به گزارش گروه علم و فناوری باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)؛ امید ویسه، امیر جزائری و همکارانش در رایس، مرکز سرطان اندرسون MD دانشگاه تگزاس، در ماه مارس گذشته نشان دادند که ایمپلنت‌هایی که برای ریشه‌کن کردن سرطان تخمدان و روده بزرگ ابداع کرده‌اند روی موش‌هایی که در مرحله پیشرفته سرطان قرار دارند، جواب می‌دهد و در عرض ۶ روز سرطان را در آنها از بین می‌برند.

مرکز سرطان ام. دی. اندرسون دانشگاه تگزاس از معتبرترین مراکز تحقیقاتی سرطان و دانشگاه‌های علوم پزشکی آمریکا و جهان به حساب می‌آید. این دانشگاه در شهر هوستون از ایالت تگزاس واقع است.

Avenge Bio استارتاپی است که توسط دکتر ویسه در ماساچوست تاسیس شده و در حال توسعه این فناوری برای بازار بالینی است. این استارتاپ اعلام کرد که اواخر امسال میلادی و پس از تائید سازمان غذا و دارو، آزمایش بالینی آن را برای از بین بردن سرطان تخمدان در انسان آغاز کند.

هر کدام از این ایمپلنت‌های مهره‌ای شکل حدود 1/5 میلی‌متر و حاوی سلول‌هایی است که برای تولید اینترلوکین-2 مهندسی شده‌اند. اینترلوکین-۲ یک ترکیب طبیعی است که گلبول‌های سفید خون را برای مبارزه با سرطان فعال می‌کند. محققان در مطالعات خود نشان دادند که می‌توانند دوزهای متمرکز اینترلوکین-2 را با استفاده از جراحی کم‌تهاجمی مستقیماً به تومورهای حیوانات برسانند تا این ترکیب بتواند دارو را در کنار تومورها و درون صفاق تولید کند. صِفاق یا شکم‌شامه در کالبدشناسی، غشاء نازکی است که دیواره‌های حفره شکم و بخش بزرگی از احشاء را می‌پوشاند و از بخش‌های مهم حفاظت می‌کند. می‌توان صفاق را به‌صورت بادکنکی در نظر گرفت که اعضای مختلف، از خارج به طرف داخل این بادکنک فشرده شده‌اند.

امید ویسه از سال ۲۰۱۶ به این مرکز سرطان پیوسته و در حال همکاری با سایر محققان است تا بتواند نسخه‌هایی از فناوری پلت‌فرم ایمونوتراپی را برای درمان حملات قلبی و دیابت نوع یک مهندسی کند.

ایمنی درمانی یا ایمونوتراپی روشی درمانی برای برخی بیماری‌ها از جمله سرطان است که با تحریک یا سرکوب پاسخ دستگاه ایمنی عمل می‌کند. در این روش با کمک اینترلوکین‌ها، سیتوکاین‌ها و کموکین‌ها، دستگاه ایمنی برای درمان سرطان تحریک می‌شود. شیوه‌های متفاوتی برای ایمنی درمانی سرطان وجود دارد. برخی از آنها دستگاه ایمنی بدن را به‌طور کلی تقویت می‌کنند. برخی دیگر دستگاه ایمنی را طوری آموزش می‌دهند که به‌طور اختصاصی به یاخته‌های سرطانی حمله کنند. ایمنی درمانی در برخی از انواع سرطان بهتر از سایر انواع آن عمل می‌کند. در برخی از انواع سرطان از ایمنی درمانی به تنهایی و در برخی دیگر از سرطان‌ها از این روش به همراه سایر انواع درمان استفاده می‌شود.

کارخانه دارو

مهندسان زیستی دانشگاه رایس با کمک امید ویسه و امیر جزائری در اسفند ماه سال گذشته از «کارخانه‌های داروسازی» به اندازه یک سر سوزن رونمایی کردند که قابل کاشت در بدن هستند و دوزهای مداوم و بالای اینترلوکین-2 را داخل بدن تولید می‌کنند.

این دانه‌های تولید کننده دارو را می‌توان با جراحی کم‌تهاجمی در بدن کاشت. هر کدام از این دانه‌ها حاوی سلول‌هایی است که برای تولید اینترلوکین-2 مهندسی شده‌اند و در یک پوسته محافظ قرار می‌گیرند.

دکتر ویسه شرح می‌دهد که چرا نام این فناوری را کارخانه دارو گذاشته‌اند: ما فقط یک بار این دانه‌ها را به داخل بدن وارد می‌کنیم، اما این دانه‌ها هر روز دوز داروی مورد نیاز بیمار را می‌سازند و آنقدر این کار را ادامه می‌دهند تا کاملا سلول‌های سرطانی را از بین ببرند.

وی می‌گوید: با مطالعه روی بدن بیمار، تعیین می‌کنیم که دوز صحیح دارو برای از بین بردن تومور چقدر است و در نهایت به چند کارخانه دارو نیاز دارد. از این طریق توانستیم تومورها را در ۱۰۰ درصد حیوانات مبتلا به سرطان تخمدان و در هفت حیوان از هشت حیوان مبتلا به سرطان روده بزرگ ریشه‌کن کنیم.

محققان در آزمایش‌های خود روی حیوانات، کارخانه‌های دارو را در کنار تومورها و در داخل صفاق بدن قرار دادند. این کارخانه‌ها با تولید اینترلوکین-۲ در داخل تومورها باعث از بین رفتن سلول‌های سرطانی شدند.

