به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، براساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس تعداد روزهای نامطلوب از لحاظ این آلاینده از یک روز در سال ۱۳۹۵ به ۴۷ روز در سال ۱۴۰۱ افزایش یافته است. در سال جاری و تا نیمه مردادماه، شهر تهران ۱۷ روز کیفیت هوای نامطلوب داشته که عامل آن ازن بوده که البته نسبت به مدت مشابه سال گذشته این رقم ۱۲ روز کاهش داشته است. عوامل متعددی در شکلگیری و شدت آلودگی ازن نقش دارند که برخی از آنها قابل کنترل و برخی دیگر غیرقابل کنترل هستند. پس ازن نقش بسیار مهمی در آلودگی هوای شهر تهران دارد و باید توجه ویژه‌ای به کنترل و کاهش آن صورت پذیرد.
بیشتر بخوانید
محیط زیست قربانی مصرف بی رویه انرژی/ کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی ضروری است
آلاینده ازن از منابع منتشر نمی‌شود و حاصل برهم کنش‌های شیمیایی است و عوامل مختلفی بر افزایش غلظت آن تاثیر می‌گذارد.
نقش منابع متحرک
براساس گزارش مرکز پزوهش‌های مجلس یکی از عوامل اثرگذار منابع متحرک و خودروها هستند و از جهتی سن خودروها هم افزایش پیدا کرده و در مقابل اسقاط خودروهای فرسوده به کندی صورت می‌گیرد. بنا بر این گزارش اگر در ازای تولید هر وسیله نقلیه یک خودرو فرسوده از چرخه خارج شود، میانگین تولید آلاینده‌ها به طور محسوسی کاهش پیدا می‌کند.
از جهتی مدیریت ترافیک و افزایش حمل و نقل عمومی از حجم ترددها کاسته و به بهبود کیفیت هوا کمک می‌کند.
چرا روند اسقاط خودروهای فرسوده کند است؟
داریوش گل‌علیزاده سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفت‌وگو با خبرنگار ایسکانیوز درباره دلایل روند کند اسقاط خودروهای فرسوده گفت: خودروهای تولید داخل به غیر از خودروهای یورو پنج ای وی از اسقاط مستثنی شدند. واردات هم چند سالی متوقف بود. واردات اهرمی بود که از رده خارج کردن خودروهای فرسوده را شدت می‌بخشید. امروز در شرایطی قرار داریم که برای مثال یک پراید با عمر ۲۰ سال به مبلغ ۷۰ میلیون خرید و فروش می‌شود درحالی که لاشه آن را ۲۰ میلیون می‌خرند و این وسیله محل امرار معاش یک خانواده است و اگر فرد بخواهد خودرو جدید بخرد باید ۲۰۰ میلیون بیشتر پول بدهد. اکثر دارندگان خودروهای فرسوده قشر ضعیف جامعه هستند.
وی افزود: دلیل کند شدن روند اسقاط این بود که ابزارهای تشویقی اعمال نشدند و در مقابل هم ابزارهای تنبیهی مورد استفاده قرار نگرفتند. در ۲ سال گذشته کلا ۲۵ هزار خودرو اسقاط شد. تولیدکنندگان خودرو باید ۲۵ درصد از فروش خود را صرف اسقاط می‌کردند و برای شماره‌گذاری خودرو جدید گواهی اسقاط رائه می‌دادند. با این روند کند، یک میلیون خودرو تولید شده و در صف شماره‌گذاری می‌ماند؛ پیشنهاد دادیم که شرط اول برای شماره‌گذاری گوهی اسقاط باشد اما اگر نبود یک و نیم درصد از فروش خود را برای اسقاط پرداخت کند. دولت و مجلس باید به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنند که کمترین فشار روی قشر آسیب‌پذیر باشد اما ابزارهای تشویق و تنبیه باید در کنار هم باشند.
سهم نیروگاه‌ها و کارخانه‌ها
براساس سیاهه انتشار آلایندگی در شهر تهران ۵۰ درصد از اکسیدهای نیتروژن توسط کارخانه‌ها و نیروگاه‌ها تولید می‌شوند. براساس گزارش مرکز پژوهش‌ها یکی از عوامل موثر در کنترل این منابع افزایش کیفیت سوخت و عملکرد سیستم‌های احتراقی است و علاوه بر آن نصب تجهیزاتی که به کاهش آلایندگی کمک می‌کنند هم تاثیرگذار است.
علاوه بر این باید به سمت استفاده از انرژی‌های پاک برویم تا برای تولید برق مجبور به استفاده از سوخت‌های فسیلی نباشیم.
