به گزارش خبرنگار گروه سیاسی خبرگزاری ایسکانیوز، سازمان همکاری شانگهای از دل رقابت قدرت‌های بزرگ بر سر منطقه ژئوپلتیک آسـیای مرکـزی پدیدار شد و در تاریخ ۲۶ آوریل ۱۹۹۶ با عنوان «شانگهای ۵» در شهر شانگهای چین پایه‌گذاری شد. در آن جلسه سران کشورهای روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و تاجیکستان گرد هم آمدند تا به منظور اعتمادسازی امنیتی در مرزها با یکدیگر مذاکره کنند. دستور کار اجلاس نیز به توسعه اقدمات اعتمادساز امنیتی در نواحی مرزی محدود می‌شد، اما در پنجمین نشست سران شانگهای ۵ در شهر شانگهای که در ژوئن سال ۲۰۰۱ برگزار شد پنج کشور چین، روسیه، قزاقستان، قیرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان با امضای بیانیه‌ای تشکیل «سازمان همکاری شانگهای» را اعلام کردند. طبیعتاً باتوجه به نقش و جایگاه جمهوری اسلامی ایران در منطقه آسیای مرکزی و افغانستان، همکاری و گفتگوهای نزدیک با تهران را برای این سازمان ایجاب می‌کرد. همین امر نیز باعث شد تا ۴ سال پس از تاسیس رسمی آن، ایران نیز به سادگی به عضویت ناظر در این سازمان در آید. در سال ۲۰۰۵ چهار کشور از جمله ایران، پاکستان، هند و بلاروس به عضویت ناظر این سازمان در آمدند که طی سال‌های پس از آن دو کشور هند و پاکستان توانستند به عضویت دائم ارتقاء یافته و ایران و بلاروس کماکان به عنوان عضو ناظر همکاری خود را با این سازمان ادامه دهند.
تا سال ۲۰۱۵ و امضای رسمی توافق هسته‌ای از سوی ایران و کشورهای ۱+۵، تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران و به طور ویژه قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد به عنوان مانع اصلی حقوقی پیش‌روی عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای مطرح می‌شد. این موضوع به طور صریح از طرف مقامات رسمی این سازمان و کشورهای تاثیرگذار نظیر روسیه و چین طرح شده است. در همین حال سیاست تقابل‌جویانه ایران با غرب نیز که می‌توانست بر روند همکاری‌های گسترده اقتصادی و سیاسی روسیه و چین با غرب تاثیر بگذارد نیز منطق پیوست شده به این مانع حقوقی بود. با این حال از جولای ۲۰۱۵ و با رسمی شدن برجام در وین که متعاقب آن تصویب بیانیه ۲۲۳۱ در شورای امنیت سازمان ملل متحد را نیز در بر داشت، به طور رسمی نخستین مانع عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای برداشته شد. به همین منوال، اجرای دقیق تعهدات ایران به مفاد برجام و تعامل نزدیک تهران با مسکو و پکن در روند پس از آن، نوعی اعتماد متقابل میان طرفین به وجود آورد تا اینکه سرانجام بعد از گذشت بیش از یک دهه، بیست‌و یکمین نشست سران سازمان همکاری شانگهای با تأیید سند عضویت ایران به کار خود پایان داد و مقامات و شرکت‌کنندگان، اسناد همکاری از جمله روند عضویت دائم ایران در این سازمان را امضا کردند. به گفته کارشناسان، پیوستن ایران به سازمان همکاری شانگهای مزایای فراوانی را برای ایران خواهد داشت.
عضویت در پیمان شانگهای ابطال نظرات غرب‌گراها
در همین رابطه، حسینعلی حاجی دلیگانی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایسکانیوز در خصوص عضویت کشورمان در اجلاس شانگهای اظهار کرد: در حالی که در دولت یازدهم و دوازدهم عنوان می شد که ارتباطات ما با جهان صرفا مستلزم این است که برجام را همانگونه که غربی ها می خواهند، بپذیریم و به نحوی که آمریکایی ها مطرح می کنند پای میز مذاکره بنشینیم و MPT و FATF را قبول کنیم تا از این طریق گشایشی در روابط ما با غرب ایجاد شود ولی اکنون شاهد آن هستیم که تحلیل ها و نظرات آنها تا چه اندازه غلط بوده و هست و عضویت کشورمان در سازمان شانگهای باطل کننده نظریات آنان در برابر مستکبران غربی است. عضویت در این کنوانسیون روابط ما با همسایگان شرقی را تعمیق بخشیده و این گونه می توانیم از بازارهای مجموعه کشورهای عضو این سازمان بهره برده و و همچنین بر روابط متقابل خود با کشورهای عضو بیفزاییم.
