به گزارش گروه اقتصادی ایسکانیوز، میزان برداشت و روند تحویل گندم به مراکز خرید تضمینی در گفتگوی ویژه خبری با حضور آقایان سهرابی مجری طرح گندم وزارت جهاد کشاورزی، عزیز کریمی مجری طرح جهش تولید در دیمزارها، ارتباط تصویری محمد برزعلی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان، ارتباط تصویری حشمت عزیزان رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام و ارتباط تصویری با نوبخت اژدری رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل بررسی شد.
بیشتر بخوانید
پرداخت ۳۰ هزار میلیارد تومان از مطالبات گندمکاران
مقدمه: همانطور که در خبرها دیدید و شنیدید چیزی حدود نیمی از مطالبات گندم کاران حدود ۳۰ همت، ۳۰ هزار میلیارد تومان به آنها پرداخت شده و تا الان دولت هم حدود سه و نیم میلیون تن خرید تضمینی انجام داده است، اگر حساب کنید فصل برداشت از اواسط فروردین تا اواسط شهریور است تا الان سه و نیم میلیون تن خرید کرده است.
در برنامه امروز می‌خواهیم نگاهی بیندازیم به این که وضعیت تولید به چه صورت است، خرید تضمینی به چه صورت خواهد بود. قبل از آن مروری کنیم ببینیم در سال‌های گذشته اوضاع تولید گندم به چه صورت بوده است.
این تصویر که می‌بینید یک نمودار ۱۰ ساله است از سال ۹۲-۹۳ تا سال ۱۴۰۱ -۱۴۰۲ ما از ده و نیم میلیون تن کشت دیم و آبی رسیدیم به ۱۳ میلیون تن، اما این وسط نوساناتی داشتیم مثلاً سال ۹۹ که تا ۹ میلیون تن هم تولید گندم کاهش پیدا کرد سال ۹۴ -۹۵ رکوردی داشتیم ۱۴ و نیم و امسال پیش بینی می‌شود از این سیزده و نیم تن برسیم به تقریباً ۱۵ میلیون تن تولید گندم، وضعیت خرید تضمین گندم به چه صورت بوده است؟
در سال ۹۲ -۹۳ هفت و شش دهم میلیون تن تقریبا خرید تضمینی صورت گرفته است تا سال پیش که از آن سیزده و نیم میلیون تن تولید، ۱۰ و نیم میلیون تن تقریبا دولت خرید تضمینی کرده است. جاهایی هم خرید تضمینی کاهش پیدا کرده است. در نمودار قبلی هم دیدیم که تولید جاهایی کاهش پیدا کرده بود این چه چیز را به ما می‌گوید؟
می‌گوید اگر در سال‌های گذشته دولت قیمت خرید تضمینی اش قیمت مناسبی برای کشاورز نبوده باشد کشاورز رغبتی به تولید ندارد با قیمتی که از او خرید می‌شود مانند سال ۹۹ -۱۴۰۰ که می‌بینید تولید کم بود خرید تضمینی هم کم بوده قیمت هم طبیعتاً به نسبت تورمی که سال ۹۹ -۱۴۰۰ داشته قیمت معقولی نبوده است ضمن این که یک مولفه دیگر را هم باید در نظر بگیریم، در سالی که واردات نهاده‌های دامی خوب صورت نگرفته باشد مثل همین سال ۹۹ -۱۴۰۰ که روی نمودار می‌بینیم قیمت نهاده‌های دامی افزایش پیدا می‌کند برای کشاورز می‌بیند که قیمت خرید تضمینی گندم که خوب نیست واردات نهاده‌های دامی هم که خوب صورت نگرفته پس چه اتفاقی می‌افتد؟
قیمت سویا، کنجاله و ذرت افزایش پیدا می‌کند پس گندمکار ما به جای این که گندم بکارد این محصولات را کشت می‌کند و تولید گندم هم کاهش پیدا می‌کند. پس می‌بینید دولت باید توأمان هم قیمت را در جای معقولی نگه دارد هم این که آن جایگزینش را بتواند خوب تامین کند.
یک مولفه دیگر این جا مهم است که ما بخواهیم در تولید گندم بررسی کنیم علاوه بر این که قیمت و نهاده‌های دامی را می‌بینیم وضعیت بارندگی است در سال ۹۲ -۹۳ از ۲۱۱ میلیمتر تا داشتیم سال پیش که ۱۹۱ میلیمتر بود کمتر شده، اما تولید ما افزایش پیدا کرده بود نسبت به ۹۲ -۹۳، یک نکته هم که این جا مهم است و می‌توانیم بگوییم فقط مولفه بارندگی نیست مثلاً ببینید سال ۹۴ -۹۵ وضعیت بارندگی افزایش پیدا کرده نسبت به ۹۲ -۹۳ ضریب خود اتکایی ۱۱۰ درصد بوده یعنی چیزی بیشتر از آن چه که نیاز داشتیم را داشتیم تولید می‌کردیم در سال ۹۸ با این که بارندگی خیلی افزایش پیدا کرده از ۲۴۰ میلیمتر رسیده به ۳۱۸ میلیمتر یعنی بارندگی خیلی خوب بوده طبیعتاً این انتظار می‌رود که تولید هم باید افزایش پیدا می‌کرده و ضریب خود اتکایی هم باید بالاتر می‌رفته و خودکفاتر می‌شدیم.
