به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، اقدامات عمران خان و نمایش تقابل وی با آمریکا در هفته‌های اخیر سر و صدای زیادی در منطقه و حتی ایران داشت. به طور کلی دیدگاه‌های مختلفی در خصوص شخصیت او وجود دارد؛ در حالی که برخی او را شخصیتی ضدآمریکایی و در تقابل با سیاست‌های استعماری آمریکا می‌دانند، گروه دیگری معتقدند که اظهارت و اقدامات وی کاملا نمایشی بوده و با هدف جلب توجه افکار عمومی پاکستان و افزایش محبوبیتش انجام می‌شود. طرفداران دیدگاه دوم تاکید می‌کنند که علیرغم لفاظی‌های ضدآمریکایی عمران خان، وی اقدام ملموسی برای خارج کردن این کشور از سلطه آمریکا انجام نداده است. در مورد روابط با ایران نیز وضعیت به همین صورت بود. اگرچه برخی تفکر وی را نزدیک به جمهوری اسلامی ایران می‌دانند، اما در چند سال تصدی نخست وزیری پاکستان حرکت مشخصی در جهت بهبودی روابط با ایران انجام نشد. اهمیت این موضوع و درک بهتر شخصیت و سیاست‌های عمران خان موجب شد که گروه بین الملل ایسکانیوز مصاحبه‌ای با خانم «کنیز فاطمه» -تحلیلگر و روزنامه‌نگار پاکستانی- انجام دهد.

متن کامل این مصاحبه بدین شرح است:

- نظرات مختلفی در مورد رفتارهای عمران خان نسبت به غرب وجود دارد. عده‌ای تقابل او با آمریکا را ناشی از تمایل وی به تقابل با اقدامات استعمارگرانه آمریکا می‌دانند و در مقابل عده‌ای هم معتقدند که اقدامات او صرفا نمایشی و با هدف جلب نظر افکار عمومی پاکستان بود. نظر شما در این خصوص چیست؟

آنچه که باید درک شود این است که خان از اقدامات پوپولیستی برای جلب حمایت اکثر حامیان مردمی خود استفاده کرده است. او نارضایتی عمیق در پاکستان از سیاست‌های آمریکا در منطقه –اعم از جنگ هواپیماهای بدون سرنشین، افغانستان یا حتی تجارت با چین- را درک کرده و با لفاظی‌های خود برای دستاوردهای سیاسی از آنها بهره برده است. علیرغم لفاظی‌های ضدآمریکایی وی که در هفته‌های آخر حضورش در جایگاه نخست وزیر به عنوان آخرین تلاش برای حفظ جایگاهش تشدید شد، سیاست‌های خان واقعیت دیگری را منعکس می‌کند. روابط تجاری و دیپلماتیک با ایالات متحده ثابت ماند. خان روابط نزدیک با سعودی‌ها را حفظ کرده و از طریق سیاست‌های منطقه‌ای و خارجی این کشور -از جمله مواضع پاکستان در قبال یمن- به دنبال راضی کردن آمریکا بود. هیچ اقدام مشخصی از سوی او انجام نشد که بتوان پاکستان را از زیر سایه نفوذ ایالات متحده خارج کرد. بسیاری ادعا می‌کنند که سیاست‌های او در حمایت از چین خشم ایالات متحده را برانگیخته است. با این حال، هر یک از دولت‌های پیشین در پاکستان روابط با چین را به دلایل استراتژیک در اولویت قرار داده‌اند. حتی عمران خان توسط منتقدانش متهم به تضعیف این رابطه تاریخی با توقف پروژه‌های توسعه زیرساختی تحت طرح کریدور اقتصادی چین و پاکستان است.

- به نظر شما تقابل عمران خان با آمریکا تا چه حدی در برکناری وی موثر بود؟

هیچ تقابلی با آمریکا وجود نداشت. شاید ایالات متحده از لفاظی‌های ضدآمریکایی خان عصبانی شده باشد، اما تا حدی نبود که بخواهد برایش مشکلی ایجاد کند. باید پیچیدگی‌های سیاسی پاکستان را درک کرد تا متوجه شد که بیشتر دستورات سیاست خارجی توسط ارتش قدرتمند این کشور صادر شده است. رئیس ستاد ارتش با اعلام این که پاکستان روابط خود با ایالات متحده را در اولویت قرار می‌دهد، به سرعت لفاظی‌های گذشته خان را خنثی کرد. مصیبت‌های خان نتیجه یک جنگ قدرت داخلی است که خیلی ارتباطی با سیاست‌های واقعی او (داخلی و خارجی) ندارد.

- فکر می‌کنید سیاست‌ خارجی پاکستان در دوران نخست وزیری شهباز شریف به چه سویی خواهد رفت و تغییر محسوسی در آن شاهد خواهیم بود؟

بعید می‌دانم که تغییر قابل توجهی رخ دهد؛ مگر اینکه تحولات جدید به وقوع بپیوندد که او را مجبور به تغییر سیاست‌ها کند. شریف قبلا در مواجهه با تورم بالا و مشکلات اقتصادی، اعتراف کرده که «گدایان نمی‌توانند انتخاب کننده باشند». او از کشور و روابط خانوادگیش با سعودی‌ها برای دریافت کمک‌های مالی بهربرداری، روابط تجاری و اقتصادی با چین را تعمیق و در عین حال به مماشات با آمریکا در سیاست‌های ایران، افغانستان و غیره ادامه خواهد داد. همه این‌ها با تایید ضمنی نهاد نظامی کشور انجام خواهد شد.

- آینده روابط دو کشور ایران و پاکستان را در سایه تغییرات جدید چطور ارزیابی می‌کنید؟

روابط ایران و پاکستان همیشه حتی در بهترین دوره‌ها فریبنده بوده است. در حالی که پاکستان به اهمیت استراتژیک حفظ و گسترش روابط با همسایه خود پی برده است، اما وابستگی به ایالات متحده و متحدانش مانند عربستان سعودی مانع از آن شده که پتانسیل کامل چنین روابطی را کشف کند. روابط پاکستان با ایران تا حد زیادی به نتیجه مذاکرات هسته‌ای بستگی دارد؛ زیرا پیش از حرکت به جلو، منتظر چراغ سبز ایالات متحده است. موضوع دیگر افزایش نفوذ وهابی در داخل پاکستان است که با سوء ظن به ایران می‌نگرند و در مقابل طرفدار روابط با عربستان سعودی هستند.

انتهای پیام/