به گزارش گروه علم و فناوری باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)؛ روسیه یکی از پنج کشوری بود که در سال 1998 در پرتاب ایستگاه فضایی بین‌المللی به مدار زمین مشارکت داشت و بیل شپرد آمریکایی، سرگئی کریکالف و یوری گیدزنکو روسی نخستین فضانوردانی بودند که در اکتبر ۲۰۰۰ به این ایستگاه فضایی اعزام شدند. این مأموریت سرآغاز سال‌ها همکاری مشترک سازمان‌های فضایی آمریکا و روسیه بود که فصل تازه‌ای از اکتشافات فضایی را رقم زد.
حتی پس از فاجعه انفجار فضاپیمای «کلمبیا» و مرگ فضانوردان آمریکایی در سال ۲۰۰۳ و همچنین بازنشستگی شاتل‌های فضایی آمریکا در سال ۲۰۱۱، کپسول‌های سایوز روسیه مسئولیت تردد فضانوردان بین ایستگاه فضایی بین‌المللی و زمین را برعهده گرفتند.
تنش‌های فضایی از کجا آغاز شد؟
ناسا در سال‌های اخیر برای صرفه‌جویی مالی و حمایت از صنایع داخلی خود به شرکت‌های خصوصی روی آورد و از این رو بسیاری از کارهای فضایی را به شرکت اسپیس‌ایکس سپرد. اسپیس‌ایکس در سال 2020 اولین تجربه پرتاب انسان به فضا را با موفقیت به انجام رساند و آژانس فضایی روسیه در سال ۲۰۲۱ در واکنش به این موضوع اعلام کرد که با پایان ماموریت مشترک فعلی در سال ۲۰۲۴ از ایستگاه فضایی بین‌المللی خارج خواهد شد و تا سال 2030 ایستگاه فضایی خود را در فضا راه‌اندازی خواهد کرد. که البته به نظر می‌رسد این روند تسریع خواهد شد. چون آمریکا دو پروژه فضایی روسیه را مرتبط با ارتش خوانده و آنها را تحریم کرده است.
حال با این روند سوالی که مطرح می‌شود این است که آیا ایستگاه فضایی بین‌المللی بدون مشارکت روسیه پابرجا خواهد ماند یا خیر؟
کشمکش‌های ژئوپلیتیکی به فضا کشیده می‌شود
پس از حمله ارتش روسیه به اوکراین، جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، اعلام کرد که تحریم‌های جدیدی علیه صنعت هوافضا و برنامه فضایی روسیه اتخاذ خواهد کرد و پروژه‌های فضایی مشترک با این کشور به زودی پایان خواهد یافت.
بایدن اعلام کرد: تخمین می‌زنیم که بیش از نیمی از واردات فناوری‌های پیشرفته روسیه متوقف شود. این کار به توانایی روسیه برای نوسازی ارتشش ضربه وارد می‌کند و صنعت هوا-فضای آنها را از جمله برنامه‌های فضایی عقب می‌اندازد.
آمریکا روز دوشنبه ۱۷ شرکت و هفت مقام روس را تحریم کرد که از آن جمله سازمان فناوری‌های پیشرفته روسیه است که بخشی از فعالیت‌های آن به امور فضایی مربوط می‌شود. ناسا همکاری‌ها با روسیه را در بخش‌های فضایی به استثنای ایستگاه فضایی بین‌المللی متوقف کرده است.
این امر با واکنش جالبی از سوی رئیس آژانس فضایی روسیه مواجه شده است. دیمیتری روگوزین در رشته توییت‌هایی اعلام کرد: اگر همکاری با ما را متوقف کنید، چه کسی جلوی خروج کنترل‌ناپذیر ایستگاه فضایی بین‌المللی از مدار را خواهد گرفت و مانع از سقوط آن روی سر آمریکا یا اروپا خواهد شد؟
او با اشاره اینکه مدار و موقعیت ایستگاه در فضا توسط موتورهای ساخت روسیه کنترل می‌شود، نوشت: احتمال سقوط این سازه ۵۰۰ تنی روی هند و چین هم وجود دارد. آیا می‌خواهید این کشورها را نیز تهدید کنید؟ ایستگاه فضایی بین‌المللی بر فراز روسیه پرواز نمی‌کند، پس همه خطرات شما را تهدید می‌کنند. آیا آمادگی آنها را دارید؟
روگوزین با کنایه گفت: آمریکا پس از تشدید تحریم‌ها علیه روسیه می‌تواند فضانوردان خود را با کمک تور ویژه پرش به ایستگاه فضایی بین‌المللی اعزام کند.
