به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ نیچر در بارزترین‌ترین روندها در گزارش «ایندکس پیشگامان پژوهش ۲۰۲۴» نشان داد که موسسات علمی چین به طور فزاینده و با جهش‌های غیرعادی در جایگاه‌های برتر جهان قرار می‌گیرند و دانشگاه‌هایی چون استنفورد را از ۱۰ رتبه برتر خارج می‌کنند.
آکادمی علوم چین بزرگ‌ترین سازمان علمی جهان است که بیش از ۱۰۰ موسسه در سرتاسر جهان دارد. این آکادمی در مقیاس خود بی‌نظیر است و با ۲ هزار و ۲۴۳ سهم در ایندکس نیچر در سال ۲۰۲۳ در رده اول قرار می‌گیرد. این در حالی است که دانشگاه هاروارد با سهمی نصف سهم آکادمی علوم چین در رده دوم و با فاصله زیاد قرار می‌گیرد. بعد از دانشگاه هاروارد، انجمن ماکس پلانک آلمان با ۶۴۲ سهم در رده سوم قرار می‌گیرد.
با این حال، نیچر گزارش می‌دهد که تسلط آکادمی علوم چین یکی از ویژگی‌های مستمر پیشگامان علمی جهان است، اما حضور موسسات علمی دیگر چین در جدول ده‌گانه واقعا بی‌سابقه است.
در سال ۲۰۱۵، اولین سالی که جداول پیشگامان علمی نیچر منتشر شد، آکادمی علوم چین تنها مؤسسه چینی در ۱۰ موسسه برتر بود و در کنار آن سه مؤسسه آمریکایی، ۲ مؤسسه بریتانیا، ۲ موسسه آلمان، یک مؤسسه فرانسوی و یک مؤسسه ژاپنی قرار گرفتند. ولی امسال تنها آمریکا، آلمان و فرانسه در ۱۰ کشور برتر فهرست شده‌اند و هر کدام با یک موسسه حضور دارند.
این رده‌بندی‌ها براساس «سهم تعدیل شده نیچر» است؛ معیاری که نوسانات سالانه تعداد مقالات شاخص نیچر را در هر سال در نظر می‌گیرد. این رده‌بندی نشان می‌دهد که همه موسسات چینی بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ بیش از پنج درصد جهش داشته‌اند. سه موسسه باقیمانده در این فهرست، نتوانسته‌اند نسبت به تولید علمی سال قبل خود بهبودی داشته باشند و تنها مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه رشد هفت دهم درصدی داشته است.
جدول زیر به خوبی رتبه‌بندی کشورها را براساس موسسات علمی و تعداد مقالات هر موسسه در سال ۲۰۲۳ و درصد تغییر در سهم تعدیل شده آنها را از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ نشان می‌دهد.
همانطور که در جدول بالا مشاهده می‌کنید، موسسات علمی چین در جدول ۱۰ موسسه برتر جهان با رشد بالایی از ۵/۲۰ تا ۲۳/۱۰ درصد همراه بوده‌اند که بیشترین رشد مربوط به دانشگاه ژجیانگ می‌شود. بقیه موسسات یا رشد منفی داشته‌اند یا بسیار ناچیز.
تقلا کردن
در میان ۱۰۰ موسسه برتر جهان نیچر، دانشگاه استنفورد با افت ۷/۲۰ درصدی بیشترین کاهش را در سهم تعدیل شده از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ به ثبت رسانده است. از این رو از رده ششم در سال ۲۰۲۲ به پانزدهم در سال ۲۰۲۳ سقوط کرده است. این در حالی است که استنفورد تاکنون جایگاه قوی در فهرست کلی شاخص نیچر داشته است و هر سال از ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱ در رده پنجم قرار می‌گرفت.
در میان موضوعاتی که توسط شاخص نیچر ردیابی می‌شود، استنفورد بیشترین جایگاه خود را در علوم زیستی از دست داده است و از سهم ۲۸۰/۱۱ در سال ۲۰۲۲ به سهم ۱۸۳/۴۲ در سال ۲۰۲۳ رسیده یافته است.
دلیل سقوط شدید استنفورد در رتبه‌بندی موسسات برتر علمی هنوز مشخص نیست، ولی به نظر می‌رسد که دستاوردهای سایر مؤسسات، به‌ویژه مؤسسات چینی تنها تا حدی این کاهش را توضیح می‌دهد. زیرا برای سایر موسسات، سود چین مساوی است با ضرر آنها. در واقع، پایگاه داده شاخص نیچر یک معادله با مجموع صفر است؛ یعنی اگر یک موسسه به سرعت به سود برسد، سود دیگران باید از بین برود.