اما این ۱۰ درصد کاهش پیدا کرده است برمی‌گردد به همان قیمت خرید تضمینی گندم در سال‌های بعد از آن همان سالی که صحبت آن را کردیم در نمودار تولید هم دیدیم که تولید عددش خیلی پایین بود تا ۶ میلیون تن تولید ما پایین آمد ضریب خود اتکایی و خودکفایی ما شد ۶۸ درصد ما نزدیک ۳۰ تا ۴۰ درصد به واردات گندم وابستگی داشتیم، وضعیت بارندگی ما هم وضعیت مطلوبی نبوده است، اما با این که وضعیت بارندگی خیلی افزایش پیدا نکرده است ۱۴۳ میلیمتر بوده، شده ۱۹۱ میلیمتر رسیدیم به ۲۴۰ که می‌توانیم بگوییم بارندگی مطلوب و معقولی داشتیم خرید و تولید گندم افزایش پیدا کرده است که برمی‌گردد به سیاستی که در دولت سیزدهم پیاده شد.
که وزارت جهاد کشاورزی و دولت به اتفاق هم قیمت خرید تضمینی را متناسب تقریباً با تورم افزایش مطلوبی دادند، این برای کشاورز صرفید که گندم تولید کند و تحویل دولت بدهد و از چرخه خارج نکند که خوراک دام و اینها بشود که با قیمت بهتری از او می‌خریدند. مطالبات هم که هرچند دیر و زود داشته پرداخت شده است.
مجموعاً چیزی که تا الان راجع به آن صحبت می‌کنیم و پیش‌بینی‌ها این است که خدا را شکر وضعیت تولید ما بهتر بوده، وضعیت بارندگی بهتر بوده، پیش‌بینی می‌شود که خرید تضمینی گندم هم امسال افزایش پیدا کند.
آقای سهرابی بفرمایید از این که وضعیت تولید و خرید گندم تا الان به چه صورت بوده است؟
سهرابی: گندم در جهان یک ابزار سلطه است و قدرت چانه زنی و روابط دولت‌ها و یک مکانیزم بازدارنده در دنیا است با این نگاه و با این برنامه ریزی وزارت جهاد کشاورزی در راستای خودکفایی پایدار محصول گندم برنامه‌ریزی و اقداماتی را انجام داده چرا که گندم در کشور ما یکی از محصولاتی است که مستقیماً به امنیت غذایی مرتبط است و بخش اعظم بیش از ۴۰ درصد از انرژی و ۴۴ درصد از پروتئین مردم ایران از محل گندم تامین می‌شود.
۳ میلیون و ۵۵۰ هزار تن گندم مازاد بر مصرف کشاورزان خریداری شد
بنابراین برنامه‌ریزی‌هایی را انجام دادیم تا بتوانیم به آن خودکفایی پایدار برسیم. بر اساس گزارش‌ها و جمع‌بندی‌هایی که داشتیم سطح زیر کشت گندم ایران شامل ۲ میلیون هکتار گندم آبی و ۴ میلیون هکتار گندم دیم مجموعاً ۶ میلیون هکتار است و تا به امروز آخرین گزارشی که در سامانه سیفا یا سامانه شرکت بازرگانی دولتی ایران ثبت شده ۳ میلیون و ۵۵۰ هزار تن گندم مازاد بر مصرف کشاورزان خریداری شده، عملیات برداشت در استان‌ها همچنان ادامه دارد هم در اقلیم‌های گرم جنوب و هم در اقلیم گرم و مرطوب کشور آغاز شده و ادامه دارد و در ادامه هم اقلیم‌های معتدل سرد و اقلیم‌های سرد کشور به این جمع اضافه خواهد شد.
اولین برداشت‌ها را ما از هفته اول فروردین ماه در استان‌های گرم و خشک جنوب کشور داشتیم و آخرین برداشت‌ها را هم معمولا در اقلیم سرد کشور در شهریور ماه انشاالله خواهیم داشت. برآوردهای ما نشان می‌دهد که میزان تولید گندم کشور در سال جاری حدود ۱۵ میلیون تن خواهد بود و میزان خرید را هم بین ۱۱ و نیم تا ۱۲ میلیون تن انشاالله خرید تضمینی خواهیم داشت با این میزان خرید ما به خودکفایی کامل خواهیم رسید و تمام نیازهای کشور هم در حوزه گندم خبازی‌ها و هم صنف و صنعت را انشالله تامین خواهیم کرد.
استان گلستان بیشترین میزان تولید و خرید را خواهد داشت
سوال: به تفکیک استان‌ها اگر بخواهید این رشد را بگویید کدام استان‌ها بیشترین رشد را داشتند و کدام کمتر بوده است؟
سهرابی: در سال جاری استان گلستان بیشترین میزان تولید و خرید را خواهد داشت، در سال گذشته استان گلستان ۵۵۰ هزار تن گندم مازاد بر مصرفشان خریداری شد امسال قطعاً از یک میلیون و صد هزار تن بیشتر خواهد شد بعد از آن استان اردبیل خواهد بود که سال گذشته حدود ۲۷۰ هزار تن گندم خرید کرده امسال قطعاً حدود ۲ برابر سال گذشته خرید خواهد داشت، استان بعدی استان ایلام است که الان عملیات برداشت در آن ادامه دارد و خرید خوبی را تا الان داشته و قطعاً از سال گذشته مقداری بیشتر خواهد خرید.
استان‌های غربی کشور مانند کردستان، کرمانشاه، آذربایجان غربی، شرقی، استان همدان، زنجان، قزوین و خراسان رضوی و خراسان شمالی قطعاً خریدهایشان از سال گذشته بیشتر خواهد بود و این نتیجه لطف و عنایت خداوند متعال و یک سری اقدامات فنی بوده است.
