صمد شاه‌محمدپور رئیس موسسه مطالعاتی راه روشن در گفت‌گو با خبرنگار گروه دانشگاه ایسکانیوز، در رابطه با کاهش تعداد داوطلبان رشته‌های مهندسی اظهار کرد: برای بررسی علت کاهش متقاضیان رشته‌های مهندسی در دانشگاه باید به قبل از دانشگاه و بعد از آن پرداخت. هر سازمانی که هدفی دارد، سازمان بالاتر و پایین تر از آن در رسیدن به این هدف نقش دارند. پس اگر تعداد داوطلبان کمتری به سمت رشته‌های علوم مهندسی و ریاضی می‌روند، به دو بخش، این اشکال وارد است. ابتدا قبل از دانشگاه در دبیرستان، زمانی که متقاضی انتخاب رشته می‌کند. دوم بعد از فارغ‌التحصیلی، زمانی که فرد انتخاب شغل می‌کند.

وی افزود: کاهش تحصیل دانش‌آموزان در رشته ریاضی-فیزیک امروزه در آموزش و پرورش نیز صادق است. به طوری که بعضی از دبیرستان‌ها این رشته را حذف کردند.

شاه‌محمدپور تاکید کرد: آینده شغلی رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی کاملا مشخص است. افراد فارغ‌التحصیل در این رشته‌ها می‌دانند چه شغلی در آینده خواهند داشت. به همین دلیل، خانواده‌ها فرزندان خود را به تحصیل در رشته‌ تجربی تشویق می‌کنند؛ اما فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی تصور دقیقی از آینده شغلی خود ندارند. حتی تصوری هم که برایشان بوجود می‌آید یک تصور کاملا نامعلوم است و آن‌ها را سردرگم می‌کند. این تفکر افت شدید تعداد داوطلبان رشته‌های ریاضی-فیزیک را به دنبال دارد.

تعداد دانشگاه‌های ایران نسبت به دیگر کشورها

وی خاطرنشان کرد: تعدد دانشگاه‌های علمی-کاربردی، خصوصی و مراکز آموزش عالی در سال‌های اخیر، افزایش تعداد فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی را در پی داشته است. در گذشته تنها دانش‌آموزان نخبه توانایی شرکت در دانشگاه‌ها و تحصیل در رشته‌های فنی را داشتند. در حال حاضر همه قادر به تحصیل در این رشته‌ها هستند. آمار موجود نشان می‌دهد، تعداد دانشگاه‌های ایران در مقایسه با کشور پرجمعیتی مانند چین بیشتر است که تاثیر منفی در بازار کار ایجاد کرده است.

رئیس موسسه مطالعاتی راه روشن در خصوص تفاوت آینده شغلی فارغ‌التصیلان رشته‌های مهندسی و رشته‌های پزشکی، خاطرنشان کرد: دانشجوهای پزشکی و پیراپزشکی در سال‌های اخر تحصیل در بیمارستان‌ها حضور دارند و کارآموزی می‌کنند. یعنی از آینده شغلی خود آگاه هستند و می‌دانند چه خدماتی را ارائه خواهند داد. در مقابل، فضای دانشگاه‌های مهندسی از صنعت و عمران کشور جدا شده است. دانشجوهای رشته‌های مهندسی به عنوان کارآموزی، نمی‌توانند وارد یک مکان صنعتی و عمرانی شده، زمان مفیدی را بگذرانند و کار یاد بگیرند.

وی افزود: هدف از مهاجرت دانشجوها در گذشته فقط کسب علم بود. دانشجویان مهاجرت می‌کردند که بیاموزند، تخصص پیدا کنند و برگردند؛ اما شرایط فعلی مهاجرت در کشور ما این چنین نیست. در حال حاضر، نه تنها نخبه‌ها بلکه استعدادهای پایین‌تر در جامعه کارگری و تکنسین و فنی، برای ساختن زندگی بهتر مهاجرت می‌کنند.

بازار کار بیمار است

شاه‌محمدپور گفت: تقریبا بیش از 10 سال است که کاهش ساخت‌وساز و موتور گسترش صنعت اتفاق افتاده و بسیاری ازپروژه‌های بزرگ کشور که به عنوان پروژه مادر برای پروژه‌های دیگر، مطرح می‌شوند به دلایلی مانند تحریم و افزایش سرسام آور قیمت‌ها انجام نمی‌شوند. پس زمانی که تولید، صنعت یا عمرانی نباشد بازار کار هم نیست. هم‌چنین به دلیل کمبود نخبگان در آینده‌ای نزدیک در صنعت و جامعه مهندسی دچار نقص خواهیم شد.

رئیس موسسه مطالعاتی راه روشن گفت: باید پذیرفت که برخی رشته‌ها پایه و برخی دیگر در اولویت هستند. بعد از انجام این تفکیک‌ها باید به بازار کار پرداخت. هر دانشجو بعد از اتمام درس، انتظار دارد که در شغل خود مفید باشد نه صرفا فقط کاری داشته باشد. بازار کار نه تنها خوب نیست بلکه بازار کار بیماری هم داریم.

ارتباط تعطیل بین آموزش عالی و صنعت

وی تصریح کرد: حاصل هم‌سو بودن دانشگاه‌های علوم پزشکی و بیمارستان‌ها، رشد روزافزون رشته‌های پزشکی و پیراپزشکی را به دنبال دارد. در نتیجه ورودی رشته‌های تجربی، روز به روز در حال افزایش است. ولی دانشگاه‌های خصوصی، علمی-کاربردی، موسسات فنی و آموزش عالی هیچ ارتباطی با صنعت ندارند. طبیعی است که آموزش‌هایی که دانشجو در این دانشگاه‌ها می‌بیند، با نیاز صنعت هم‌خوانی نداشته باشد و بعد از اتمام دانشگاه مجبور باشند به فنی‌وحرفه‌ای جهت دیدن آموزش‌های کاربردی مراجعه کنند. حتی اگر این چنین نباشد، فارغ‌التحصیل مجبور می‌شود چند ماه تا یک سال کارآموزی کند تا مشغول به کار شود. این از ارتباط تعطیل بین آموزش عالی و صنعت خبر می‌دهد.

انتهای پیام/