به گزارش گروه علم و فناوری باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)؛ قفسه‌های بی‌شماری دیوارهای زیرزمین دانشگاه ادنسه دانمارک را پوشانده‌اند؛ قفسه‌هایی که روی آنها سطل‌های سفید بزرگ با اعدادی نگهداری می‌شوند. درون این سطل‌ها فرمالین به همراه ۹ هزار و 479 مغز است که تا دهه ۱۹۸۰ از سر بیماران روانی خارج شده‌اند.
این مجموعه در واقع ایده و اثر زندگی اریک استرومگرن، روانپزشک برجسته دانمارکی است و از سال ۱۹۴۵ کار خود را آغاز کرده و «نوعی تحقیقات تجربی» به شمار می‌آید. استرومگرن و همکارانش بر این باور بودند که می‌توانند تفاوت مغزی بیماران روانی را کشف کنند یا پاسخ سوالات‌شان را در مورد مغز انسان بیابند.
استرومگرن و همکارانش پس از کالبدشکافی اجساد افرادی که در موسسات روانپزشکی در سرتاسر دانمارک فوت شده بودند، مغز آنها را جمع‌آوری کردند و برای این کار نه از متوفی و نه از خانواده آنها اجازه نگرفتند. زیرا به گفته‌اش، تمام بیماران در بیمارستان‌های روانی دولتی بستری بودند و هیچ فردی از بیرون وجود نداشت که درباره آنچه در این موسسات دولتی می‌گذرد، سوال بپرسد. در واقع، در آن زمان حقوق بیماران دغدغه اصلی نبود و جامعه معتقد بود که فقط باید از این افراد محافظت شود. حتی بین سال‌های 1929 تا 1967 قانونی وضع شده بود که طبق آن بیماران روانی باید عقیم می‌شدند و تا سال 1989 برای ازدواج باید آزمون‌های خاصی را انجام می‌دادند؛ مواردی که امروزه به شدت نکوهش می‌شود.
اولین ایمپلنت مغز کامپیوتر توسط یک محقق ایرانی کاشته شد
در آن زمان جامعه دانمارک، افراد بیمار روانی را باری بر دوش جامعه می‌دانست و معتقد بود که اگر به آنها اجازه بچه‌دار شدن بدهند و یا رهایشان کنند، دردسرهای زیادی برای همه ایجاد می‌شود.
مارتین ویرنفلد نیلسن، مدیر کنونی این مجموعه، می‌گوید که در آن زمان، هر دانمارکی که می‌مرد باید کالبدشکافی می‌شد. اما افزایش آگاهی پیرامون حقوق بیماران موجب شد قوانین جدیدی در سال ۱۹۸۲ وضع شود که براساس آن، جمع‌آوری نمونه‌های مغزی از اجساد بیماران روانی نیز متوقف شد. با این حال دانشگاه ادنسه هنوز هم نمونه‌های مغزی افراد مبتلا به بیماری‌های مختلف مانند آلزایمر یا زوال عقل، اسکیزوفرنی، اختلال دوقطبی و افسردگی را حفظ کرده است.
باز کردن اسرار پنهان
این مجموعه که مدت‌ها در آرهوس در غرب دانمارک نگهداری می‌شد، در سال 2018 به ادنسه منتقل شد. مدیر این مجموعه می‌گوید: از چند سال پیش تاکنون بحث اساسا تغییر کرده است و مردم الان معتقدند که اگر بخواهیم بیشتر در مورد بیماری‌های روانی بدانیم، این مجموعه و تحقیقات علمی آن بسیار تاثیرگذار و مفید خواهد بود.
به گفته پزشکان، برخی از مغزهای این مجموعه متعلق به افرادی است که هم از مشکلات روانی و هم از بیماری‌های مغزی رنج می‌بردند و از آنجا که بسیاری از آنها شاید نیمی از عمر یا حتی کل زندگی خود را بستری بودند، ممکن است بیماری‌های مغزی دیگری مانند سکته مغزی، صرع یا تومورهای مغزی هم داشته باشند.
در حال حاضر چهار پروژه تحقیقاتی از مغزهای نگهداری شده این مجموعه استفاده می‌کنند. ناد کریستنسن، رئیس سابق انجمن سلامت روان دانمارک با گلایه از کمبود منابع مالی برای انجام پژوهش‌های مربوط به مغز می‌گوید: حال که این مجموعه ارزشمند را داریم باید از آن حداکثر استفاده را بکنیم.
سوزانا آزنار، متخصص بیماری پارکینسون که در بیمارستان تحقیقاتی کپنهاگ تحقیق می‌کند، از این مجموعه به عنوان بخشی از پروژه پژوهشی تیمش استفاده می‌کند. او معتقد است که مغزها از این جهت منحصر به‌فردند که دانشمندان را قادر می‌سازند اثرات درمان‌های مدرن را ببینند.
او با اشاره به مغز افرادی که در این مجموعه نگهداری می‌شوند، می‌گوید: مغز این بیماران با داروهایی که به آنها داده شده، درمان نشده است. حتی ممکن است بیماران امروزی با درمان‌هایی که دریافت کرده‌اند، تغییر کرده باشند. با این حال، در این پژوهش سعی داریم ببینیم آیا این تغییرات با درمان‌ها مرتبط بوده است یا خیر.
نظر شما