به گزارش خبرنگار گروه استان‌های ایسکانیوز از اصفهان، امیر قمرانی -عضو هیأت علمی گروه روان‌شناسی دانشگاه اصفهان- در نشستی با حضور بیش از ۶۰۰ نفر از فرهنگیان در سالن امیرکبیر دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، با اشاره به اهمیت هم‌بستگی و نزدیکی اعضای خانواده، ضمن تشریح اندیشه‌های زیست‌جهان غربی در زمینه روان‌شناسی، شاخصه‌های زیست سالم فردی و خانوادگی را از منظر نگاه اهل‌البیت علیه‌السلام تبیین کرد.
مهرورزی در خانواده مدرن
قمرانی با اشاره به تغییر در «معیارهای عطوفت و مهرورزی در خانواده‌های مدرن» با نقش‌آفرینی دولت‌ها و فرهنگ‌های غربی، اظهار کرد: زمانی که جوامع غربی به مشکلات بزرگ اجتماعی مثل انحطاط و دوری اعضای خانواده گرفتار آمدند، سعی کردند تا با بی‌اهمیت جلوه دادن جایگاه رفیع خانواده در زندگی اشخاص و یا حتی جایگزینی مهر و عطوفت خانواده با استفاده از راه‌های گوناگونی هم‌چون استفاده از حیوانات خانگی، بر این مشکلات فایق آیند.
وی ادامه داد: این راه‌ها، نه تنها کمک‌کننده نبود، بلکه در موارد بی‌شماری، باعث ایجاد مشکلات روحی-روانی بزرگ‌تری هم شد. در این میان محققانی بودند که با جست‌وجو در منابع علمی و فرهنگی اسلامی و شرقی، به دست‌آوردهایی در راستای ایجاد هم‌بستگی و نزدیکی خانواده‌های مدرن رسیدند.
مهرورزی و فرهنگ ایرانی
این عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان خاطرنشان کرد: اکنون حدود ۵ سال است که روان‌شناسان دنیا متوجه شده‌اند، مهرورزی در خانواده و جامعه، اثرات مثبت و غیرقابل جایگزینِ روحی را برای افراد به همراه دارد. شاید برای مخاطبان ما، این موضوعات دغدغه‌ای نباشد؛ زیرا مردم ما از آغاز تمدن خود، این ذهنیت و فرهنگ خانواده‌محور را داشته و یکی از ارزش‌های جامعه ایرانی از دیرینه تاکنون، مهربانی با روح و جسم خود و هم‌دلی با دیگر افراد جامعه بوده است.
محبت به خویشتن
امیر قمرانی گفت: مهرورزی، فواید بی‌شماری برای روحیه اشخاص دارد که برای بهره‌مند شدن از این فواید، باید دقت کنیم که مهرورزی به دو بخش «محبت به دیگران» و «محبت به خود» تقسیم می‌شود. لازم به ذکر است، در مشاغلی هم‌چون معلمی، که آموزگاران، بدون در نظر گرفتن روحیات خود و اهمیت دادن به خواسته‌های مشروع‌شان، به تربیت دانش‌آموزان می‌پردازند -تا با بهترین نحو وارد جامعه شوند- لازم است درخصوص مهرورزی به خود نیز اقداماتی انجام دهند تا بتوانند سالیان متمادی را بدون ایجاد مشکلات بزرگ روحی و روانی، سپری کنند. مهجور ماندن مهرورزی به خود، حلقه گم‌شده زندگی بخشی از مشاغل از جمله معلمان و استادان است که خود را وقف دانش‌آموزان و دانشجویان کرده‌اند.
وی با تأکید بر کاهش آثار مثبت «مهرورزی» در صورت عدم توجه به «مهربانی با خود»، افزود: در فرهنگی ایرانی، ارزش و اهمیت مهرورزی در زندگی اشخاص را در حد اعلا داریم. اما امروزه، افراد بخش مهم «مهربانی با خود» را فراموش کرده‌اند! بر این باوریم که با ایجاد شرایط و شناخت کافی در افراد جامعه، می‌توان این خلل را برطرف کرد تا به درجه مطلوبی از مهرورزی عمومی دست یابیم.
