به گزارش خبرنگار علم و فناوری ایسکانیوز؛ حسن سالاریه در نشست خبری امروز تحت عنوان گزارش پیشرفت پروژه‌های فضایی، دستاوردهای دولت سیزدهم را در زمینه صنعت فضایی برشمرد و به ارائه برنامه‌های فضایی کشور در سال 1403 پرداخت.
احیای شورای عالی فضا
حسن سالاریه امروز یکی از مهم‌ترین دستاوردهای دولت سیزدهم را در صنعت فضایی احیای شورای عالی فضا بعد از حدود 10 سال تعویق دانست و گفت که این شورا بالاترین مرجع برای سیاستگذاری برای صنایع فضایی به شمار می‌آید و یکپارچگی اجرای برنامه‌های فضایی در گرو تشکیل آن است.
در جلسه اول شورای عالی فضایی مسائل مهمی مطرح شد و پروژه‌های زیادی استارت خورد. در جلسه دوم شورا برنامه ۱۰ ساله مصوب شد و در جلسه سوم گزارشی از وضعیت پروژه‌ها ارائه و تکالیفی به دستگاه‌ها ابلاغ شد.
به گفته سالاریه، ایجاد دبیرخانه شورای عالی فضایی، تدوین برنامه و رصد برنامه‌ها ماحصل این جلسات شورای عالی فضایی بود.
شروع توسعه بسیاری از زیرساخت‌های فضایی
سالاریه گفت که سامانه رصد فضایی، تکمیل فضای فیزیکی آزمایشگاه‌های تست و تجمیع ماهواره کلاس هزار کیلوگرم، آغاز بهره‌برداری از فاز یک و طراحی فاز 2 پایگاه ملی پرتاب‌های فضایی چابهار از دستاوردهای مهم دولت سیزدهم در بخش توسعه زیرساختی است.
وی افزود که با فعال شدن پایگاه فضایی چابهار دسترسی به مدارهای با شیب‌های مختلف فراهم خواهد شد.
رئیس سازمان فضایی ایران در مورد احداث آزمایشگاه کلاس یک تن گفت: تا پایان سال زیرساخت فیزیکی آزمایشگاه آماده می‌شود. وجود چنین آزمایشگاهی منجر به افزایش ساخت ماهواره، افزایش کیفیت ماهواره و ساخت ماهواره با اجرام بالا می‌شود.
وی با اشاره به برنامه پنج ساله توسعه هفتم گفت: ساخت و ایجاد آزمایشگاه‌های فضایی یکی از تکالیف سازمان فضایی و سازمان ارتباطات است. بدون داشتن صنعت فضای قوی، حکمرانی اقتصادی، امنیت کشور و بهره‌وری اقتصادی دچار چالش جدی خواهد شد. وجود این آزمایشگاها باعث افزایش تعداد ساخت ماهواره‌ها، افزایش کیفیت ماهواره ساخته شده می‌شود.
یکی از زیرساخت‌های این حوزه، ایستگاه دریایی است. سالاریه در جواب خبرنگار ایسکانیوز در مورد لزوم این ایستگاه گفت: در مراحل اولیه پرتاب و تثبیت عملکرد ماهواره‌ها وجود ایستگاه‌های متعدد در سرتاسر دنیا ضروری است تا داده‌ها جمع‌آوری و به کاربر داده شود و یکی از مهم‌ترین داده‌ها در این زمینه داده‌های ایستگاه دریایی است. ایستگاه دریایی به ویژه برای پرتاب ماهواره‌های ژئو اهمیت دارد. از آنجا که پایگاه‌های مستقر روی زمینی محدودهای بسیاری دارند و خیلی اوقات نیاز به یک پایگاه سیار وجود دارد، ایستگاه دریایی به دلیل آزادی عمل زیاد کاربرد بسیاری دارد.
به گفته او، مطالعات مربوط به طراحی و توسعه ایستگاه دریایی انجام شده و قرارداد مربوط به تکمیل آن منعقد شده است.
تکمیل پایگاه‌های کنترل و دریافت داده
سالاریه تصریح کرد: از اقدامات مهمی که در دولت سیزدهم شروع شد، بحث تکمیل پایگاه‌های کنترل و دریافت داده ماهواره بود که هم پایگاه خیام تکمیل و بهره‌برداری شد و هم عملیات احداث ۲ پایگاه دیگر در شمال شرق و شمال غرب کشور آغاز شد و تا پایان سال زیرساخت فیزیکی آن ساخته و آماده می‌شود.
فعال‌سازی زیست بوم فضایی
دولت سیزدهم در راستای فعال‌سازی زیست بوم فضایی کشور، اقدامات راهبردی مهمی برای فعال کردن بخش انعقاد قراردادهای نسبتا بزرگ با بخش خصوصی برای ساخت ماهواره و سیستم و رصد پرتاب و مدیریت بهره‌برداری از ماهواره انجام داده است.
