به گزارش خبرنگار بین‌الملل ایسکانیوز، ساکنان ارمنی منطقه قره‌باغ پس از تفاهم صورت گرفته بین جمهوری آذربایجان با دولت ارمنستان مجبور به ترک آن شده و به ارمنستان گریختند. بلافاصله نیز نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان وارد این منطقه شده و کنترل امور را به دست گرفتند. جدای از ابعاد جقوق بشری این ماجرا و آواره شدن حدود 65000 ارمنی ساکن قره‌باغ، به نظر نمی‌رسد جاه طلبی‌های دولت علی‌اف با رسیدن به این هدف پایان یابد. به اعتقاد برخی کارشناسان و ناظران بین‌المللی در شرایطی که باکو با همراهی متحدان خود یعنی ترکیه و رژیم صهیونیستی شرایط را برای دستیابی به اهداف خود مناسب دانسته، به نظر می‌رسد تلاشش را برای تحقق رویای اتصال سرزمینی به ترکیه با جدیت بیشتری دنبال کند. البته جمهوری اسلامی ایران هشدارهای لازم در زمینه تغییرمرزهای جغرافیایی کشورهای منطقه از مدت‌ها پیش اعلام کرده است.  «هادی آقایی» -کارشناس مسائل قفقاز- در گفتگو با ایسکا نیوز به بررسی تحولات اخیر قفقاز پرداخت.

بیشتر بخوانید:

جمهوری آذربایجان باید منافع ارامنه قره‌باغ را در نظر بگیرد/ تصرف خاک ارمنستان کاشت بذر جنگ آینده

به اعتقاد این کارشناس، رصد تحولات اخیر در منطقه قفقاز جنوبی نشان دهنده می‌دهد که مناقشه قره‌باغ هر روز در حال پیچیده شدن بوده و این روند فرصت مناسبی را در اختیار بازیگران منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای برای دنبال کردن اهداف شومشان قرار داده که به هیچ وجه به نفع هیچ یک از کشورهای منطقه نیست. وی در خصوص علل پیچیده شدن مناقشه قره‌باغ گفت: بعد از جنگ دوم قره‌باغ (2020) که با وساطت روسیه منجر به توافقنامه آتش بس سه جانبه (آذربایجان-روسیه-ارمنستان) در 9 نوامبر گردید، ابهامی در مفاد آن (بند نهم) تحت عنوان ارتباطات حمل و نقل بین مناطق غربی جمهوری آذربایجان و جمهوری خود مختار نخجوان از طریق ارمنستان، توسط حاکمیت جمهوری آذربایجان مطرح شده بود که متاسفانه با تحریک هدفمند برخی بازیگران منطقه‌ای، فرامنطقه‌ای و رژیم منحوس صهیونیستی باعث توهمی به ظاهر مثمر برای حاکمیت آذربایجان گردید.

از نظر آقایی، رژیم صهیونیستی در ادامه این روند اقدام به تجهیز نظامی کشور آذربایجان و تقویت سیستم دفاعی این کشور کرد که این امر باعث شکل‌گیری اعتماد به نفسی کاذب در حاکمیت آذربایجان و در راس آن شخص علی‌اف در راستای گسترش قلمرو آذربایجان از طریق مناطق جنوبی ارمنستان گردید. به طوری که نیروهای مسلح کشور آذربایجان جهت تمرکز تجهیزات خود را این‌بار از منطقه قره‌باغ به سمت منطق جنوبی ارمنستان (استان سیونیک) تغییر داده و شروع به ارسال تجهیزات نظامی خود با اکثریت قوا به این منطقه کرده و آن را از طریق رسانه‌ها علنی نمود.

این کارشناس مسائل قفقاز در پاسخ به سوالی در مورد مواضع ایران گفت: خوشبختانه موضع گیری صریح، به موقع و قاطع جمهوری اسلامی ایران در راستای تغییر ژئوپلتیک منطقه به عنوان خط قرمز ایران، موجب عقب‌نشینی نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان (احتمالاً مقطعی) از این منطقه و مطرح شدن دوباره تصرف قره‌باغ (با مرکزیت خانکندی) با هدف بازگرداندن نظم مبتنی بر قانون اساسی توسط حاکمیت آذربایجان گردید.