مورد دیگری در گزارش مرکز پزوهش‌ها به آن اشاره شده نقش بخار بنزین حاصل از جایگاه‌های سوخت است. دولت برای حل این موضوع طرح کهباب را پیشنهاد داده که در حال اجرا است و باید دید چقدر تاثیرگذار خواهد بود. طرح کهاب طرحی برای صرفه‌جویی اقتصادی در مصرف سوخت که با اهداف زیست‌محیطی پایه‌گذاری شده‌است. کهاب سرنام عبارت کاهش، هدایت، انتقال و بازیافت بخار بنزین است. هدف اصلی این طرح کاهش از دست رفتن بخار بنزین در مراحل مختلف سوختگیری است.
منابع خانگی مورد دیگری هستند که ۱۴ درصد در تولید اکسیدهای نیتروژن و ۲ درصد در انتشار ترکیبات آلی فرار نقش دارند که این ترکیبات پیش سازهای تولید ازن هستند که می‌توان با بهینه‌سازی سیستم‌های احتراقی خانگی این موضوع را کنترل کرد.
عوارض قرار گرفتن در معرض ازن
ابراهیم نوری گوشکی متخصص پزشکی خانواده در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز در رابطه مضرات افزایش آلاینده ازن در هوای برخی کلان شهرها مثل تهران گفت: هنگامی که ازن با پوست تعامل می‌کند، ذخایر آنتی اکسیدانی طبیعی آن، به ویژه ویتامین‌های E و C را از بین می‌برد، در این صورت پوست مستعد آسیب می‌شود. همچنین به پروتئین‌ها و لیپیدهای پوست شما آسیب می‌رساند و می‌تواند باعث حملات آسم شود.
وی افزود: مطالعات انجمن سرطان آمریکا، نشان می‌دهد که قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض ازن بر افزایش مرگ‌و میر ناشی از مشکلات تنفسی و قلبی تنفسی موثر است. علاوه بر این، چندین مطالعه جدید گزارش کرده‌اند که قرار گرفتن در معرض طولانی مدت اثرات نامطلوبی بر بروز آسم و عملکرد ریه دارد.
نوری در رابطه با این که ازن چه مشکلاتی برای سلامتی ایجاد می‌کند گفت: ازن می‌تواند باعث سرفه و گلو درد یا خارش شود، تنفس عمیق را دشوارتر و هنگام نفس عمیق باعث درد شود، راه‌های هوایی را ملتهب و آسیب رساند، ریه‌ها را بیشتر مستعد عفونت کند، بیماری‌های ریوی مانند آسم، آمفیزم و برونشیت مزمن را تشدید کند، دفعات حملات آسم را افزایش دهد و انقباض ماهیچه‌های مجاری هوایی شود، هوا را در آلوئول‌ها نگه دارد و منجر به خس خس سینه و تنگی نفس شود.
وی در رابطه با تاثیر آلودگی‌های ازن بر چشم گفت: علت اصلی نابینایی در دنیا آب مروارید است. در صورت کاهش ۱ درصدی سطح ازن، ۰.۳ تا ۰.۶ درصد افزایش خطر آب مروارید وجود خواهد داشت. عدسی چشم ممکن است توسط عوامل اکسیداتیو آسیب ببیند. اکسیژن اکسیداتیو تولید شده توسط اشعه ماوراء بنفش می‌تواند به شدت به عدسی چشم آسیب برساند و قرنیه چشم نیز در اثر اشعه ماوراء بنفش به شدت آسیب می‌بیند. فوتوکراتیت، آب مروارید، نابینایی همگی در اثر اشعه ماوراء بنفش ایجاد می‌شوند.
نوری در ادامه عنوان کرد: ازن می‌تواند به بافت های دستگاه تنفسی آسیب برساند و باعث التهاب و تحریک شود و علائمی مانند سرفه، سفتی قفسه سینه و بدتر شدن علائم آسم را در پی داشته باشد. به طور خاص، استنشاق ازن باعث التهاب و تحریک بافت‌های پوشاننده راه‌های هوایی انسان می‌شود و باعث ایجاد و بدتر شدن علائم مختلفی می‌شود. قرار گرفتن در معرض ازن می‌تواند حجم هوایی را که ریه‌ها در آن تنفس می‌کنند کاهش دهد و باعث تنگی نفس شود.
به گزارش ایسکانیوز، افزایش غلظت ازن در طی ۱۰ سال اخیر نگران کننده است و اگر تمهیدات لازم برای کنترل آن مانند افزایش روند اسقاط خودروهای فرسوده، حرکت به سمت انرژی‌های پاک، نصب تجهیزات کاهنده آلایندگی در کارخانه‌ها و افزایش حمل و نقل عمومی اندیشیده نشود، در سال‌های آینده با مشکلات جدی‌تر رو به رو خواهیم بود.
انتهای پیام /
نظر شما