به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، هفته پژوهش بهانه‌ای برای بررسی روند پیوند پژوهش‌های دانشگاهی با صنعت است. در سال‌های اخیر شاهد اجرای طرح‌های متعدد برای بکارگیری بیش از پیش پژوهش هستیم. هرچند برای توسعه پژوهش محور شدن دانشگاه‌ها نیازمند اقدامات فرهنگی و زیربنایی جدی هستیم. خواستگاه دانشگاه‌ها، علم‌آموزی و انتقال دانش به دانشجو لازمه عبور به نسل بعدی دانشگاهی و محوریت تولید علم، فرهنگسازی و کارهای زیربنایی است. در ادامه مشروح گفت‌وگو خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز با شیما علایی، استادیار، دبیر کمیته کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه و استاد راهنما طرح تعاونی پرورش قارچ دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی درباره بکارگیری پژوهش در صنعت را می‌خوانید.
جو دلسرد کننده برای فعالیت در رشته کشاورزی
فعالیت‌ها در حوزه پژوهش‌های دانشگاهی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
برای دانشجویان علاقمند به فعالیت‌های پژوهشی امکانات و شرایط فعالیت وجود دارد اما جودلسرد کننده‌ای برای فعالیت در این رشته وجود دارد. برای مثال در رشته کشاورزی پژوهش آنطور که باید مورد استقبال قرار نگرفته است. همچنین در کنار صنعت، تجاری‌سازی و علمی‌سازی ایده‌ها در تولید بکارگرفته نمی‌شود. نتایج تحقیقات و پژوهش‌ها در اختیار صنعت و در راستای تجاری‌سازی و سوددهی برای کشاورزان و سازمان‌های مرتبط قرار نمی‌گیرد. این مقوله فاصله صنعت، دانشگاه و کشاورزی را چندین برابر کرده است. در سال‌های اخیر عملکردها در زمینه آشتی صنعت با دانشگاه و ورود فناوری در زمینه کشاورزی افزایش یافته است، اما فاصله فراوان برای احقاق اهداف در زمینه بکارگیری پژوهش در کشاورزی و آشتی صنعت با کشاورزی مشاهده می‌شود. ترغیب به کارهای فناورانه جایگاه خود را به میزان اندک باز کرده است. هم اکنون دیدگاه‌های سنتی در بخش کشاورزی وجود دارد. به باور بنده این دیدگاه باعث عدم استقبال کشاورزی از پژوهش و صنعت شده است.
عدم تمایل دانشجویان به‌تحصیل در رشته کشاورزی
فارغ التحصیلان رشته کشاورزی چه دیدگاهی برای فعالیت در این رشته دارند؟
هنوز دانشجویان به رشته کشاورزی اعتماد ندارند، اما در آینده نه چندان دور رشته کشاورزی به ویژه در ایران جایگاه خود را باز می‌کند. رشته کشاورزی یکی از رشته‌های برتر دنیا محسوب می‌شود. هرچند در کشور ما دانشجویان و حتی فارغ التحصیلان در شاخه‌های دیگر به فعالیت و ادامه تحصیل می‌پردازند. برای مثال اغلب فارغ‌التحصیلان رشته کشاورزی در شاخه‌های عمران، راه‌وترابری و ... فعالیت دارند. هرچند دانشجویان علاقمند در رشته کشاورزی جایگاه درآمدزایی داشته و به‌دلیل بی‌توجهی‌ها فاصله ایجاد شده آنطور که باید برای محصلان این رشته رغبتی برای ادامه تحصیل و فعالیت نداشته و جایگاه خود را از دست داده‌اند. در دنیای امروز تهیه غذا یکی از اولویت‌های اصلی محسوب می‌شود و به این دلیل رشته کشاورزی با اتخاذ سیاست‌های مناسب و نیاز جامعه در آینده نه چندان دور مورد توجه همگان قرار گرفته می‌شود.
نظارت کمرنگ بر فعالیت‌های کشاورزی
بکارگیری فناوری در رشته کشاورزی نیازمند چه اقداماتی است؟
نظارت بر کشاورزی کمرنگ و نیازمند بررسی است و می‌توان منطقه به منطقه کارهایی تحت فعالیت مراکز خدمات، فارغ التحصیلان و ... را انجام داد. برای مثال کشاورز تاثیر کود را در عملکردها مشاهده کرده و منجر به افزایش مصرف کود و بروز فجایع متعدد در زمینه تولید محصولات کشاورزی و فاصله گرفتن در تولید محصولات ارگانیک شده است. شاید کشاورز با مشاهده یک اقدام از کشاورزی سنتی به صنعتی سوق پیدا کند. از سوی دیگر نظارت بر روی فرآیند کاشت، داشت و برداشت محصولات کشاورزی آنطور که باید مشاهده نمی‌شود. برای مثال در شرایط فعلی با وجود تاکید بر کاهش مصرف کود کشاورزی به این مساله بی‌توجه است. در گذشته شدت مصرف کود در کشاورزی مدنظر نبود، اما هم اکنون این مقوله صدمات محیط زیستی فراوان به دنبال داشته است.
