به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، کافی است نم بارانی بزند و خیابان‌های تهران مملو از خودرو شود آن وقت همه سرخوش از یک روز بارانی پاییزی فراموش می‌کنیم که تردد این تعداد خودرو همزمان در شهر چه بلایی سر کیفیت هوا می‌آورد و دل خوش باشیم که خب باران زد و آلودگی‌ها را شست. مسئولان هم که همیشه چشم انتظار باد و باران هستند و تا الطاف الهی شامل حال پایتخت‌نشین‌ها می‌شود یادشان می‌رود که هفته پیش مدارس برای افزایش آلاینده‌ها تعطیل شده بودند.
تهران ظرفیت محدودی برای خودروها دارد
تهران با وجود وسعتی که دارد اما جا برای این تعداد خودرو ندارد و این نکته‌ای بود که محمد صادق حسنوند رئیس مرکز تحقیقات آلودگی هوا دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز مطرح کرد و گفت: تهران ظرفیت محدودی برای خودروها دارد. تهران حدود چهار میلیون خودرو دارد که تعداد زیادی از آن‌ها فرسوده هستند. موتورسیکلت‌ها هم چند برابر بیشتر از خودروها آلاینده هستند. درواقع ما منابع آلاینده را بیشتر کرده و فرسوده‌ها را هم از رده خارج نکرده‌ایم و با همین کارها شرایط را برای خودمان بدتر کرده‌ایم. پیش بینی‌های هواشناسی هم شرایطی را نشان نمی‌دهد که به کاهش آلودگی کمک کند.
حسنوند معتقد است که برای حل مشکل آلودگی هوا ابتدا مردم باید از مسئولان مطالبه کنند. سیاست‌گذاران هم باید بر مبنای شواهد علمی تصمیم‌گیری کنند؛ بسیاری از اقداماتی که تاکنون انجام شده برمبنای شواهد علمی نبوده، سرمایه کشور هم رفته و وضعیت بهتر نشده است.
چرا خودروهای فرسوده تعویض نمی‌شوند؟
متهم ردیف اول آلودگی هوا همین وسایل نقلیه شخصی و گاه عمومی‌های فرسوده هستند. نوشین دانش‌پژوه پژوهشگر حوزه آلودگی هوا در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز در این باره توضیح داد: پژوهش‌ها نشان می‌دهد که سهم وسایل نقلیه در تهران بیش از سایر منابع است و یا باید تعداد سفرها را کاهش داد یا کیفیت خودروها را ارتقا دهیم. ساز و کار تعویض خودروهای فرسوده حتی در قانون هوای پاک هم پیش بینی شده است اما سوال اینجاست که مسئولان چقدر در این راستا گام برداشته‌اند؟
او ادامه داد: یکی از راهکارها برای کاهش سفرها با خودرو شخصی، تقویت حمل و نقل عمومی است و مهم‌تر از آن برای کاهش آلودگی هوا باید کیفیت موتور خوردوها هم ارتقا پیدا کند.
دانش‌پژوه در باره نقش مرکززدایی از تهران در کاهش آلودگی بیان کرد: مرکززدایی در بیان ساده است اما فارغ از هزینه ساخت شهرک‌های جدید اگر شهرک جدید بسازیم، مردم را هم منتقل کنیم اما شغلی ایجاد نشود مجدد همین جمعیت به سمت تهران می‌آیند و افزایش سفرها خود آلودگی را تشدید خواهد کرد.
تغییر سوخت از یورو چهار به یورو پنج چاره کار نبود
موضوع فقط تعداد خودروها و موتورسیکلت‌ها نیست بلکه کیفیت احتراق سوخت خودروها هم دچار مشکل است و این خود مشکلی بر مشکلات می‌افزاید. مریم زارع؛ پژوهشگر محیط زیست در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز درخصوص نقش خودروها در آلودگی هوا گفت: مشکلی که مدیران در حوزه مدیریت ترافیک برای کنترل آلودگی هوا دارند این است که دقت نظر نسبت به منشا اصلی وجود ندارد. برای مثال در بازه زمانی حدود ده سال تغییر نوع سوخت موضوع مورد بحث بود درحالی که تغییر سوخت از یورو چهار به یورو پنج نقش چندانی در انتشار آلاینده‌ها ندارد.
بی‌توجهی مسئولان به راه حل‌های محققان ایرانی
او افزود: موتور خودروهای ما مناسب برای احتراق کامل نیست البته محققان ایرانی راهکارهایی برای این موضوع دارند؛ یکی از طرح‌ها استفاده از فتوکاتالیست‌ها بود که در موتور خودرو به تخریب آلاینده‌ها کمک می‌کنند. این ابزار با وجود هزینه کم به مرحله تجاری‌سازی نرسید. برخی نانوفوتوکاتالیست‌ها هم وجود دارند که در جذب و کاهش آلاینده‌ها موثر هستند.
