به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، دانشگاه‌های روسیه تا ۳۰ سال از کمک مالی دولتی بهره‌مند بودند. این مراکز امروز با گذشت سه دهه از آزادسازی خدمات دانشگاهی، توانسته‌اند به درآمد زیادی دست پیدا کنند. بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهد که تجاری‌ســازی آموزش عالی در روسیه به توسعه شعب دانشگاهی در بازه زمانی ۱۹۹۵ تا ۲۰۰۵ منجر شــد.

منبع اصلی تأمین مالی دانشگاه‌ها در روسیه بودجه فدرال است. بخش آموزش در سال ۲۰۱۷ فقط سهمی ۳.۵ درصدی از کل بودجه این کشور داشت؛ اما دولت در نظر دارد میزان مصارف بودجه‌ای در دانشگاه‌ها را بیش از ۴۰ درصد و میزان بودجه برنامه توسعه آموزشی را بیش از ۲۰ درصد کاهش دهد. نمودار زیر مخارج آموزش عالی برخی کشورها را در سال ۲۰۱۹ نشان می‌دهد؛

بر اساس این نمودار، روسیه جزء کشورهای برتر از لحاظ میزان هزینه برای آموزش عالی نیست و در کل یک درصد از تولید ناخالص داخلی را صرف آموزش عالی می‌کنـد. با وجود این، روند پیشرونده مشارکت بخش خصوصی در این عرصه می‌تواند وضعیت موجود را تغییر دهد، زیرا به دلایلی مانند تنگنای مالی شدید دولت و ... بدون این مشارکت و قرار گرفتن بار عمده هزینه آموزش عالی بر دوش دولت، امکان افزایش سهم آموزش عالی از کل ارزش تولید کشــور وجود نخواهد داشت. شاید همین ورود بخش خصوصی منجر به این شده است که مخارج آموزش عالی در روسیه در سالهای اخیر افزایش یابد به طوری که در ،۲۰۰۴ ۲۰۰۶ و ۲۰۱۲ سهم آموزش عالی از کل مخارج آموزشی به ترتیب ،۱۸/۳، ۲۱/۹ و ۲۱/۱۵ درصد بوده است. یعنی به طور نسبی اهمیت آموزش عالی در جامعه روسیه در حال رشد بوده است.

شرایط تحصیل رایگان برای دانشجویان روسی

طبق قانون اساســی سال ۱۹۹۳ شــهروندان فدراسیون روسیه حق برخورداری از آموزش عالی رایگان (بدون شــهریه) را دارند. قانون اساسی با تکیه بر الگوی شوروی بر ارزش‌های اجتماعی برابری دسترسی، تحرک اجتماعی و شایسته‌سالاری تأکید دارد. با این حال، امروزه تحولات آموزش عالی روسیه به طرز فزاینده‌ای زیر تأثیر فشارهای مالی شکل می‌گیرد. قانون اساسی سال ۱۹۹۳ تصریح می‌کند که حق آموزش عالی بدون شهریه مبتنی بر دو شرط است: آموزش عالی برای نخستین بار تجربه شده باشد و دیگر اینکه پذیرش با موفقیت در آزمون ورودی رقابتی انجام شود.

هر شخص در روسیه برحسب علاقه خود برای ورود به یک دانشگاه اعلام آمادگی می‌کند، چنانچه مایل به استفاده از حمایت دولتی و تحصیل رایگان باشــد، در آزمون ورودی دانشگاه مذکور برای
رشــته مورد نظر با ســایرین به رقابت می‌پردازد و با کسب نمره قبولی، به صورت رایگان تحصیلات خود را آغــاز کرده و ماهانه مبلغ ۱۰۰۰ روبل برای کارشناســی و کارشناسی ارشد و ۱۵۰۰ روبل برای دوره دکتری از دولت دریافت می‌کند. چنانچه دانشجو نمره قبولی نیاورد، با هزینه شخصی می‌تواند به تحصیل بپردازد که متناسب با رشته تحصیلی و دانشگاه محل تحصیل متفاوت است.

اخذ بورسیه تحصیلی در کشور روسیه به دو دسته تقسیم می‌شود: دسته اول دانشجویانی که از همان ابتدا می‌توانند این بورسیه را دریافت کنند، ولی مقاطع و رشته‌های این نوع بورسیه محدود است و شامل همه رشته‌ها و مقاطع نمی‌شود؛ اما دسته دوم شامل دانشجویانی است که حداقل دو نیمسال را در دانشگاه‌های روسیه می‌گذرانند و بعد از گذراندن تعدادی از واحدها و همچنین بالا بودن معدل می‌توانند از این کمک هزینه استفاده کنند.

سیاست‌های دولت روسیه در رابطه با آموزش عالی شامل موارد زیر است؛ نخست حرکت به سوی تجاری‌سازی و تقویت رقابت‌پذیری در آموزش عالی. دوم حمایت از تأسیس دانشگاه‌های خصوصی، بازاری‌سازی و رقابتی شــدن آموزش عالی بدون امکان فعالیت مؤسسات آموزش عالی شدنی نیست. به این منظور، دولت تلاش کرد تا از طریق تأسیس دانشگاه‌های خصوصی، از یک سو بار مالی آموزش عالی را از عهده خود بکاهد و ازسوی دیگر، علاوه بر بهبود کارایی در بازار آموزش عالی، صرفه‌جویی مالی خود را تحقق بخشد.

انتهای پیام/