گروه سیاسی ایسکانیوز - بیش از یک دهه از بحران سوریه گذشته و میتوان اذعان نمود که درگیریهای داخلی در این کشور فروکش کرده و بنابراین میتوان گفت که زمان بازسازی سوریه فرا رسیده است. فارغ از نقش ایران در حل بحران سوریه، آنچه که شرایط و ظرفیتهای اقتصادی ایران در سوریه را نیز فراهم میکند؛ روابط دیرینه این دو کشور میباشد که میتواند محملی برای سرمایه گذاری ایران باشد.
در حال حاضر شاهد ورود بازیگرانی جهت بازسازی در سوریه هستیم که در زمان بحران و گسترش بحران نقش داشتهاند. در واقع کشورهای که حامی جنگ در سوریه، تجزیه سوریه و... (ترکیه، امارات، عربستان و قطر) بودند به جمع سرمایه گذاران جهت بازسازی ورود پیدا کردهاند. پس طبیعی است که تعاملات اقتصادی تهران-دمشق پررنگ تر باشد. اما نکته جالب اینجاست که سوریه در لیست کشورهای نخست صادراتی ایران نمی باشد. این در حالی است که رقبای منطقه ای ایران و بازیگران مخالف دولت بشار اسد، سهم بیشتری در صادرات دارند.
انتظار میرفت که بعد از فروکش شدن بحران در سوریه، شاهد پایه ریزی مجدد همکاری اقتصادی ایران و سوریه باشیم. اما نه تنها شاهد این اتفاق مثبت نبودهایم و حتی به نظر میرسد در رقابت با سایر کشورهای منطقه در بحث سرمایه گذاری توفیق چندانی نداشتهایم.
در حالی که ما پتانسیل، ظرفیت و تجربه در بیشتر حوزه ها داشتهایم و میتوانستیم در حوزههای مانند ساختمان سازی، کشاورزی، ساخت نیروگاه برقی، پالایشگاه، پتروشیمی، بهداشت و... بیشترین سهم در سوریه داشته باشیم. برای تحقق این هدف، کافیست دولت از بخش های مختلف دولتی و خصوصی حمایت و زیرساخت آن را فراهم کند.
به نظر می رسد که جمهوری اسلامی ایران جز در بحث امنیتی- سیاسی، هنوز به این واقعیت پی نبرده است که سوریه مهره کلیدی در گذر از بحران اقتصادی است. بنابراین فرصت خوبی برای ایران وجود دارد که در کنار دیپلماسی امنیتی، الزامات اقتصادی را نیز مد نظر قرار دهد. لذا پیشنهادات ذیل در همین ارتباط ارائه میگردد.
کریدور انرژی: از آنجایی که یکی از اساسی ترین و قوی ترین پایههای هژمونی اقتصاد در آینده، کریدورها میباشند، اولین ظرفیت و مهم ترین ظرفیت ایران در سوریه که میتواند نقش چشمگیری در نظم نوین جدید جهانی داشته باشد، بحث کریدور انرژی است.
اگرچه بیش از یک دهه از تصمیم برای انتقال انرژی (خط لوله پرشین) از عراق-سوریه به اروپا میگذرد، اما تا کنون اقدام عملی مورد قبول انجام نشده است، بنابراین شرایط کنونی بهترین فرصت برای کشور ما به شمار میرود که به فکر عملی و راه اندازی این مسیر باشیم. البته این مسیر قطعا با چالشهای روبرو خواهد بود.
مشارکت در پروژههای عظیم بازسازی: طبق برآوردههای بانک جهانی، برای بازسازی سوریه حدود 226 میلیارد دلار مورد نیاز است و عمده پیش بینی ها بین 200 تا 300 میلیارد دلار می باشد. بیش از 30 درصد از مناطق مسکونی سوریه آسیب دیده و جمهوری اسلامی یکی از کشورهایی است که میتواند در این حوزه سرمایه گذاری داشته باشد. بنابراین جمهوری اسلامی ایران میتواند برای عقد قراردادهای گسترده با بخش دولتی سوریه اقدام کند. ایران حتی میتواند از این مسیر نیم نگاهی به بازارهای عربی- آفریقایی داشته باشد. در واقع چنین رویکردی به ایران در مقابل آثار منفی تحریمهای ایالات متحده آمریکا، کمک خواهد کرد.
اگرچه نزدیکی به سوریه برای جمهوری اسلامی ایران از اهمیت بالایی برخوردار است، اما به مرور زمان خصوصا بعد از تحریمهای گسترده بین المللی نقش اقتصادی آن هم برای ما اهمیت پیدا کرده است. در واقع سوریه مکمل ما برای رسیدن به بازارهای بین المللی جهان محسوب میشود. سوریه میتواند ما را وارد بازار انرژی جهان کند. هر چند تحریمهای مانعی در این مسیر است، اما دوران گذر و پسا گذر این مسیر می تواند مطلوب ترین مسیر انتقال انرژی به اروپا باشد. از طرف دیگر فروکش کردن بحران سوریه، فرصت بی نظری برای کنش گری اقتصادی ایران در این کشور فراهم کرده و ایران میتواند حضور فعال و موثری در بازسازی سوریه داشته باشد. هر چند رقبای ایران زودتر وارد این مسیر شدهاند، اما ایران قادر است بخشی از ضعف های اقتصادی خود را با نفوذ سیاسی در هیئت حاکمه دمشق جبران کند.
کارشناس مسائل سیاسی غرب آسیا*
انتهای پیام/
نظر شما