دکتر امیر جزائری، استاد انکولوژی زنان و باروری، یکی از محققان این پروژه، می‌گوید: یکی از چالش‌های بزرگ ایمونوتراپی، افزایش التهاب تومور و ایمنی ضد تومور و در عین حال اجتناب از عوارض جانبی سیستمیک سیتوکین‌ها و سایر داروهای پیش التهابی است. با این حال، در این مطالعه نشان دادیم که کارخانه‌های داروسازی می‌توانند میزان داروی تعیین شده را در موضع تعیین شده رها کند تا تومور را از بین ببرد و نتیجه این مطالعه بسیار هیجان‌انگیز بود. این نتیجه یک منطق قوی برای آزمایش بالینی را فراهم کرد.

آماندا نش، دانشجوی فارغ‌التحصیل و یکی از محققان این گروه تحقیقاتی، نیز می‌گوید: اینترلوکین 2 یک سیتوکین است. سیتوکین پروتئینی است که سیستم ایمنی از آن برای تشخیص و مبارزه با بیماری استفاده می‌کند. این نوع درمان مورد تائید سازمان غذا و دارو است و کارخانه‌های دارو واکنش ایمنی قوی‌تری نسبت به رژیم‌های درمانی موجود مبتنی بر اینترلوکین ۲ ایجاد می‌کنند، زیرا غلظت بالاتری از این پروتئین‌ها را مستقیما به تومورها وارد می‌کنند. البته ورود غلظت بالای این پروتئین در جاهای دیگر بدن که دور از محل تومور هستند، بسیار سمی خواهد بود، اما چون این میزان دارو فقط وارد تومور می‌شود، این مشکل را حل می‌کند.

به گفته نش، همین رویکرد کلی مورد استفاده در این مطالعه را می‌توان برای درمان سرطان پانکراس، کبد، ریه و سایر اندام‌ها به کار برد. کارخانه‌های داروسازی را می‌توان در کنار تومورها و درون پوشش‌هایی قرار داد که آن اندام‌ها و بسیاری از اعضای دیگر را احاطه کرده است. در واقع می‌توان برای هدف قرار دادن شکل خاصی از سرطان، دانه‌ها را با سلول‌هایی با ترکیب ایمنی‌درمانی همان سرطان بارگیری کرد.

پوسته بیرونی این دانه‌ها، از سلول‌های تولید کننده سیتوکین در برابر حملات ایمنی محافظت می‌کند. این پوسته از موادی ساخته شده‌ است که سیستم ایمنی آن را به ‌عنوان اجسام خارجی تشخیص می‌دهد، اما نه به‌ عنوان تهدید فوری. این پوسته نیز در آزمایشگاه دکتر ویسه طراحی شده است.

امید ویسه کیست؟

دکتر امید ویسه، محقق موسسه تحقیقات و پیشگیری از سرطان تگزاس و استادیار گروه مهندسی زیستی در دانشگاه رایس است.

او دکتری خود را در دو رشته علوم و مهندسی مواد و نانوفناوری از دانشگاه واشنگتن گرفت و پسادکتری‌اش را با پروفسور رابرت لنگر و پروفسور دانیل اندرسون در MIT و دانشکده پزشکی هاروارد تکمیل کرد.

او در طول زندگی حرفه‌ای خود بیش از 50 مقاله در مجلات معتبر از جمله نیچر، نیچر بیوتکنولوژی، نیچر متریالز و نیچر مدیسین نوشته و ۲۰ اختراع ثبت و یا در حال ثبت دارد و در سال ۲۰۱۷ به عنوان یکی از ۴۰ مبتکر زیر ۴۰ سال حوزه مراقبت‌های بهداشتی انتخاب شد. او تاکنون سه شرکت در زمینه زیست‌فناوری تاسیس کرده است.

او لابراتواری نیز به نام خود دارد. این آزمایشگاه از تکنیک‌های ساخت چند مقیاسی (نانو، میکرو و ماکرو)، و ادغام آنها با مهندسی مولکول و زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، برای توسعه پلت‌فرم‌های کاربردی دستگاه‌های کاشتنی مناسب برای کاربرد در ایمونولوژی، پزشکی احیاکننده و نظارت بر بیماری استفاده می‌کند.

Avenge Bio که در سال 2019 توسط دکتر ویسه تاسیس شده، یک شرکت زیست‌فناوری متمرکز بر انکولوژی است که محصولات ایمونوتراپی مبتنی بر سلول‌های متحول کننده را برای درمان تومورهای جامد مقاوم با ترکیب پلت‌فرم LOCOcyte توسعه می‌دهد. پلت‌فرم LOCOcyte از سلول‌های مهندسی شده انحصاری استفاده می‌کند که غلظت بالایی از مولکول‌های عامل ایمنی را در مجاورت تومور تولید می‌کند. این امر باعث پاسخ ایمنی سیستمیک قوی، محلی و بادوام می‌شود و در عین حال از سمیت‌های مرتبط با ایمونوتراپی‌های سیستمیک جلوگیری می‌کند.

ویسه بیش از 148 مقاله به چاپ رسانده و میزان ارجاعات (Citation) به مقالات او 13 هزار و 225 مورد است.

امیر جزائری کیست؟

دکتر جزائری استاد و مدیر برنامه ایمونوتراپی سرطان زنان در گروه انکولوژی زنان و زایمان و پزشکی باروری در مرکز سرطان MD اندرسون دانشگاه تگزاس است. او دوره پزشکی خود را در دانشگاه ویرجینیاگذراند و تخصصش را در رشته زنان و زایمان و سرطان‌های زنان تکمیل کرد.

از سال 2014 در مرکز سرطان اندرسون مشغول به تحقیق در زمینه درمان‌های سلولی و ایمونوتراپی شد.

جزائری بیش از 123 مقاله به چاپ رسانده و میزان ارجاعات (Citation) به مقالات 5 هزار و 499 مورد است.