به گزارش خبرنگار استانی ایسکانیوز از کهگیلویه و بویراحمد، امروزه بیشتر جوامع در معرض آثار سوء مصرف مواد مخدر قرار دارند که بر جنبه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه تاثیرگذار است. دامنه تاثیر مصرف مواد مخدر به قدری گسترده و عمیق می‌باشد که نه تنها خود فرد مصرف کننده، بلکه تمام شبکه‌های اجتماعی از خانواده تا دوستان تا محیط‌های تحصیلی و شغلی را در بر می‌گیرد. عواملی نظیر بیکاری، انزواطلبی، شکاف نسلی، تحصیلات پایین، پایگاه اقتصادی اجتماعی، محرومیت نسبی، افسردگی، بر اعتیاد در جامعه موثر هستند و بین عوامل یاد شده با اعتیاد رابطه معناداری وجود دارد. همچنین میان جنسیت و تأهل یا تجرد هم با اعتیاد رابطه معناداری وجود دارد. در نتیجه با سیاست گذاری‌های جامع و مناسب می‌توان از ابتلا و پیشرفت این مسئله اجتماعی در جامعه جلوگیری کرد و یا آن را به حداقل رساند.

سازمان بهداشت جهانی اعتیاد را وابستگی به مواد افیونی دانسته که می‌تواند به صورت جسمی، روانی و یا ترکیبی از این دو باشد و در هر صورت قطع مصرف مواد، حالت بهنجاری خود را از دست داده و نشانه‌های بیماری را بروز می‌دهد.

کمیته متخصصان تشخیص مواد اعتیادآور در تعریف معتاد می‌گوید معتاد عبارت است از: شخصی که در نتیجه استعمال متمادی مواد، در بدن وی حالت مقاومت اکتسابی ایجاد شده، به طوری که استعمال مکرر آن موجب کاسته شدن تدریجی اثرات آن می‌شود و در صورتی که مواد به فرد نرسد، اختلالات روانی و فیزیکی موسوم به سندروم محرومیت حاصل می‌شود.

اضطراب، تنش، محرک‌های شدید روانی و ناراحتی‌های خانوادگی عوامل عمده زمینه ساز برای روی آوردن به سیگار هستند. مسئله تاسف بار این است که نوجوان سیگاری که از طریق سیگار به آرامش کاذب دست می‌یابد و با پنهان کردن مشکل خود از خانواده هر روز بیش از پیش به دوستانش روی می‌آورد، بهترین طعمه عاملان پخش مواد مخدر نیز خواهد شد. در این میان خانواده‌ها بیش از دیگر گروه‌های اجتماعی در پیشگیری از سیگاری شدن نوجوانان نقش دارند.

امیر محمدی دکتری روانشناسی خانواده گفت: با وجود یک فرد معتاد در خانواده، زندگی هر یک از افراد خانواده به نحوی صدمه می‌بیند، به این دلیل که آن‌ها برای ادامه حیات مجبور می‌شوند که تغییراتی در زندگی خود ایجاد کنند تا بتوانند با اثرات ویرانگر بیماری اعتیاد کنار بیایند. توجه به دامنه‌ی تاثیرات مخرب اعتیاد به مواد مخدر از آن رو حائز اهمیت فراوان است که عواقب وخیم آن تنها فرد معتاد را در بر نمی‌گیرد، بلکه همسر، فرزندان، خانواده، دوستان، همکاران و در یک کلام ، کل جامعه نیز در معرض آثار ویران گر این عارضه قرار خواهند گرفت. همین امر، ضرورت توجه و برنامه‌ریزی کارشناسی در برخورد با این مشکل بزرگ را ضروری می‌سازد.

محمدی افزود: این موضوع در افکار و اذهان عمومی، به وجود آوردن بسترهای مناسب و کارآمد، تبادل تجربیات و دستاوردهای علمی در گروه‌های کارشناسی و تخصصی، طراحی و تدوین برنامه‌های کم‌حجم، قابل اجرا، غیر جنجالی و مستمر و در آخر، هماهنگی و تشریک مساعی کلیه‌ی مراکز درگیر مبارزه با مواد مخدر، گام‌های نخستینی است که باید در سرلوحه اقدامات پیشگیرانه - درمانی، در جهت مقابله با همه گیری این عارضه در نظر گرفته شود. از هر ۵ کودک ۱ کودک در خانه‌ای بزرگ می‌شود که والدین از مواد مخدر، الکل یا هر اعتیاد دیگری استفاده می‌کنند. همچنین ۳ برابر بیشتر مورد غفلت، آزار جنسی و جسمی قرار می‌گیرند. دیدن والدین در حال مصرف مواد مخدر معمولا احساس ناراحت کننده‌ای ایجاد می‌کند که نه تنها باعث تاخیر در یادگیری و رشد می‌شود، بلکه اختلالات روحی و روانی حادی ایجاد می‌کند. از آنجا که کودکان هنوز در حال رشد شخصیت خود هستند و در برابر تأثیرات بیرونی آسیب پذیر هستند، در معرض خطر تکرار چنین رفتارهایی قرار دارند.

محمدی گفت: تاثیر اعتیاد بر خانواده بسیار بیشتر از تأثیرات مستقیم روی فرد مصرف ‌کننده می‌باشد. زندگی با فردی که از مواد مخدر یا الکل استفاده می‌ کند، تأثیر بیشتری بر کل خانواده دارد. داشتن تضادهای فکری میان پدر و مادر و فرزندان، عدم توجه والدین به خواسته‌های منطقی و صحیح فرزندان، تحقیر فرزندان، پرخاشگری و تندخویی بی مورد والدین نسبت به فرزندان نیز به اعتیاد جوانان ختم می‌شود. سهل گیری یا آسان گیری بیش از حد درخانواده‌ها نیز یکی از دیگر عوامل خانوادگی اعتیاد به شمار می‌آید که سبب گرایش فرد به سوء مصرف مواد مخدر می‌شود. مهم‌ترین عواملی که باعث آسان‌گیری خانواده‌ها نسبت به فرزندان می‌شود، مشغله پدر یا مادر یا یکی از آن دو، وجود ضعف‌های شخصیتی در والدین، عدم نظارت والدین بر دوستان فرزندشان، نداشتن آگاهی والدین از رفتارهای پرخطر و منجر به اعتیاد است.

ایشان افزودند: برخی از آسیب‌های اجتماعی اعتیاد در خانواده عبارت‌اند از: تحولات شخصیتی، تحولات شخصیتی در دسته آسیب‌های اجتماعی اعتیاد قرار دارد. ممکن است فرد دارای اعتیاد احساس تنهایی، افسردگی، استرس و عصبانیت داشته باشد.

کاهش عملکرد تحصیلی و اجتماعی: به دلیل تأثیرات روانی اعتیاد بر فرزندان و جو متشنج خانواده، فرزندان عملکرد تحصیلی مناسبی نخواهند داشت.

خطر جدایی و طلاق به دلیل وابستگی فرد معتاد به مواد اتفاق می‌افتد و نتیجه ضعیف‌شدن روابط خانوادگی، طلاق والدین از یکدیگر است.

درنتیجه، اعتیاد یک مشکل جدی برای خانواده‌ها است و ممکن است باعث تغییراتی در زندگی افراد و جامعه شود. برای کاهش آسیب‌های اجتماعی اعتیاد در خانواده، آگاهی افراد نسبت به این موضوع، پیشگیری و درمان به‌موقع از اهمیت بالایی برخوردار است.

خبرنگار: فائزه صداقت

انتهای خبر/