به گفته سالاریه، رشد جهش‌گونه و پرشتاب در صنعت فضایی مستلزم ورود بخش خصوصی به این صنعت است. کمااینکه کشورهایی که کارهای جهشی در این زمینه انجام داده‌اند، حجم بسیاری از کار توسط بخش خصوصی انجام شده است. بخش خصوصی در تمامی فرآیند توسعه، از تامین تجهیزات و المان تا زیرسیستم‌ها می‌تواند فعالیت داشته باشد. انعقاد قراردادهای بزرگ با بخش خصوصی برای ماهواره‌سازی، توسعه زیرسیستم‌ها و تامین تصاویر با ماهواره‌های بومی که به صورت مرتب به روزرسانی می‌شود از جمله این اقدامات است. ماهواره کوثر نیز که توسط بخش خصوصی طراحی و تولید شده، آبان ماه پرتاب خواهد شد.
منظومه باریک باند اینترنت اشیاء
سالاریه با اشاره به اینکه یکی از طرح‌های موفقی که با همکاری با بخش خصوصی انجام شده است، ساخت منظومه باریک باند IoT پروژه شهید سلیمانی است، گفت: طراحی این منظومه به پایان رسیده و پرتاب آزمایشی ماهواره‌هاتف برای تست سیستم‌های این مجموعه انجام شده و پرتاب‌های آزمایشی دیگر آن نیز امسال انجام می‌شود. سال آینده پرتاب‌های اصلی این منظومه ماهواره‌ای را خواهیم داشت که دستاورد بزرگی برای کشور محسوب می‌شود.
سالاریه درخصوص نحوه عملکرد این نوع از ماهواره‌ها توضیح داد: ماهواره‌های باریک باند از محدوده‌های فرکانسی سهل‌الوصول‌تری استفاده می‌کند و حجم داده انتقالی کمتر دارند. در این نوع ماهواره پلتفرم مورد استفاده سبک‌تر است از این رو پرتاب سریع‌تر و نسبتا آسان‌تری دارد.
این منظومه در بخش‌های مختلف کارایی دارد. با استفاده از داده‌های این منظومه ماهواره‌ای می‌توان کار پایش آتش‌سوزی در جنگل‌ها و رصد لوله‌های آب و نفت را انجام داد.
گسترش تحقیق و توسعه با مجموعه ماهواره‌های پژوهش
به گفته رئیس سازمان فضایی کشور، پروژه‌های دیگری در بخش خصوصی تعریف شده است که بخشی از آنها ماهواره‌های تحقیقاتی هستند و انجام آنها به بخش خصوصی واگذار می‌شود. چهار ماهواره از این مجموعه ماهواره‌ها مناقصه شده و تا پایان سال تعداد آنها افزایش پیدا می‌کند. این ماهواره‌ها از انواع ماهواره تحقیقاتی هستند و قرار است بر موضوعات فناوری پایه یا تحقیق و توسعه تمرکز داشته باشند.
تکمیل پروژه‌هایی که در سال گذشته تعریف شده‌اند
سالاریه گفت: پروژه‌های صنعت فضایی زمان‌بر هستند و امسال یکی از مهم‌ترین دستاوردهای سازمان فضایی کشور تکمیل پروژه‌هایی است که از سال‌های قبل مانده بودند. نمونه ماهواره ناهید ۲، طلوع ۳، پایا، بلوک انتقال مداری سامان و ماهواره ظفر ۲ از جمله این پروژه‌هاست که تکمیل شد. ماهواره طلوع ۳ و ظفر ۲ نیز به زودی پرتاب خواهد شد. پرتاب این ماهواره‌ها باعث می‌شود مسیر پیشرفت صنعت ماهواره تسریع پیدا کند و کیفیت زیرساخت‌های مختلف بارها و بارها مورد آزمایش قرار گیرد تا در نهایت فناوری ممکن تثبیت شود.
تعریف پروژه‌های جدید
سالاریه با اشاره به اینکه پروژه‌های جدیدی که امسال تعریف شده، نمونه‌های پیشرفته‌تر پژوه‌های قبلی بوده است، گفت: این پروژه‌ها براساس برنامه فضایی ۱۰ ساله تعریف و انجام شده است. ماهواره پارس ۲ و پارس ۳ ماهواره‌های سنجشی هستند که در مراحل طراحی و ساخت قرار گرفته‌اند. ماهواره‌های راداری راد یک و راد ۲ با دقت ۵۰ متر و ۲۰ متر نیز در حال طراحی و ساخت هستند.
