به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ محققان فرانسوی می‌گویند که داوینچی همیشه دوست داشت چیزهای جدید را آزمایش کند و برای همین از محلوط روغن با اکسید سرب در اولین لایه لبخند ژوکوند استفاده کرده است.

داوینچی در هر یک از آثار خود نه تنها از تکنیک‌های ترکیب‌ مواد استفاده می‌کرد، بلکه گاهی مواد جدیدی را مورد آزمایش قرار می‌داد. در همین راستا نیز برای نقاشی مونا لیزا، معروف‌ترین شاهکار خود، از مخلوط منحصر به‌فرد روغن سرب در لایه اولیه استفاده کرده است. گروهی از دانشمندان فرانسوی زمانی به این نتیجه رسیدند که «پلمبونکریت» را در یک قطعه کوچک از بوم مشهور پیدا کردند. وجود این ماده معدنی که استفاده از آن در آن زمان غیرمعمول بود، نشان می‌دهد که نابغه رنسانس با اعمال مخلوط غلیظی روی تخته‌ای که لبخند ژوکوند را روی آن جاودانه کرده، سعی در نوآوری داشت.

«ویکتور گونزالس»، یکی از محققان این تیم پژوهشی، می‌گوید این تحقیق اطلاعات جدیدی را در مورد پالت استفاده شده توسط داوینچی ارائه می‌کند. تحلیلگر مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه می‌افزاید که یافته‌ها می‌تواند برای درک و حفظ نقاشی‌های او مفید باشد.

گفتنی است که آزمایشگاه تابش سنکروترون اروپا، موزه لوور و وزارت فرهنگ فرانسه در این مطالعه مشارکت داشته‌اند.

داوینچی، یک دانشمند بزرگ که توانایی ترکیب هنر و علم را در قرن شانزدهم داشت، دست‌نوشته‌های بسیاری را از خود به جای گذاشت که در آنها منابع متعدد علاقه خود مانند مهندسی یا معماری را توسعه داد. اما همانطور که مطالعه نشان می‌دهد، او سرنخ‌های کمی در مورد مواد استفاده شده در نقاشی خود به جای گذاشته است. با این وجود، دانشمندان در مورد ذائقه او برای آزمایش مواد و تکنیک‌های جدید اتفاق نظر دارند. این تحقیق اضافه می‌کند که در هر یک از نقاشی‌های او، ترکیب لایه‌ها و مواد متفاوت است.

تجزیه و تحلیل قطعه کوچکی از این نقاشی که مربوط به اولین لایه‌ای است که هنرمند روی صفحه چوبی معروف صنوبر اعمال کرده است، اطلاعات کلیدی را به دانشمندان داده است. اندازه این لایه کمتر از ۱۰۰ میکرون است - یک میکرون معادل یک هزارم میلی‌متر است - و در سمت راست بالای تابلو قرار داشت که صدها نفر هر روز برای دیدن آن به موزه لوور پاریس می‌روند.

برای تجزیه و تحلیل این نمونه کوچک که بین دو ورقه شیشه محافظت می‌شود، تیم پژوهشی از «سنکروترون»، نوعی میکروسکوپ غول‌پیکر واقع در شهر «گرنوبل» در فرانسه استفاده کردند. در آزمایشگاه دیگری نیز از روش آنالیز مادون قرمز بهره بردند.

بیشتر بخوانید:

کشف یک اثر هنری زیر لبخندهای مونالیزا / عکس

نتایج نشان داد که یک مخلوط روغن سرب منحصر به‌فرد وجود دارد؛ مخلوطی که بسیار متفاوت از آنچه معمولاً در نقاشی‌های رنگ روغن آن دوره دیده می‌شود.

گونزالس می‌گوید: ما به‌طور غافلگیرانه ترکیبی به نام «پلوموناکریت» را شناسایی کردیم و متوجه شدیم که داوینچی از آن به عنوان رنگدانه استفاده نکرده و بخشی از پالت نقاشی‌اش نبوده است.

برعکس، این ماده پس از واکنش‌های شیمیایی در خود رنگ تشکیل شده است، بنابراین دلالت بر وجود ترکیب دیگری دارد که محققان معتقدند که آن ترکیب، اکسید سرب است. به عبارت دیگر، داوینچی برای رنگ‌آمیزی اولین لایه مونا لیزا، روغن خود را با اکسید سرب (لیتراژ) مخلوط می‌کرد، مخلوطی که با آن قوام خامه‌ای و خمیری به دست می‌آید.

«مارین کوت»، یکی از محققان مرکز تحقیقاتی در گرنوبل، تشریح می‌کند که چنیدن سرنخ برای حمایت از این فرضیه وجود دارد. در سال ۲۰۱۹، پلمبونکریت در نقاشی‌های «رامبرانت»، نقاش هلندی قرن هفدهم، کشف شد. رامبرانت از تکنیک «ایمپاستو» روی بوم‌هایش استفاده می‌کرد. ایمپاستو نوعی تکنیک است که در آن رنگ را برای خلق اثر هنری به صورت خیلی سنگین و ضخیم روی ساپورت قرار می‌دهند. «طبیعت ب‌ جان: گلدان با رزهای صورتی»، نقاشی رنگ روغن اثر «ون گوگ» در سال ۱۸۹۰ است با این تکنیک کشیده شده است. در این سبک معمولاً ضربات قلم مو و کاردک به وضوح قابل مشاهده است. نقاشی‌های رامبرانت محققان را در مسیر قرار داد.

سرنخ های بیشتر

اما آنچه واقعاً بزرگ‌ترین سرنخ‌ها را ارائه کرد، نتایج یک مطالعه موازی بود که روی نمونه‌هایی از «شام آخر»، نقاشی دیواری که داوینچی بین سال‌های ۱۴۹۵ و ۱۴۹۸ - قبل از لبخند ژوکوند – از سالن غذاخوری «صومعه سانتا ماریا دله گرتزیه» در میلان، انجام شد. محققان علاوه بر یافتن پلمبوناکریت در نمونه‌ها، ذرات حل نشده اکسید سرب را نیز پیدا کردند.

محققان در جست‌وجوی سرنخ‌های بیشتر تصمیم گرفتند به دست‌نوشته‌های این هنرمند که به صورت آنلاین هم در دسترس هستند، بپردازند. کار آسانی نبود زبان مورد استفاده داوینچی با زبان امروزی یکسان نیست و اصطلاحات نقاشی با اصطلاحات شیمی متفاوت است.

پس از جست‌وجوی طولانی، صفحه‌ای را در «قوانین آروندل» یافتند که در آن اکسید سرب در نسخه خطی ذکر شده بود. با این تفاوت که زمینه‌ای که در آن استفاده شده بود، نقاشی نبود، بلکه داروسازی بود. از این رو، ‌محققان می‌گویند: ما فکر می‌کنیم که اگر داوینچی از این ماده برای درمان استفاده می‌کرده، احتمالاً برای نقاشی نیز به کار می‌برده است.

با وجود تائید این فرضیه در مطالعات محققان، هنوز سوالات بسیاری باقی مانده است. مثلا هنوز مشخص نیست که پلمبوناکیت در کل بوم وجود دارد یا خیر، اما این مطالعه بدون شک عناصر جدیدی را برای درک دستورالعمل‌های استفاده شده توسط داوینچی و تکامل نقاشی‌های او در طول زمان ارائه خواهد داد.

انتهای پیام/