وی افزود: این در حالی بود که علیرغم آمادگی نیروهای مسلح ارمنستان برای مقابله با حملات آذربایجان، چند ساعت پس از آغاز عملیات نظامی جمهوری آذربایجان در قره‌باغ، نخست وزیر ارمنستان در جلسه شورای امنیت ملی اعلام کرد «باکو قصد دارد که ارمنستان را به جنگ تمام عیار بکشاند ... ما نباید این فرصت را در اختیار برخی نیروهای خارجی و داخلی قرار دهیم که ارمنستان در معرض خطر قرار گیرد و وارد جنگ شود»، بنابراین با این موضع گیری مقام عالی ارمنستان، باکو که تاکید کرده بود تا انهدام کامل یگان‌های نظامی ارمنی جنگ در قره‌باغ ادامه دارد، در کمتر از 24 ساعت در بیانیه‌ای توسط وزارت دفاع این کشور اعلام نمود که طبق شرایط توافق به دست آمده مقامات جمهوری خود خوانده در قره‌باغ پذیرفتند سلاح‌هایشان را تحویل و مواضع نظامی خود را در منطقه مذکور ترک کنند و بعد از این توافق به دنبال فشار آذربایجان به ارامنه ساکن در منطقه قره‌باغ، بلافاصله پاشینیان اعلام کرد که ارمنستان آمادگی پذیرش ارمنی‌های ساکن در قره‌باغ را دارد و در واقع این صحبت آغاز ترک رسمی ساکنان ارمنی قره‌باغ و انحلال حکومت خود خوانده قره‌باغ بود.

کارشناس قفقاز در ادامه به بیان سیر تحولات بعدب پرداخت و خاطر نشان کرد: بعد از این مرحله بود که دفتر ریاست جمهوری آذربایجان بیانیه‌ای در راستای پیشنهاد علی‌اف، مبنی بر تشکیل جلسه‌ای در 21 سپتامبر2023 در شهر یولاخ با نمایندگان ساکنان ارمنی قره‌باغ در راستای ادغام قره‌باغ بر اساس قانون اساسی و قوانین جمهوری آذربایجان صادر کرد.

آقایی با اشاره به اینکه بر مبنای شواهد و قرائن جمهوری آذربایجان به دنبال گسترش قلمرو در منطقه قفقاز جنوبی از طریق برخی بازیگران‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای است، در خصوص عوامل پیچیده شدن بحران در قفقاز جنوبی اظهار کرد: برخی موضوعات همچون ایجاد ابهام در توافق‌نامه آتش بس سه جانبه (بند نهم) جنگ دوم (2020) قره‌باغ، تمایل علی اف برای اتصال جمهوری خود مختار نخجوان به جمهوری آذربایجان، گسترش خرید تسلیحات نظامی از رژیم صهیونیستی، مسئله‌ای با نام اتصال به جهان ترک از زبان شخص اردغان و بیان سخنان تحریک آمیز علیه جمهوری اسلامی ایران، موضع گیرهای تحریک آمیز نخست وزیر ارمنستان و همسرش (سفر به اوکراین و برگزاری مراسم یادبود برای کودکان کشته شده در جنگ اوکراین) علیه روسیه، اجرای مانور مشترک شریک عقاب 2023 ارمنستان با آمریکا، سفر اخیر اردوغان و علی‌اف به جمهوری خود مختار نخجوان در راستای اتصال جهان ترک مواردی از این دست هستند.

 وی همچنین در خصوص موضع ایران و روسیه گفت: از یک طرف جمهوری اسلامی ایران با اعلام موضع خود را بر مبنای استاد بالادستی در قالب سه بند که شامل احترام به حاکمیت کشورها، امنیت ساکنان منطقه قره‌باغ و عدم تغییر ژئوپلتیک منطقه و تاکید بر بند سوم به عنوان خط قرمز خود که در صورت هرگونه اقدام ماجراجویانه در جهت تغیر ژئوپلتیک منطقه با پاسخ سخت و قاطع جمهوری اسلامی ایران مواجه خواهد شد و از طرف دیگر حاکمیت روسیه این تحرکات را با حساسیت بالا پیگیری می‌کند تا در صورت احتمال تحرکاتی در راستای گسترش ناتو در منطقه از طریق سوء استفاده از این مناقشه از سمت ارمنستان پاسخی قاطع و درخور برای مسببین این امر داشته باشد.

آقایی در انتها تاکید کرد: به نظر می‌رسد این روند برای حاکمیت جمهوری آذربایجان که با تحریک بازیگران مختلف به دنبال ایجاد صفحه جدیدی از روابط با جمهوری اسلامی ایران (فشار از طریق محدود و حتی مسدود کردن راه ارتباطی ایران با شمال) می‌باشد، تبعات سنگین و شاید غیر قابل جبران خواهد داشت. بنابراین حاکمیت کشور جمهوری آذربایجان و در راس آن شخص الهام علی‌اف باید فارغ از هرگونه توهم و بلند پروازی، واقع بینانه به مسائل پیش‌رو نگاه کند و متوجه این قضیه باشد که پیچیده شدن این مناقشه و اتکاء به قدرت‌های فرصت طلب منطقه‌ای و فرامنطقه برای حل آن، فرصت مناسبی را در اختیار آنها قرار خواهد داد که تنها به دنبال پیگیری اهداف شوم خود در این منطقه بوده و برنامه‌ای غیر از آن را دنبال نمی‌کنند. 

انتهای پیام/