نقش مشوق ها در افزایش تولید گندم
سوال: از اعدادی که در نمودار در یک دهه گذشته دیدیم و سال‌هایی که حتی ما مثلاً تا ۶ میلیون تن یعنی تقریباً نیمی از چیزی که ما الان داریم راجع به آن صحبت می‌کنیم تولید داشتیم، علت این که توانستیم این عدد را جبران کنیم چه بوده است؟
سهرابی: در خصوص اتفاقاتی که در تولید و خرید گندم کشور حادث می‌شود چند مولفه وجود دارد اولین و مهمترین آن مشوق‌هایی است که دولت‌ها در راستای خودکفایی گندم پیش بینی می‌کنند. اولین آن قیمت تضمینی است، پرداخت‌های به موقع، تامین یارانه‌های مورد نیاز مخصوصاً یارانه کود، یارانه بذر و تسهیلات بانکی که پیش بینی می‌کنند مجموع این مشوق‌ها می‌تواند بسیار موثر باشد. بعد از آن بحث‌های اقدامات فنی است یعنی تدارک بذور اصلاح شده، تدارک سموم مورد نیاز، تدارک ماشین آلات و ادوات دنباله بندها، آموزش، ترویج، تحقیق و مجموعه‌ای از اقدامات فنی که می‌توانند در توسعه سامانه‌های نوین آبیاری و سایر اقداماتی که می‌توانند کمک کنند.
سوال: یک مقدار جزئی‌تر و مصداقی‌تر بفرمایید، شما در مکانیزاسیون کار ویژه‌ای انجام دادید یا مثلاً در بذرها یا آموزش کار ویژه‌تری نسبت به سال گذشته انجام شده که شاهد این رشد بودیم؟
سهرابی: بر اساس نموداری که شما نشان دادید برای نمونه در بذر دو اتفاق خوب در کشور افتاده است اولین آن تنوع بخشی به ارقام است ما دو موسسه مادر در کشور داریم موسسه اصلاح و تهیه نهال بذر و موسسه تحقیقات دیم و همچنین شرکت‌های بخش خصوصی که تولید بذر می‌کنند. حدود ۱۵ تا ۲۰ سال گذشته خوشبختانه ارقام جدیدی که با پتانسیل عملکرد بالا و پروتئین بالاتری هستند نسبت به ارقام قدیمی وارد عرصه شدند حجم بذر افزایش پیدا کرد.
یعنی میزان تولید و تهیه و تدارک بذور اصلاح شده افزایش پیدا کرد، در سال ۹۲ حداکثر حدود ۲۵۰ هزار تن بذر اصلاح شده در اختیار کشاورزان قرار دادیم، در سالی که در آن هستیم و عملیات برداشت دارد انجام می‌شود این عدد به ۴۳۰ هزار تن رسید یعنی هم ما تنوع بخشی در ارقام را داشتیم و با کمک شرکت‌های تولید کننده بذر کشور و موسسات تحقیقاتی و هم حجم بذر تولیدی افزایش پیدا کرد که بسیار موثر است.
اقدام بعدی مصرف متعادل کودهای شیمیایی است، یکی از معضلات ما در بخش کشاورزی این است که کشاورزان به شکل متعادل کودهای شیمیایی را مصرف نمی‌کنند ما در کودهای اصلی و پایه، کودهای ازته، فسفاته و پتاسه را داریم کشاورزان در گذشته توجهشان بیشتر به کودهای ازته یا اوره بود، اما با برنامه‌ریزی که انجام شد مخصوصاً در سه سال گذشته اقداماتی که وزارت جهاد کشاورزی، معاونت زراعت در برنامه خودشان به شکل ویژه گذاشتند مصرف متعادل را سرلوحه کار قرار دادیم.
سوال: متعادل یعنی چه؟ منظورتان این است که از آن چه که قبلاً مصرف می‌کردند کمتر کردید اینها را یا بیشتر به آن اضافه کردید؟
سهرابی: مثال عینی بزنم مثلاً یک مزرعه گندم حداقل ۵ تنی ۳۵۰ کیلو اوره، حداقل ۱۵۰ کیلو کود فسفاته و ۱۰۰ کیلو کود پتاسیم می‌خواهد. در گذشته این معادله برقرار نبود یعنی سهم فسفر، کودهای فسفاته و پتاسه بسیار کمتر بود ما کمک کردیم با یک سری اقدامات فنی و یک سری کلاس‌های آموزشی، کارگاه‌های آموزشی اطلاع رسانی و ابلاغ بخشنامه‌ها از طرف معاونت زراعت این مصرف متعادل شد و می‌تواند بسیار کمک کند.
شما اشاره کردید در سال‌هایی که حتی خشکسالی داشتیم یعنی بارندگی‌ها کمتر از مقدار نرمال بوده میزان تولید و خرید ما افزایش پیدا کرده بود.
سوال: این برمی‌گردد به همان استفاده متعادل از کودها؟
سهرابی: بله
سوال: در بین صحبت‌ها اشاره شد که استان گلستان تقریباً رشد مطلوب و زیادی داشته و میزان تولیدش را ۲ برابر کرده است. آقای برزعلی رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان گلستان روی خط ارتباطی است، بفرمایید میزان تولید به چه صورت بوده است؟ خرید تضمینی به چه صورت دارد انجام می‌شود و اوضاع و احوال استان شما چگونه است و چگونه توانستید این افزایش تولید را رقم بزنید؟
برزعلی: امسال در استان گلستان حدود ۳۶۷ هکتار از اراضی را زیر کشت گندم آبی و دیم بردیم که یک سوم آن گندم آبی است حدود ۸۸ مرکز را برای تحویل گندم بازگشایی کردیم. تاکنون بیش از ۷۰۰ هزار تن گندم را خریداری کردیم که در قیاس با سال گذشته که کلاً گندم ما ۷۰۵ هزار تن تولید بود یک رکورد است.
در واحد سطح میانگین عملکرد ما حدود ۳۷۲۷ کیلوگرم تا الان است که نسبت به سال گذشته حدود ۴۹ درصد افزایش داشتیم. در سالی که مزین به بیان حکیمانه رهبر فرزانه انقلاب، سال جهش تولید با مشارکت مردم است ما جهش فوق العاده‌ای را در تولید گندم داشتیم. مورد بسیار مهمی که ما امسال شاهد افزایش تولید گندم به ویژه افزایش بهره‌وری در تولید آن بودیم این است که با توجه به تغییرات اقلیمی که در کل دنیا وجود دارد و گاهی در بخش‌هایی از کشور ما به صورت خشکسالی یا به صورت ترسالی و سیل بروز می‌کند ما راهبرد اصلی مان را در استان گلستان بر مبنای مدیریت هوشمند اقلیم محور، بر مبنای تولید دانش بنیان، تحقیقات کشاورزی و همچنین افزایش ضریب دانش در عرصه‌های تولیدی قرار دادیم.
