به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، تحولات منطقه قفقاز جنوبی روز به روز در حال پیچیده‌تر شدن  است و اخبار ضدونقیضی در مورد آن در رسانه‌های مختلف منتشر می‌شود. در شرایطی که جمهوری اسلامی ایران تا پیش از این همواره از مواضع ارمنستان حمایت می‌کرد و هشدارهای جدی در خصوص عدم تغییر در ژئوپلتیک منطقه صادر می‌کرد، به نظر می‌رسد تلاش ایروان برای نزدیکی به کشورهای غربی و بازکردن پای آنها به قفقاز موجب پیچیده‌تر شدن تحولات شده است. در شرایطی که گفته می‌شد جمهوری اسلامی ایران آماده واکنش جدی در برابر هرگونه اقدام باکو هستند، روز گذشته خبری در مورد توافق همکاری دفاعی و نظامی ایران با جمهوری آذربایجام منتشر شد. به هر ترتیب، به نظر نمی‌رسد که تنش‌ها در قفقاز جنوبی به زودی فروکش کند و احتمالا در آینده شاهد تحولات جدیدی خواهیم بود. به منظور بررسی برخی از این تحولات گفت‌وگویی با عبدالرحمن عبدانی –کارشناس حوزه قفقاز- انجام شد.

بیشتر بخوانید:

ایران، ترکیه و روسیه اجازه دخالت در قفقاز را به آمریکا نخواهند داد / جدیت تهران برای مقابله با ایجاد دالان زنگزور

از نظر وی وقوع جنگ چندان محتمل نیست و اقدامات جمهوری آذربایجان مانوری برای تحقیر و تحت فشار قرار دادن ارمنستان است که در تاریخ‌های مشخص دست به آن می‌زند. به اعتقاد این کارشناس مسائل بین الملل، هدف دیگر باکو فضاسنجی به منظور ارزیابی مساعد بودن شرایط برای اقدامات بیشتر است که البته در شرایط فعلی عواملی چون درگیر بودن حاکمیت ایران برای برگزاری اربعین، نزدیک شدن به سالگرد اغتشاشات خانم مهسا امینی و ... موجب محاسبه غلط دولت جمهوری آذربایجان شد.

عبدانی در تشریح دلایل برخی تحولات منطقه گفت: ارمنستان یک تلقی از شرایط دارد که تا حدودی هم درست است. به گفته وی، پاسخ ایران به سنجش واکنش روسیه منوط شده که در گذشته به دلایل مختلف از جمله موضوع نفوذ سنتی روسیه در منطقه اقدامات خود را با مسکو هماهنگ می‌کرد. از همین رو ارمنستان خیلی نمی‌تواند به حمایت ایران اطمینان کند؛ زیرا می‌داند که ایران در معادلات خود با روسیه هماهنگ می‌کند و روسیه هم از سال 2018 به بعد مواضع خوبی به نفع ارمنستان نگرفت.

وی در خصوص انفعال ایران در برخی مقاطع در برابر اقدامات جمهوری آذربایجان اظهار کرد: لابی آذری و نیروهای پان‌ترک در چند سال اخیر تلاش زیادی برای ممانعت از هرگونه اقدام ایران علیه تحرکات منفی دولت علی‌اف انجام داده‌اند هر چند که به نظر می‌رسد در مقطع کنون ظرفیت شیطنت‌های علی‌اف پر شده و زمینه برای گوش‌مالی دادن ایران به جمهوری آذربایجان فراهم شده است. از طرف دیگر، ایران می‌تواند با واکنش به اقدامات احتمالی باکو یک قدرت نمایی هم در برابر لشکرکشی آمریکایی‌ها به عراق و سوریه انجام دهد.

وی با بیان اینکه در صورت اقدام جمهوری آذربایجان احتمالا ایران پاسخی محدود به آن خواهد داد، تصریح کرد: بر خلاف هیاهوی علی‌اف باکو نیروی ضعیفی دارد و با کوچکترین تشری سر جای خود می‌نشیند و حتی پرواز چند پهپاد باکو را مجبور به عقب نشینی خواهد کرد. این کارشناس حوزه قفقاز در مورد علت نزدیک شدن ارمنستان به آمریکا خاطر نشان کرد: طرف ارمنی یک درس گرفته که البته ناقص بوده و آن این است که روسیه قابل اعتماد نیست و در بزنگاه‌ها پشت آنها را خالی می‌کند و موجب شده که ارمنستان دنبال متحد جدیدی باشد؛ اما قسمت دوم این درس این است که اتفاقا غربی‌ها از روسیه غیرقابل اعتمادتر هستند.

از نظر عبدانی، تماس پاشینیان با سران آلمان، فرانسه، انگلیس و آمریکا ناشی از فراگرفتن ناقص این درس است. زیرا آمریکا هیچ وقت متحد قابل اعتمادی نبوده و تلاش پاشینیان برای نزدیک شدن به آمریکا جای تعجب دارد. وی افزود: حضور نیروهای آمریکایی و غربی مسئله‌ای را حل نخواهد کرد و به نظر می‌رسد ارمنستان دچار خطای محاسباتی شده و باید تکیه بیشتری به ایران و روسیه داشته باشد. این کارشناس در انتها از موضع‌گیری ایران و روسیه نسبت به ارمنستان انتقاد کرده و آن را در سوق یافتن ارمنستان به سوی غربی‌ها موثر دانست. وی معطلی حدود شش ماهه سفیر ارمنستان برای تقدیم استوارنامه خود به آقای رئیس در سال گذشته را به عنوان یکی از مثال‌های دلخوری ارمنستان از ایران بیان کرد.  

وی در ادامه افزود: ما در حال با ارمنستان اینطور رفتار می‌کنیم که با وجود پایان ماموریت سفیر جمهوری اسلامی ایران در باکو، جمهوری آذربایجان اجازه تغییر سفیر را نمی‌دهد و اکنون آقای موسوی به تنهایی در سفارتخانه ایران حضور دارد. عبدانی با توهین آمیز خواندن اقدام آذربایجان اظهار کرد: وقتی ما هم چنین رفتاری با ارمنستان داریم این به طرف ارمنی نشان می‌دهد که جمهوری اسلامی ایران بر خلاف ادعای حمایت از ارمنستان در عمل طور دیگری رفتار می‌کند.

این کارشناس مسائل قفقاز با اشاره به اینکه رویکرد ایران در قبال جنگ 2020 قره‌باغ منطبق بر منافع ملی نبود، گفت: حمایت ما از جمهوری آذربایجان در آن جنگ غیرمعقول بود و موجب برداشت پیام‌های غیردوستانه توسط ارمنستان از سوی ایران شد. وی ریشه برخی حمایت‌های نادرست از جمهوری آذربایجان را ناشی از نفوذ –یعنی تمایلات پان‌ترکی و پان‌آذری- دانست و تاکید کرد که این مسئله غیرقابل کتمان است. به اعتقاد وی، مشکل دوم، ناآگاهی برخی مسئولین از ریز منافع ملی است یعنی گاهی افرادی که دلسوز هم هستند اما در تشخیص منافع ملی ضعف دارند.

انتهای پیام/