حسین صادقی کارشناس آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز درخصوص چالش‌های آموزش براساس ویژگی‌های ذاتی هر فرد گفت: در ساختار همه جوامع انسانی، وجود «تفاوت‌های فردی» امری کاملاً مشهود است و این موضوع در حوزه تعلیم و تربیت و حائز اهمیت ویژه‌ای است؛ موضوعی که در نظام آموزشی کشور ما کمتر مورد توجه قرار گرفته است، به طوری که حتی محتوای آموزشی کتاب‌های درسی، جز در حوزه آموزش دانش آموزان با نیازهای ویژه، فارغ از توجه به ویژگی‌های ذاتی، استعداد و توانایی دانش آموزان، برای اقصی نقاط کشور یکسان تدون و ارائه شده است.

برنامه‌های آموزش و پرورش برای آشنایی نوجوانان با مشاغل

وی افزود: این مسأله شاید در بادی امر، به نوعی موضوع «عدالت آموزشی» را به ذهن متبادر کند ولی با اندک تعمق در آن پی خواهیم برد که پیچیدن نسخه یکسان واحد برای همه سلایق و استعدادها، جفا در حق دانش آموزان بوده و نتیجه ای جز اتلاف منابع و ظلم به نظام تعلیم و تربیت و هدر دادن استعدادها، نخواهد داشت.

صادقی با بیان اینکه معلمان باید نسبت به موضوع تفاوت‌های فردی دانش آموزان، حساس بوده و در آموزش مطالب درسی، هیچ گاه دانش آموزان را به رقابت با هم وادار نکرده و از یکسان بار آوردن آن‌ها بپرهیزند، عنوان کرد: چرا که ویژگی‌های ذاتی افراد و سبک‌های یادگیری، متغیرهایی هستند که بدون اعتنا به آنها نمی‌توان عملکرد تحصیلی دانش آموزان را به درستی بررسی و متناسب با استعداد و ویژگی‌های ذاتی آنان، فرآیند آموزش را تا حصول نتایج مورد انتظار، استمرار بخشید.

وی افزود: شایسته است معلمان عزیز، ضمن توجه به تفاوت‌های فردی دانش آموزان در آموزش، تلاش کنند تا از همان دوران دبستان و حتی پیش از دبستان، با تهیه نیمرخ تحصیلی  و تشکیل پرونده استعدادیابی دانش آموزان و کنترل و ثبت مهارت‌های ادراکی، شناختی و حرکتی و شناسائی ویژگی‌های فردی و فرهنگی دانش آموزان، محتوای درسی را به گونه‌ای طراحی و ارائه کنند که هر دانش آموزی به تناسب میزان توانایی، قابلیت، استعداد و توان علمی خود، به حداکثر اهداف آموزشی دست یابد.

صادقی در پاسخ به این سوال که معلمان ما چقدر مهارت‌های لازم برای این موضوع را آموزش می‌بینند و آیا فضای مدارس مناسب این کار است، گفت: وجود تفاوت‌های فردی در میان دانش آموزان از نظرهوش، ابعاد مختلف وجودی، استعداد، پیشرفت تحصیلی، وضعیت اقتصادی و اجتماعی، وضعیت فرهنگی و قدرت یادگیری مطالب و... یکی از مهم‌ترین مسائلی است که معلمان در کلاس‌های درس خود با آن مواجه می‌شوند و به تجربه درمی‌یابند که به کارگیری صرفاً یک روش تدریس خاص، نمی‌تواند برای همه دانش آموزان، به طور یکسان مفید، مؤثر  و راهگشا باشد.

وی افزود: همواره تلاش می‌شود تا توجه معلمان، به ویژه در دوره ابتدایی، به این مسأله جلب شود که چگونه می‌توان با  اجرای آزمون‌های مشاوره‌ای، توانایی، رغبت، علایق و سلایق دانش آموزان را شناسائی  کرد و متناسب با آن، هدایت تحصیلی صحیحی برای دانش آموزان رقم زد، اما آنچه در عمل اتفاق می‌افتد، فاصله بسیاری از این مباحث نظری دارد؛ چرا که واقعیت آن است که معلمان ما نه در دوره تربیت معلم و نه در آموزش‌های بدو استخدام، مهارت‌های لازم برای کشف و شناسائی استعدادهای دانش آموزان را کسب نمی‌کنند.

کارشناس آموزش و پرورش توضیح داد: از سوی دیگر، برنامه‌های درسی مدارس نیز نمی‌تواند زمینه شناسائی ابعاد مختلف استعدادهای دانش آموزان را فراهم کند، لذا می‌توان با تنوع‌بخشی به محیط‌های یادگیری نظیر انجمن‌های علمی و فرهنگی، کانون‌های پرورش فکری، پژوهشسراهای دانش آموزی و... فرصت بیشتری برای شناسائی استعداد دانش آموزان ایجاد کرد تا هر دانش آموز به کمال مطلوب خود دست یافته و برای خود و جامعه، مفید و مؤثر باشد.

صادقی با بیان اینکه کتاب‌های درسی، دست کم در دوره ابتدائی که زیربنایی‌ترین دوران برای کشف و شناسائی استعداد دانش آموزان است، بر مبنای شناسائی و هدایت استعداد دانش آموزان طراحی نشده و توان کافی برای استعدادیابی و تحقق این هدف ندارند، گفت: در سایر دوره‌های تحصیلی نیز تقریباً فرصت استعدادیابی، از دست می‌رود و هدایت تحصیلی، بیشتر متأثر از نگاه و سلایق گروه دوستان و اعضای خانواده‌ها و بدون توجه به استعدادها صورت می‌گیرد.

وی ادامه داد: به نظر می‌رسد برای لحاظ کردن تفاوت‌های فردی دانش آموزان درآموزش‌ها، لازم است در برنامه‌های درسی، نحوه، زمان و محتوای آموزشی برای هر سلیقه، جنسیت و استعداد، انعطاف ایجاد شود تا علاوه بر تأمین نیازهای روانی ـ اجتماعی، نیازهای شناختی یا یادگیری دانش آموزان نیز تأمین شود.

انتهای پیام /