ما امسال پا به پای وزارت جهاد کشاورزی برنامه جهش تولید در دیم زارها را در استان گلستان اجرایی کردیم در این برنامه در کنار مشاوره‌ها و رفتارهای کارشناسی که همکاران بنده در کنار بهره برداران و تولید کنندگان بسیار شریف استان گلستان داشتند، ما در کنار این، بحث ادوات، مکانیزه کردن همچنین بحث معاینه کردن ادوات را داشتیم که باعث کمترین ضایعات در هنگام برداشت شود.
سوال: با این اقدام چه قدر ضایعات را کاهش دادید؟
برزعلی: حدود ۱۵ درصد را به ۷ درصد و در بعضی جاها تا ۴ درصد ضایعات کاهش پیدا کرده است. این نشان می‌دهد که ما در بحث ادوات و همچنین پیاده کردن تکنیک‌هایی مثل کشاورزی هوشمند پایداری و کشاورزی حفاظتی و کشاورزی احیا شونده به سمتی حرکت کردیم که هم در شرایط خشکسالی و هم شرایط ترسالی بتوانیم داشت، برداشت و کاشت بسیار مناسبی داشته باشیم که به افزایش بهره‌وری به ویژه بر اساس بند ۷ سیاست‌های ابلاغی رهبر فرزانه انقلاب برای برنامه هفتم توسعه که افزایش بهره‌وری مصرف آب کشاورزی تا حدود ۵ درصد است به آن مقدار برسیم.
مطالبات گندمکاران گلستانی تا چند روز آینده پرداخت می شود
سوال: درخصوص مطالبات هم می‌فرمایید چقدر تا الان پرداخت شده و چقدر مانده است و روند پرداخت به چه صورت بوده است؟
برزعلی: درباره بحث پرداخت هم در استان‌های دیگر پرداخت شده است و به همین زودی بر مبنای صحبت‌هایی که از طریق وزارت محترم جهاد کشاورزی شده پرداخت‌ها برای کشاورزان عزیز در همین چند روز آینده صورت خواهد گرفت.
سوال: کل مطالبه شما چقدر است؟ چقدر از آن پرداخت شده و چقدر باقی مانده است؟
برزعلی: حدود ۷۰۰ هزار تن خرید کردیم تحویل گرفتیم که بر مبنای کیلویی ۱۷ هزار و ۵۰۰ تومان است.
سوال: تا الان چیزی به شما پرداخت شده است؟
برزعلی: چند روز آینده پرداخت می‌شود استان‌هایی که زودتر برداشت کردند برای این عزیزان پرداخت شده بعد نوبت استان ما است که در چند روز آینده پرداخت خواهد شد.
سوال: آقای سهرابی الان استانی است که برداشت را شروع نکرده باشد؟
سهرابی: بله استان‌های با اقلیم معتدل سرد و اقلیم سرد کشور هنوز عملیات برداشت در آنها آغاز نشده که انشاالله در هفته‌های آتی معمولاً این استان‌ها از تیر ماه برداشتشان شروع می‌شود فعلاً اقلیم‌هایی که در حال برداشت هستند.
اقلیم‌های گرم و خشک جنوب و اقلیم گرم و مرطوب شمال کشور هستند اقلیم‌های معتدل به شکل جسته و گریخته عملیات برداشت در آنها انجام شده است. در رابطه با استان گلستان لازم است یک توضیح بدهم که استان گلستان با توجه به سطح زیر کشتش یکی از قطب‌های مهم تولید گندم کشور است که به طور متوسط حدود ۳۵۰ تا ۳۷۰ هزار هکتار سالانه این استان سطح زیرکشت گندم دارد و به طور متوسط بیش از یک میلیون تن از تولید گندم کشور مربوط به این استان است. در سال جاری قطعاً میزان تولید این استان به حدود ۱ و ۴ دهم تا یک و نیم میلیون تن خواهد رسید. استان گلستان امسال چند اقدام ویژه انجام داد، اولین بحث مدیریت بیماری‌های گندم بود که به شکل پیشگیرانه خصوصاً در مناطق شرق این استان به شکل بسیار خوبی انجام شد.
در بازدیدی که از مزارع این استان در هفته گذشته داشتم و اطلاعاتی که از همکاران دریافت کردیم امسال عملکردهای دیم این مناطق شرق استان بیش از ۵ تن در هکتار است یکی از دلایل آن موضوع مدیریت بیماری‌ها بوده، دومین آن مصرف متعادل کودهای شیمیایی بوده که به شکل خوبی انجام شده، از گذشته هم کشت‌های مکانیزه داشتند.
برداشت‌های مکانیزه این استان داشته و اینها بسیار موثر بوده و در رابطه با پرداخت‌ها که آقای برزعلی اشاره کردند تا الان ارزش گندم‌های خریداری شده حدود ۶۲ هزار میلیارد تومان است که ۳۰.۳ آن تا به حال پرداخت شده و نزدیک به ۵۰ درصد پرداخت شده، مکانیزم پرداخت‌ها به این شکل است که به ترتیب تحویل گندم به مراکز خرید تضمینی، پرداخت وجوه هم به همان ترتیب انجام خواهد شد.
سوال: یعنی مثلاً الان که داریم صحبت می‌کنیم که استان‌های گرمسیری برداشتشان را فروردین شروع کردند پرداخت آنها زودتر انجام شده است.