زارع توضیح داد: مبدل‌های کاتالیزوری هم از مواردی بود که جامعه دانشگاهی به صنعت خودروسازی ارائه داد که این مبدل‌ها با تغییر فعل و انفعالات درون خودرو بخشی از هیدروکربن و منواکسید کربن‌ها را تبدیل به ازت می‌کنند. این مبدل‌ها در صنعت خودروسازی نام‌آشنا هستند و دلیل اینکه امروزه از این طرح‌ها استفاده نمی‌شود این است که خودروهای تولید داخل در حال حاضر با اینکه هیچ استانداردی را رعایت کنند، قیمت بالایی دارد و استفاده از مبدل هم هزینه تمام شده را افزایش می‌دهد.
فیلترهایی که سال تا سال تعویض نمی‌شوند
او ادامه داد: از جهتی مشتری باید دو تا پنج سال بعد فیلتر دوده را تعویض کند و این هزینه دیگری را بر دوش مصرف کننده می‌گذارد و شاید عموم مردم به اهمیت وجود فیلتر واقف نبوده و تمایل به صرف هزینه برای آن نداشته باشند.
عضو هیات علمی دانشگاه خواجه نصیر بیان کرد: اگر چالش‌های بین سازمان محیط زیست و خودروسازها رفع شده، کمک بین ارگانی اضافه شود و با دادن یارانه به خودروسازها هزینه تمام شده خودرو را کاهش دهند، شاید بتوان کاری برای آلودگی هوا کرد.
او اضافه کرد: ما در حوزه سوخت دیزلی تا حدود زیادی موفق عمل کردیم؛ سطح گوگرد این سوخت‌ها در ۱۵ سال گذشته ۱۵۰۰PPM بود و تقریبا به استاندارد ۵۰ PPM رسیدیم. البته منظور سوخت موجود در جایگاه‌ها است چراکه همچنان سوخت مورد استفاده در نیروگاه‌ها بی‌کیفیت و دارای مازوت است.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه امروز باید توجه‌ها را به سمت اصلاح کیفیت موتور خودروها ببریم، گفت: تغییر جزئی در موتور خودروها می‌تواند در کاهش آلاینده‌ها موثر باشد و مسئولان باید خودروسازها را به استفاده از تکنولوژی روز در موتور خودروها ترغیب کنند.
او افزود: راهکار دیگری هم در برخی کشورها استفاده شده این است که افراد با افزایش سن خودرو به دولت مالیات می‌دهند؛ این مالیات براساس میزان مصرف سوخت و آلایندگی تعیین می‌شود. این کار افراد دارای خودرو فرسوده را وادار به تعویض خودرو می‌کند. هرچه خودروها فرسوده‌تر باشد آلایندگی بیشتر می‌شود.
زارع بیان کرد: متاسفانه به دلیل مشکلاتی نتوانستیم منشایابی مختص موتورسیکلت‌ها را انجام دهیم اما این وسیله را در دسته وسایل دودزا قرار دادیم که سهم مهمی هم دارند. اصلاح تکنولوژی موتورسیکلت‌ها تاثیر مهمی در کاهش آلودگی هوا دارد.
قانون هست اما اجرا نمی‌شود
این درحالی که در ماده۴ قانون هوای پاک تولیدکنندگان وسایل نقلیه موتوری مکلف به رعایت حدود مجاز انتشار آلاینده‌ها شده‌اند.
بر این اساس استاندارد ساخت و تولید حد مجاز مصرف سوخت و واردات قطعات واجد استاندارد مرتبط با احتراق و یا مؤثر برآلایندگی وسایل نقلیه از قبیل اگزوز، صافی(فیلتر) و واکنش ساز(کاتالیست) باید توسط سازمان ملی استاندارد ایران تعیین، کنترل و نظارت شود و با متخلفان برخورد قانونی صورت گیرد.
همچنین شماره‌گذاری انواع وسایل نقلیه موتوری اعم از داخلی و وارداتی مستلزم رعایت حدود مجاز انتشار آلاینده‌های موضوع این قانون واخذ تأییدیه سازمان است. سازمان موظف است از ادامه تولید و ورود وسایل نقلیه‌ای که حدود مجاز انتشار آلاینده‌های تعریف شده موضوع این قانون را رعایت نمی‌کنند، جلوگیری کند. پیش فروش یا فروش اینگونه وسایل نقلیه موتوری ممنوع است.
به گزارش ایسکانیوز، دل خوش کردن به ورود توده هوایی و نم بارانی چاره مشکل آلودگی هوای پایتختی نیست که بیشتر روزهای سال غرق در دود و گرد و غبار است و آمار قربانیان آلودگی هوا هم حتی از کرونا هم بیشتر است. اگر امروز فکری به حال کیفیت موتور خودروها و تقویت حمل و نقل عمومی نشود، هر روز تعداد بیشتری از هموطنانمان را از دست خواهیم داد. البته فعالیت‌هایی در راستای تقویت حمل و نقل عمومی انجام شده است اما برای این تعداد ترددی که روزانه در تهران انجام می‌شود، کافی نیست.
انتهای پیام /
نظر شما