در جدول زیر از رده دهم تا بیستم موسسات علمی براساس سهم تعدیل شده مقاله نیچر در سال ۲۰۲۳ آورده شده است:
همانطور که در جدول بالا مشاهده می‌کنید، از رده یازدهم تا بیستم موسسات علمی برتر جهان، چهار موسسه چینی، یک موسسه آلمانی، سه موسسه آمریکایی، یک موسسه ژاپنی و یک موسسه انگلیسی وجود دارند.
از آمریکا سه موسسه مطرح استنفورد، ام‌آی‌تی و موسسات ملی سلامت وجود دارند و از انگلستان دانشگاه مطرح آکسفورد به چشم می‌خورد.
براساس این گزارش، چین در میان کشورهای جهان تنها کشور پیشرو در شاخص نیچر است که تعداد موسسات علمی خود را بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۳ در رده‌بندی ۱۰۰ موسسه برتر افزایش داده است. این کشور در سال ۲۰۲۲ حدود ۳۱ موسسه علمی در فهرست ۱۰۰ موسسه برتر جهان داشت و در سال ۲۰۲۳ تعداد آنها به ۳۸ تا رسید. در مقایسه با آن، آمریکا در سال ۲۰۲۲ حدود ۳۸ موسسه علمی در فهرست ۱۰۰ موسسه برتر جهان داشت که تعداد آنها در سال ۲۰۲۳ به ۳۵ تا رسید.
قوی‌ترین عملکرد در شاخص پیشگامان تحقیقاتی نیچر ۲۰۲۴ را دانشگاه آکادمی علوم چین در پکن با سهم ۶۳۵/۸۱ و دانشگاه علم و فناوری چین در هیفی با سهم ۶۳۱/۲۰ داشته‌اند که رده‌های چهارم و پنجم را نیز به دست آوردند. و بدترین عملکرد را در این سال مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه داشته است که رتبه چهارم به رتبه هفتم سقوط کرده است. در این میان، دانشگاه پکن در پکن با سهم ۶۱۷/۱۷ از جایگاه نهم به رتبه ششم رسید و دانشگاه ژجیانگ در هانگژو از رتبه سیزدهم به جایگاه نهم رسید.
انجمن هلمهولتز آلمان از مراکز تحقیقاتی آلمان، چهارمین موسسه غیر چینی رتبه چهارم، پس از افت پنج رتبه از رتبه ششم در سال ۲۰۲۱ در جایگاه یازدهم قرار گرفت.
موسسه فناوری ماساچوست (MIT) در کمبریج، دومین مؤسسه قوی آمریکا در شاخص نیچر و رتبه پنجم مؤسسه غیر چینی، مسیر مشابهی داشته است و از رتبه هفتم در سال ۲۰۲۱ به رتبه دوازدهم در سال ۲۰۲۲ سقوط کرده است. و در سال ۲۰۲۳ با افت دوباره به جایگاه چهاردهم رسید.
این واقعیت که مؤسسات پیشرو در خارج از چین در تلاش برای حفظ جایگاه خود در جداول پیشگامان پژوهشی شاخص نیچر هستند، نشان می‌دهد که چگونه ظرفیت مؤسسات تحقیقاتی چین برای تولید علم با کیفیت بالا به قدرت بسیار در حال حرکت است. سوالی که در سال آینده مطرح می‌شود این خواهد بود که آیا این موسسات می‌توانند به پیشرفت خود ادامه دهند و این چه معنایی برای همتایان آنها در سراسر جهان خواهد داشت؟
کدام کشورها بهترین موسسات علمی دنیا را دارند؟
در جدول زیر می‌توانید کشورها را از نظر شاخص پیشرفت علمی نیچر مشاهده کنید:
براساس این جدول، چین در صدر پیشگامان تحقیقات علمی نیچر در سال ۲۰۲۴ قرار دارد و بعد از آن آمریکا، آلمان، انگلستان و ژاپن قرار می‌گیرند. در میان ۱۰ کشور اول جهان، هند بیشترین رشد را در و انگلستان بیشترین افت را در تحقیقات علمی داشته‌اند.
در جدول کامل نیچر در ارزیابی کشورهای پیشگام تحقیقات علمی، ایران در رده سی و دوم قرار دارد. سهم کشورمان در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۲۳/۸۱ و در سال ۲۰۲۳ حدود ۱۱۵/۷۷ بوده و در این فاصله زمانی با افت ۷/۳ درصدی در سهم تعدیل شده نیچر روبه‌رو بوده است.
انتهای پیام/
نظر شما