به گزارش خبرنگار فرهنگی ایسکانیوز، پروین اعتصامی شاعر سرشناس ایرانی است. از او همچنین با عنوان «مشهورترین شاعر زن ایرانی» یاد میکنند. از پروین اعتصامی یک دیوان اشعار چاپ و منتشر شده است. عمدهی شهرت او به دلیل استفاده از سبک شعر «مناظره» در اشعارش است.
رخشندهٔ اعتصامی معروف به پروین اعتصامی در ۲۵ اسفند ۱۲۸۵ خورشیدی در شهر تبریز به دنیا آمد. پدرش یوسف اعتصامی آشتیانی (اعتصام الملک) از رجال نامی و نویسندگان و مترجمان مشهور اواخر دورهٔ قاجار بود. در کودکی با خانواده به تهران آمد.
بیشتر بخوانید:
آشنایی با زنان فرهیخته| ایران دَرّودی بانوی رنگ و هنر
تحصیلات اولیه پروین اعتصامی در خانه و زیر نظر پدر شکل گرفت. سپس او به مدرسهی آمریکایی در تهران رفت و به عنوان شاگرد ممتاز، تحصیلاتش را در همین مدرسه به پایان رسانید.
پروین تحت تاثیر شخصیت علمی و ادبی پدرش اعتصامالملک رشد کرد و اولین شعرش را در هفتسالگی سرود و در دوران نوجوانی، اشعار او به اوج پختگی و زیبایی رسیدند. در تمام این دوران، پدرش همراه و یاور او بود و نهایت تلاش خود را برای شکوفایی دخترش در شعر و ادبیات میکرد.
جایگاه پدر، به عنوان فعال سیاسی و فرهنگی، زمینه را برای آشنایی پروین اعتصامی با سایر شعرا و چهرههای شاخص آن زمان فراهم میکرد. از جمله میتوان به ارتباط با اشخاص بزرگی همچون علی اکبر دهخدا، ملکالشعرای بهار و عباس اقبال آشتیانی اشاره کرد که پروین را به سرودن اشعار بیشتر تشویق میکردند و به او انگیزه میدادند.
در سال ۱۳۱۳ پروین اعتصامی با یکی از افسران شهربانی وقت ازدواج کرد و همراه او به کرمانشاه رفت، اما روحیهی لطیف و شاعرانهی او تضاد زیادی با چهارچوبهای فکری و نظامی همسرش داشت و این ازدواج چند ماه بیشتر دوام نیاورد. این جدایی، تا حدودی پروین اعتصامی را به انزوا برد. هر چند در همین دوران بود که او توانست نخستین دیوان اشعارش را منتشر کند و به عنوان کتابدار در دانشسرای عالی مشغول به کار شود. انزوای پروین اعتصامی با مرگ پدرش در سال ۱۳۱۶ اوج گرفت و او ارتباط خود را با طیف وسیعی از اطرافیان محدود کرد.
دیوان اشعار پروین اعتصامی
از پروین اعتصامی تنها یک دیوان اشعار منتشر شده است. او در دیوان اشعار خود به مضامینی همچون ظلمستیزی، عدالتخواهی، و حمایت از محرومان و ستمدیدگان اشاره میکند. تأکید بیشتر پروین اعتصامی در اشعارش بر «مناظره» است. تا جایی که بیش از ۷۰ عنوان از اشعار او در این قالب سروده شدهاند و میتوان نوعی مناظره و پرسش و پاسخ را در آنها دید.
نخستین چاپ دیوان اشعار پروین اعتصامی در سال ۱۳۱۴ اتفاق افتاد. این کتاب را چاپخانهی مجلس شورای ملی منتشر کرد و ملکالشعرای بهار مقدمهای بر آن نوشت.
دیوان اشعار پروین اعتصامی امروز نیز با استقبال بالایی از سوی خوانندگان مواجه است. برای دریافت دیوان اشعار پروین اعتصامی میتوانید به سایت کتابراه سر بزنید.
سبک نگارش و دیدگاههای پروین اعتصامی
نمیتوان از روحیهی شاعری و میل پروین اعتصامی به ادبیات سخن گفت و نقش پدر او را در این مسیر نادیده گرفت. تلاشهای پدر برای آشنایی پروین با شعر و فرهنگ، در کنار رابطهی او با بزرگان ادبی آن زمان، همزمان با تحصیل پروین اعتصامی در مدرسهای نمونه، بر شکلگیری دیدگاهها و اندیشههای پروین اعتصامی مؤثر بودهاند.
اما شاید بتوان اصلیترین عامل را در تبدیل شدن پروین اعتصامی به شاعری که امروز میشناسیم روح زمانه و تحولات سیاسی و اجتماعی آن زمان دانست.
پروین اعتصامی، در طول حیات کوتاه خود، رخدادهای سیاسی و اجتماعی بسیاری را به چشم دید. از صدور فرمان مشروطیت گرفته، تا جنگ جهانی اول و بر تخت نشستن رضاشاه. این رویدادها ذهن حساس و آمادهی پروین اعتصامی را به شدت تحت تأثیر قرار دادند. شاید به همین دلیل است که ظلمستیزی، مقابله با فقر، و توجه به عدالت اجتماعی از جمله مهمترین درونمایههای اشعار پروین اعتصامی هستند.
از نظر سبک شعری و نقد ادبی، آثار پروین اعتصامی را میتوان متأثر از درک بالای او از دو جریان ادبیات کهن فارسی و همچنین ادبیات غرب دانست. این درک همزمان به پروین اعتصامی فرصت خلق اشعاری نو و متمایز با سایر شاعران همعصرش میداد. به همین دلیل برخی از منتقدان، سبک شعری پروین اعتصامی را تحت تأثیر نوعی جریان تلفیقی و ترکیبی از اشعار کهن سنتی و دیدگاههای نو و تازه میدانند.
حقایقی جالب درباره پروین اعتصامی
- پروین اعتصامی، چند سال پیش از مرگ، اقدام به سوزاندن بخشی از اشعار خود کرد و آنها را برای همیشه از دیوان اشعارش حذف کرد.
- کتابداری یکی از فعالیتهایی بود که پروین اعتصامی به آن علاقه داشت و آن را تجربه کرد. او در سال ۱۳۱۵ به عنوان مدیر کتابخانهی دانشسرای ملی مشغول به کار شد. مستندات روایت از این دارند که پروین با دقت و توجه بسیار به این کار میپرداخت و شاید هنوز هم بتوان کتابهایی را از آن زمانِ کتابخانه پیدا کرد که پروین اعتصامی نقد یا نظری پشت جلدشان نوشته باشد.
- در سال ۱۳۱۵، مدال درجه سهی لیاقت توسط دربار رضاشاه به پروین اعتصامی اهدا شد. این مدال که هر سال به فعالان فرهنگی و علمی تعلق میگرفت، نشانی از تقدیر دولت از خدمات علمی و فرهنگی این افراد داشت. اما پروین اعتصامی از پذیرفتن این مدال سر باز زد و به گفتهی خودش نتوانست این مدال را از دست استبداد بگیرد و جلو استبداد ایستادگی نکند. در همین زمان بود که او شعر «صائقهی ما ستم اغنیاست» را سرود.
درگذشت
پروین اعتصامی در تاریخ ۱۵ فروردین سال ۱۳۲۰ خورشیدی در حالی که تنها ۳۴ سال داشت درگذشت و پیکرش پس از انتقال از تهران به قم، در آرامگاه خانوادگی واقع در حرم حضرت معصومه به خاک سپرده شد.
انتهای پیام/
نظر شما