به گزارش خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز؛ در سال‌های اخیر چالش «ناترازی انرژی» به یکی از دغدغه‌های بنیادین در حوزه صنعت کشور تبدیل شده است که از دولتی به دولت دیگر منتقل می‌شود و با آمد و رفت دولت‌ها، صرفا در شکل و میزان این ناترازی تغییر ایجاد می‌شود اما هرگز به طور کامل مرتفع نمی‌شود.
بیشتر بخوانید؛
معمای افزایش قیمت بنزین/ پزشکیان برای اصلاح قیمت بنزین از تجربه‌های موفق استفاده کند تا آبان ۹۸ تکرار نشود
ناترازی انرژی علاوه بر حوزه بنزین که زمزمه‌های افرایش قیمت آن برای سال ۱۴۰۴ از هم اکنون به گوش می‌رسد در میان پاییز ۱۴۰۳ برای اولین بار منجر به قطع برق مصارف خانگی شهروندان نیز شده است. امری که تاکنون مسبوق به سابقه نبوده و دولت مسعود پزشکیان را با اعتراضات مردمی روبرو کرده است.
کارشناسان حوزه انرژی بر این باورند که ناترازی حوزه انرژی در ایران علاوه برمشکلات فنی و زیرساختی، ناشی از سیاست‌های نامنسجمِ کوتاه‌مدت و نگاه جزیره‌ای به مسائل کلان و بلندمدت است. نگاهی که زنجیره تصمیمات دولت‌های متعدد در یک حوزه را از هم می‌گسلد و موجب می‌شود هر دولتی به فراخور شرایط و امکانات محدودش تصمیمی ناگهانی برای زندگی و معیشت ده‌ها میلیون ایرانی بگیرد که نمونه آن تصمیم غیرکارشناسی برای گرانی بنزین در آبان ۹۸ بود و اثرات مخربش علاوه بر حوزه اقتصاد به سایر شئون زندگی ایرانیان نیز آسیب‌های جدی وارد کرد.
و حالا به نظر می‌رسد در نیمه آبان ۱۴۰۳ دولت پزشکیان نیز گرفتار همان نگاه غیرکارشناسی شده است هر چند ابعاد این دو تصمیم به هیچ وجه با هم قابل مقایسه نیست اما خروجی هر دو نارضایتی مردم است. با وجود این که دولت اعلام کرده است این تصمیم به علت نجات جان شهروندان از مضرات هوای آلوده گرفته شده اما بسیاری از صاحبنظران و کارشناسان براین باورند که دولت در فرصت اندکی که از زمان شکل‌گیری اش گذشته هنوز فرصت نکرده است تا علل این مشکل را برطرف کند بنابراین بار آن را به دوش مردم انداخته است.
برخی نیز از این فراتر رفته و قطعی برق را در شرایط حساس فعلی نوعی پالس ضعف به دشمنان می‌دانند. مجتبی یوسفی عضو هیات رئیسه مجلس در این زمینه به ایسکانیوز گفته است: «نکند با تصمیم‌های نابجایی مانند قطع برق خانگی در حال پالس ضعف دادن به دشمن در این شرایط باشیم. دولت شفاف به مردم بگوید در حالی که موظف بوده سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها را برای یک دوره سه ماهه تامین کند، چرا از این وظیفه عدول کرده است؟»
در روزهای اخیر بسیاری از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در واکنش به تبعات تصمیم دولت خواستار حضور وزیر نیرو و سایر مسئولین ذیربط به مجلس شده‌اند تا با همفکری نمایندگان کمیسیون‌های مربوطه راه‌حلی برای عبور از این چالش اتخاذ شود. در همین چارچوب نصرالله پژمانفر، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در حساب کاربری خود نوشته است: «با توجه به تصمیم خلق‌الساعه دولت در ممنوعیت استفاده از مازوت در ۳ نیروگاه و قطعی‌های مکرر برق، نگرانی‌های جدی در بین مردم، فعالان صنعتی و محیط زیستی ایجاد کرده است. مدیران تولید و توزیع برق و گاز برای ارائه توضیحات به کمیسیون اصل‌نود در روز چهارشنبه فراخوانده شدند.»
اما رئیس‌جمهور در حاشیه جلسه امروز چهارشنبه ۲۳ آبان ماه هیات دولت در اولین واکنش نسبت به قطعی برق گفته است:«چون ذخایرمان کم است و در زمستان ممکن است با مشکل مواجه شویم، مجبوریم ذخایر نیروگاه ها را طوری تنظیم کنیم که به مشکل برنخوریم. اگر الان فکر نکنیم ممکن است در زمستان با خطر زیادی مواجه شویم.» آن گونه که از توضیحات کوتاه پزشکیان برمی‌آید، وی غیرکارشناسی بودن این تصمیم را قبول ندارد.
