین که ریاست دوره‌ای اتحادیه عرب را بر عهده داشت در خصوص بازسازی غزه بیان کرد. پیشنهاد جدید 53 میلیارد دلاری (42 میلیارد پوندی) مصر بر امدادرسانی اضطراری، بازسازی زیرساخت‌های از هم پاشیده و توسعه اقتصادی بلندمدت متمرکز بود.
رئیس جمهور مصر، در سخنان افتتاحیه این اجلاس گفت که طرح بازسازی دولت او تضمین می‌کند که فلسطینی‌ها می‌توانند «در سرزمین خود بمانند». آنتونیو گوترش -دبیرکل سازمان ملل متحد- نیز گفته بود که سازمان جهانی آماده «همکاری کامل» است. گفتنی است تأمین مالی طرح مصر احتمالا نیازمند سرمایه گذاری از سوی دولت‌های نفت خیز خلیج فارس از جمله امارات متحده عربی، قطر و عربستان سعودی است.
پیش‌نویس طرح مصر دو مرحله را مشخص می‌کند. انتظار می‌رود مرحله اولیه شش ماه طول بکشد و هدف آن حذف بمب‌های منفجر نشده، ساخت پناهگاه های موقت برای بیش از 1.5 میلیون آواره در داخل غزه و تعمیرات اولیه خانه‌های آسیب دیده خواهد بود.
دومین مرحله بازسازی، طی چهار سال و نیم انجام خواهد شد و بر روی خانه‌سازی و همچنین بازسازی زیرساخت‌های ضروری از جمله جاده‌ها، شبکه‌های آب و برق و تأسیسات خدمات عمومی تمرکز خواهد داشت. در نهایت، این طرح خواستار ایجاد مناطق صنعتی، بندر ماهیگیری، بندر تجاری و فرودگاه است.
بر اساس پیش نویس این سند 112 صفحه‌ای که توسط خبرگزاری رویترز مشاهده شده است، در مرحله اول، این طرح خواستار ساخت 200000 واحد مسکونی در غزه است. مرحله دوم 200000 واحد مسکونی دیگر را شاهد خواهیم بود. تا سال 2030، این طرح صدها هزار خانه جدید برای 3 میلیون نفر و همچنین یک فرودگاه، مناطق صنعتی، هتل ها و پارک ها را پیش بینی می‌کند.
رئیس جمهور مصر همچنین اشاره کرد که یک نهاد «مستقل» فلسطینی غزه را تحت طرح بازسازی مدیریت خواهد کرد. محمود عباس-رئیس جمهور و رئیس تشکبلات خودگردان فلسطین- نیز که در این نشست حضور داشت اعلام کردتشکیلات خودگردان فلسطین آماده ایفای نقش خواهد بود. با این حال آینده چشم انداز حاکمیت مجدد تشکیلات خودگردان بر غزه نامشخص است. تشکیلات خودگردان تا سال 2007، اداره غزه را در اختیار داشت اما اسرائیل هرگونه نقش آینده این نهاد را رد کرده است.
همچنین باید افزود رابطه مصر و به طور کل کشورهای عربی با حماس نیز در این سال‌ها دوستانه نبوده است. اما با وجود اینکه مصر کشوری است که از حماس در نوار غزه حمایت نمی‌کرد، حماس نیز از پیشنهاد مصر استقبال کرد و در بیانیه‌ای گفت: «ما مشتاقانه منتظر نقش موثر اعراب هستیم که به تراژدی انسانی ایجاد شده توسط اشغال نوار غزه پایان دهد... و برنامه های اشغالگران –اسرائیل- برای آوارگی -فلسطینی ها- را خنثی کند».
گفتنی است پس از حمله حماس در 7 اکتبر 2023 در جنوب اسرائیل، مصر و کشورهای حاشیه خلیج فارس منافع خود را در راستای نابودی حماس با اسرائیل یافتند. آنها می‌ترسیدند که هر پیروزی حماس باعث افزایش حمایت مردمی از مقاومت مسلحانه در خیابان های عربی شود و تهدیدی برای رژیم های آنها باشد. اما اکنون آنها با تهدیدی بزرگ‌تر از سوی اسرائیل و آمریکا مواجه و به دنبال چاره جویی برای حل مشکل هستند.
