به گزارش گروه علم و فناوری باشگاه خبرنگاران دانشجویی(ایسکانیوز)؛ پزشکان معمولا کمبود خواب را به افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی، افسردگی، دیابت و فشار خون بالا ربط می‌دهند. اما کشف جدید دانشمندان دانشگاه کالیفرنیا در برکلی نشان می‌دهد که کمبود خواب می‌تواند به وجدان اجتماعی ما هم آسیب وارد کند و از ما انسانی خودخواه بسازد.

بخش جالب مطالعه اخیر این است که کمک‌های خیریه در هفته اول بهار که در برخی ایالات آمریکا ساعت‌ها جلو کشیده می‌شوند و شهروندان یک ساعت از روز خود را از دست می‌دهند، ۱۰ درصد کاهش می‌یابد. در حالی که این تغییر در ایالت‌های دیگر دیده نمی‌شود.

محققان می‌گویند: در طول 20 سال گذشته، ارتباط تنگاتنگ بین سلامت خواب و سلامت روان بارها و بارها ثابت شده است. در واقع، نتوانسته‌ایم بیماری روانی‌ای را کشف کنیم که در آن خواب طبیعی باشد. مطالعه جدید نیز بار دیگر ثابت می‌کند که کمبود خواب نه تنها به سلامت افراد آسیب می‌رساند، بلکه تعاملات اجتماعی بین افراد را کاهش و علاوه بر آن، ساختار جامعه انسانی را تنزل می‌دهد.

آنها می‌افزایند: در یک جمله می‌توان گفت که نحوه عملکرد ما به عنوان یک گونه اجتماعی عمیقا به میزان خواب ما بستگی دارد.

محققان در مطالعات بیشتر متوجه شدند که اثرات کم‌خوابی فقط به فرد محدود نمی‌شود، بلکه اطرافیان‌مان را نیز تحت‌الشعاع قرار می‌دهد. اگر به اندازه کافی نخوابید، نه تنها به سلامت روانی خود آسیب می‌رسانید، بلکه به سلامت روانی کل حلقه اجتماعی و حتی افراد غریبه هم آسیب می‌رسانید.

کم‌خوابی نظریه شبکه ذهنی را خنثی می‌کند

نتایج این تحقیق سه مطالعه جداگانه را توصیف می‌کند که تأثیر کم‌خوابی را بر تمایل افراد برای کمک به دیگران ارزیابی می‌کند. در اولین مطالعه، دانشمندان مغز 24 داوطلب را از طریق دستگاه تصویربرداری تشدید مغناطیسی کاربردی (fMRI) تحت نظر قرار دادند تا عملکرد آن را پس از هشت ساعت خواب و پس از یک شب بی‌خوابی درک کنند.

مناطقی در مغز وجود دارند که وقتی افراد با دیگران همدلی یا خواسته‌ها و نیازهای دیگران را درک می‌کنند، درگیر می‌شود. به این منطقه «شبکه ذهنی» گفته می‌شود. محققان متوجه شدند که پس از یک شب بی‌خوابی، این منطقه کمتر فعال می‌شود.

محققان می‌گویند: وقتی به افراد دیگر فکر می‌کنیم، این شبکه درگیر می‌شود و به ما امکان می‌دهد نیازهای دیگران را درک کنیم: آنها به چه چیزی فکر می‌کنند؟ آیا درد دارند؟ آیا به کمک نیاز دارند؟ مطالعات نشان داد هنگامی که افراد دچار کمبود خواب بودند، این شبکه به طور قابل توجهی آسیب دید. گویی این بخش‌های مغز زمانی که ما در تلاش برای تعامل با افراد دیگر پس از کم‌خوابی هستیم، پاسخ نمی‌دهند.

محققان در مطالعه دوم خود، بیش از 100 نفر را به صورت آنلاین طی سه یا چهار شب ردیابی کردند و در طول این مدت، کیفیت خواب آنها –نظیر مدت زمان خواب آنها و چند بار بیدار شدن- را اندازه‌گیری کردند و سپس تمایل آنها برای کمک به دیگران -مانند باز نگه داشتن در آسانسور برای فرد دیگر، داوطلب شدن یا کمک به یک مصدوم در خیابان را تخمین زدند.

آنها متوجه شدند که کاهش کیفیت خواب افراد از یک شب به شب دیگر، کاهش قابل توجهی در تمایل به کمک به افراد دیگر از یک روز بعد به روز دیگر را نشان می‌دهد. کسانی که شب قبل کم خواب بودند، کسانی بودند که روز بعد کمتر تمایل داشتند به دیگران کمک کنند.

بخش سوم این مطالعه شامل استخراج اطلاعات از یک پایگاه داده از 3 میلیون کمک خیریه در آمریکا بین سال‌های 2001 تا 2016 بود. محققان متوجه شدند که تعداد کمک‌ها پس از انتقال به ساعت بهار و کم شدن یک ساعت خواب تغییر کرده است. آنها کاهش 10 درصدی در کمک‌های مالی دریافت کردند. اما در مناطقی از کشور که ساعت خود را تغییر نداده بودند، این عدم تمایل به کمک کردن وجود نداشت.

محققان می‌گویند: حتی یک «دوز» بسیار ناچیز از محرومیت از خواب، ضربه‌ای آشکار به مهربانی ذاتی انسان و انگیزه او برای کمک به سایر افراد نیازمند وارد می‌کند.