هادی بزازی، ایمونولوژیست، عضو هیئت علمی و معاوم علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان در گفت‌وگو با ایسکانیوز پیرامون پیدایش سویه‌های جدید ویروس کرونا گفت: مشاهده سویه‌های مختلف از ویروس کرونا به علت تغییرات در پروتئین‌های ویروسی است که در اثر جهش‌های ژنتیکی اتفاق می‌افتد. مثلا سویه امیکرون کرونا نسبت به سویه اولیه ووهان تقریبا ۳۰ جهش بیشتر دارد و نیمی از این جهش‌ها مربوط به پروتئین اسپایک بوده‌است که نقش اصلی را در اتصال ویروس به سلول‌های میزبان دارد. 

وی ادامه داد: جهش سبب می‌شود تا آنتی‌ژن های ویروس دچار تغییر شوند و آنتی‌بادی‌های حاصل از واکسن که قبلا بر روی سویه‌ پیشین موثر بوده‌اند، دیگر توانایی خنثی‌سازی آن‌ را نداشته باشد البته باید توجه داشت که وقتی واکسنی را تزریق می‌کنیم، تنها یک نوع آنتی‌بادی در بدن‌ ما ایجاد نمی‌شود بلکه چند نوع آنتی‌بادی ضد ویروس ساخته می‌شود و وقتی جهش در ویروس اتفاق می‌افتد، همچنان تعدادی از آن آنتی‌بادی‌ها توانایی مبارزه علیه واریانت جدید ویروس را دارند. 

بزازی افزود: مشکل اصلی آنجاست که فاصله بین تزریق دو نوبت واکسن، تعداد آنتی‌بادی‌های خنثی کننده ویروس را کاهش می‌دهد و به‌ این ترتیب توانایی واکسن در تاثیرگذاری بر ویروس کم می‌شود که نیاز به تزریق دوز سوم را که موجب افزایش میزان آنتی‌بادی‌های موثر و افزایش توان پیشگیری از بیماری می‌شود را به وجود می‌آید. 

عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد استان گلستان گفت: از آن‌جایی که جهش پدیده‌ای کاملا تصادفی است نمی‌توان پیش‌بینی کرد ویروس دیگر دچار جهش نشود ویا این جهش‌ها کاهش یابد. اما می‌توان با واکسیناسیون و رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی مانند استفاده از ماسک، شستشوی دست‌ها و حفظ فاصله اجتماعی، مانع از چرخش ویروس در جامعه شد که به‌طور غیرمستقیم در کاهش میزان جهش ویروس موثر است. 

وی اظهار کرد: گاهی جهش ممکن است به ضرر ویروس اتفاق بیافتد و بعضی مواقع هم بالعکس. برای مثال بنظر می‌رسد جهشی که منجر به ایجاد سویه امیکرون شد، به نفع ویروس بوده‌است زیرا سرایت‌بخشی آن را افزایش داده‌است و تعداد بیشتری از افراد جامعه را آلوده می‌کند. 
البته شواهد علمی حاکی از آن است که شدت بیماری‌زایی امیکرون نسبت به سویه دلتا کمتر است و غالبا بخش فوقانی دستگاه تنفسی را درگیر می‌کند به همین‌خاطر  علائم این بیماری همچون آبریزش بینی، عطسه، سرفه خشک و گاهاً تب، شبیه به سرماخوردگی دیده‌ می‌شود. 
امروز اگرچه پیش‌بینی می‌شود آمار ابتلا به امیکرون به‌علت سرایت‌بخشی بالای ویروس،بیشتر از ابتلا در اثر سویه دلتا باشد، اما انتظار می‌رود به‌خاطر پوشش گسترده واکسن در کشور میزان مرگ و میر به‌ویژه در افراد واکسینه شده به‌شدت کاهش یابد چراکه مهم‌ترین علت اوج‌گیری چشم‌گیر آمار مرگ و میر در تابستان گذشته، پایین بودن میزان واکسیناسیون عمومی بود. 