قمرانی خاطرنشان کرد: باید این باور را در خود پرورش دهیم که یک انسان نمی‌تواند به همه اهداف خود دست یابد؛ مسیر زندگی باید با خوش‌رویی و احساس رضایت طی شود. این باور، باعث جلوگیری می‌شود تا از خودتنبیهی خواهد شد. از سویی، با داشتن این نگاه، اشخاص به رضایت شخصی در زندگی خود دست می‌یابند که این احساس، مصداق جامعی از مهربانی با خود است.
موازنه در مهرورزی
این عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان در ادامه با اشاره آثار سوء عدم تعادل در مهرورزی با دیگران، تشریح کرد: در بسیاری از مادران گاهی رفتار ایثارگرانه‌ای را می‌بینم که حاضرند از غذای خود بکاهند و به غذای فرزند بیافزایند. این رفتار، قطعاً از منظر عطوفت مادرانه ارزشمند است، اما برخلاف مهربانی با خود می‌باشد. راهی که برای دست‌یابی به موازنه و عدالت در مهرورزی با دیگران و خود می‌توان داشت این است که حداقل یک‌بار در ماه، همه اشخاص در خانواده باید کار موردعلاقه‌شان را انجام دهند تا ذهن درک کند که ما برای خودمان هم ارزش قائلیم.
خودبخشندگی
قمرانی ضمن تأکید بر اهمیت «برخورد هوشمندانه و مهربان با خود در هنگام شکست‌ها» گفت: سرزنش کردن خود، اثر بسیار منفی برای توانایی ما برای پیشرفت و گذر از شکست‌ها دارد. اگر اشخاص در شرایط دشوار با خود مهربان باشند، می‌توانند بدون ترس از شکست به اهداف‌شان برسند و حتی با وجود شکست در بعضی اهداف، به سرعت به مسیر پیشرفت بازگردند. تحقیقات روان‌شناسی نشان می‌دهد که اگر بتوانیم خود و دیگران را ببخشیم، مزایای متعددی برای ما از جمله کاهش اضطراب، رفع افسردگی و بهره‌مندی از زیستی بانشاط خواهد داشت.
محبت در اندیشه اسلامی
امیر قمرانی در رابطه با اهمیت مهرورزی از نگاه ائمه اطهار علیه‌السلام، تصریح کرد: به تازگی بررسی جامعی بر روی ۲۴ کتاب منصوب به سخنان و سیره امام حسین علیه‌السلام انجام داده و دریافتیم که مهرورزی از نگاه ایشان بسیار مورد تأکید است. برای مثال، حضرت می‌فرمایند «هرکسی با همسر و فرزندش خوش‌رفتار باشد، عمرش طولانی می‌شود». امام علیه‌السلام در باب محبت کردن حتی شعری سروده و فرموده‌اند «من خانه‌ای دوست دارم که سکینه و رباب در آن باشند، آنان را دوست دارم، عمده اموال‌ام را به آن‌ها می‌بخشم، حتی اگر سرزنش‌گَران مرا سرزنش کنند»! این محبت، تنها وقف به خانواده نبود و لازم به ذکر است که امام حسین علیه‌السلام ، همین محبت را به دیگران و جامعه خود نیز داشتند.
وی در پایان ضمن اشاره به درآمیختگی فرهنگ غنی ایرانی با اندیشه اصیل اسلام در توجه به «احسان و محبت» خاطرنشان کرد: خداوند در آیه ۳۴ سوره فصلت می‌فرمایند «وَلَا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَلَا السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَبَیْنَهُ عَدَاوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمِیمٌ؛ نیکی و بدی یکسان نیست... [بدی را] با بهترین شیوه دفع کن؛ [با این برخورد متین و نیک] ناگاه کسی که میان تو و او دشمنی است [چنان شود] که گویی دوستی نزدیک و صمیمی است». از آن‌سو سعدی -شاعر بلند آوازه فارسی‌سرای- می‌گوید: تو نیکی می‌کن و در دجله انداز که ایزد در بیابنت دهد باز. این‌ها همگی از نشانه‌های بارز اهمیت بالای موضوع مهرورزی برای «زیست سالمِ انسان» می‌باشند.
خبرنگار: محمدرضا زاهد
انتهای پیام/
نظر شما