سالاریه گفت: ماهواره پارس از نوع ماهواره‌های اپتیکی و ماهواره راد از نوع ماهواره‌های سنجشی راداری هستند. ماهواره‌های راداری در شرایط جوی مختلف کار می‌کند و امکان تصویربرداری را فراهم می‌کند. ماهواره ناهید ۳ و بلوک انتقال مداری سامان ۲ که برای انتقال به مدار ۳۶ هزار کیلومتر طراحی شده‌اند نیز مرحله طراحی را پشت سر گذاشته و در مرحله ساخت است.
توسعه صنعت پرتابگر
رئیس سازمان فضایی گفت: در سه سال گذشته اتفاقات خوبی در صنعت پرتاب و پرتابگر رخ داد. پرتابگرهای سوخت جامد قائم ۱۰۰ یک تست موفقیت‌آمیز انجام داد و ماهواره ثریا را با موفقیت در مدار قرار دارد. خانواده‌های جدید قائم ۱۰۵ و ۱۲۰ در فاز تحقیقاتی قرار گرفته‌اند تا به لحاظ جرمی و مداری قابلیت‌های بهتری را داشته باشیم.
وی افزود: پرتاب موفقیت‌آمیز سیمرغ در صنایع هوافضا وزارت دفاع یک پرتابگر مایع است که توانست یک پرتاب سه‌گانه موفق داشته باشد. پرتاب سوخت مایع سریر نیز در حال تحقیق و توسعه است و عزم ما رسیدن به مدارهای ۳۶ هزار کیلومتر است که می‌تواند از طریق این پرتابگر به تحقق برسد.
توسعه ارتباطات بین‌المللی
سالاریه یکی از اتفاقات بسیار مهم دولت سیزدهم را توسعه فعالیت‌های بین‌المللی فضایی دانست و گفت پرتاب ماهواره خیام در سال 1401 یکی از دستاوردهای مهم این همکاری‌های بین‌المللی به شمار می‌رود. با پرتاب این ماهواره به تصاویر فضایی با دقت یک متر دست پیدا کردیم که در حوزه‌های مختلف کشاورزی و نقشه‌برداری استفاده می‌شود و از این رو ضرورت افزایش این نوع ماهواره‌ها وجود دارد.
به گفته وی، پرتاب ماهواره به مدارهای خورشید آهنگ هنوز برای ما میسر نیست و سعی داریم از طریق همکاری‌های بین‌المللی به این هدف برسیم.
توسعه کاربردها و خدمات فضایی
رئیس سازمان فضایی خاطرنشان کرد: در زمینه توسعه کاربردها و خدمات فضایی تفاهم‌نامه‌های بسیار خوبی امضا کردیم. اجرای تفاهم‌نامه با سازمان نقشه‌برداری به منظور تولید و به‌روزرسانی نقشه‌های پوششی کشور، اجرای تفاهم‌نامه با وزارت جهاد کشاورزی برای برآورد سطح کشت از طریق ماهواره، پنجره واحد زمین از جمله این موارد هستند.
توسعه کپسول زیستی
سالاریه توسعه کپسول‌های زیستی را از دیگر اقدامات انجام شده در این سازمان در دولت سیزدهم ذکر کرد و گفت: حوزه فضایی به غیر از توسعه علوم و اکتشافات فضایی، شاخه‌های متعدد دیگری دارد که یکی از آنها توسعه کپسول‌های زیستی است که ما پروژه کپسول زیستی کلاس ۵۰۰ کیلوگرم را آماده و با پرتابگر سلمان پرتاب کردیم.
وی با بیان اینکه نمونه ارتقا یافته این کپسول در دستور کار است، اظهار کرد: ساخت کپسول ۱۵۰۰ کیلوگرمی در پژوهشگاه هوافضا وابسته به وزارت علوم در فاز طراحی قرار دارد.
برنامه‌های 1403
رییس سازمان فضایی با تاکید بر اینکه ۶ تا هشت پرتاب داخلی و خارجی در سال جاری داریم، گفت: 2 پرتاب مهم داخلی پیش رو داریم که یکی از آنها بلوک انتقال مداری سامان یک و دیگری یک ماهواره تحقیقاتی است که در مرداد ماه سال جاری پرتاب خواهد شد.
وی با بیان اینکه، ماهواره تحقیقاتی که در مرداد پرتاب می‌شود مربوط به بخش دولتی و سازمان فضایی می‌شود، ادامه داد: علاوه بر آن ماهواره‌های طلوع ۳ و ظفر ۲ با پرتابگر خارجی در آذر و دی ماه ۱۴۰۳ پرتاب می‌شوند.
سالاریه افزود: همچنین ۲ و سه پرتاب داخلی دیگر نیز در پاییز و زمستان انجام می‌شود که محموله و جزئیات آن در زمان مقتضی اعلام خواهد شد.
انتهای پیام/
نظر شما