به گزارش خبرنگار اجتماعی ایسکانیوز، در دهه‌های گذشته ازدواج امر ساده‌تری بود و میل و رغبت برای تشکیل خانواده هم میان جوانان بیشتر از امروز به چشم می‌خود؛ فقط کافی بود یکی از اطرافیان دختر و پسر واسطه شوند و مجلس مختصری برپا شده و خانواده‌ای شکل بگیرد اما امروز سن ازدواج بالا رفته و تمایل برای تشکیل خانواده هم میان جوانان کم‌رنگ شده است.
بیشتر بخوانید
بهناز کرمی: موانع فرهنگی نقش مهمتری در به تاخیر افتادن ازدواج‌ها دارند / نقش رسانه در مخدوش شدن تصویر ازدواج در جامعه
عوامل مختلف اقتصادی و فرهنگی دست در دست هم داده تا امروز بنا به گفته مسعود عالمی نیسی رئیس موسسه تحقیقات جمعیت کشور حدود ۱۲ میلیون مجرد در کشور داشته باشیم.
موانع اقتصادی
از جمله مهمترین عوامل موثر در به تاخیر افتادن ازدواج‌ها بیکاری، مشکلات مالی و فقر است. کمیل حسینی جامعه‌شناس معتقد است که اکثریت جامعه تمایل به ازدواج و فرزندان بسیار دارند اما مشکلات اقتصادی مانع مهمی است. وی در این باره به ایسکانیوز گفت: حاکمیت باید موضوعات اقتصادی را حل کند. متاسفانه یکی از خلأهای جدی در جوانی جمعیت مسئله ازدواج است و دولت به فکر افزایش ازدواج برای افزایش جمعیت نیست و بر فرزند دوم و سوم تمرکز دارد. جوانان می‌خواهند ازدواج کنند اما شغل و مسکن ندارند وقتی جوان بیچاره نمی‌تواند ازدواج کند، نمی‌تواند بچه‌دار هم شود. پس به جای تشویق برای فرزند دوم و سوم، باید بر ازدواج جوانان کار کنند.
اما مشکلات اقتصادی اگرچه مانع مهمی سر راه ازدواج‌ها هستند اما نباید از موانع فرهنگی غافل شد. بهناز کرمی روانشناس و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با ایسکانیوز درخصوص دلایل فرهنگی به تاخیر افتادن ازدواج‌ها گفت: عموم مردم تصور می‌کنند که عمده دلیل این اتفاق به دلیل مشکلات اقتصادی و مسکن است و خانواده‌ها می‌گویند که توان کافی برای حمایت از فرزندانشان ندارند اما مسائل فرهنگی دخیل در این موضوع نادیده گرفته می‌شود.
وی با بیان اینکه در برخی موارد کمال‌گرایی بیش از اندازه منجر به تاخیر در ازدواج می‌شود، افزود: برای مثال خانواده‌ها تصور می‌کنند که حتما باید فرزندشان مدارک تحصیلی عالی داشته باشد و بعد وارد ازدواج شود و فکر می‌کنند که بعد از ازدواج امکان پیشرفت وجود ندارد.
استاد دانشگاه معتقد است که اگرچه مسائل اقتصادی نقش مهمی در به تاخیر افتادن ازدواج‌ها دارد اما بسیاری از افراد هم هستند که شرایط مالی مناسبی دارند اما موانع فرهنگی مانع ازدواج آنها شده است. وی در این باره توضیح داد: ریشه این موضوع در کوتاهی نهادهای فرهنگی است که تعریف درستی از ازدواج ارائه نداده‌اند و در مقابل هم رسانه‌ها و فیلم‌های سینمایی در بیشتر مواقع به مشکلات زندگی مشترک و ازدواج‌های ناموفق پرداخته‌اند.
ضعف نهادهای فرهنگی به ویژه صدا و سیما در نمایش نقاط مثبت ازدواج
وی ادامه داد: ازدواج‌های موفق در فیلم‌ها و برنامه‌های تلویزیونی و سینمایی به تصویر کشیده نشده‌اند و همین موضوع هم به مرور باعث شده که تصور عمومی از ازدواج خدشه‌دار شود. برای مثال بارها در برنامه‌ها ارتباط موفق زوجین به تمسخر گرفته شده و مدام به زوجی که به تازگی ازدواج کرده‌اند، گفته می‌شود که این خوشی‌ها موقت و مربوط به سال‌های ابتدایی زندگی است.
ایده‌آل‌گرایی بیش از اندازه
ایده‌آل‌گرایی بیش از اندازه خود یکی از موانع ازدواج است؛ چراکه جوانان تصور می‌کنند برای شروع یک زندگی خوب باید به حد بالایی از امکانات برسند، شغل خوبی داشته باشند و همه آرزوهای خود را پیش از ازدواج محقق کنند. کرمی پژوهشگر حوزه خانواده ضمن اشاره به این نکته با بیان اینکه تفکرات جوانان همگرا شده و تصور می‌کنند که هر مشکلی تنها یک راه حل دارد، عنوان کرد: جوانان باید تفکر واگرا را در خود تقویت کنند و تصور نکنند که هر مشکلی تنها یک راه دارد. برای مثال بسیاری از جوانان می‌ترسند که کاری را آغاز کنند و تنها یک مسیر در ذهنشان برای رسیدن به شغل تعریف کرده‌اند.