او همچنین با کنایه به ایلان ماسک و پروژه ماهواره‌های اینترنتی شرکت اسپیس‌ایکس افزود: تاجران با استعداد شما مدار نزدیک زمین را آلوده کرده‌اند و این فضانوردان ما هستند که ایستگاه فضایی را طوری هدایت می‌کنند که با این زباله‌ها اصابت نکند.
وی افزود: گویا رئیس جمهور بایدن در باغ نیست، پس به او تفهیم کنید که فضانوردان ما چطور مدار حرکت ایستگاه فضایی را تصحیح می‌کنند تا به این زباله‌ها برخورد نکند. آیا برای همه این پیامدها آماده‌اید؟ شما آقایان زمانی که داشتید برای تحریم برنامه‌ریزی می‌کردید، آلزایمر گرفته بودید. مراقب باشید که تحریم‌ها روی سر خودتان خراب نشود.
این کشمکش‌ها در حالی است که هم اینک دو فضانورد روس در مهم‌ترین پایگاه فضایی خارج از دسترس بشر مشغول به کارند و اواخر ماه مارس نیز قرار است فضانورد ناسا، مارک وندهی، با سایوز روسی به این ایستگاه بپیوندد.
آیا روسیه بلوف می‌زند؟
سوالی که مطرح می‌شود این است که اگر آمریکا از ادامه همکاری امتناع کند، چه کسی ایستگاه فضایی بین‌المللی را در زمان خروج احتمالی از مدار و خطر سقوط به خاک آمریکا یا اروپا محافظت خواهد کرد؟ اینکه بقایای این ایستگاه در چین یا هند هم بیفتد، کاملا محتمل است. با این همه به نظر می‌رسد که خارج شدن این ایستگاه فضایی از مدار در حال حاضر غیرممکن و در حد یک احتمال است.
به گزارش ناسا در ماه گذشته، ایستگاه بین المللی فضایی تا سال ۲۰۳۰ به کار ادامه خواهد داد و بعد از آن در اوایل سال ۲۰۳۱ در اقیانوس آرام در منطقه‌ای به نام «پوینت نیمو» سقوط خواهد کرد که دورترین نقطه از خشکی در سیاره زمین است و همچنین به گورستان فضاپیماها شهرت دارد. بسیاری از ماهواره های قدیمی و سایر قطعات فضایی از جمله ایستگاه فضایی روسیه، میر، در سال ۲۰۰۱ در این محل سقوط کرده‌اند. فعالیت این ایستگاه فقط تا سال ۲۰۲۴ تائید شده و هرگونه تمدید ماموریت باید مورد توافق شرکای حاضر در پروژه قرار گیرد.
ناسا عقب می‌کشد
آلارد بیوتل، سخنگوی ناسا در واکنش به بیانات روگوزین اعلام کرد: ناسا هیچ تغییری در موضع روسیه در مورد همکاری در ایستگاه فضایی بین‌المللی نمی‌بیند و ناسا به همکاری با آژانس فضایی فدرال روسیه برای تامین شرایط فعالیت ایستگاه فضایی بین‌المللی ادامه خواهد داد.
سخنگوی ناسا با ادعای اینکه مراکز صنایع فضایی روسیه مورد تحریم قرار نگرفته‌اند، اظهار کرد: پیش‌بینی سیر اوضاع در مورد احتمال خودداری روسیه از اعزام فضانوردان آمریکایی به ایستگاه فضایی بین‌المللی زودهنگام است.
ناسا در بیانیه‌ای بیان کرد: ناسا همکاری خود را با تمام شرکای بین‌المللی از جمله شرکت فضایی دولتی آژانش فضایی روسیه برای انجام عملیات ایمن در ایستگاه فضایی بین‌المللی ادامه خواهد داد.
نظر شما