علاوه بر این، توضیحات رئیس‌جمهور در حالی مطرح می شود که پیش‌تر سخنگوی دولت اعلام کرده بود که دلیل خاموشی‌ها، توقف مازوت‌سوزی در ۳ نیروگاه اراک، اصفهان و کرج است. مسئله‌ای که حالا دیگر علاوه بر گزارش مرکز پزوهش های مجلس و نظرات کارشناسان، از سوی شخص رئیس‌جمهور نیز رد شده است.
در ادامه گفتگو با چند تن از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در زمینه دلایل ایجاد ناترازی انرژی در ایران، چرایی عدم حل مسئله از سوی دولت‌ها و چگونگی مدیریت کلان آن را می‌خوانید:
ناترازی انرژی به معنی بی‌مدیریتی و اهمال دولت است
مصطفی پوردهقان عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس به خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز گفت: دولت اعلام کرد در جهت حمایت از هوای پاک و در دو راهی «سلامت و برق» سلامت مردم را انتخاب می‌کنیم و مازوت سوزی ممنوع می‌شود در حالی که مرکز پژوهش‌های مجلس اعلام کرده است علت عدم مازوت سوزی برخی نیروگاه‌ها این نیست که دولت صرفا می‌خواهد سلامت مردم را تامین کند بلکه دلیل اصلی این است که دولت در تولید میزان مازوت و گازوئیل کمبود دارد و اصلا نمی‌تواند سوخت نیروگاه‌ها را به میزان کافی تامین کند.
وی در تشریح علت ناترازی در حوزه انرژی از جمله برق، گاز و ... گفت: ناترازی در این زمینه‌ها به معنی بی‌مدیریتی دولت در حوزه مدیریت انرژی است. دولت می‌داند که پنج سال دیگر میزان مصرف برق و گاز آن چقدر است با این وجود در زمستانی که برق خانگی با وجود امکان پیش‌بینی پذیری آن قطع می‌شود باید نتیجه گرفت دولت در زمینه عدم تزریق سرمایه، جذب سرمایه‌گذار خارجی، بی‌توجهی به حوزه‌های زیر ساخت اهمال به خرج داده و کشور را به این سمت کشانده است. حالا نیز در این شرایط جنگی راه افتاده است که مقصر این دولت است یا آن دولت؟ اگر هم اعتراض کنیم می‌گویند دو ماه است آمده‌ایم و مسئولین قبلی مقصر هستند.
مسئله قطعی برق به علت عدم نگاه کلان و حکمرانی است
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس در ادامه افزود: وضعیت فعلی به این علت بوجود آمده است که نه تنها نگاه کلان و حکمرانی در حوزه انرژی نداریم بلکه این حوزه دستخوش بلکه نگاه جزیره‌ای این دولت و آن دولت است. با همه این اوصاف از وزیر نیرو دعوت خواهیم کرد به همه کمیسیون‌های مرتبط بیاید و ببینیم حداقل برای چهار سال آینده چه برنامه‌ای دارد؟ و بودجه مورد نیاز این برنامه چقدر است؟ بعد هم به این سمت برویم که زیرساخت‌های تامین انرژی را تقویت کنیم.
وی درباره چشم‌انداز تصمیم دولت برای زمان پایان دادن به قطعی برق خانگی گفت: سیاست دولت فعلی این نیست که کل بار ناترازی انرژی را روی دوش بخش صنعتی بگذارد بلکه می‌خواهد آن را تقیسیم کند و تاکنون نیز چندان درگیر ناراحتی و اعتراض افکار عمومی به قطعی برق نشده است. شاید هم این استراتژی دولت درست باشد و شاید هم نباشد. باید دید ضرر و نفع قطع برق صنعتی برای مردم چقدر است. مثلا قطع برق کارخانه سیمان موجب گرانی قیمت سیمان می‌شود که در نهایت مردم را متضرر می‌کند. پس دولت با هدف ایجاد توازن تصمیم به قطع برق خانگی می‌گیرد.