هادی بزازی، ایمونولوژیست در رابطه با تأثیر واکسن بر ابتلا و فوت ناشی از کرونا گفت: بر اساس یک آمار علمی تأثیر نوبت سوم واکسن در جلوگیری از ابتلا ۵۰ درصد، در کاهش بستری ۹۰ درصد و در توانایی ممانعت از مرگ ۹۵ درصد است. این در حالی است که میزان مرگ و میر در افراد واکسینه نشده را ۱۲ درصد نشان می‌دهد. 

وی بیان کرد: آنچه در فضای مجازی پیرامون اثربخشی واکسن‌هایی که در دسترس ما نیست منتشر می‌شود، غالبا تبلیغات رسانه‌ای شرکت‌های داروسازی است. حتی بنظر می‌رسد واکسن‌های از نوع ویروس ضعیف یا کشته شده مثل سینوفارم و برکت اثربخشی بیشتری نسبت به سایر واکسن‌ها داشته باشند زیرا این نوع واکسن حاوی تمامی آنتی‌ژن‌های ویروسی است و درنتیجه سیستم ایمنی در مواجهه با ویروس، علیه تمامی آنتی‌ژن‌ها، آنتی‌بادی می‌سازد اما زمانی‌ که واکسن بر پایه ژنومی استفاده می‌کنیم که فقط یک نوع آنتی‌ژن مثلا اسپایک را دارد، بدن تنها آنتی‌بادی ضد همان آنتی‌ژن را می‌سازد و با جهش در آن آنتی‌ژن، این واکسن دیگر کارایی کافی را ندارد و نیاز به تغییر در نوع واکسن‌های ژنومی به‌وجود می‌آید. در حالی که در واکسن های بر پایه ویروس ضعیف شده، این اشکال دیده نمی‌شود. 

بزازی افزود: هم‌اکنون واکسن غالب در کشور، سینوفارم است که نتایج استفاده از آن به سرعت با کاهش آمار ابتلا و مرگ و میر مشاهده شد و نقشه کرونایی تمامی مناطق کشور را در زمان کوتاهی از قرمز در مرداد ماه به رنگ آبی درآورد. 

معاون علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان گلستان گفت: گزارش‌های علمی عوارض واکسن‌ها را بسیار نادر نشان داده‌ است مثلا حساسیت به واکسن، یک مورد در یک میلیون نفر دیده شده که برای بسیاری از داروها همین آمار موجود است و یا میزان مرگ و میر در اثر عوارض واکسن آستارزنکا بین ۴ تا ۶ مورد در یک میلیون نفر بوده است. 
وی ادامه داد: به افرادی که پس از تزریق واکسن آستارزنکا دچار علائمی همچون تنگی نفس، درد قفسه سینه، دردهای مداوم شکمی می‌شوند، توصیه شده به پزشک مراجعه کرده و اعلام کنند این واکسن را تزریق نموده‌اند تا با اقدامات پزشکی از بروز عوارض ناشی از واکسن در همان موارد نادر نیز مانع شد.

هادی بزازی ضمن بیان اینکه تصمیم‌گیری‌ برای بازگشایی حضوری دانشگاه‌ها و مدارس برعهده ستادهای ملی و استانی مبارزه با کروناست پیشنهاد داد: متخصصین به مسئولین مربوط، اولاً بازگشایی مراکز آموزشی به‌صورت تدریجی، ثانیاً ممانعت از حضور افراد واکسینه نشده در کلاس، و ثالثاً مجازی شدن آموزش در صورت تغییر وضعیت شیوع کروناست. 
وی‌ در پایان تأکید کرد: همچنین توصیه می‌شود بعضی دروس مانند دروس عمومی که صرفاً نیاز به تبادل نظر دارند، همچنان به‌صورت مجازی و دروس‌ آزمایشگاهی و عملی که دانشجو در آن، روش کار را فرامی‌گیرد، با رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی و با کاهش تعداد افراد در هرکلاس به‌شکل حضوری برگزار شود.

خبرنگار: حسن دانش

انتهای پیام /