چرا مصر طرح بازسازی غزه را پیشنهاد داد؟
با توجه به اهمیت تأثیر اوضاع فلسطین بر امنیت مصر که در همسایگی هم قرار دارند، این طرح از سوی قاهره ارائه شد. با وجود اینکه مصر اولین کشوری است که با اسرائیل پیمان صلح برقرارکرده اما این کشور همچنان در صحرای سینا از سوی اسرائیل مورد تهدید قرار می‌گرفت و حضور ترامپ و نتانیاهو در منطقه می‌تواند برای مصر نیز تهدیدزا باشد. زیرا مصر امروز از نظر داخلی دچار بحران است و از مشکلات داخلی رنج می‌برد. حضور ترامپ و نتانیاهو در منطقه ممکن است باعث شود اوضاع داخلی مصر نیز متشنج گردد و پیشنهادهای امروز ترامپ و چشم طمع نتانیاهو برای تصرف غزه، در مورد مصر نیز اتفاق بیوفتد.
همچنین به گفته تقدوم الخطیب -تحلیلگر در میدل ایست‌ای- قاهره قاطعانه پیشنهاد رئیس جمهور ایالات متحده برای سوق دادن فلسطینیان از غزه به مصر و اردن را رد کرد. ارتش مصر این پیشنهاد را تهدیدی واقعی برای امنیت کشور خود می‌داند، زیرا بیم آن می‌رود که جابجایی اجباری فلسطینی‌ها به صحرای سینا هویت جمعیتی منطقه را تغییر دهد.
اسکان مجدد آوارگان فلسطینی در سینا می‌تواند منجر به تنش‌های طولانی مدت بین دولت مصر و مردم محلی شود و هرگونه شانسی برای ایجاد یک کشور فلسطینی آینده را از بین ببرد. جابجایی دسته جمعی از غزه به سینا عملا با حذف تدریجی مسئله پناهندگان به رویای فلسطین مستقل نیز پایان می‌دهد.
خطیب معتقد است چنین سناریویی ضربه بزرگی به جایگاه منطقه‌ای مصر وارد می‌کند، زیرا به عنوان همدستی در نابودی آرمان فلسطین تلقی می‌شود. خطرات امنیتی و اقتصادی قابل توجهی نیز وجود دارد، زیرا ورود تعداد زیادی از آوارگان فلسطینی به زیرساخت‌های سینا که در حال حاضر دچار مشکل شده‌اند، فشار می‌آورد. با گذشت زمان، این پناهندگان می‌توانند به یک نقطه فشار دائمی برای مصر تبدیل شوند.
در میان این نگرانی‌ها، السیسی همچنین در مورد آینده سیاسی خود پس از سال 2030 با ابهام مواجه است. بر اساس قانون اساسی فعلی، او تنها تا آن زمان می‌تواند در قدرت بماند. هرگونه اصلاحیه قانون اساسی بیشتر برای تمدید احتمالی حکومت او احتمالا نیازمند حمایت ترامپ است که زمانی از السیسی به عنوان «دیکتاتور مورد علاقه خود» یاد می‌کرد.
در نهایت اینکه باید افزود غزه فقط یک منطقه مرزی برای مصر نیست. این عنصر کلیدی امنیت ملی، سیاست منطقه‌ای و اقتصاد و به‌طور بالقوه تعادل جمعیتی آینده آن است. هر سناریویی که غزه را شامل می‌شود - خواه جنگ، بازسازی یا جابجایی- مستقیما بر مصر تأثیر می‌گذارد و آن را در مرکز پویایی قدرت منطقه‌ای قرار می‌دهد. بنابراین، قاهره برای حفظ نقش خود به‌عنوان یک بازیگر اصلی در غزه تلاش می‌کند و در عین حال برای جلوگیری از هرگونه سناریویی که می‌تواند تعادل ژئوپلیتیکی را به نفع سایر بازیگران تغییر دهد، مقابله می‌نماید.
خبرنگار: ماری ملکی
انتهای پیام/
نظر شما