تاثیر بازار بر فعالیت دانشجویان بیش از طرح‌های دانشگاه
با توجه به اینکه در هفته پژوهش به سر می‌بریم استقبال دانشجویان از رشته کشاورزی در حوزه صنعت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در سال‌های اخیر تعداد دانشجویان رشته کشاورزی کاهش یافته است. شاید پژوهش هم برای دانشجو عملا دستاورد نداشته باشد. در برخی مواقع در مقاطع تحصیلات تکمیلی شاهد اقدامات متعدد همچون برگزاری طرح‌ها هستیم. با این تفاسیر از طریق پژوهش هم نمی‌توان کاری از پیش برد. برای مثال اغلب دانشجویان کشاورزی به دیگر گرایش‌ها تمایل دارند. برخی از دانشجویان برای ادامه تحصیل دیگر رشته‌ها را انتخاب می‌کنند. هم‌اکنون رونق کشاورزی در بازار کار مشاهده نمی‌شود. بی‌شک تا وقتی بازار در یک رشته تحصیلی ایجاد نشود نمی‌توان درباره افزایش جذب دانشجویان و بکارگیری پژوهش‌های برتر در حوزه کشاورزی اقدام کرد. بنابراین دانشجویان با توجه به بازار تمایل به تحصیل و فعالیت در حوزه کشاورزی دارند. بازار بیش از تبلیغات در دانشگاه‌ها می‌توانند در ارتقای فعالیت‌ها موثر باشد.
دانشگاه آزاد اسلامی از طریق اجرای طرح پایش به دنبال بکارگیری پایان نامه‌های دانشگاهی در صنعت است. فعالیت‌ها را در اجرای این طرح چگونه ارزیابی می‌کنید؟
این طرح در مرحله عملیاتی نیازمند اقدامات فراوان است. از لحاظ عملی و علمی شاهد بی‌توجهی به صنعت هستیم. هرچند در شرایط کنونی رنگ و بوی دانشگاه تغییر کرده و از قالب آموزش تئوری خارج شده و به سمت فناوری و صنعت سوق پیدا کرده است. به باور بنده تا وقتی معیار این امتیازات فناوری نباشد نمی‌توان آن را به شکل جدی مورد توجه قرار داد. در صورت تاثیرگذاری فناوری در ارتقای طرح‌ها باید به فعالیت‌های علمی توجه شود. وقتی فعالیت اساتید و دانشجویان در طرح‌هایی همچون پایش، پویش و... موثر باشد بی‌شک افراد در این راستا وارد عمل می‌شوند. هم‌اکنون فعالیت در حوزه صنعت و پژوهش می‌تواند در ارتقای افراد و فناوری جدید موثر باشد.
اغلب پژوهش‌ها و پایان‌نامه‌های دانشجویی بعد از برگزاری جلسه دفاع در کتابخانه‌ها خاک خورده و نتیجه‌ای به دنبال ندارد.
هم‌اکنون در طرح‌های کلان صنعت و جامعه دانشگاه آزاد اسلامی آنطور که باید جایگاه خود را بازنکرده‌اند. برخی از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی به ویژه در غرب کشور از تجهیزات مناسب برخوردار نیستند. بنابراین اگر طرح‌ها در قالب پایان نامه‌های دانشجویان در اختیار اساتید قرار بگیرد و هر استاد طرح‌ها را برای دانشجو برنامه‌ریزی کند، طبیعتا پراکنده کاری و عدم انسجام فعالیت‌ها مشاهده نمی‌شود. از سوی دانشگاه آزاد اسلامی توجه به قابلیت های اساتید کمرنگ است. باید نقش و تاثیر اجرای طرح پایش یا بکارگیری پژوهش در صنعت به ویژه در عرصه‌های زندگی مورد توجه قرار بگیرد.
بومی گزینی در آموزش و اشتغال مورد توجه قرار بگیرد
از سوی مسئولان امر در برنامه‌ریزی برای رشته‌های تحصیلی بومی گزینی مورد توجه قرار گرفته است. با این تفاسیر متناسب با نیاز هر منطقه رشته تحصیلی و آموزش‌ها مرتبط به افراد ارائه می‌شود.
به باور بنده آنطور که باید اقدامی در این باره انجام نشده و باید بومی گزینی بیش از پیش مورد توجه قرار بگیرد. همچنین فعالیت‌ها متناسب با نیاز هر منطقه، رشته تحصیلی و فعالیت‌ها مدنظر قرار گرفته و طرح‌های کلان هر استان بررسی شود. برای مثال شاید در منطقه کرمانشاه برخی از فعالان به شکل خود خواسته اقدام به فعالیت‌های مرتبط کرده باشند، اما تاکنون اقدامی گسترده انجام نشده است.
انتهای پیام/
نظر شما