به گزارش خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز، امروز یکشنبه ۲۷ آذرماه سالروز شهادت آیت‌الله دکتر شهید مفتح از روحانیون انقلابی است. شهید مفتح از جمله روحانیون روشنفکر و روشنگری بود که نقش مهمی در نهضت اسلامی مردم ایران به رهبری امام خمینی ایفا کرد. وی، همچنین قدم‌های موثری در راه ایجاد وحدت بین حوزه‌های علمیه و دانشگاه و دوقشر روحانی و دانشگاهی برداشت. این روز به پاس تلاش های آن بزرگوار روز وحدت حوزه و دانشگاه نامگذاری شده است.

شهید محمد مفتح در ۲۸ خرداد ۱۳۰۷هجری شمسی در همدان در خانواده‌ای روحانی در همدان متولد شد. پدرش، محمود مفتح نیز از روحانیان همدان بود.

شهید محمد مفتح نزد اساتیدی همچون پدر، سیدمحمد جلالی، ملاعلی همدانی و شیخ محمدعلی همدانی، مقدمات علوم عربی، فقه و بخشی از منطق را یاد گرفت و به منظور ادامه تحصیل در سال ۱۳۲۲ش به قم رفت. مجاهد تبریزی، کتاب رسائل را به شهید محمد مفتح آموخت و سید محمد محقق داماد، مکاسب و کفایه را به او یاد داد. او به تدریس فلسفه هم زمان با تحصیل پرداخت. او دروس خارج اصول و فقه را تا سال ۱۳۴۴ش. نزد اساتیدی نظیر امام خمینی، بروجردی، سید محمدرضا گلپایگانی و مرعشی نجفی فرا گرفت و درجه اجتهاد را کسب کرد.

شهید محمد مفتح نزد افرادی همچون علامه طباطبایی، امام خمینی و سید ابوالحسن رفیعی قزوینی به فراگیری مباحث عرفان، فلسفه و حکمت پرداخت و تحصیلات دانشگاهی اش را هم زمان با تحصیلات حوزوی ادامه داد و از دانشگاه تهران در رشته الهیات و معارف اسلامی، دانشنامه دکتری را کسب کرد.

زندگی شخصی شهید محمد مفتح

شهید محمد مفتح با دختر حیدرعلی جابری انصاری از آیت الله های همدان در سال ۱۳۲۸ زندگی مشترکی تشکیل داد و حاصل این ازدواج، چهار پسر و چهار دختر شد. پسر بزرگ شهید محمد مفتح بنام محمد مهدی بود که داماد محمد محمدی گیلانی است و به عنوان نماینده ی مجلس شورای اسلامی در رزن، انتخاب شد و تاکنون در همه ی ادوار به جز در دوره ششم مجلس، نماینده بوده است. فرزند هفتم مفتح، محمد هادی بود که در دانشکده الهیات و معارف اسلامی قم به عنوان استادیار فعالیت دارد و هم اکنون در مرکز اسلامی هامبورگ، رئیس شده است.

فعالیت های شهید مفتح

تأسیس دبیرستان دین و دانش

شهید محمد مفتح از زمانی که طلبه بود؛ حساسیت بسیاری به مسائل سیاسی و اجتماعی نشان میداد. او با شهید بهشتی در سال ۱۳۳۴« دبیرستان دین و دانش» را به منظور تربیت نسل جوان، پایه گذاری کرد و در قم با همکاری آیت‌الله سید علی خامنه ای و شهید بهشتی در همین سالها ، اقدام به تاسیس کانون دانش آموزان و فرهنگیان نمود. مفتح یکی از نویسندگان مقالات علمی و دینی بود که در مجله های مکتب اسلام و مکتب تشیع، تعدادی از آنها را به چاپ رساند.

شهید محمد مفتح در سال های ۱۳۳۸ و ۱۳۳۹ با جمعی از نخبگان حوزه، به منظور تبیین و نشر معارف اسلامی متناسب با نیازهای جامعه، مجمع علمی اسلام شناسی را بنیان نهاد. این مجمع در مدت کوتاهی توانست معارف اسلامی را به زبان نو و متناسب با نیازهای نسل معاصر با تألیف و نشر ۱۳ عنوان کتاب که مقدمه ی اکثر آنان را شهید مفتح نوشته است، بیان نماید. شهید محمد مفتح در پی نشر کتاب ها توسط ساواک، تحت فشار قرار گرفت. محمد مفتح در صحنه مبارزه و سیاست از آغاز انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی و ابتدای دهه چهل، فعالیت بسیاری داشت. وی علاوه بر این که با امام، رابطه شاگردی و استادی داشت؛ با هم صمیمی بودند. در سال ۱۳۴۷ شهید محمد مفتح را از اموزش و پرورش به دلیل نشر تفکر انقلابی و انتقال آن به دانش آموزان اخراج کردند و او را به جنوب کشور تبعید کردند. شهید محمد مفتح در زمانی که در تبعید بود، سفرهای تبلیغی به شهرهای مختلفی نظیر زاهدان، اهواز، آبادان، خرمشهر، اصفهان، دزفول، یزد، شیراز، کرمان، بندرعباس، همدان، زاهدان، کرمانشاه داشت.