سهرابی: بله الان اولویت پرداخت‌ها مربوط به استان‌های گرم و خشک جنوب مانند خوزستان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، جنوب کرمان، جنوب استان فارس و ایلام در اولویت هستند و در فاز بعدی استان‌های دیگر هم به این جمع اضافه خواهند شد چون گلستان تقریباً از ۱۰ خرداد ماه عملیات برداشت و خریدش شروع شده در فاز بعدی انشاالله پرداخت‌های آنها انجام خواهد شد. در رابطه با کشت‌های مکانیزه این استان و استان‌های دیگر پیشرفت‌های خوبی داشتند، در رابطه با برداشت هم ما در کشور حدود ۲۱ هزار کمباین برداشت را داریم که بخشی از این کمباین‌ها فرسوده هستند که در استان‌های مختلف متفاوت است، بین ۵۰ تا ۶۰ درصد از این کمباین‌ها عمر بالایی دارند.
یکی از برنامه‌های ویژه وزارت جهاد کشاورزی جایگزینی کمباین‌های نو به جای کمباین‌های فرسوده است. در سال ۱۴۰۳ وزارت جهاد کشاورزی هدف گذاری ۲ هزار دستگاه کمباین را در دستور کار خودش قرار داده که بخشی از اینها کمباین‌های تولید داخل هستند، کارخانه کمباین سازی ایران این را تامین خواهد کرد که حدود ۱۲۰۰ دستگاه را این کارخانه تولید خواهد کرد و در اختیار کشاورزان قرار خواهد داد و مابقی را از محل واردات انجام می‌دهد و یکی از برنامه‌های ویژه است که بسیار می‌تواند موثر باشد.
سوال: این برنامه تا آخر سال ۱۴۰۳ است، یعنی تقریباً از ۱۰ -۱۱ هزار تایی که اشاره کردید فرسوده است شما ۲ هزار تایش را امسال از رده خارج می‌کنید و جدید جایگزین می‌کنید.
سهرابی: کمباین‌های جدید وارد خواهند شد که بسیار موثر است، ما بخشی از تولیدمان را متاسفانه در زمان برداشت از دست می‌دهیم که این کار ویژه‌ای است که وزارت جهاد کشاورزی در دستور کار خودش قرار داده است.
سوال: اگر اهمیتش را بخواهیم ببینیم مصداقی همین کمباین‌هایی که دارید به آن اشاره می‌کنید چند درصد می‌تواند اثرگذار باشد این تغییری که دارید کمباین‌ها را جدید می‌کنید؟
سهرابی: برای مثال کمباینی که فرسوده باشد، عمرش بالای ۱۳ سال باشد ضایعات برداشتش بین ۸ تا ۱۰ درصد هم ممکن است برسد، وقتی یک کمباین نو مثلا با مارک کارخانه کمباین سازی ایران، وارد مزرعه می‌شود می‌تواند این ضایعات را به دو تا ۳ درصد برساند. یک اختلاف بسیار قابل توجهی این وسط حفظ می‌شود.
سوال: از استان‌هایی که به آن اشاره کردید گلستان را صحبت کردیم ایلام و اردبیل هم بود، آقای اژدری رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل روی خط ارتباطی ما است، آقای اژدری بفرمایید کجا هستید و بعد بفرمایید روند تولید و خرید در استان شما به چه صورت دارد پیش می‌رود؟
اژدری: اردبیل یکی از قطب‌های مهم کشاورزی و دامپروری است و در سال زراعی ۱۴۰۲ -۱۴۰۳سطح زیر کشت گندم ما ۲۸۹ هزار و ۵۰۰ هکتار سطح زیر کشت گندم ما است و شروع برداشت گندم از روز گذشته در شمال استان اردبیل شروع شده و تا این ساعت ۱۰ هزار تن خرید کردیم. ۴۸ مرکز خرید ما در سطح استان اردبیل مستقر شدند و در حال در شهرستان بیله سوار برداشت ما از سطح ۴ هزار هکتار شروع شده است و پیش بینی می‌کنیم انشاالله طی سال جاری تولید گندم در استان اردبیل به مقدار ۵۷۵ هزار تن برسد و نسبت به سال‌های گذشته افزایش چشمگیری را از خود نشان می‌دهد.
پیش بینی خرید و تحویل گندم توسط کشاورزان ما به مراکز خرید ۴۵۰ هزار تن برآورد می‌شود که در سال گذشته ۲۷۹ هزار تن خرید کردیم یعنی در سال جاری میزان خرید که پیش بینی کردیم ۳۸ درصد نسبت به سال‌های گذشته افزایش تولید خواهیم داشت.
سؤال: یعنی برداشت می‌کنید مشخصا چه سیاستی را شما اتخاذ کردید در استانتان که منجر به این افزایش تولید شد؟
اژدری: دو سه عوامل مختلف دخیل بودند یکی اجرای طرح جهش تولید در دیمزارهای استان اردبیل است که با کمک و حمایت ستاد اجرای فرمان امام به ما کمک کرده سطح زیر کشت که به ما ابلاغ شده ۳۶۰ هزار هکتار بوده که خوشبختانه در استان اردبیل ۳۶۷ هزار تن کشت ما بوده یعنی در حقیقت درصد تحقق کشتی که ما در استان اردبیل داشتیم ۱۰۲ درصد بوده یعنی حدودا ۲۲۰ هزار هکتار سطح کشت گندم دیمزارهای ما بود یعنی در حقیقت ۳۷ هزار کشاورز تحت پوشش ما بوده در هزار و ۲۷۱ روستا و همچنین عوامل‌های مختلف توسعه‌های فنی، من تشکر می‌کنم از آقای مهندس سهرابی و همکاران ایشان، از مرحله کاشت تا برداشت هر ماه دو بار به صورت گروهی در سر مزرعه استان اردبیل حضور داشتند.