برخی دولت‌ها برق خانگی را قطع نمی‌کردند تا به مردم فشار کمتری بیاید
پوردهقان در پاسخ به این پرسش که آیا کمبود برق در فصل سرمای سال‌های گذشته نیز سابقه داشت، گفت: در همه دولت‌ها این مسائل و موارد وجود داشت، حالا برخی از دولت‌ها برق خانگی را قطع نمی‌کردند تا به مردم فشار کمتری بیاید و افکار عمومی درگیر نشود. در این چارچوب برق یا گاز صنعتی را قطع می‌کرد مثلا سال گذشته ۶۰ روز گاز بخش صنعتی در یزد قطع شد اما چون گاز بخش خانگی وصل بود افکار عمومی چندان متوجه این مسئله نشد. شاید دولت آقای پزشکیان تصمیم گرفته برق خانگی را قطع کند تا فشار کمتری روی بخش صنعتی بیاید. در واقع ناترازی انرژی در همه دولت‌ها وجود دارد اما تصمیم‌گیری درباره این که انرژی مصرفی بخش خانگی قطع شود یا صنعتی بستگی به سیاست‌های دولت‌ها دارد.
وی در ادامه تصریح کرد: دولت چه تصمیم بگیرد که برق خانگی قطع شود چه تصمیم بگیرد برق بخش صنعتی قطع شود باید توضیح دهد که اصلا چرا برق قطع می‌شود و چرا ناترازی وجود دارد؟ چه راهکاری در ادامه راه برای حل این معضل دارد؟ پرسش دیگر این است که دولت بودجه مورد نیاز برای جبران ناترازی حوزه انرژی را از کدام محل می‌خواهد تامین کند؟ آیا این بودجه قرار است از محل صندوق توسعه ملی، فروش اوراق قرضه، سرمایه‌گذاری خارجی و ... تامین شود؟ این موارد برای مجلس مبهم است و نمی‌دانیم در این مواردی که مطرح شد، وزیر نیرو قرار است به کدام سمت برود؟ این که روی کاغذ عددی بنویسیم و بگوییم انشاءالله در سال آینده فلان عدد در حوزه انرژی را به فلان عدد دیگر برسانیم اما منابع آن معلوم نباشد، برای مجلس نگران کننده است.
دو ماه قبل رئیس کمیسیون اصل ۹۰ برای تامین سوخت نیروگاه‌ها به وزرا نامه نوشت
علی‌اصغر نخعی‌راد، عضو کمیسیون تلفیق مجلس به خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز گفت: آماری که ما از عملکرد ۱۰۰ روزه دولت چهاردهم در زمینه ناترازی انرژی گرفته‌ایم حاکی از کم‌کاری دولت در این زمینه است. علی‌رغم این که رئیس کمیسیون اصل ۹۰ (نصرالله پژمانفر) حدود ۲ ماه قبل ۲ یا ۳ نامه برای وزارای مربوطه در دولت نوشت تا تمهیدات لازم را برای سوخت نیروگاه‌ها را فراهم کنند و ذخیره‌سازی برای فصل سرما انجام دهند اما متاسفانه نه تنها این کار انجام نشد بلکه آن چه در گذشته ذخیره شده بود نیز کاهش پیدا کرده است و دولت سراغ قطعی برق رفته است.
وی با بیان این که تصمیم قطعی برق خانگی ناشی از آشفتگی دولت است متذکر شد: دولت گذشته در وضعیتی مشابه برق خانه‌های مردم را قطع نکرد. در دولت پیش از دولت شهید رئیسی نیز آمار قطعی برق بالا بود اما دولت سیزدهم با تهمیداتی که فراهم کرد از جمله افزایش تولید، توانست بر این مشکل غلبه کند. اما در حال حاضر شاهدیم با تغییر دولت وقفه ایجاد شده است و امیدواریم با ورود مجلس به این مسئله جلوی گسترش دامنه آن را بگیریم. ما این وضعیت پیش آمده را به حساب این می‌گذاریم که مدت زمان کوتاهی از زمان تشکیل دولت گذشته و هنوز بر امور مسلط نشده است. امیدواریم دولت بتواند با کمک مجلس مشکل ناترازی برق را برطرف کند.
قطع برق خانگی به دلیل توقف مازوت‌سوزی، بهانه است
عضو کمیسیون تلفیق مجلس ضمن تکذیب این ادعا که دولت به علت تامین هوای پاک، ناگزیر به قطع برق بخش خانگی شده است، گفت: ادعای مذکور بهانه است، اصلا باید پرسید چرا نیروگاه‌ها مازوت می‌سوزانند؟ چون پیش‌بینی تامین گازوئیل مورد نیاز آن‌ها نشده است. دولت از پله دوم ماجرا وارد بحث می‌شود در حالی که باید از قبل پیش‌بینی کمبود سوخت را می‌کرد تا مجبور به مازوت‌سوزی نشود و بعد هم به بهانه قطع مازوت‌سوزی، برق خانگی را قطع کند.