برنامه ریزی برای اصلاح حوزه

از کارهای شهید محمد مفتح می توان به ارائه شیوه نوین در تدریس و برنامه‌های درسی حوزه، طرح برنامه‌ریزی برای حوزه علمیه قم اشاره کرد که با مشارکت شهیدانی نظیر شهید بهشتی، قدوسی و سعیدی، این طرح را تعقیب می کرد. نسل جدیدی از مدارس در اثر این طرح‌ها در حوزه تاسیس شد. پس از این که دوران تبعید او تمام شد؛ رژیم، شهید محمد مفتح را ملزم کرد که در تهران اقامت داشته باشد. شهید محمد مفتح، فعالیت‌های انقلابی خویش را در تهران گسترش داد و از اعضای روحانی و فکری جمعیت مؤتلفه محسوب میشد که شهیدان دیگری در این جمعیت عضو بودند که از آن‌ها می‌توان به آیت‌الله ربانی شیرازی، مطهری و بهشتی و شهید محمد جواد باهنر اشاره کرد.

ایشان در حالیکه استادی بزرگ در قم بودند، پا به عرصه دانشگاه گذاشته و تا درجه دکترا ادامه تحصیل دادند. شهید مفتح که توطئه استعمار در جدا نگاه داشتن دو قشر دانشگاهی و روحانی، از هم را با تمام وجود احساس کرده بود، ایجاد وحدت میان این دو قشر مهم جامعه را وجهه همت خود قرار داد و در کنار آموزش و تدریس و تربیت نیروهای جوان به مبارزه با رژیم پهلوی پرداخت. در سال‌های ۱۳۴۰ تا ۴۲، سخنرانی‌های او در شهرهای مختلف در روشن ساختن مواضع نهضت اسلامی و افشای چهره رژیم پهلوی بسیار مؤثر بود که با آگاهی ساواک این جلسات تعطیل و ایشان دستگیر و مورد آزار و اذیت ساواک قرار گرفت. محبوبیت و مقبولیت شهید مفتح در میان طلاب و دانش‌آموزان موجب شد که او را از آموزش و پرورش اخراج و در سال ۱۳۴۷، به نواحی بدآب و هوای جنوبی ایران تبعید کنند و بعد از سپری شدن مدت تبعید نیز از ورود ایشان به قم جلوگیری به عمل آمد و ایشان با اقامت در تهران به تدریس از دانشکده الهیات مشغول شد. ایشان به دعوت انجمن اسلامی دانشجویان امامت جماعت مسجد دانشگاه را عهده‌دار شد. سخنرانی‌های ایشان در مسجد دانشگاه در ترغیب نسل روشنفکر و تحصیل کرده به اسلام اثر بسزایی داشت. شهید مفتح همچنین در حسینیه ارشاد نیز به فعالیت‌های تبلیغی و علمی می‌پرداخت و پس از تعطیلی این حسینیه بوسیله ساواک، ایشان با قبول امامت مسجد جاوید در سال ۱۳۵۲، هسته دیگری از دانشجویان و روشنفکران را به دور خود جمع نمود. در آذر ۱۳۵۳ مسجد جاوید مورد هجوم ساواک قرار گرفت و شهید مفتح نیز دستگیر و زندانی شد.

همچنین باید عنوان کرد که شهید مفتح همراه با درس و بحث در مساجد سخنرانی می‌کرد. مقالات متعددی در روزنامه‌ها و مجلات اسلامی علیه حکومت پهلوی می‌نوشت و به جذب دانشجویان و طلاب می‌پرداخت. وی به شهرهای مختلف ایران مانند آبادان، اهواز، خرمشهر، کرمان، اصفهان، یزد و شیراز مسافرت می‌کرد. در جلسات سخنرانی چند هزار نفری شرکت می‌کردند و علیه حکومت پهلوی سخنرانی می‌کرد.

شهید مفتح به خاطر فعالیت‌های سیاسی و مخالفت با حکومت پهلوی وی را به زاهدان تبعید کردند و از ورود به استان خوزستان منع شد. در سال ۴۸ پس از آزادی به تهران رفت و در دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران، همگام با مرتضی مطهری به تدریس پرداخت.

پس از تعطیل شدن حسینیه ارشاد در مسجد جاوید یک گروه آشوب تشکیل داد، و ریاست آن را به عهده گرفت. دراین مسجد کلاسهای فلسفه، نهج البلاغه و تفسیر قرآن تشکیل داد تا از این راه جوانان و دانشجویان را به طرف مسجد بکشاند. در سال ۵۴ حکومت پهلوی، مسجد را تعطیل و مفتح را به زندان انداختند. پس از آزادی از زندان، فعالیت سیاسی نیمه مخفی خود را علیه حکومت پهلوی همراه با روحانیت مبارز آغاز کرد و این بار در سال ۵۵ امام جمعه مسجد قبا شد. پس از انقلاب ۱۳۵۷ ایران و بازگشت خمینی به ایران به ایران یکی از اعضای اصلی تشکیل دهنده کمیته استقبال بود. سپس سرپرست کمیته ۴ انقلاب اسلامی و رئیس دانشکده الهیات تهران شد.

شهادت

شهید مفتح در ۲۷ آذر ۱۳۵۸ هنگام ورود به دانشگاه تهران توسط گروه فرقان هدف گلوله قرار گرفت و به همراه دو محافظش جواد بهمنی و اصغر نعمتی در مقابل دانشکده الهیات دانشگاه تهران با رگبار گلوله به شهادت رسید.

انتهای پیام/