استفاده از تکنولوژی‌های نوین، کشت مکانیزاسیون، تأمین حضور گواهی شده و در طی دو سال گذشته مراکز تحقیقاتی ما ۵۳ ارقام‌های مختلف زراعی ـ باغی معرفی کردند که نقش اساسی در افزایش تولید گندم در سطح استان اردبیل داشته و بیش از هزار و ۵۰۰ برنامه‌های آموزشی ترویجی در سطح اراضی کشاورزی که چه به صورت انفرادی و چه به صورت کارگاه‌های آموزشی در سطح استان انجام شده و همچنین مبارزه با آفات و امراض است مبارزه با علف‌های هرز، مبارزه با آفات، مبارزه با بیماری‌ها و مبارزه با جوندگان یکی از عوامل‌های اصلی افزایش تولید درصد نسبت به سال‌های گذشته داشتیم و همچنین ۲۰۲ کارشناسان آموزش دیده فنی از مرحله کاشت تا برداشت بر سر مزرعه بودند و یکی از عوامل اصلی هم ارائه توصیه‌های فنی کارشناسی به کشاورزان عزیز ما سبب شد که میزان تولیدات بخش کشاورزی ما نسبت به دو سال گذشته افزایش پیدا بکند.
سؤال: اشاره کردید در فرمایشاتتان به مکانیزاسیون چیزی که در استان گلستان هم صحبتش شد آقای سهرابی هم یک نکاتی را اضافه کردند که برنامه وزارت جهاد کشاورزی بود در ... شما در سال گذشته در اینکه حالا جایگزین بکنیم کمباین هایتان را یا ضایعات کشاورزیتان را کاهش بدهید چقدر موفق بودید؟ چقدر این اقدامات شما انجام دادید در استانتان؟
اژدری: خوشبختانه با پیگیری‌هایی که انجام دادیم اکثر کمباین‌های موجود در استان اردبیل فرسوده است نیازمند به تعویضشان دادیم سه چهار کمباین‌های مکانیزه خریداری شده و از محل تسهیلات بانکی پرداخت شده انتظار داریم که ان شاءالله در سال جاری میزان تسهیلات بانکی برای تعویض کمباین‌هایی که فرسوده بوده و ضایعات بیشتری را ایجاد می‌کند و صرفه اقتصادی برای تولیدکنندگان و کشاورز ما نداشتند عمل بشود و ادوات کشاورزی که در سال گذشته و سال جاری در اختیار از محل تسهیلات بانکی قرض الحسنه در اختیار کشاورزان دیمکار ما قرار گرفته است ۵۱۶ دستگاه بوده حقیقتا این ادوات کشاورزی ما سبب شده است که میزان هم برداشت و هم مکانیزه کردن اراضی کشاورزی نقش اساسی در تولید گندم و سایر محصولات کشاورزی را داشته باشیم.
سؤال: آقای سهرابی تسهیلاتی که دارد پرداخت می‌شود برای نوسازی که اشاره کردید ۲ هزار دستگاه است در سال جاری که در آن هستیم به چه صورت است کشاورزان چطوری می‌توانند مراجعه بکنند و این کار را انجام بدهند؟
سهرابی: در رابطه با نوسازی یا خرید کمباین‌ها یک دستورالعملی را داریم که به استان‌ها ابلاغ شده که در آن از دو مسیر متقاضیان می‌توانند درخواست بدهند ۱ ـ رانندگان حرفه‌ای کمباین که باید مستندات و مدارک خودشان را تحویل بدهند که در گذشته‌ها راننده حرفه‌ای بودند یا خیر ۲ ـ مزارع یا کشاورزان بزرگ مالکی که می‌توانند کمباین داشته باشند که اینها بر اساس دستورالعمل باید به مراکز جهاد کشاورزی مراجعه بکنند.
سؤال: اولویت بندی شما چگونه است؟
سهرابی: اولویت بندی بر اساس دستورالعملی که داریم هست و عرض کردم که رانندگان حرفه‌ای و کشت و صنعت‌ها با مراجعه به مراکز خدمات ما می‌توانند از این تسهیلات استفاده کنند یک موردی من فقط لازم است که به فرمایشات آقای اژدری اضافه کنم آقای اژدری رئیس محترم سازمان استان اردبیل، ما یکی از طرح‌های ویژه‌ای که وزارت جهاد کشاورزی از آن اقدامات فنی و در عین حال مشوق‌ها در وزارت جهاد کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام ۴ سال است که یک طرحی را یا ابرطرحی را در حال اجرا داریم تحت عنوان ابرطرح جهش تولید در دیمزارها.
سؤال: جزئیاتش را از شما خواهم پرسید یک گزارش هم در این خصوص داریم فقط مطالبات الآن طبق چیزی که حالا داریم با هم صحبت می‌کنیم به نظر می‌رسد که یک خرده تأخیر دارد ساز و کار پرداخت‌ها به چه صورت است این تأخیر و دیرکردها مطالبات‌ها را چگونه می‌بینید امسال؟
سهرابی: بر اساس جلساتی که ما با عزیزانمان در سازمان برنامه و بودجه کشور داشتیم امسال برنامه نحوه پرداخت‌ها به این شکل است که ما ابتدا کشاورزمان در سامانه پهنه بندی اطلاعاتش وارد می‌شود سطح زیر کشتش و اهلیتش تعیین می‌شود بعد از آن برآورد تولید اتفاق می‌افتد و سامانه پهنه بندی و سامانه سیفا با هم در ارتباطند و بعد از تحویل محصول به مراکز خرید تضمینی این اطلاعات در سامانه سیفا می‌نشیند و تمام این اطلاعات در اختیار سازمان برنامه و بودجه کشور قرار می‌گیرد و از محل اعتباراتی که در این مسیر پیش بینی شده پرداخت‌ها مستقیما از سازمان هدفمندی یارانه‌ها به حساب زارعین انجام می‌شود یک تغییر جدیدی است.