سرشکستگی دنیای غرب با عضویت ایران در پیمان شانگهای
جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل بین‌الملل و سیاست خارجی نیز در گفت‌وگو با ایسکانیوز در خصوص دستاوردهای عضویت ایران در سازمان همکاری‌های شانگهای عنوان کرد: دنیای غرب در 42 سال گذشته سعی بر این داشته تا ایران را منزوی کرده و یا منزوی نشان دهد و یا اینکه زمینه ای فراهم کند تا ایران در بسیاری از صحنه های سیاسی که قصد احقاق حقوق خود را داشته تنها بماند، اما عضویت در سازمان شانگهای کمک می کند تا بر همه دروغ بافی‌ها و مانع تراشی‌های غربی‌ها در عرصه سیاسی مُهر باطل بخورد، و پذیرفته شدن کشور ما در بین بزرگ‌ترین قدرت‌های آسیا، خود به خود یک قدرت سیاسی مضاعف برای کشور ما به ارمغان می‌آورد.
ترفندهای خصومت‌آمیز برخی کشورها با عضویت در پیمان شانگهای خنثی شد
همچنین محمد صالح جوکار، رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شوراهای مجلس در گفت‌وگو با ایسکانیوز اظهار کرد: از طریق عضویت در پیمان شانگهای می‌توانیم از ظرفیت‌های سیاسی کشورها در مجامع بین‌المللی استفاده کرده تا ترفند برخی کشورها را که با ما روابط خصومت‌آمیز دارند، خنثی کنیم.
کشورهای عضو شانگهای بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان انرژی جهان
زهره پوستین‌چی، استاد بین‌الملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب نیز در گفت‌وگو با ایسکانیوز با بیان اینکه عضویت ثابت ایران در سازمان همکاری شانگهای، موفقیت دیپلماسی مهمی برای دولت سیزدهم محسوب می‌شود، گفت: این همکاری به طور قطع پیامدهای اقتصادی و راهبردی بسیاری به همراه خواهد داشت. وی با بیان اینکه این عضویت می‌تواند به توانمند کردن ایران در بعد سطوح داخلی و خارجی و حوزه‌های سیاسی و اقتصادی کمک بسیاری کند، گفت: بیشترین تولید کنندگان و مصرف کنندگان انرژی در جهان، عضو شانگهای هستند، در نتیجه بهترین فرصت برای افزایش تبادلات تجاری(واردات و صادرات) بین ایران و کشورهای این پیمان است.
عضویت در پیمان شانگهای زمینه‌ساز خنثی کردن تحریم‌ها
همچنین حجت‌الاسلام علی‌اکبر احمدپور، نایب رئیس فراکسیون مهدویت مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با ایسکانیوز عنوان کرد: عضویت در پیمان شانگهای باعث می‌شود تا با قدرت‌های بزرگ آسیا و شرق ارتباط داشته باشیم و این ارتباط خود به خود، هم زمینه رشد و پیشرفت را برای کشور ما فراهم می‌کند و هم اینکه باعث می‌شود تا فشار قدرت‌های غربی را کاهش داده و امور سیاسی و روابط بین‌الملل را تسهیل بخشیم.
نفوذ ایران در آسیای میانه با عضویت در پیمان شانگهای گسترش می‌یابد
محمدصادق کوشکی، کارشناس مسائل سیاسی نیز در گفت‌وگو با ایسکانیوز در خصوص اهمیت عضویت دائم ایران در پیمان شانگهای عنوان کرد: پیمان شانگهای یک پیمان امنیتی بوده که در کشور ما ابعاد اقتصادی نیز پیدا کرده است. وی ادامه داد: این پیمان در واقع فرصتی ایجاد می کند تا ایران بتواند نفوذ گسترده ای در آسیای میانه داشته و در عین حال موقعیتی را برای کشور ما فراهم می کند تا بتوانیم برای مقابله با تروریست تکفیری که گه گاه مزاحمت هایی را ایجاد می کنند و ریشه در آسیای میانه دارند یک همکاری های ساختاری و منطقه ای داشته باشیم.
انتهای پیام/
نظر شما