رسومات پرخرج
استاد دانشگاه با اشاره به اینکه رسومات پرخرج هم یکی از موانع ازدواج است، گفت: گاهی افراد ازدواج را تا زمان رسیدن به شرایط مطلوب مالی به تاخیر می‌اندازند چراکه تصور می‌کنند برای اجرای رسومات و یا داشتن زندگی خوب به درآمد بالایی نیاز دارند اما ضررهای روحی این تاخیر بیش از مشکلات مالی اوایل زندگی به افراد آسیب می‌زند.
باورهای غلط
روانشناس معتقد است که جوانان آموزش ندیده‌اند که نیازهای خود را اظهار کنند و از خانواده درخواست نمی‌کنند که شرایط ازدواج آنها را تسهیل کند. وی در این باره توضیح داد: ترس از ازدواج مهمترین عامل به تاخیر افتادن ازدواج‌ها است چراکه افراد تصور می‌کنند که با ازدواج آزادی عمل خود را از دست می‌دهند یا از پس مسئولیت‌ها برنمی‌آیند.
وی ادامه داد: افراد برای ازدواج باید کمی از خودخواهی‌های خود کم کنند تا به شادی‌های مشترک برسند. گاهی افراد نمی‌خواهند شادی‌های خود را با دیگری تقسیم کنند و به دنبال منافع خود هستند. گاهی باورهای غلط مانع ازدواج می‌شود.
استاد دانشگاه بیان کرد: آدم‌ها در ازدواج موفق مسئولیت‌پذیر می‌شوند و راه درست برنامه‌ریزی برای یک هدف مشترک را یاد می‌گیرند چراکه در دوران مجردی افراد فقط یک هدف شخصی دارند اما در ازدواج تلاش برای یک‌دیگر را می‌آموزند.
وی افزود: کم‌کاری نهادهای فرهنگی در تسهیل امر ازدواج باعث افزایش روابط آزاد بین دختر و پسر شده و ارزش ازدواج در نگاه جوانان به سطح پایینی رسیده است. این درحالی که در این جنس روابط تعهد وجود ندارد و افراد به منفعت شخصی فکر می‌کنند اما در ازدواج افراد وقتی دچار چالش می‌شوند، کنار نمی‌کشند و پایبندی بیشتری دارند.
به گزارش ایسکانیوز، مشکلات اقتصادی، کم‌کاری نهادهای فرهنگی، افزایش توقع جوانان، ترس از تشکیل زندگی و قبول مسئولیت و سختگیری خانواده‌ها باعث شده تا سن ازدواج در جامعه بالا برود و تجرد بیشتر شود. تجرد هم تبعات فردی و هم تبعات اجتماعی فراوانی برای انسان به همراه دارد، زیرا انسان از نظر طبیعی و غریزی احساس تنهایی می‌کند و آن شور و شوقی که با تشکیل خانواده در زندگی فرد ایجاد می‌شود برای او رخ نخواهد داد و همین احساس تنهایی، زمینه‌ساز بسیاری از مشکلات برای فرد است اما یکی از مسائل اصلی که جامعه با آن دست به گریبان می‌شود پنجره جمعیت و جوانی در حال بسته شدن است، یعنی امکان دارد به جایی برسیم که در یک زمان اندک مثلا ۲۰ سال آینده، جمعیت سالمند کشور بسیار بالا و از هر سه نفر یک نفر سالمند باشد.
یکی از مشکلات اجتماعی که بالا رفتن سن ازدواج به وجود خواهد آورد، افزایش سالمندان مجرد یا بدون فرزند است. حسام‌الدین علامه رئیس دبیرخانه شورای ملی سالمندان در گفت‌وگو با ایسکانیوز در این باره گفت: در حال حاضر ۸۰ هزار تجرد قطعی در حوزه سالمندان داریم یعنی ۸۰ هزار سالمند داریم که ازدواج نکرده‌اند؛ در آینده این عدد به بیش از ۲.۶ میلیون نفر سالمند مجرد خواهد رسید. یعنی در آینده بیش از ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر سالمند خواهیم داشت که هیچگاه ازدواج نکرده‌اند و فرزندی نیز ندارند که از آنها نگهداری کند.
البته نباید با ترس از تجرد تن به ازدواج غلط داد؛ چراکه ازدواج غلط نهایتا منجر به طلاق شده و خود آسیب اجتماعی دیگری را به همراه خواهد داشت؛ پس آنچه باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد، افزایش آگاهی جوانان و خانواده آنها برای انتخابی درست است و باید در کنار آن باورها و ترس‌هایی که به اشتباه در افکار عمومی شکل گرفته را اصلاح کرد.
انتهای پیام /
نظر شما