سؤال: چه تأثیر مثبتی دارد این کار؟
سهرابی: دیگر این زمان معطلی زمان یعنی، چون در گذشته این پول واریز می‌شد به حساب شرکت بازرگانی دولتی ایران بعد از آن می‌رفت روی حساب بانک کشاورزی و بعد پرداخت می‌شد به حساب کشاورزان و این می‌توانست سرعت کار را بالا ببرد و انحرافات احتمالی را جلویش را خواهد گرفت و مستقیما به ذی نفع نهایی که کشاورزان باشند پرداخت می‌شود که شما هم اشاره کردید در گزارشتان هم بود حدود ۵۰ درصد از وجه کشاورزان پرداخت شده و در حال پرداخت است ان شاء الله مابقی آنها هم مشترکا جلساتی را ما داریم و همین شنبه هم.
سؤال: می‌توانید یک زمان به ما بدهید که مثلا برنامه پرداخت به چه صورت است؟
سهرابی: زمان بندی را عزیزانمان در سازمان برنامه و بودجه و سازمان هدفمندی یارانه‌ها تعیین خواهند کرد شنبه ما جلسه را خواهیم داشت با عزیزان در ارتباط با آن مکانیزم و اقدامات مجموعه آنها در رابطه با پرداخت‌های به موقع کشاورزان.
سؤال: یک نکته‌ای که همیشه مطرح بود مثلا در سال گذشته این بود که علت اینکه تأخیر می‌افتاد در پرداخت مطالبات گندمکارها این بود که برآورد تولید برآورد صحیح و نزدیکی نبود امسال شما برنامه تان چگونه است که بر برآورد شما منطبق‌تر باشد و چیزی که دارد تولید می‌شود؟
سهرابی: بنده به عنوان مجری طرح گندم و همکارانمان در استان‌ها هستیم امسال اطلاعات دقیق تری گرفتیم سه چهار مرحله از استان‌ها هم اطلاعات گرفتیم و هم خودمان بازدید داشتیم و عدد پیش بینی خرید ۱۱ و نیم تا ۱۲ میلیون تن را در اختیار هم شرکت بازرگانی دولتی ایران و هم سازمان برنامه و بودجه قرار دادیم امیدواریم که امسال دیگر مشکل خاصی در رابطه با پرداخت‌ها نباشد قطعا پرداخت‌های به موقع در میزان خرید تأثیر خودش را خواهد گذاشت.
سؤال: از آن سه تا استانی که صحبت کردیم و در صدر لیست بودند ما گلستان و اردبیل را صحبت کردیم ماند به آقای عزیزان رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام، آقای عزیزان شما هم بفرمایید که در چه محلی حضور دارید وضعیت تولید و خرید را هم اگر بفرمایید ممنونتان می‌شوم؟
حشمت عزیزان رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ایلام: بنده هم اکنون در یکی از مراکز خرید شهرستان چرداوول هستم ما امسال ۱۶۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی مان را در استان به کشت گندم آبی و دیم اختصاص دادیم و علی رغم اینکه در اوایل سال زراعی و در شروع سال زراعی ما با کمبود باران مواجه بودیم و تنش آبی هم به محصولات وارد شد و همچنین در اواخر سال گذشته و فروردین و اردیبهشت ماه سال جاری باران‌های نسبتا سنگین و تگرگ هم داشتیم به صورتی که با حدود ۱۰ هزار هکتار از مزارع گندم ما خسارت جدی وارد شد ولی خوشبختانه این را بگویم که با این محدودیت‌ها و مشکلاتی که عرض کردم باز ما افزایش تولید نسبت به سال گذشته و همچنین افزایش خرید نسبت به سال گذشته داریم حالا اگر فرصت هست بنده اشاره بکنم به مجموع اقداماتی که باعث شده که ما این افزایش تولید را داشته باشیم.
سؤال: بله فقط اگر کوتاه بفرمایید که چگونه و چقدر توانستید افزایش بدهید ممنوع می‌شوم.
عزیزان: از جمله اقدامات خوبی که ما در فصل زراعی امسال انجام دادیم اجرای طرح جهش تولید در دیمزارهای استان بود که با مشارکت و همکاری ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) در استان بود که بنده جا دارد از همین جا از همکاران خوبمان در استان تشکر بکنم که واقعا این طرح باعث این شد که ما افزایش تولید در واحد سطح را در دیمزارهایمان داشته باشیم و باز از عواملی که نقش داشته در افزایش تولید و افزایش عملکردی که ما داشتیم مبارزه هوشمندانه و پیشگیرانه‌ای بود که ما با زنگ زرد و بیماری‌های برگی در استان داشتیم ما در زمینه مبارزه با بیماری‌های برگی و مخصوصا زنگ زرد در استان موفقیت خوبی را داشتیم تغذیه مناسب، رعایت اصول مکانیزاسیون و همچنین جا دارد اینجا من اشاره بکنم به زحمات محققین ما و همکاری آنها در مرکز تحقیقات و سازمان تحقیقات جهاد کشاورزی که ما توانستیم با استفاده از ارقام جدید پرمحصول بتوانیم که به هر حال نقش اینها را در افزایش تولید داشته باشیم و از همه اینها مهم‌تر جا دارد که از زحمات همه کشاورزان عزیز و تولید کنندگان خوب ما که با عمل به توصیه‌های فنی کارشناسان و مروجان ما و با همکاری خوبی که در تمام فصل با ما داشتند و همکاری مستمری که داشتند ما توانستیم به این افزایش عملکرد دست پیدا بکنیم.