نخعی‌راد در پاسخ به این پرسش که دولت و مجلس برای حل چالش قطع برق مشترکان خانگی چه خواهند کرد؟ گفت: دولت در شرایط فعلی باید کم‌کاری این دو ماه را جبران کند. نمایندگان مجلس نیز از زمان شروع این تصمیم در صحن علنی مجلس تذکرهای مکرری داده‌اند و در ادامه نیز از وزیر می‌خواهند تا برای ادای توضیح به مجلس بیاید و تکلیف موضع روشن شود.
وی در واکنش به انتظار مردم برای خاتمه یافتن این وضعیت گفت: قطعی برق خانگی حتما کوتاه مدت است و از اساس کار اشتباهی بود و در اثر بی‌تدبیری انجام شد.
ناترازی انرژی و قطعی برق به علت فقدان آینده پژوهی است
زهرا سعیدی سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس به خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز گفت: مشکلات عمده ما در حوزه صنایع به علت فقدان آینده‌پژوهی است و از همین رو امروز دامنه ناترازی گاز و برق صنایع کشور به خانه‌های مردم نیز کشیده شده است. شاید روزی که باید تمام همت خود را صرف تولید نیروگاه می‌کردیم فرصت‌سوزی کردیم و به سمت و سوی دیگری رفتیم. دولت مدعی است به علت سلامتی مردم ناگزیر به قطع برق خانگی شده است اما در پاسخ باید گفت منابع کشور ما کم نیست پس مردم مستحق سلامت و روشنایی توامان هستند.
وی تاکید کرد: اگر دولت‌ها از همه ظرفیت نیروی انسانی کارآمد در کشور درست استفاده می‌کردند الان شاهد این وضعیت نبودیم. با تمام مشکلاتی که وجود دارد درخواست ما این است که به گونه‌ای این مشکل را تراز کنند که علاوه بر بخش خانگی برای کارخانجات نیز مشکلی ایجاد نشود. زیرا اگر برق صنایع نیز قطع شود در نهایت منجر به گرانی می‌شود و ضرر آن به مردم می‌رسد. نکته جالب این جاست که مردم تصور می‌کنند ایران، انرژی به کشورهای همسایه صادر می‌کند در حالی که ما در این حوزه دچار ناترازی هستیم.
عدم تامین سوخت لازم از سوی دولت برای مردم قابل تحمل نیست
عبدالوحید فیاضی عضو کمیسیون تلفیق مجلس به به خبرنگار پارلمانی ایسکانیوز گفت: ناترازی انرژی امسال نسبت به سال گذشته بیشتر شده است و علت اصلی آن ناتوانی در تامین سوخت نیروگاه‌ها است که ناشی از عدم تمهیدات کافی از سوی دولت است. این که بگوییم دولت بین هوای پاک و عدم قطعی برق، هوای پاک را انتخاب کرده اظهارنظر کارشناسی نیست زیرا هوای تهران در حال حاضر، آن حد از آلودگی که در شرایط حاد تجربه می‌کند را ندارد. دولت به علت نوپا بودن نتوانسته پیش‌بینی های لازم را انجام دهد و زمان را از دست داده است.
وی با بیان این که دولت باید سریع‌تر برای رفع این چالش وارد کار شود، گفـت: عدم تامین سوخت لازم از سوی دولت برای مردم قابل تحمل نیست زیرا شاید مردم بتوانند در فصل گرما قطعی برق را تحمل کنند اما تحمل این مسئله در فصل سرما بسیار سخت است. علاوه براین اگر بار از روی دوش مردم به صنایع منتقل شود بازهم هزینه تمام شده کالای تولیدی متاثر از ناترازی انرژی می‌شود پس نیاز به چاره‌اندیشی مبنایی داریم.
عضو کمیسیون تلفیق در پاسخ به این پرسش که آیا اتفاق نظر میان همه نمایندگان در برابرمشکلات ناشی از ناترازی انرژی برای مردم وجود دارد؟ گفت: به نظر همه نمایندگان مجلس در این زمینه نقص وجود دارد و کمیسیون‌های مربوطه با دعوت از وزیر نیرو و سایر وزرای مربوطه این موضع را به بحث و بررسی خواهند گذاشت تا علت چنین خروجی که منجر به نارضایتی مردم شده، شناسایی شود زیرا این کار در حوزه وظایف نظارتی مجلس است.
انتهای پیام/
نظر شما