تا الآن که من در خدمت شما هستم ما حدود ۲۸۰ هزار تن گندم را از کشاورزان خرید تضمینی داشتیم ۲۷ هزار تن هم خرید گندم بذری داشتیم که این رقم نسبت به مشابه سال گذشته حدود ۱۰ درصد افزایش نشان می‌دهد و البته پیش بینی ما این است که ان شاء الله تا پایان فصل برداشت بتوانیم کل تولید را به رقم حدود ۴۰۰ هزار تن و خرید تضمینی هم به ۳۴۰ هزار تن برسانیم که خوشبختانه این برای اولین بار در استان اتفاق می‌افتاد و یک نصاب جدیدی هم برای تولید گندم در استان به حساب می‌آید.
سؤال: آقای سهرابی در صحبتی که ما با آقای عزیزان داشتیم از استان ایلام اشاره کردند به آسیب‌هایی که خورده بودند در خصوص بیمه به ویژه در زمین‌های دیم توضیح می‌دهید که به چه صورت است؟
سهرابی: در ارتباط با بحث امسال که اشاره شد که ما متأسفانه یک سری اتفاقاتی مثل تگرگ، بارش‌های سیل آسا در استان خوزستان، تگرگ در استان ایلام، خسارت سرمازدگی در استان‌های آذربایجان غربی، شرقی و اردبیل متأسفانه خساراتی را به مزارع ما وارد کردند.
سؤال: چقدر است حدود برآوردهایتان؟
سهرابی: ما یک چیزی حدود ۱۴۰ هزار هکتار از مزارع این استان‌هایی که نام بردند حالا با درصدهای مختلف خسارت به آنها وارد شد از ۳۰ درصد تا گاها ۱۰۰ درصد.
سؤال: ریالی آن چقدر می‌شود؟
سهرابی: ریالی آن را هنوز برآورد دقیقی الآن ندارم، اما بلافاصله بعد از اتفاقات اکیپ‌های مشترک وزارت جهاد کشاورزی و صندوق بیمه به استان‌ها عزیمت کردند با همکاری استان‌ها این برآوردها انجام شده و پیگیری‌های لازم در ارتباط با پرداخت غرامت هم از طریق صندوق بیمه در حال انجام است که ان شاءالله به موقع و در زمان خودش اطلاع رسانی خواهد شد البته امسال خسارت‌هایی که به محصولات کشاورزی وارد شد حداقل در محصولات زراعی از سال‌های گذشته یعنی از سال ۹۹، ۱۴۰۰، ۱۴۰۱ کمتر است.
سؤال: چقدر کمتر است؟
سهرابی: ما در سال ۹۹، ۱۴۰۰ بخش قابل توجهی از دیمزارهایمان به شدت خسارت دیدند و غیر قابل برداشت شدند همین استان گلستان، استان اردبیل خسارت‌های بسیار شدیدی را مزارعشان به آنها وارد شد در خراسان رضوی، در خراسان شمالی خسارت شدیدی داشتیم که اشاره کردند آقای کریمی در آن سال ما ۱۴۰ میلی متر بارندگی داشتیم در ۷۰ سال گذشته بی سابقه بود و به هر حال دارد بررسی‌ها انجام شده برآوردها انجام شده و غرامت‌ها هم ان شاءالله بعد از تأمین اعتبار پرداخت هم انجام خواهد شد.
سؤال: حدودی می‌توانید یک زمان به ما بدهید؟
سهرابی: زمانش را باید عزیزان ما در صندوق بیمه تشریف بیاورند و برای شما بگویند.
سؤال: شامل بیمه که شدند همه آنها؟
سهرابی: بله، مزارعی که بیمه شدند برآوردها انجام می‌شود و غرامت‌ها پرداخت می‌شود.
سؤال: پیگیری شما چگونه است به عنوان متولی؟
سهرابی: وزارت جهاد کشاورزی یکی از وظایفی که انجام می‌دهد همین است ما در حوزه معاونت برنامه ریزی وزارت جهاد کشاورزی، صندوق بیمه این کار را در سر لوحه خودش قرار داده یکی از سیاست‌های حمایتی دولت‌ها پرداخت غرامت به.
سؤال: چقدر باید تأمین اعتبار بشود برای این حجمی که با هم صحبت کردیم؟
سهرابی: عرض کردم که اینها دارند ارزیابی دقیقش را انجام می‌دهند.
سؤال: چقدر طول می‌کشد این ارزیابی؟
سهرابی: معمولا ما در مناطق گرمسیری مان تمام شده در مناطق معتدل و سرد همچنان بررسی‌ها دارد انجام می‌شود و ممکن است اتفاقاتی بعد از این اتفاق‌ها بیفتد اینها را باید بعد از آن اینها، در رابطه با جهش تولید دیمزارها یکی از طرح‌های بسیار خوبی بود که در ۴ سال گذشته آغاز شد در همکاری مشترک وزارت جهاد کشاورزی و ستاد اجرایی فرمان حضرت امام اقدامات بسیار خوبی را انجام شد.
حمایت‌های بسیار خوبی از کشاورزان انجام شد که شامل یارانه ... پرداخت کودهای یا تحویل کودهای بذرمال به کشاورزان، تحویل کودهای ریزمغذی در مرحله داشت، مبارزه با آفات و بیماری‌ها کمک‌هایی انجام شد یکی از مهمترین خدماتی که در طرح جهش تولید دیمزارها به کشاورزان می‌شود، ۱ ـ آموزش و ترویج و اطلاع رسانی، بالا بردن دانش کشاورزان بوده، موضوع بعدی تسهیلات با نرخ سود ۴ درصد است برای خرید ادوات دنباله بند که بسیار بسیار مؤثر بوده است.
سؤال: سرجمع چقدر این طرح جهش تولید در دیمزارها مثلا در سال گذشته توانست کمک بکند به افزایش تولید؟
سهرابی: به طور متوسط در مناطق مختلف بین ۲۵ درصد تا ۳۵ درصد کشاورزانی که همکاری داشتند در طرح جهش تولید دیمزارها با ما در مقایسه با کشاورزانی که تحت پوشش نبودند افزایش تولید داشتند.
نظر شما